ทำไมการดูแลความสะอาดในช่องปากจึงสำคัญต่อการป้องกันการอักเสบของต่อมน้ำลาย

ฟังความข้างหมอ l ไขข้อสงสัย ต่อมน้ำลายอักเสบ มีกี่แบบ เกิดได้ยังไง?

จากช่อง : ติดจอ ฬ.จุฬา


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:01 [เพลง]

00:00:0100:00:03 คนที่รักษาความสะอาดในช่องปากไม่ดีก็จะมี

00:00:0300:00:06 ความเสี่ยงในการเมตอแรอักเสบมากกว่าคนที่

00:00:0600:00:09 ปากสะอาดช่องปากสะอาดไม่ได้ขาดน้ำน้ำลาย

00:00:0900:00:11 ไหลดีเนี่ยพวกนี้โอกาสจะเป็นการติดเชื้อ

00:00:1100:00:13 ในตน้ำลายเนี่ยจะค่อนข้างน้อยครับน้ำลาย

00:00:1300:00:15 มันช่วยในการป้องกันช่องปากและฟันเหมือน

00:00:1500:00:17 เป็นสารหล่อลื่นในช่องปากพอมันมีความหล่อ

00:00:1700:00:19 ลื่นมันก็ทำให้ช่วยเรื่องการกลืนช่วย

00:00:1900:00:22 เรื่องการพูดการเคี้ยวอาหารแล้วนัมันยัง

00:00:2200:00:25 ช่วยป้องกันฟันผูด้วยเพราะว่าพอมันไป

00:00:2500:00:28 เคลือบฟันเครับมันจะป้องกันฟันจากพวกสาร

00:00:2800:00:30 เคมีหรือพวกสิ่งต่างๆที่มันจะไปทำให้เกิด

00:00:3000:00:33 การเสียดสีของฟันน่ะเช่นอาหารต่างๆมันก็

00:00:3300:00:35 ช่วยหล่อลื่นทำให้โอกาสฟันผุน้อยลงนอกจาก

00:00:3500:00:37 นั้นมันก็เป็นการดึงพวกแล่ธาตุต่างๆกลับ

00:00:3700:00:39 สู่ฟันพวกแคลเซียมพวกอะไรอย่างเงี้ยครับ

00:00:3900:00:41 ทำให้ฟันไม่ผุกต่อมน้ำลายเนี่ยปกติจะมี 2

00:00:4100:00:43 ประเภทใหญ่ๆคือต่อมน้ำลายขนาดใหญ่กับต่อม

00:00:4300:00:45 น้ำลายขนาดเล็กโดยต่อมน้ำลายขนาดใหญ่

00:00:4500:00:49 เนี่ยจะมีทั้งหมด 3 คู่นะครับโดยคู่แรกจะ

00:00:4900:00:51 อยู่บริเวณหน้าหูเราเรียกว่าต่อมน้ำลาย

00:00:5100:00:53 พาติคู่ที่ 2 อยู่บริเวณใต้ขากรรไกรเรา

00:00:5300:00:56 เรียกว่าต่อมน้ำลายสับแิบแกนนะครับคู่ที่

00:00:5600:00:58 3 อยู่ใต้ลิ้นนะครับเราเรียกว่าต่อมน้ำ

00:00:5800:01:01 ลายสับโกแกครับต่อมลัยที่มักจะมีการ

00:01:0100:01:03 อักเสบคือไม่เป็นต่อมลัยขนาดใหญ่จะมีอยู่

00:01:0300:01:06 2 ต่อมก็คือต่อมลัยพาติก็คืออยู่บริเวณ

00:01:0600:01:08 หน้าใบหูนะครับจะมี 2 ข้างอ่ะขวาและซ้าย

00:01:0800:01:11 ครับแล้วก็ต่อน้ำลายสมบูซึ่งอยู่บริเวณ

00:01:1100:01:13 ใต้ขากันไกลตรงนี้ก็มี 2 ข้างเหมือนกัน

00:01:1300:01:15 ปกติการอักเสบของต่อน้ำลายเนี่ยจะแบ่ง

00:01:1500:01:17 เป็น 2 ประเภทก็คืออักเสบเฉียบพันธุ์กับ

00:01:1700:01:19 อักเสบเรื้อรังนะครับถ้าอักเสบเฉียบพัน์

00:01:1900:01:21 เนี่ยก็คือมีการปวดบวมแดงที่ตดน้ำลายใน

00:01:2200:01:23 ระยะเวลาประมาณ 1-2 อาทิตย์แต่ถ้าเป็น

00:01:2300:01:25 เรื้อรังเนี่ยก็คือจะมีอาการหลายๆเดือน

00:01:2500:01:27 เช่น 2-3 เดือนเป็นไม่หายสักทีนี่คือ

00:01:2700:01:29 เรื้อรังแต่ถ้าเป็นอักเสบเฉียบพันธุเนี่ย

00:01:2900:01:31 มักจะถเกิดจากการติดเชื้อเช่นเชื้อ

00:01:3100:01:33 แบคทีเรียเชื้อไวรัสส่วนใหญ่ถ้าเป็นเชื้อ

00:01:3400:01:36 แบคทีเรียมักจะมาจากเชื้อในช่องปากเช่น

00:01:3600:01:38 เชื้อตามฟันตามเหงือกตามอะไรอย่างเงี้ย

00:01:3800:01:41 สาเหตุจากเชื้อไวรัสนะครับเชื้อไวรัสบาง

00:01:4100:01:43 ประเภทสามารถทำให้เกิดการอักเสบเฉียบ

00:01:4300:01:45 พันธุ์ของต่อมน้ำลายได้นะครับโดยไวรัสที่

00:01:4500:01:47 มักจะพบบ่อยที่สุดก็คือไวรัสที่ชื่อว่า

00:01:4700:01:50 มัมนะครับซึ่งการติดเชื้อไวรัสของต่อมน้ำ

00:01:5000:01:52 ลายเนี่ยเรามักจะเรียกว่าโรคคางทูมครับ

00:01:5200:01:55 ปกติถ้าเป็นการอักเสียบเฉียบพันธุ์เนี่ย

00:01:5500:01:58 จะมีอาการคร่าวๆที่คนไครจะมาหาหมอครับก็

00:01:5800:02:01 คือจะมีปวดบวมแดงในตำแหน่งของตอบน้ำลาย

00:02:0100:02:04 อาจจะมีไข้สูงได้นะครับมีอ่อนเพลียได้

00:02:0400:02:07 แล้วก็อาจจะมีน้ำลายมีรสชาติเปลี่ยนไปถ้า

00:02:0700:02:09 มีการอักเสบเนี่ยบางทีน้ำลายที่ออกมา

00:02:0900:02:11 เนี่ยอาจจะมีหนองออกมาได้ด้วยรสชาติของ

00:02:1100:02:13 น้ำลายเนี่ยอาจจะผิดปกติแต่ถ้าเป็นเรื้อ

00:02:1300:02:15 รังเนี่ยอาจจะมีการบวมยุบของตอบน้ำลาย

00:02:1500:02:17 ซึ่งมักสัมพันธ์กับการรับประทานอาหารนะ

00:02:1700:02:19 ครับเช่นพอเราจะทานอาหารปุ๊บมันก็จะบวม

00:02:1900:02:22 ปวดตอนที่จะทานสักพักพอเราทานเสร็จน้ำลาย

00:02:2200:02:24 มันค่อยๆไหลออกมาในช่องปากมันก็จะค่อยๆ

00:02:2400:02:26 ยุบบวมลงแล้วก็จะหายปวดอันนี้เป็นอาการ

00:02:2600:02:28 หนึ่งที่เจอได้หรืออาจจะมาด้วยอาการของ

00:02:2900:02:31 การติดเชื้อเป็นๆหายๆมีการอักเสบเฉียบ

00:02:3100:02:33 พันธุ์เป็นๆหายๆเรื่อยๆปัจจัยเสี่ยงเนี่ย

00:02:3300:02:36 ส่วนใหญ่จะพูดเกี่ยวกับการอักเสบเฉียบ

00:02:3600:02:39 พันธุ์มากกว่าจะมีกลุ่มคนไข้บางประเภทที่

00:02:3900:02:41 อาจจะมีปัจจัยเสี่ยงเนาะเช่นคนไข้ที่ขาด

00:02:4100:02:44 น้ำอ่ะทานน้ำน้อยๆหรือกลุ่มคนที่อ่าไม่

00:02:4400:02:47 ได้ทานน้ำในวันนั้นๆแล้วแบบแห้งมากๆน้ำ

00:02:4700:02:49 ลายไหลน้อยมากๆพวกเนี้ยหรือในกลุ่มคนไข้

00:02:4900:02:51 ที่ทานยาบางประเภทที่ทำให้น้ำลายมันไหล

00:02:5100:02:54 น้อยอ่ะเช่นยาภูมิแพ้ยากลุ่มเกี่ยวกับ

00:02:5400:02:57 รักษาโรคจิตเวทบางชนิดยาความดันบางประเภท

00:02:5800:03:00 นะครับหรือยาทางด้านระบบประสาทพวกเนี้ย

00:03:0000:03:02 มันจะมีผลทำให้น้ำลายไหลน้อยที่เหลือก็จะ

00:03:0200:03:04 เป็นเรื่องเกี่ยวกับความสะอาดในช่องปาก

00:03:0400:03:06 ครับคนที่รักษาความสะอาดในช่องปากไม่ดี

00:03:0600:03:09 เนี่ยก็จะมีความเสียในการเป็นตอลายอักเสบ

00:03:0900:03:11 มากกว่าคนที่ปากสะอาดช่องปากสะอาดไม่ได้

00:03:1100:03:14 ขาดน้ำน้ำลายไหลดีเนี่ยพวกนี้โอกาสจะเป็น

00:03:1400:03:16 การติดเชื้อในตอลายเนี่ยจะค่อนข้างน้อย

00:03:1600:03:18 ครับถ้าคนไข้มีปัญหาต่อมน้ำลายนนำไม่ให้

00:03:1800:03:21 มาพบแพทย์แพทย์ก็ส่วนใหญ่ก็ต้องทำการตรวจ

00:03:2100:03:23 ก่อนว่าปัญหาของคนไข้เนี่ยเป็นที่ตัวตอม

00:03:2300:03:25 น้ำลายจริงหรือเปล่าคือถ้ามันเป็นอย่าง

00:03:2500:03:28 เงี้ยมีการกดเจ็บมีหนองไหลยท่าน้ำลาย

00:03:2800:03:29 เนี่ยมันก็สามารถจะวินิจฉัยได้ว่าเป็น

00:03:2900:03:32 ภาวะอักเสบเฉียบพันธุของตอบน้ำลายแล้วก็

00:03:3200:03:33 ให้การรักษานะครับแต่ถ้าเป็นกลุ่มที่เป็น

00:03:3300:03:36 การอักเสบเรื้อรังนะครับที่มาหาเนี่ยมัน

00:03:3600:03:38 เป็นจากอะไรคิดว่าเป็นจากภาวะภูมิคุ้มกัน

00:03:3800:03:40 ไปทำลายต่อมน้ำลายก็อาจต้องมีการตรวจ

00:03:4000:03:43 เลือดนะครับตรวจดูออวยะอื่นๆที่อาจจะมี

00:03:4300:03:45 ส่วนเกี่ยวข้องด้วยนะครับเช่นต่อมน้ำตา

00:03:4500:03:47 หรืออะไรที่มันอาจจะเจอได้ได้ด้วยกันนะ

00:03:4700:03:49 ครับถ้าคิดว่าเป็นปัญหาของท่อน้ำลายหรือ

00:03:4900:03:52 นิ่วก็ากต้องมีการทำตรวจทางรังสีวินิจฉัย

00:03:5200:03:54 ต่างๆเช่นอัลตร้าซาวอ่า x-ray

00:03:5400:03:56 คอมพิวเตอร์หรือ CT สแกนนะครับอ่าจะต้อง

00:03:5600:03:58 มีการส่องกล้องท่อน้ำลายเพื่อเข้าไปดูว่า

00:03:5800:04:01 ท่อน้ำลายนั้นน่ะมันมีการตีบหรือมันมี

00:04:0100:04:04 นิ่วอยู่มยนะครับอ่าอันดับแรกคือก็ต้อง

00:04:0400:04:07 พยายามอ่าแนะนำให้รับประทานน้ำให้เพียงพอ

00:04:0700:04:10 วันนึงก็ดื่มน้ำบ่อยๆนะครับ 8-10 แก้วตาม

00:04:1000:04:13 ที่เราเรียนกันตอนเด็กๆนะครับแล้วก็ถ้า

00:04:1300:04:15 เราต้องทานยาบางอย่างที่มีผลทำให้ปากแห้ง

00:04:1500:04:18 คอแห้งเนี่ยก็พยายามทานไม่เยอะจนเกินไป

00:04:1800:04:20 คือถ้าเกิดมันจำเป็นต้องใช้ก็ใช้แต่ว่า

00:04:2000:04:22 เราอาจจะต้องพยายามไม่ใช้ต่อเนื่องยาวๆจน

00:04:2200:04:25 หมดข้อบงใช้เช่นถ้ามันหายแล้วควรต้องหยุด

00:04:2500:04:27 แล้วถ้าเกิดเรากินยาที่ทำให้น้ำลายแห้ง

00:04:2700:04:29 เนี่ยเราควรต้องมีการทานน้ำเยอะๆเพื่อชด

00:04:2900:04:32 เชยด้วยนะครับแล้วก็ที่เหลือคือรักษาช่อง

00:04:3200:04:35 ปากให้สะอาดเสมอถ้ามีฟันผุมีเหงือกติด

00:04:3500:04:40 เชื้ออะไรเควรจะจัดการให้เรียบร้อย