พฤติกรรมที่ผิดพลาดเมื่อล้มแล้วมีอะไรบ้างที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บ

ผู้สูงอายุล้มแล้วลุกอย่างไรให้ปลอดภัย | คลิป MU

จากช่อง : Mahidol Channel มหิดล แชนแนล


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:02 [เสียงดนตรี]

00:00:0200:00:08 จากข้อมูลกองป้องกันการบาดเจ็บ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุขพบว่า

00:00:0800:00:12 สาเหตุอันดับ 2 ของการเสียชีวิตของผู้สูงอายุคือ

00:00:1200:00:14 การพลัดตกหกล้มจากอุบัติเหตุ

00:00:1400:00:17 [เสียงดนตรี]

00:00:1700:00:23 มากกว่าร้อยละ 30 เกิดจากการที่มีการหกล้มทุกปี

00:00:2300:00:25 เมื่อมีการหกล้มครั้งแรก

00:00:2500:00:28 จะนำไปสู่การเสี่ยงล้มครั้งต่อ ๆ ไป

00:00:2800:00:32 ดังนั้น การล้มแล้วลุกให้ปลอดภัย จะมีส่วนที่สำคัญมาก

00:00:3200:00:35 เพราะว่าจะลดภาวะของการบาดเจ็บ

00:00:3500:00:39 และจะทำให้การเกิดล้มซ้ำ เกิดขึ้นได้ยากขึ้นค่ะ

00:00:3900:00:43 [เสียงดนตรี]

00:00:4300:00:45 พฤติกรรมของผู้สูงอายุที่ล้มแล้วไม่ปลอดภัย

00:00:4500:00:48 พฤติกรรมที่ 1 คือ การล้มแล้วลุกเลยค่ะ

00:00:4800:00:51 อาจจะเกิดมาจากภาวะของการอายนะคะ

00:00:5100:00:54 ไม่มีท่า พรวดพราดลุกขึ้นมาเลย

00:00:5400:00:56 หากเรามีภาวะของกระดูกร้าว

00:00:5600:00:59 อาจจะนำไปสู่ภาวะของกระดูกหักได้นะคะ

00:00:5900:01:02 ส่วนที่ 2 ก็คือ สิ่งแวดล้อมไม่เหมาะสมค่ะ

00:01:0200:01:06 เช่น เวลาล้มไปแล้ว เราไปพยุงหรือไปจับในส่วนที่ไม่มั่นคง

00:01:0600:01:08 จะบาดเจ็บง่ายนะคะ

00:01:0800:01:12 ส่วนที่ 3 การล้มนั้น เราไม่ได้สำรวจร่างกายเราเลยค่ะ

00:01:1200:01:15 ว่าเรามีเลือดออก ข้อต่อผิดรูปหรือเปล่า

00:01:1500:01:20 การลุกแบบนั้น จะทำให้มีปัญหาว่าสติของเราจะน้อยลง

00:01:2000:01:23 เกิดปัญหาการบาดเจ็บซ้ำ และอันตรายถึงชีวิตได้นะคะ

00:01:2300:01:29 [เสียงดนตรี]

00:01:2900:01:35 เราควรสำรวจตัวเองนะคะ เพื่อทราบว่าตัวเองมีภาวะของการเสี่ยงล้ม

00:01:3500:01:40 เพื่อจัดการภาวะนี้ได้อย่างเหมาะสม ด้วยคำถาม 3 คำถามค่ะ

00:01:4000:01:44 คำถามที่ 1 ท่านเคยมีประวัติล้มมา ภายใน 1 ปีนี้ไหมคะ

00:01:4400:01:49 คำถามที่ 2 ค่ะ รู้สึกไม่มั่นคงขณะยืนหรือเดินหรือเปล่า

00:01:4900:01:50 คำถามที่ 3 นะคะ

00:01:5000:01:54 มีความกังวลในการหกล้มหรือเปล่าคะ

00:01:5400:01:57 ถ้าหากเรามีปัญหา 1 ใน 3 นี้

00:01:5700:02:02 ถือว่าเรามีภาวะการเสี่ยงล้ม ในระดับปานกลางหรือลำดับสูง

00:02:0200:02:06 ควรที่จะมาค้นหาความรุนแรงจาก 5 คำถามค่ะ

00:02:0600:02:08 คำถามที่ 1 นะคะ

00:02:0800:02:13 ปีที่ผ่านมา ท่านมีภาวะของการพลัดตกหกล้ม มากกว่า 2 ครั้งหรือไม่คะ

00:02:1400:02:18 ข้อที่ 2 นะคะ การพลัดตกหกล้มนั้น ทำให้มีการบาดเจ็บหรือไม่คะ

00:02:1900:02:23 ข้อที่ 3 นะคะ การพลัดตกหกล้มนั้น ทำให้ท่านหมดสติหรือไม่คะ

00:02:2400:02:27 ข้อที่ 4 นะคะ คือมีภาวะเปราะบางไหม

00:02:2700:02:33 เวลาไปไหนมาไหนเหนื่อยไหม เดินได้ไหม และมีโรคประจำตัวไหม

00:02:3300:02:36 มีน้ำหนักลดผิดปกติหรือเปล่า

00:02:3600:02:38 สำหรับข้อสุดท้ายนะคะ

00:02:3800:02:42 เมื่อล้มแล้ว ยังคงนอนอยู่บนพื้น หรือไม่สามารถลุกขึ้นได้

00:02:4300:02:44 ข้อนี้สำคัญนะคะ

00:02:4400:02:49 เพราะเป็นข้อ 1 ใน 5 ที่แสดงถึงความรุนแรง จากการหกล้มครั้งนั้น

00:02:4900:02:52 ดังนั้น การที่เราล้ม แล้วเราลุกให้ปลอดภัย

00:02:5200:02:56 จึงเป็นจุดที่ลดความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บ

00:02:5600:03:05 [เสียงดนตรี]

00:03:0500:03:07 อันดับที่ 1 ค่ะ ต้องมีสติก่อนเลยค่ะ

00:03:0800:03:10 จะต้องตะโกนเรียกให้คนมาช่วย

00:03:1100:03:18 หรือเราลองเช็กร่างกายของเราก่อนนะคะว่า หนึ่ง จากการเช็กตัวของมือนะคะ

00:03:1800:03:21 กำ แล้วก็เหยียดนะคะ

00:03:2100:03:25 เราต้องเช็กว่ามีอาการปวด มีอาการ เรารู้สึกว่ามีการติดขัด

00:03:2500:03:28 มีการบวม หรือมีเสียงกรอบแกรบหรือเปล่า

00:03:2800:03:30 แต่เรายังเคลื่อนไหวได้

00:03:3000:03:33 เราสามารถที่จะเช็กข้อต่อต่อไปเลยค่ะ

00:03:3300:03:35 คือ งอข้อศอก

00:03:3500:03:38 เหยียดข้อศอกนะคะ ทำช้า ๆ นะคะ

00:03:3800:03:43 สักประมาณ 2-3 ครั้ง เพื่อให้มั่นใจว่าเราสามารถเคลื่อนได้

00:03:4300:03:47 หลังจากนั้นก็ขึ้นข้อไหล่ค่ะ นะคะ

00:03:4800:03:49 แล้วก็ลงมานะคะ

00:03:4900:03:52 ให้เช็กดูนะคะ ทั้ง 2 ข้างเลยค่ะ

00:03:5200:03:59 [เสียงดนตรี]

00:03:5900:04:02 เมื่อเช็กแล้ว แล้วพบว่าเราไม่มีปัญหา

00:04:0200:04:09 เราสามารถที่จะใช้มือเราจับนกหวีด แล้วก็เป่านกหวีดเพื่อขอความช่วยเหลือ

00:04:0900:04:15 [เสียงดนตรี]

00:04:1500:04:17 นอกจากเป่านกหวีดแล้ว

00:04:1700:04:22 เราสามารถที่จะโทรหาด้วยการใช้มือถือ ไปที่ 1669

00:04:2200:04:26 เมื่อประเมินแล้วบอกว่า เราสามารถที่จะมีสติมากพอ

00:04:2600:04:28 แล้วลองขยับเคลื่อนไหวตัวเอง

00:04:2800:04:32 เราก็จะสามารถปฏิบัติได้ดังต่อไปนี้ค่ะ

00:04:3300:04:34 อันต่อไปนะคะ

00:04:3400:04:36 ให้กระดกข้อเท้าขึ้นลงค่ะ

00:04:3600:04:44 [เสียงดนตรี]

00:04:4400:04:46 ให้งอ แล้วก็เหยียดข้อสะโพก

00:04:4600:04:50 เช็กดูว่ามีอาการปวด อาการบวม

00:04:5000:04:53 หรือเกิดการผิดรูปไป เมื่อการเคลื่อนไหวหรือไม่

00:04:5400:04:57 เรารู้สึกว่าเราไม่มีปัญหาใด ๆ เกิดขึ้น

00:04:5700:05:01 เราก็จะเริ่มด้วยการเคลื่อนศีรษะ ช้า ๆ นะคะ

00:05:0100:05:05 เคลื่อนไปซ้าย แล้วก็เคลื่อนไปขวานะคะ

00:05:0500:05:11 การเคลื่อนนี้ ให้เรามองหาทิศทาง ที่เราต้องการจะเคลื่อนย้ายตัวเองไปด้วย

00:05:1100:05:16 ซึ่งทิศทางที่จะเคลื่อนไปนั้น ต้องเป็นทิศทางที่มีพื้นที่ที่ปลอดภัย

00:05:1600:05:19 สามารถร้องขอขอความช่วยเหลือได้

00:05:1900:05:24 และเป็นพื้นที่ที่มีความมั่นคง ในการที่เราจะนั่งพักที่นั่น

00:05:2400:05:28 ด้านขวาของเรา เป็นพื้นที่ที่เราต้องการจะเคลื่อนไป

00:05:2800:05:30 วิธีการต่อไปก็คือ

00:05:3100:05:33 เราต้องการเคลื่อนไปข้างไหน

00:05:3300:05:41 ให้เรายกแขนในมุม 90 องศา ข้อศอก 90 องศาไปในทิศทางนั้น

00:05:4100:05:48 และเคลื่อนตัวของข้อเข่าและข้อสะโพก ในข้างตรงกันข้าม

00:05:4800:05:54 ยันไว้นะคะ โดยให้เท้ารองรับน้ำหนักได้เต็มรูปแบบนะคะ

00:05:5500:06:01 อันต่อไปนะคะ คือ มีการเคลื่อนมือมาอยู่ที่บริเวณท้อง

00:06:0200:06:07 ให้เคลื่อนลำตัวมาทั้งลำตัวเป็นจุดเดียวกัน

00:06:0700:06:09 ไม่เป็นการเคลื่อนลำตัวที่แยกส่วน

00:06:1000:06:12 การเคลื่อนลำตัวที่แยกส่วน

00:06:1200:06:17 คือการเคลื่อนลำตัวที่เราอาจจะต้อง มีการเคลื่อนของตัวของขามา

00:06:1700:06:19 แต่ลำตัวยังอยู่อีกจุดหนึ่ง

00:06:1900:06:23 หรือการเคลื่อนลำตัวมาแต่ว่าขามีอีกจุดหนึ่ง

00:06:2300:06:26 ตรงนี้จะทำให้เกิดการบาดเจ็บง่ายนะคะ

00:06:2600:06:33 จากนั้น เราจะใช้มือและข้อศอกในการยันตัวขึ้น

00:06:3400:06:37 ยันขึ้นนะคะ ให้มาอยู่ในท่าตั้งคลานนะคะ

00:06:3700:06:39 และอยู่ในฐานที่เหมาะสม

00:06:3900:06:43 จากนั้น ให้เคลื่อนไปบริเวณของเก้าอี้ ที่เราต้องการเคลื่อนไปนะคะ

00:06:4300:06:45 คลานไปช้า ๆ นะคะ

00:06:4500:06:49 [เสียงดนตรี]

00:06:4900:06:52 เราใช้มือจับบริเวณของเก้าอี้

00:06:5300:06:56 ยันตัวขึ้น แล้วก็จับอีกข้างนึงค่ะ

00:06:5600:07:02 ต่อไปเราจะยันตัวขึ้นโดยใช้มือ ทั้งสองข้างตลอดเพื่อเพิ่มความมั่นคง

00:07:0200:07:05 ยกขาข้างใดข้างหนึ่งที่เราถนัดขึ้นนะคะ

00:07:0600:07:07 ยันตัวขึ้นด้วยสองมือ

00:07:0800:07:11 ค่อย ๆ เคลื่อนมือ และค่อย ๆ หมุนตัวนะคะ

00:07:1100:07:14 จะเห็นได้ว่ามือจะมีการยันอยู่ตลอดเวลา

00:07:1500:07:21 แล้วก็นั่งนะคะ เอนหลังเพื่อรอการช่วยเหลือ อย่างปลอดภัยต่อไปค่ะ

00:07:2100:07:25 [เสียงดนตรี]

00:07:2500:07:27 หากท่านล้มแล้วลุกปลอดภัยแล้ว

00:07:2700:07:30 ยังคงต้องสังเกตอาการต่อไปนะคะ

00:07:3000:07:32 ลองสังเกตอาการว่า การบาดเจ็บนั้น

00:07:3200:07:37 นำไปสู่ภาวะการตาพร่า มองไม่ค่อยเห็น วิงเวียนศีรษะ

00:07:3700:07:40 อาเจียน เดินผิดปกติ อ่อนเพลีย

00:07:4000:07:44 อาจนำไปสู่ภาวะของการหมดสติได้นะคะ

00:07:4400:07:46 อาการเหล่านี้ ควรไปพบแพทย์ทันทีเลยค่ะ

00:07:4600:07:54 [เสียงดนตรี]

00:07:5400:07:56 ความรู้ทำให้ทุกอย่างเป็นไปได้

00:07:5600:07:58 มหาวิทยาลัยมหิดล

00:07:5800:07:59 ปัญญาของแผ่นดิน