อาการของภาวะตับอักเสบจากการกินยาต้านวัณโรคคืออะไรบ้าง

ตับอักเสบจากยาวัณโรค |นพ.วินัย โบเวจา

จากช่อง : โรคปอดและทางเดินหายใจ หมอวินัยโบเวจา


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:1100:00:52 [เพลง]

00:00:5200:00:53 นะครับกินยาวัณโรคแล้วมีอาการตับอักเสบมีอาการคลื่นไส้อาเจียนมีตัวเหลืองตาเหลืองนะฮะหมอบอกต้องหยุดยาต้องปรับยาใหม่หมดเลยครับทำไงดีครับสวัสดีครับหมอวินัยนะครับภาวะตับอักเสบจัดยาวัณโรคเป็นปัญหาที่เราจะอยู่เรื่อยๆวันนี้เรามาดูกันนะครับว่าเมื่อไหร่เรากินยาวัณโรคและมีปัญหากับอักเสบแพทย์เขาจะช่วยคุณยังไงและมีแนวทางกันยังไงฝั่งแล้วคุณจะได้เข้าใจมากขึ้นสบายใจมากขึ้นแล้วทันต่อเหตุการณ์ปัญหาที่มักจะถามผมอยู่บอยก็คือปัญหาหลังจากกินยาวัณโรคไม่ว่าจะเป็นผื่นแพ้ลองดูในคลิปนะที่ผมเคยพูดไปคำถามยอดนิยมดูในคลิปนะฮะแล้ววันนี้ผมจะมาพูดเรื่องภาวะตับอักเสบจากยาวัณโรคก็เป็นปัญหาไม่น้อยนะครับหลายคนมักจะถามว่า

00:00:5300:00:54 a

00:00:5400:01:00 ตับอักเสบเป็นเพราะวันนะลูกลงตัดหรือเปล่าหมอคำตอบไม่ใช่นะครับ

00:01:0000:01:10 แต่ส่วนใหญ่มากกว่า 90

00:01:1000:01:11 เปอร์เซ็นต์ตับอักเสบไม่ได้เกิดจากตัวเชื้อวัณโรคแต่เกิดจากยามีบางกรณีเท่านั้นที่เราเรียกว่าวัณโรคแพร่กระจายหรือดิฉัน

00:01:1100:01:26 Minutes To Be

00:01:2600:01:29 ซึ่งอาจจะทำให้ภาวะตับมีผลได้แต่ไม่ค่อยทำให้เกิดตับอักเสบนะฮะงั้นสบายใจได้หลายคนถามผมมาว่าฤทธิ์วันนะลูกลงตับหรือเปล่าหมอไม่ใช่นะครับมันเป็นจากยาวัณโรค

00:01:2900:01:30

00:01:3000:02:16 ยาวัณโรคทุกตัวนะครับสามารถทำให้เกิดตับอักเสบได้ทุกตัวเลยนะครับนั่นเป็นเหตุผลที่เราจะต้องหยุดยาทุกตัวแล้วมานั่งไล่ดูว่าเป็นจากตัวไหนได้บ้างเดี๋ยวผมจะพูดต่อไปสำหรับคนที่ไม่รู้จักวัณโรคหรือเพิ่งเริ่มเป็นวันโลกลองดูคลิปนี้นะครับผมเคยพูดไว้เป็นคลิปเก่าและแต่ก็ยังใช้ได้อยู่วันโลกยังคงเป็นปัญหาในเมืองไทยเราแล้วคงยังเป็นอีกนะระยะยาวตราบใดที่เรายังไม่มีวัคซีน

00:02:1600:02:17 ขอรหัสก็มีการพัฒนาวัคซีนอยู่ต่อเนื่องนะครับเดี๋ยวคลิปหน้าผมจะมาพูดเรื่องทิศทางวัคซีนวัณโรคสำหรับคนไทยเราที่นี่ปัญหาตับอักเสบจะรู้ได้ยังไงครับว่าผมกินยาแล้วผมมีตับอักเสบเราแยกผู้ป่วยเป็น

00:02:1700:02:19

00:02:1900:02:45 กรณีกรณีที่ 1

00:02:4500:02:47 คือกฎคนไข้ที่มีความเสี่ยงที่จะเป็นภาวะตับอักเสบอยู่แล้วมีความเสี่ยงนะครับก็คือใครครับหนึ่งคนไข้ที่มีโรคตับอยู่ก่อนไม่ว่าจะเป็นตับแข็งเอออัลกอฮอล์ตับอักเสบนะฮะสองคนไข้เป็นโรคไวรัสตับอักเสบอยู่เดิมนะฮะสามคนไข้มีการติดเชื้อเรื้อรังเช่นให้ใช้วีหรือเอดส์

00:02:4700:02:51

00:02:5100:02:52 คนไข้ที่ต้องกินยาปริมาณมากอยู่เป็นประจำ

00:02:5200:02:56

00:02:5600:02:57 คนไข้ภาวะขาดสารอาหารนะหรือ 6

00:02:5700:03:00 ที่ต้องระวังมากที่สุดคือผู้ป่วยสูงอายุ

00:03:0000:03:00 ถ้าเกิน 60

00:03:0000:03:41 นะฮะเป็นต้นกลุ่มประชากรเหล่านี้มีความเสี่ยงที่เมื่อได้รับยาวันนะลูกแล้วอาจจะมีภาวะตับอักเสบได้ซึ่งแพทย์จะช่วยคุณยังไงเดี๋ยวไปฝั่งตอนขายและสำหรับคนทั่วไปที่ไม่มีปัจจัยเสี่ยงนี้โอกาสเกิดตับอักเสบน้อยน้อยนะครับแต่ไม่ได้บอกว่าเกิดไม่ได้ถ้าเกิดยังไงจะแก้ยังไงเดี๋ยวไปฝั่งตอนสุดท้ายงั้นอาการที่รามาด้วยอาการตับอักเสบมีได้ตั้งแต่ก็อืดพะอมคลื่นไส้กินไม่ได้อ้วกอาเจียนเยอะบางคนมีไข้ปวดท้องหรือบางคนเริ่มมีตาเหลืองตัวเหลืองนะฮะอาการเหล่านี้เนี่ยที่ทำให้แพทย์

00:03:4100:03:49 [เพลง]

00:03:4900:04:41 ก็ถูกคิดว่าอาจจะมีภาวะตับอักเสบแอบแฝงจากยาวัณโรคแน่นอนครับเรากินยามันลูกเรามีอื่นต่ออมอยู่แล้วพื้นไส้ได้บ้างใช่ไหมครับแต่หมอจะพูดเสมอว่าเมื่อไหร่คลื่นไส้เยอะอ้วกอาเจียนเยอะกินไม่ได้เลยให้รีบมาพบแพทย์เพราะเรากลัวว่ามีภาวะตับอักเสบผมมีคนไข้ผู้สูงอายุหรือคนไข้หลายลายนะครับที่กินไม่ได้เลยเจาะมาค่าตับอักเสบขึ้นก็ต้องหยุดอย่างแล้วก็บริหารยาตามแนวทางเนื้ออาการคลื่นไส้กินไม่ได้อ้วกอาเจียนเนี้ยเป็นอาการที่ทำให้ระวังถึงภาวะตับอักเสบได้เมื่อไหร่ที่เรามีภาวะตับอักเสบจากยาแพทย์ก็จะช่วยคุณในการหาว่าว่าตับอักเสบนั้นเกิดจากอะไรเกิดจากตัวยาหรือไม่ใช่อย่าเพิ่งโทษยาทุกกรณีนะบางที่มีสาเหตุอื่นบ่อยครั้งนี้ผู้ป่วยจะแอบไปกินสมุนไพร

00:04:4100:05:07 [เพลง]

00:05:0900:05:10 อายาชุดยาหม้อยาบำรุงในรูปแบบวิตามินทั้งหลายหวังว่าตัวเองจะได้หายคลื่นไส้หวังว่าจะได้บำรุงตัวเองแต่หารู้ไม่ยาเหล่านั้นมาเจอกับยาวันนะลูกเป็นไงครับเพิ่มปริมาณตับทำงานหนักมากขึ้นใช่ไหมครับกับข้ออักเสบได้เรารู้อยู่แล้วยาวมานะลูกเนี่ยคือ

00:05:1000:05:12

00:05:1200:05:13 เราต้องกินหลายเม็ดนั้นสิ่งที่เราต้องทำคือ

00:05:1300:05:20 1 5

00:05:2000:05:21 นะครับห้ามกินยาชุดยาหม้อยาสมุนไพรยาบำรุงอะไรทั้งหลายถ้าจะกินปรึกษาแพทย์เกาะนะครับ

00:05:2200:05:31

00:05:3100:05:32 สมมติเรามียากันชัดนะฮะยาหัวใจหรือยาอะไรก็ตามที่เรากินอยู่ต้องเช็คกับแพทย์ด้วยว่าต้องปรับยาหรือเปล่านะฮะ

00:05:3200:05:39

00:05:3900:05:40 แอลกอฮอล์คนไข้บางคนก็ยังมีกินอัลกอฮอล์ไม่ยอมหยุดสุรานะฮะก็ทำให้ภาวะตับอักเสบได้ง่ายงั้น

00:05:4000:05:47

00:05:4700:05:48 หัวข้อนี้ผมฝากนะครับอย่าลืมห้ามกินยาอย่างอื่นอย่าที่กินอยู่แล้วปรึกษาแพทย์ว่าต้องปรับหรือไม่

00:05:4800:06:07 3 หลีกเลี่ยง

00:06:0700:06:08 เรามาดูกันที่นี้ถ้าเราไม่มีประวัติกลุ่มเสี่ยงและเรามีภาวะตับอักเสบจากการซักประวัติตรวจร่างกายและแพทย์ก็สงสัยสิ่งที่แพทย์โดยทำคือเขาจะเจาะเลือดคุณเจาะเลือดเขาก็จะดูว่าอยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้หรือไม่ถ้ายอมรับได้เช่นไม่เกิน

00:06:0800:06:15

00:06:1500:06:16 เท่านะฮะก็จะพยายามให้คุณกินยาตอบแต่เน้นให้คุณดื่มน้ำมากๆแล้วก็นัดมาติดตามเจาะเลือดเช่น

00:06:1600:06:19

00:06:1900:06:27 [เพลง]

00:06:4000:06:41 วันข้างหน้าหรือวันต่อวันแล้วแต่ดุลพินิจแน่แต่ถ้าอยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับไม่ได้นะครับข้ออาจจะให้คุณหยุดยาเลยนะฮะอย่างนั้นเมื่อมาเจอแพทย์เนี่ยสิ่งที่แพทย์เขาจะดูก่อนว่าถ้าตับอักเสบและคุณมีอาการหรือไม่ถ้ามีอาการเขาก็จะมาดูว่าอยู่ในค่าที่ยอมรับได้หรือไม่เช่นไม่เกิน

00:06:4100:06:48 3 เท่า

00:06:4800:06:49 แต่ถ้าอยู่ในค่าที่ยอมรับได้เขาอาจจะให้คุณกินยาต่อนะครับดื่มน้ำเยอะๆนอนพักผ่อนเยอะๆแล้วนัดมาติดตาม

00:06:4900:07:14 1-3

00:07:1400:07:15 วันข้างหน้ารู้ค่าตับอีกรอบว่าลงมั้ยหรือถ้ายังขึ้นขึ้นมากกว่าเดิมไหมอย่าลืมนะครับแพทย์จะพยายามไม่หยุดยาววันนะลูกรีบกินรีบรักษารีบให้จบคอร์สหน้าคุณจะได้หายเร็วนะแน่นอนครับเราต้องมานั่งช่างว่าเราควรจะหยุดหรือไม่แค่จะดูถ้าอยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้เราจะพยายามให้กินต่อแต่ถ้ายอมรับไม่ได้เช่นค่าสูงมากเกิน

00:07:1500:07:30

00:07:3000:07:31 ถ้าเราจะหยุดอย่านะอาจจะต้องนอนโรงพยาบาลหรือกลับบ้านแล้วแต่ดุลพินิจแล้วแต่กรณีนะครับแต่ถ้าคุณไม่มีอาการเลยแล้วก็มาดูผลเลือดอีกทีถ้าไม่มีการเลยเราก็จะยอมรับค่าที่สูงหน่อยเช่นไม่เกิน

00:07:3100:07:31

00:07:3100:07:47 เท่าเนี้ยยอมรับได้ก็กินยาตอบแล้วก็นัดมาดูอาการในเวลาเดียวกันแค่ก็จะหาว่ามีสาเหตุอื่นมาที่ทำให้ค่าตับอักเสบนะเองที่ผมพูดไปเมื่อกี้งั้น

00:07:4700:07:48 มีทั้งหมดแล้วเนี่ยการจะหยุดยาขึ้นอยู่ว่าคุณมีอาการหรือไม่แล้ว

00:07:4800:07:49

00:07:4900:08:37 ขึ้นอยู่กับผลเลือดที่เราเจาะค่าตับอยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้หรือไม่แน่นอนครับเวลาตับอักเสบเราก็ไม่ได้หวังว่าค่ามันจะต้องปกติแต่ค่าที่ผิดปกติสูงขึ้นมานิดหน่อยยอมรับได้ก็ถูไถกินยาต่อไปนะครับอันนี้ลองคุยกับแพทย์ท่านดูนะว่าแนวโน้มที่เราจะยอมรับได้เอาแค่ไหนนะครับสมมุติผมไม่มีอาการเลยหมอค่าตับปกติแต่แค่ตัวเหลืองตาเหลืองอย่างเดียวอ่ะอันนี้ก็ไม่มีกรณีนึงอันนี้โชคดีว่ามียาตัวเดียวเท่านั้นในยาวัณโรคที่มักจะทำให้เราถึงขั้นตัวเหลืองโดยที่ตัดไม่อักเสบก็คืออะไรแฟนกินอันนี้ก็ไม่ยากครับถ้าอย่างที่บอกครับหลักการเดียวกันเราจะพยายามไม่หยุดยาโดยไม่จำเป็นและถ้าต้องหยุดก็มาดูถ้าอยู่ค่าค่าเหลืองนะฮะถ้าสูงเกินปริมาณที่ยอมรับไม่ได้

00:08:3700:09:32 [เพลง]

00:09:3200:09:33 ก็จะสูงมากนะเราก็จะหยุดยาตัวนั้นแต่ถ้าสูงมานิดเดียวพอยอมรับได้ถุงท้ายเหลืองเหลืองหน่อยไม่เป็นไรกินยาต่ออาจจะให้สารน้ำทางน้ำเกลือแทนหรือให้คนไข้ดื่มน้ำก็แล้วแต่ดุลพินิจของแพทย์นะครับเห็นนะครับเราจะพยายามไม่หยุดยาโดยไม่จำเป็นนะครับแต่หยุดก็ต่อเมื่อเรามีอาการหรือค่าผลเลือดมันสูงเกินหรือสุดท้ายแล้วแต่รุ่นที่นี้แพทย์เพราะเราต้องดูหลายอย่างอ่ะมาดูที่นี้ถ้าต้องหยุดยาจริงๆเช่นคนมีอาการค่าตับสูงแพทย์ให้หยุดยาจริงๆแล้วเขาจะทำยังไงส่วนใหญ่เราจะให้ล้มกระดานเลยครับเพราะอย่างที่ผมบอกทุกตัวทำให้เกิดตับอักเสบได้พอและหลุดหยุดทุบแล้วก็รอเจาะเลือดให้ค่าตับมันลงมาลงมาอาจจะไม่ต้องลงแบบนิ่งหรือต่ำกว่าเกณฑ์ลงต่ำกว่าเช่น

00:09:3300:09:34 2 เท่าหรือ 1.5

00:09:3400:10:14 เท่าแล้วก็ดูและว่าความเร่งรีบถ้ารีบต้องใส่ยากับเข้าไปแล้วก็จะใส่เลยไม่ต้องรอให้มันแบบสวยดูนะฮะอ่ะ

00:10:1400:10:15 ในระหว่างที่หยุดยาเนี่ยแพทย์เขาก็อาจจะจะนัดมาติดตามอาการคุณหรือเปลี่ยนเป็นสูตรสำรองก่อนขึ้นอยู่กับว่ามันเร่งรีบแค่ไหนถ้าเช่นบางคนวันรูปเป็นเยอะมากเราไม่อยากจะหยุดยาเขาจะมีสูตรสำรองขึ้นมาใช่ไหมครับอาจจะนี้กลับไปเมื่อหยุดยาเสร็จค่ากับคุณกลับมาสงบและสิ่งที่แพทย์เขาจะทำคือเขาจะใส่ยาตัวที่หนึ่งเข้าไปใส่เต็มเต็มเม็ดเต็มโดสเลยนะฮะแล้วก็นัดมาติดตามอาการเช่นสามวันหรืออาทิตย์นึงแล้วแต่ดุลพินิจแน่ถ้าตัวที่

00:10:1500:10:16

00:10:1600:10:17 ผ่านไปได้ด้วยดีค่าตับผ่านไป 1

00:10:1700:10:21 อาทิตย์โอเคใส่ตัวที่ 2

00:10:2100:10:25 เข้าไปครับแล้วก็นักมาติดตามที่ 1

00:10:2500:10:26 อาทิตย์เพื่อจะเร็วกว่านั้นแล้วแต่ดุลพินิจแพทย์ถ้าตัวที่

00:10:2600:10:27

00:10:2700:10:31 ค่าตับโอเคผ่านฮะแล้วว่า 2

00:10:3100:10:32 ตัวนี้ใช้ได้ใส่ตัวที่สามแล้วก็นัดมาติดตามที่

00:10:3200:10:34

00:10:3400:10:35 อาทิตย์หรือเร็วกว่านั้นถ้า 3

00:10:3500:10:43 ตัวนี้ผ่านก็ยิงยาวเลยครับแต่ถ้าระหว่างนี้ตัวใดตัวนึงอ่ะ

00:10:4300:11:26 และหลังจากเรายอดเข้าไปแล้วมีการตับอักเสบเราจะหยุดยาตัวนั้นรอจะไม่ใช้ยาก็นั้นสุดท้ายแพทย์ก็จะมาคำนวณว่าในสี่ตัวที่เรามีเนี่ยตัวไหนต้องตัดออกเหลือแค่ไหนแล้วสูตรยาที่เหลือเนี่ยเราจะใช้กี่เดือนอันนี้แพทย์คุณจะเป็นคนแนะนำคุณเองแต่ให้เห็นภาพนะครับว่าแนวทางเราหาว่าตัวไหนไปเป็นตัวการที่ทำให้กับเราอักเสบโดยเราใช้หลักการยังไงหยุดแล้วยอดทีละตัวแล้วมาน่าดูค่าตับที่แล้วตัวว่าโอเคไหมอ่ะ

00:11:2600:11:27 แต่ถ้าหยุดแล้วทุกอย่างผ่านไปได้ด้วยดีก็โอเคก็มีครับตับอักเสบหยุดแล้วแต่สุดท้ายกลับมาหยอดที่ละตัวไล่ทีละตัวผ่านไปได้หมดเลยก็กลับมาใช้

00:11:2700:11:33

00:11:3300:11:34 ตัวก็มีครับเพราะว่าอย่างที่บอกมีหลายปัจจัยนะครับจะหยุดแล้วและเรามาเจอว่าเช่นตัวที่

00:11:3400:11:35

00:11:3500:12:13 ทำให้ตับอักเสบแล้วก็หยุดแล้วก็มาหาสูตรใหม่หมดแล้วก็เริ่มนับกันใหม่อันนี้ก็ไปอย่างั้นการบริหารยายาวัณโรคที่เกี่ยวข้องกับการตัดปากเสพเนี่ยนะเราทำกันมานานมีแบบแผนชัดเจนและทำกันมาเยอะพอสมควรหรือเป็นเรื่องที่ไม่ค่อยน่าเป็นห่วงมากนะฮะขอให้เราอย่าหยุดยาเองขอให้เราอย่าตื่นตระหนกมันปรึกษาแพทย์นะครับมีอาการอย่าซื้อยากินเองโอเคนะครับหวังว่าคงได้ประโยชน์จากคลิปนี้นะครับใครยังไม่ได้ดูคลิปอื่นๆลองดูได้นะครับเกี่ยวข้องกับวันนะลูกขอให้โชคดีครับสวัสดีครับพี่

00:12:1300:12:17 [เพลง]