ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคปวดหัวคลัสเตอร์มีอะไรบ้าง

ปวดหัวข้างเดียวที่ไม่ใช่ไมเกรน "ปวดศีรษะแบบคลัสเตอร์" !!

จากช่อง : คุยเรื่องสมอง กับหมอนุ่ม


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:02 ปวดหัวข้างเดียวอาจจะไม่ใช่ไมเกรนเสมอไป

00:00:0200:00:05 นะคะปกติเวลาคนส่วนใหญ่เนี่ยมีอาการปวด

00:00:0500:00:07 หัวตุ๊บๆข้างเดียวก็มักจะคิดว่าเราเป็น

00:00:0700:00:09 ไมเกรนแต่จริงๆแล้วอาการนี้อาจจะเป็นโรค

00:00:0900:00:12 อื่นก็ได้โดยเฉพาะถ้าเป็นอาการปวดหัวข้าง

00:00:1200:00:14 เดียวในคุณผู้ชายนะคะอาจจะเป็นโรคปวด

00:00:1400:00:16 ศีรษะที่เราเรียกว่า cluster โรคนี้เป็น

00:00:1600:00:19 ยังไงมีอาการยังไงแล้วเราเป็นหรือเปล่ามา

00:00:1900:00:22 ฟังกันค่ะโรคปวดหัวคลัสเตอร์คืออะไรนะคะ

00:00:2200:00:25 คำว่า cluster นะคะก็คือแปลว่าเป็นชุดๆ

00:00:2500:00:28 เป็นกลุ่มเป็นก้อนนะคะซึ่งลักษณะอาการปวด

00:00:2800:00:31 หัวของโรคก็เลยมักจะมาเป็นชัวร์ๆนะคะเวลา

00:00:3100:00:34 คนไข้มีอาการปวดเนี่ยก็มักจะปวดติดการปวด

00:00:3400:00:38 ถี่ๆติดๆกันนานประมาณ 2-3 สัปดาห์หรือบาง

00:00:3800:00:41 คนก็อาจจะลากยาวนานไปถึง 2-3 เดือนเลยก็

00:00:4100:00:44 ได้โดยอาการปวดชนิดนี้นะคะก็เกิดมาจากการ

00:00:4400:00:46 กระตุ้นระบบประสาทแล้วก็หลอดเลือดที่เรา

00:00:4600:00:48 เรียกว่าไตรจีมินโนวาสคนล่าสุดเต็มเหมือน

00:00:4800:00:51 ใน grain เลยค่ะดังนั้นลักษณะของอาการปวด

00:00:5100:00:54 จึงเป็นปวดแบบตุบๆคล้ายๆในไมเกรนได้แต่

00:00:5400:00:57 ว่าจะมีรายละเอียดของอาการปวดแล้วก็อาการ

00:00:5700:01:00 ที่แตกต่างจากไมเกรนค่ะโดยอาการของนะคะจะ

00:01:0000:01:03 มีลักษณะอยู่ 3 ข้อนะคะข้อแรกนะคะก็คือ

00:01:0300:01:06 ตำแหน่งของอาการปวดอาการปวด cluster ปวด

00:01:0600:01:08 หัวข้างเดียวจริงแต่ว่าตำแหน่งจะแตกต่าง

00:01:0800:01:10 จากไมเกรนเล็กน้อยก็คือเขาจะปวดเด่นอยู่

00:01:1000:01:13 ที่รอบๆกระบอกตานะคะจะให้ความรู้สึก

00:01:1300:01:15 เหมือนว่ามีอะไรดันอยู่หลังลูกตาของเรานะ

00:01:1500:01:18 คะปวดเหมือนตาจะถลนออกมาเลยแล้วก็อาการ

00:01:1800:01:20 ปวดเนี่ยอาจจะร้าวบริเวณขมับนะคะหน้าผาก

00:01:2100:01:23 หรือว่าแถวๆท้ายทอยได้อันที่ 2 นะคะก็คือ

00:01:2300:01:26 เรื่องของระยะเวลาอาการปวดปวดคาร์เตอร์

00:01:2600:01:29 เนี่ยจะเป็นปวดแบบถี่ๆสั้นๆมาเป็นชุดๆนะ

00:01:2900:01:31 คะเพราะฉะนั้นเนี่ยแต่ละครั้งเวลาปวด

00:01:3100:01:34 เนี่ยจะปวดไม่ได้นานมากปวดแบบแปล๊บๆนะคะ

00:01:3400:01:37 ส่วนใหญ่ก็ประมาณซักประมาณ 15 นาทีแล้วก็

00:01:3700:01:39 มักจะไม่ค่อยเกิน 3 ชั่วโมงนะคะซึ่งอัน

00:01:3900:01:41 นี้แตกต่างจากไมเกรนค่ะเพราะว่าคนปวด

00:01:4100:01:44 ไมเกรนเนี่ยจะปวดมาทีก็คือปวดยาวเลยปวด

00:01:4400:01:46 ครั้งนึงเนี่ยอย่างน้อยก็ 4-5 ชั่วโมง

00:01:4600:01:49 ขึ้นไปแล้วก็ปวดเป็นวันๆได้เลยนะคะแล้ว

00:01:4900:01:51 ลักษณะของ cluster ก็คือด้วยความที่เขา

00:01:5100:01:53 ปวดสั้นๆไม่กี่นาทีเนี่ยเพราะฉะนั้นวัน

00:01:5300:01:56 นึงเนี่ยมาได้หลายรอบซึ่งสูงสุดที่เจอได้

00:01:5600:01:58 ก็คือเป็นได้ตั้งแต่ประมาณ 1-8 รอบได้เลย

00:01:5800:02:01 ค่ะและสุดหัวข้อที่ 3 นะคะก็คืออาการ

00:02:0100:02:03 cluster จะมีลักษณะค่อนข้างจำพ้องก็คือ

00:02:0300:02:06 ว่าจะมีอาการของระบบประสาทอัตโนมัติร่วม

00:02:0600:02:09 ด้วยนะคะโดยเฉพาะเป็นการกระตุ้นบริเวณใบ

00:02:0900:02:13 หน้าตรงนี้ก็จะมีอาการตาบวมตาแดงน้ำตาไหล

00:02:1300:02:17 หนังตาตกนะคะคัดจมูกน้ำมูกไหลซึ่งอาการ

00:02:1700:02:19 ตรงนี้มันจะเหมือนคนร้องไห้อยู่ค่ะก็คือ

00:02:1900:02:22 แบบน้ำหูน้ำตาไหลนะคะคนไข้ก็มักจะไม่ค่อย

00:02:2200:02:25 ได้สังเกตมันคืออาการของระบบประสาท

00:02:2500:02:27 อัตโนมัติค่ะซึ่งถ้าเกิดเราสังเกตตรงนี้

00:02:2700:02:29 ได้นะคะก็จะค่อนข้างบ่งชี้ว่าเราเป็น

00:02:3000:02:32 cluster มากขึ้นค่ะสำหรับสาเหตุของการ

00:02:3200:02:34 เกิดโรคนี้นะคะยังไม่มีใครทราบแน่ชัดนะคะ

00:02:3400:02:36 แต่ว่านักวิทยาศาสตร์เนี่ยเชื่อว่าส่วน

00:02:3600:02:39 หนึ่งเนี่ยเกี่ยวข้องกับไบโอโรจิคอลหรือ

00:02:3900:02:41 ว่านาฬิกาชีวิตของเรานะคะซึ่งตรงนี้เนี่ย

00:02:4100:02:44 ควบคุมโดยสมองส่วนไฮโปทาลามัสนะคะแสดงว่า

00:02:4400:02:47 มันมีการทำงานที่ผิดปกติของสมองส่วนนี้นะ

00:02:4700:02:50 คะโดยเขาพบว่าคนที่มีความเสี่ยงที่จะเป็น

00:02:5000:02:52 cluster มากขึ้นเนี่ยก็จะมีปัจจัยหลักๆ

00:02:5200:02:54 อยู่ 4 ข้อค่ะอันแรกนะคะก็คือเรื่องของ

00:02:5400:02:57 เพศเพศชายเนี่ยมีความเสี่ยงมากกว่าผู้

00:02:5700:02:59 หญิงนะคะประมาณ 3 เท่าเลยข้อที่ 2 ก็คือ

00:02:5900:03:02 อายุนะคะที่จะทำให้เกิด cluster นะคะส่วน

00:03:0200:03:04 ใหญ่เนี่ยเราจะเจอสามารถเจอได้ตั้งแต่

00:03:0400:03:07 อายุประมาณช่วง 20 ปีไปจนถึง 50 ปีเลยแต่

00:03:0700:03:09 จากประสบการณ์ของหมอเนี่ยส่วนใหญ่ก็จะเจอ

00:03:0900:03:11 ในช่วงราวๆประมาณ 30 เป็นต้นไปข้อที่ 3

00:03:1200:03:13 นะคะก็คือเรื่องของพันธุกรรมนะคะถ้าเกิด

00:03:1300:03:15 เรามีประวัติครอบครัวเป็นโรคนี้แล้วก็จะ

00:03:1500:03:18 มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นและสุดท้ายข้อที่ 4

00:03:1800:03:20 นะคะก็คือเรื่องของพฤติกรรมการใช้ชีวิตนะ

00:03:2000:03:23 คะเราพบว่าถ้าคนที่สูบบุหรี่กินเหล้านะคะ

00:03:2400:03:26 อาการของ cluster กำเริบหรือว่ารุนแรงมาก

00:03:2600:03:30 ขึ้นได้รวมไปถึงคนที่มีความผิดปกติของการ

00:03:3000:03:32 ทำงานของนาฬิกาชีวิตหรือว่า cirium นะคะ

00:03:3200:03:35 เช่นนอนไม่เป็นเวลานะคะอันนี้ก็จะเป็น

00:03:3500:03:37 ความเสี่ยงที่ทำให้เกิด cluster ได้ค่ะ

00:03:3700:03:39 สำหรับการวินิจฉัยคลัสเตอร์นะคะก็จะคล้าย

00:03:3900:03:41 ๆไมเกรนคือเราวินิจฉัยจากอาการเป็นหลัก

00:03:4100:03:44 ค่ะดังนั้นนะคะประวัติที่ได้จึงสำคัญมากๆ

00:03:4400:03:47 ถ้าคนไข้สามารถสังเกตอาการปวดหัวของตัว

00:03:4700:03:50 เองนะคะโดยเฉพาะถ้าเราได้สังเกตว่าเรามี

00:03:5000:03:52 ระบบประสาทอัตโนมัติร่วมด้วยเนี่ยก็จะ

00:03:5200:03:54 ค่อนข้างบ่งชี้ว่าเราเป็นโรคนี้มากขึ้น

00:03:5400:03:57 เวลาปวดหัวเนี่ยบางทีเรารู้สึกว่าเรามี

00:03:5700:03:59 น้ำตาไหลหรือว่าเรารู้สึกเราเหมือนจะร้อง

00:03:5900:04:02 ไห้เป็นหวัดเนี่ยลองส่องกระจกดูนะคะส่วน

00:04:0200:04:05 ใหญ่เนี่ยหลายคนก็เจอเลยว่ามีหนังตาบวม

00:04:0500:04:07 จริงด้วยมีตาแดงจริงด้วยโดยที่ก่อนหน้า

00:04:0700:04:09 นี้อาจจะไม่เคยสังเกตนะคะซึ่งบางคนเนี่ย

00:04:0900:04:12 ถ้าถ่ายรูปนะคะแบบเซลฟี่มาให้ก็จะช่วยใน

00:04:1200:04:14 การวินิจฉัยมากขึ้นนะคะแต่สิ่งสำคัญของ

00:04:1400:04:17 โรค cluster เลยนะคะด้วยความที่เขามีระบบ

00:04:1700:04:20 ประสาทอัตโนมัติแบบนี้ร่วมด้วยเนี่ยจริงๆ

00:04:2000:04:23 แล้วเนี่ยมันต้องแยกจากโรคอื่นๆที่มีความ

00:04:2300:04:27 ผิดปกติในสมองดังนั้นถ้าใครที่มีอาการปวด

00:04:2700:04:29 หัวคล้ายคลัสเตอร์มีอาการระบบประสาท

00:04:2900:04:31 อัตโนมัติร่วมด้วยแล้วเป็นครั้งแรกใน

00:04:3100:04:34 ชีวิตนะคะเป็นแบบเป็นรุนแรงมากเลยนะคะ

00:04:3400:04:37 ส่วนใหญ่เนี่ยบางทีอาจจะต้องทำสแกน

00:04:3700:04:40 คอมพิวเตอร์สมองด้วย CT Scan หรือว่า MRI

00:04:4000:04:43 เพื่อแยกจากโรคอื่นๆออกไปก่อนนะคะแต่ถ้า

00:04:4300:04:47 เกิดเป็นอาการที่เป็นซ้ำๆเหมือนๆเดิมเกิด

00:04:4700:04:49 ขึ้นแบบนี้เป็นครั้งที่ 2 ครั้งที่ 3

00:04:4900:04:51 เป็นต้นไปเนี่ยอันเนี้ยเราก็จะมั่นใจมาก

00:04:5100:04:54 ขึ้นว่าน่าจะเป็น cluster ไม่ใช่โรคอื่น

00:04:5400:04:57 สำหรับการรักษาคลัสเตอร์นะคะอันเนี้ยหมอ

00:04:5700:05:00 อยากให้ทุกคนเนี่ยเอ่อได้สังเกตอาการของ

00:05:0000:05:03 ตัวเองนะคะแล้วก็พยายามแยกอาการจาก

00:05:0300:05:05 cluster และไมเกรนออกจากกันให้ได้เพราะ

00:05:0500:05:07 อะไรนะคะเพราะว่าคาเซ่แล้วไมเกรนถึงแม้จะ

00:05:0700:05:09 มีความคล้ายคลึงกันในเรื่องของอาการและ

00:05:0900:05:13 การเกิดโรคแต่รายละเอียดของการรักษามัน

00:05:1300:05:15 แตกต่างกันอยู่บ้างนะคะแล้ว cluster

00:05:1500:05:18 เนี่ยเป็นอะไรที่เวลาคนไข้ปวดหัวเนี่ยปวด

00:05:1800:05:21 รุนแรงมากๆจนมีคำที่เรียกว่าเรียก cluster

00:05:2100:05:23 ว่าเป็น Suicide headache ได้เลยค่ะก็

00:05:2300:05:25 คือเวลาคนไข้มีอาการกำเริบขึ้นมาเนี่ยคน

00:05:2500:05:28 ไข้อยากจะปวดหัวจนเอาหัวทุบกำแพงหรือว่า

00:05:2800:05:30 อยากจะแบบบางคนก็คือคิดจะทำร้ายตัวเองได้

00:05:3000:05:32 เลยเพราะว่ามันเป็นอาการปวดที่ค่อนข้าง

00:05:3200:05:35 ทรมานมากๆนะคะดังนั้นเนี่ยถ้าเกิดเรา

00:05:3500:05:37 เนี่ยวินิจฉัยได้ถูกต้องและรักษาได้ถูก

00:05:3700:05:39 ต้องเนี่ยส่วนใหญ่อาการของคนไข้เนี่ยก็

00:05:3900:05:42 มักจะดีขึ้นแล้วก็ใช้ชีวิตได้ดีขึ้นไม่

00:05:4200:05:44 ต้องทนทรมานกับอาการปวดค่ะซึ่งใน cluster

00:05:4500:05:47 นะคะก็จะเหมือนกับไมเกรนค่ะเราจะมีการ

00:05:4700:05:50 รักษาแบ่งออกเป็น 2 ระยะนะคะระยะแรกก็คือ

00:05:5000:05:53 การรักษาระยะเฉียบพลันคือช่วงที่มีอาการ

00:05:5300:05:56 ปวดหัวอยู่และระยะที่ 2 ก็คือการรักษาโดย

00:05:5600:05:58 วิธีการป้องกันเพื่อไม่ให้อาการกลับมา

00:05:5800:06:00 เป็นซ้ำนะคะสำหรับการรักษาระยะเฉียบพลัน

00:06:0000:06:03 นะคะในคลัสเตอร์นะคะเนื่องจากว่าอาการปวด

00:06:0300:06:06 ค่อนข้างรุนแรงนะคะเพราะฉะนั้นการรักษา

00:06:0600:06:09 ระยะเฉียบพลันด้วยยาแก้ปวด cluster มัก

00:06:0900:06:11 ไม่ค่อยหายด้วยยาแก้ปวดทั่วๆไปอย่างเช่น

00:06:1100:06:14 พวกพาราเซตามอลหรือยากลุ่มแก้ปวดที่ไม่

00:06:1400:06:17 ใช่สเตียรอยด์พวกกลุ่ม nsaid อ่ะค่ะเช่น

00:06:1700:06:19 ไอปูโพรเฟนบางคนที่เป็นไม่มากอาจจะตอบ

00:06:1900:06:21 สนองบ้างบางส่วนแต่ถ้าเป็น cluster จริงๆ

00:06:2100:06:24 นะคะส่วนใหญ่ประวัติคนไข้ที่มาหาหมอมักจะ

00:06:2400:06:26 บอกว่ากินยาพวกนี้เราไม่ได้ผลซึ่งยาแก้

00:06:2600:06:28 ปวดที่จะได้ผลใน cluster นะคะอย่างน้อยก็

00:06:2800:06:31 จะต้องเป็นกลุ่มพวกที่มีฤทธิ์ในการแบบออก

00:06:3100:06:33 ฤทธิ์ต่อหลอดเลือดนะคะอย่างเช่นกลุ่มทริป

00:06:3300:06:37 แทนนะคะซึ่งจริงๆแล้วเนี่ยยาที่ได้ผลดี

00:06:3700:06:39 มากๆเนี่ยจะเป็นกลุ่มที่เป็นเขาเรียกว่า

00:06:3900:06:41 เป็น nasal ก็คือกลุ่มสูดดมนะคะของกลุ่ม

00:06:4100:06:44 ทิพย์แทนแต่ว่าในประเทศไทยยังไม่มีนะคะ

00:06:4400:06:46 ถ้าเป็นในประเทศไทยเนี่ยเราก็จะใช้ทริป

00:06:4600:06:48 แทนแบบชนิดรับประทานไปก่อนนะคะเช่นพวก

00:06:4800:06:52 กลุ่มสุมาทิพย์แทนนะคะหรือในการรักษาระยะ

00:06:5200:06:54 เฉียบพลันอีกวิธีนึงที่ได้ผลดีมากๆโดยไม่

00:06:5400:06:56 ต้องใช้ยาของ cluster ก็คือการดมออกซิเจน

00:06:5600:06:59 นั่นเองค่ะซึ่งการนำออกซิเจนนะคะจะไม่ไม่

00:06:5900:07:01 ได้เป็นการดมออกซิเจนแบบแค่ปลายจมูก

00:07:0100:07:05 เหมือนที่เวลาเราแบบหายใจไม่สะดวกหรือว่า

00:07:0500:07:07 รักษาด้วยโรคอื่นๆการดมออกซิเจนใน cluster

00:07:0700:07:09 จะต้องเป็นการดมอย่างน้อยประมาณ 10 ลิตร

00:07:0900:07:12 นะคะแล้วก็ดมอย่างน้อยประมาณ 15-20 นาที

00:07:1200:07:14 นะคะหลายคนอาจจะสงสัยนะคะว่าการดม

00:07:1500:07:17 ออกซิเจนช่วยลดอาการปวดหัวได้ยังไงจริงๆ

00:07:1700:07:20 แล้วกลไกของออกซิเจนก็คือจะไปช่วยลดนะคะ

00:07:2000:07:22 หลอดเลือดที่ขยายตัวอยู่ที่ทำให้เราปวด

00:07:2200:07:25 หัวเนี่ยเกิดการหดตัวลงนะคะรวมไปถึงการลด

00:07:2500:07:27 การหลั่งสารที่เกี่ยวข้องกับหลอดเลือด

00:07:2700:07:30 ขยายตัวเช่น cgrp แล้วก็สารการอักเสบหรือ

00:07:3000:07:32 สารความปวดต่างๆอย่างเช่นพวก subjective

00:07:3300:07:35 ได้นะคะและที่สำคัญก็คือจะช่วยกระตุ้นให้

00:07:3500:07:38 สมองส่วนไฮโปทาลามัสเนี่ยกลับมาทำงานปกติ

00:07:3800:07:42 นะคะซึ่งเรารู้แล้วว่ากลไกการเกิด cluster

00:07:4200:07:44 เนี่ยมักจะมาจากสมองส่วนนี้ที่มันทำงาน

00:07:4400:07:46 ผิดปกติไปค่ะและอีกการรักษาหนึ่งที่สำคัญ

00:07:4600:07:49 ของ cluster นะคะก็คือการป้องกันไม่ให้

00:07:4900:07:51 กลับมาปวดหัวซ้ำคล้ายๆกับไมเกรนนะคะตรง

00:07:5100:07:54 นี้ก็คือถ้าเกิดใครมีอาการปวดหัวฉี่ปวด

00:07:5400:07:57 หัวบ่อยเนี่ยแทนที่เราจะรอให้คนไข้อ่ะปวด

00:07:5700:08:59 หัวรุนแรงแล้วไปใช้ในกลุ่มของยาแก้ปวด

00:08:5900:09:01 ใช้ในการรักษาคลัสเตอร์ได้ทุกตัวนะคะตรง

00:09:0100:09:05 นี้ก็จะต้องให้คุณหมอเป็นคนพิจารณาว่า

00:09:0500:09:08 อาการของเราบ่งชี้ไปทางโรคไหนมากกว่าเป็น

00:09:0800:09:10 ไมเกรนหรือเป็น cluster และควรจะเลือกใช้

00:09:1000:09:13 ยาตัวไหนให้อย่างถูกต้องเหมาะสมซึ่งยาฉีด

00:09:1300:09:15 นะคะในกลุ่มยาต้าน ctrp อันนี้นะคะก็

00:09:1500:09:17 ปัจจุบันเนี่ยถือว่าเป็นการรักษาหลักของ

00:09:1700:09:19 ทั้งไมเกรนแล้วก็ cluster ได้เลยนะคะ

00:09:1900:09:22 เพราะว่าการรักษาเนี่ยค่อนข้างดีนะคะจาก

00:09:2200:09:24 ประสบการณ์ของหมอพบว่าคนไข้ที่ฉีดไปเนี่ย

00:09:2400:09:27 ก็สามารถลดความรุนแรงลดระยะเวลาของอาการ

00:09:2700:09:29 ปวดแล้วก็คุณภาพชีวิตดีขึ้นได้ข้อเสียของ

00:09:2900:09:32 ยากลุ่มนี้นะคะก็คือราคายายังค่อนข้างสูง

00:09:3200:09:34 นะคะดังนั้นเนี่ยก่อนจะฉีดเราก็ควรจะ

00:09:3400:09:36 ปรึกษาแพทย์นะคะให้มั่นใจจริงๆว่าเราเป็น

00:09:3600:09:38 โรคนี้หรือเปล่าเป็นโรค cluster หรือ

00:09:3800:09:41 เปล่านะคะแล้วก็ดูว่าเราเนี่ยมีข้อบ่งชี้

00:09:4200:09:44 ที่จะต้องฉีดยาแล้วหรือยังนะคะนอกจากการ

00:09:4400:09:46 รักษาด้วยยาแล้วนะคะสิ่งสำคัญที่สุดในการ

00:09:4600:09:49 ป้องกันไม่ให้ cluster กำเริบก็คือการ

00:09:4900:09:50 ปรับพฤติกรรมเพื่อเลี่ยงสิ่งกระตุ้นนั่น

00:09:5100:09:53 เองค่ะโดยตัวกระตุ้นที่สำคัญของ cluster

00:09:5300:09:55 นะคะที่เขาค้นพบนะคะก็จะเป็นเรื่องของ

00:09:5500:09:57 บุหรี่แอลกอฮอล์นะคะดังนั้นก็ควรหลีก

00:09:5700:09:59 เลี่ยงและที่สำคัญอีกอันนึงก็คือเรื่อง

00:09:5900:10:02 ของการใช้ชีวิตค่ะการนอนหลับพักผ่อนให้

00:10:0200:10:04 เพียงพอโดยเฉพาะการเข้านอนให้เป็นเวลา

00:10:0400:10:06 เพราะถ้าเกิดเราเข้านอนไม่เป็นเวลาหรือ

00:10:0600:10:08 ว่าเรานอนไม่พอแล้วนอนดึกบ้างเช้าบ้าง

00:10:0800:10:10 เนี่ยจะทำให้นาฬิกาชีวิตของเรามีปัญหา

00:10:1000:10:12 ซึ่งจะทำให้สมองในส่วนของ hypothalamus

00:10:1200:10:16 เนี่ยทำงานผิดปกตินะคะดังนั้นก็ควรจะเข้า

00:10:1600:10:18 นอนให้เป็นเวลาหลีกเลี่ยงความเครียดนะคะ

00:10:1800:10:20 ดื่มน้ำให้เพียงพอแล้วก็ออกกำลังกายอย่าง

00:10:2000:10:22 สม่ำเสมอก็จะสามารถช่วยป้องกันอาการปวด

00:10:2200:10:24 cluster ได้ค่ะสำหรับใครที่ฟังมาถึงตรง

00:10:2400:10:26 นี้นะคะแล้วรู้สึกว่าอาการปวดหัวของตัว

00:10:2600:10:28 เองเนี่ยอาจจะมีอาการที่เป็น cluster ได้

00:10:2800:10:31 นะคะโดยเฉพาะถ้าเป็นคุณผู้ชายที่ปวดหัว

00:10:3100:10:33 ข้างเดียวอยู่และยังไม่ได้รับการรักษาที่

00:10:3300:10:35 ถูกต้องนะคะเช่นอาจจะไปซื้อยาทานเองหรือ

00:10:3500:10:37 ซื้อยามาทานแล้วก็รู้สึกว่ามันยังไม่ดี

00:10:3700:10:41 ขึ้นนะคะยังทนทรมานกับอาการปวดนะคะหมอแนะ

00:10:4100:10:43 นำว่าเราสังเกตอาการตัวเองและอาจจะลองไป

00:10:4300:10:46 ปรึกษาแพทย์ดูนะคะเพื่อให้ได้รับการ

00:10:4600:10:48 วินิจฉัยและการรักษาที่ถูกต้องเพราะโรค

00:10:4800:10:50 นี้นะคะถ้าได้รับการรักษาที่ถูกต้องนะคะ

00:10:5000:10:53 ก็จะทำให้คุณภาพชีวิตของเราดีขึ้นอาการ

00:10:5300:10:57 ปวดหัวลดลงและชีวิตมีความสุขขึ้นค่ะ