ทำไมนักโทษทั้งหมดถึงเริ่มขอออกจากเกาะในคืนที่ 100

ปริศนาดวงตาสีเขียวอันสุดแสนยาก- Alex Gendler

จากช่อง : จงใฝ่รู้อยู่เสมอ — TED-Ed


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0600:00:09 ลองจินตนาการถึงเกาะที่มีคนอยู่ 100 คน

00:00:0900:00:13 ทุกคนเป็นนักตรรกศาสตร์ และถูกกักขังโดยจอมเผด็จการบ้าคลั่ง

00:00:1300:00:18 ไม่มีทางหนี ยกเว้นแต่กฎแปลกๆ ข้อหนึ่ง

00:00:1800:00:23 นักโทษทุกคนสามารถไปหาผู้คุมตอนกลางคืนเพื่อขอออกจากเกาะ

00:00:2300:00:26 ถ้านักโทษมีตาสีเขียว ก็จะถูกปล่อยตัว

00:00:2600:00:30 แต่ถ้าไม่ จะถูกโยนลงในปล่องภูเขาไฟ

00:00:3000:00:34 ความจริงแล้ว นักโทษทั้ง 100 คนมีตาสีเขียว

00:00:3400:00:36 แต่พวกเขาอาศัยอยู่ที่เกาะนั้นตั้งแต่เกิด

00:00:3600:00:41 และจอมเผด็จการทำทุกวิถีทาง เพื่อไม่ให้พวกเขารู้สีตาของตนเอง

00:00:4100:00:43 บนเกาะนั้นไม่มีพื้นผิวที่สะท้อนเงาได้

00:00:4300:00:46 น้ำถูกบรรจุไว้ในขวดทึบแสง

00:00:4600:00:47 และที่สำคัญไปมากกว่านั้น

00:00:4700:00:50 พวกเขาถูกห้ามไม่ให้พูดคุยกัน

00:00:5000:00:54 ถึงแม้พวกเขาจะมองเห็นกันและกัน ในทุกๆ เช้าตอนนับจำนวนคน

00:00:5400:00:59 ทุกคนรู้ว่าไม่มีใครยอมเสี่ยงหนีออกจากเกาะ

00:00:5900:01:02 ถ้าหากไม่แน่ใจว่าจะสำเร็จ

00:01:0200:01:05 เมื่อกลุ่มสิทธิมนุษยชนกดดัน

00:01:0500:01:09 จอมเผด็จการยอมให้คุณไปที่เกาะอย่างไม่เต็มใจ

00:01:0900:01:12 และให้คุณพูดกับนักโทษ ภายใต้เงื่อนไขดังนี้

00:01:1200:01:14 คุณสามารถพูดได้แค่ประโยคเดียวเท่านั้น

00:01:1400:01:17 และห้ามบอกข้อมูลที่นักโทษไม่เคยรู้มาก่อน

00:01:1700:01:20 คุณจะพูดอย่างไรเพื่อช่วยเหลือพวกนักโทษ

00:01:2000:01:23 โดยที่ไม่ผิดเงื่อนไขของจอมเผด็จการ

00:01:2400:01:25 หลังจากที่ครุ่นคิดอย่างหนัก

00:01:2500:01:31 คุณบอกกับพวกนักโทษว่า “พวกคุณอย่างน้อย 1 คนมีตาสีเขียว”

00:01:3100:01:33 จอมเผด็จการเริ่มสงสัย

00:01:3300:01:37 แต่ก็มั่นใจว่าคำพูดคุณไม่มีความหมายอะไร

00:01:3700:01:42 คุณออกไปจากเกาะ และชีวิตบนเกาะก็ดำเนินเหมือนอย่างเคย

00:01:4200:01:44 แต่ในเช้าวันที่ 100 นับจากวันที่คุณไปที่เกาะ

00:01:4400:01:47 นักโทษทั้งหมดหายไปจากเกาะ

00:01:4700:01:50 แต่ละคนได้ขอผู้คุมออกจากเกาะจนหมดในคืนก่อน

00:01:5000:01:53 คุณเอาชนะจอมเผด็จการได้อย่างไร

00:01:5300:01:59 จำนวนนักโทษจะมีเท่าใดก็ได้

00:01:5900:02:04 เพื่อให้ง่ายขึ้น ลองสมมติว่ามี แค่ 2 คนคือ เอเดรียและบิล

00:02:0400:02:06 ต่างคนต่างเห็นว่าอีกคนมีตาสีเขียว

00:02:0600:02:09 และเท่าที่แต่ละคนรู้ นั่นอาจเป็นคนตาสีเขียวคนเดียวบนเกาะก็ได้

00:02:0900:02:12 ดังนั้นในคืนแรก จึงไม่มีใครขอออกจากเกาะ

00:02:1200:02:15 แต่เมื่อพวกเขาเห็นว่า อีกคนหนึ่งยังอยู่ในเช้าวันต่อมา

00:02:1500:02:17 พวกเขาจึงคิดได้เลยทันที

00:02:1700:02:22 เอเดรียรู้ว่า ถ้าบิลเห็นตาของเธอไม่ใช่สีเขียว

00:02:2200:02:24 เขาก็คงจะออกไปจากเกาะตั้งแต่คืนแรกแล้ว

00:02:2400:02:28 เมื่อเขาสรุปได้ว่าคำพูดของคุณ หมายถึงเขาแค่คนเดียว

00:02:2800:02:32 บิลเองก็คิดได้เหมือนกับเอเดรีย

00:02:3200:02:34 ความจริงที่ว่าอีกคนหนึ่งยังคงรออยู่

00:02:3400:02:39 แสดงว่าทั้งสองคนต้องมีตาสีเขียวเหมือนกัน

00:02:3900:02:42 และในเช้าวันที่ 2 ทั้งสองคนก็ออกไปจากเกาะ

00:02:4200:02:44 ลองสมมุติว่าเป็นนักโทษ 3 คนบ้าง

00:02:4400:02:48 เอเดรีย บิลและคาร์ล สามารถมองเห็นอีกสองคนที่มีตาสีเขียวได้

00:02:4800:02:53 แต่นอกจากตัวเองแล้ว คนอื่นอีกสองคน จะมองเห็นคนที่มีตาสีเขียวสองคนเหมือนกันไหม

00:02:5300:02:55 หรือเห็นแค่คนเดียว

00:02:5500:02:57 พวกเขารอจนผ่านคืนแรกไป

00:02:5700:03:00 แต่ในเช้าวันต่อมา พวกเขาก็ยังคงไม่มั่นใจ

00:03:0000:03:03 คาร์ลคิดว่า "ถ้าฉันไม่มีตาสีเขียว

00:03:0300:03:06 ก็แสดงว่าเอเดรียกับบิลจับตาดูกันและกันอยู่

00:03:0600:03:09 และทั้งสองคนน่าจะออกจากเกาะไปในคืนที่ 2"

00:03:0900:03:12 แต่เมื่อเขาเห็นทั้งเอเดรียและบิล ยังคงอยู่ในเช้าวันที่ 3

00:03:1200:03:16 เขาก็คิดได้ว่า สองคนนั้น ต้องจับตาดูเขาอยู่แน่นอน

00:03:1600:03:19 เอเดรียและบิลก็คิดแบบนั้นเช่นเดียวกัน

00:03:1900:03:22 และพวกเขาทั้งหมดก็ออกจากเกาะไปในคืนที่ 3

00:03:2200:03:24 โดยการใช้เหตุผลแบบอุปนัยเช่นนี้

00:03:2400:03:28 เราจะเห็นได้ว่ารูปแบบนี้จะเกิดซ้ำไปเรื่อยๆ ไม่ว่าจะมีนักโทษกี่คนก็ตาม

00:03:2800:03:31 สิ่งสำคัญก็คือแนวคิดของความรู้ร่วมกัน (common knowledge)

00:03:3100:03:34 ซึ่งนักปรัชญา เดวิด ลูอิส เป็นผู้คิดค้น

00:03:3400:03:38 ข้อมูลใหม่ไม่ได้อยู่ในคำพูดของคุณ

00:03:3800:03:42 แต่อยู่ที่คุณบอกทุกคนพร้อมๆกัน

00:03:4200:03:46 นอกเหนือจากที่รู้ว่า อย่างน้อย 1 คนในพวกเขาเป็นคนที่มีตาสีเขียว

00:03:4600:03:51 นักโทษแต่ละคนยังรู้อีกด้วยว่า ทุกคนต่างก็คอยจับตาดู

00:03:5100:03:54 คนที่มีตาสีเขียว ที่พวกเขาสามารถมองเห็นได้

00:03:5400:03:57 และทุกคนก็รู้แบบนี้เหมือนกันหมด

00:03:5800:04:00 มีสิ่งเดียวที่ไม่ว่านักโทษคนไหนก็ไม่รู้

00:04:0000:04:03 นั่นคือ ตัวเขาเองเป็นคนที่มีตาสีเขียว

00:04:0300:04:06 และกำลังถูกคนอื่นคอยจับตาดูอยู่หรือไม่

00:04:0600:04:11 จนกระทั่งหลายคืนผ่่านไป เท่ากับจำนวนของนักโทษบนเกาะ

00:04:1200:04:17 แน่หละ คุณอาจช่วยร่นเวลา ให้พวกนักโทษอีก 98 วัน

00:04:1700:04:21 โดยการบอกพวกเขาว่า มีพวกคุณอย่างน้อย 99 คนที่มีตาสีเขียว

00:04:2100:04:26 แต่ถ้าจอมเผด็จการคลั่งรู้เข้า คุณชิ่งหนีไปไกลแล้วจะดีกว่า