อาหารติดคอแบบอุดสนิทคืออะไร และมีอาการอย่างไรบ้าง

อาหารติดคอ ปฐมพยาบาลอย่างไร? | พบหมอมหิดล [by Mahidol Channel]

จากช่อง : Mahidol Channel มหิดล แชนแนล


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:03 อาการอาหารติดคอ ก็มีระดับความรุนแรงที่ไม่เหมือนกัน

00:00:0300:00:06 การมีความรู้เบื้องต้น เรื่องการปฐมพยาบาลอาหารติดคอ

00:00:0600:00:07 มีความสำคัญมาก

00:00:0700:00:13 เพราะว่าถ้าอาหารติดคอแบบอุดสนิท แล้วเราไม่ทำการช่วยเหลืออย่างทันท่วงที

00:00:1300:00:15 คนไข้ก็มีโอกาสเสียชีวิตได้ค่ะ

00:00:1500:00:23 [เสียงดนตรี]

00:00:2300:00:27 สิ่งที่สังเกตว่าอาหารนั้น หรือสิ่งแปลกปลอมนั้น

00:00:2700:00:28 จะอุดสนิทหรือไม่สนิท

00:00:2800:00:30 มีวิธีการดูค่ะ ยกตัวอย่างเช่น

00:00:3100:00:32 ถ้าอาหารอุดสนิท

00:00:3200:00:38 คนที่ร้องขอความช่วยเหลือ ก็คือ จะมีอาการพูดไม่มีเสียง

00:00:3800:00:39 หรือร้องไม่มีเสียง

00:00:3900:00:42 แล้วอาการจะเกิดขึ้นแบบฉับพลันทันที

00:00:4200:00:46 แล้วคนไข้ก็จะมีอาการเหมือนขาดอากาศ และจะเริ่มเขียวได้

00:00:4600:00:48 ถ้าอุดไม่สนิท วิธีการแยกก็คือ

00:00:4800:00:54 เขายังมีเสียงพูดอยู่ เพราะว่าเสียงที่เราพูด มันมาจากหลอดลมที่ออกมา

00:00:5400:00:55 ฉะนั้น ถ้าอาหารอุดไม่สนิท

00:00:5500:00:59 เสียงพูดเขาหรือร้องขอความช่วยเหลือ ก็ยังมีเสียงออกมาอยู่

00:00:5900:01:03 การปฐมพยาบาลเบื้องต้นสำหรับ อาหารติดคอที่อุดสนิทมีความสำคัญมาก

00:01:0300:01:06 เพราะว่าการที่อาหารอุดสนิทหมายความว่า

00:01:0600:01:10 ร่างกายคนเราจะขาดอากาศ ขาดออกซิเจน เพราะว่ามันอุดหลอดลม

00:01:1000:01:13 ก็จะไม่มีอากาศ ออกซิเจน เคลื่อนผ่านเข้าออก

00:01:1300:01:15 ฉะนั้น ก็ทำให้ขาดอากาศ

00:01:1500:01:18 แล้วโดยปกติ มีการศึกษาพบว่า

00:01:1800:01:22 สมองเราทนการขาดออกซิเจน ได้ประมาณ 4 นาที

00:01:2200:01:23 หลังจากนั้นก็จะเสียชีวิตได้

00:01:2300:01:26 [เสียงดนตรี]

00:01:2600:01:30 ก่อนหน้าที่จะทำการปฐมพยาบาลเบื้องต้น แก่ผู้ป่วยที่อาหารติดคอ

00:01:3000:01:32 เราควรที่จะต้องโทรขอความช่วยเหลือ

00:01:3200:01:37 หรือว่าเรียกขอความช่วยเหลือ ให้คนที่อยู่ใกล้เคียงกับเรา ช่วยโทร 1669

00:01:3700:01:41 หรือเราเองเป็นคนโทร 1669 เพื่อเรียกรถมาช่วย

00:01:4100:01:43 เพราะว่าการที่เราช่วยเหลือเบื้องต้น

00:01:4300:01:45 มีโอกาสที่อาหารจะหลุดหรือไม่หลุดก็ได้

00:01:4500:01:49 ถ้าหากหลุด คนไข้ก็ต้องมีการดูแลต่อเนื่อง

00:01:4900:01:52 แต่ถ้าเกิดอาหารที่ติดคอ หรือสิ่งแปลกปลอมที่ติดคอยังไม่หลุด

00:01:5200:01:55 แล้วเกิดคนไข้หมดสติ หัวใจหยุดเต้นขึ้นมา

00:01:5500:01:58 จะได้มีทีมเข้าช่วยเหลือได้อย่างทันท่วงที

00:01:5800:02:01 [เสียงดนตรี]

00:02:0100:02:04 เมื่อเด็กมีอาการเหนื่อย ร้องไม่มีเสียง

00:02:0400:02:05 และเริ่มเขียว

00:02:0500:02:08 เราสงสัยภาวะอุดกั้นทางเดินหายใจ

00:02:0800:02:09 เมื่อเปิดปากดู

00:02:0900:02:11 ก็ไม่พบสิ่งแปลกปลอมอะไรนะครับ

00:02:1100:02:12 ก็ต้องเริ่มทำการช่วยเหลือ

00:02:1500:02:18 โดยการคว่ำเด็กลง แล้วก็ตบที่สะบักแรง ๆ 5 ครั้ง

00:02:1900:02:22 1, 2, 3, 4, 5

00:02:2300:02:24 พลิกกลับมานะครับ

00:02:2500:02:28 1, 2, 3, 4, 5

00:02:2900:02:33 แล้วก็ตรวจดูนะครับว่ามีสิ่งแปลกปลอม อยู่บริเวณทางเดินหายใจหรือยัง

00:02:3300:02:37 การปฐมพยาบาลอาหารติดคอเด็กเล็ก ต้องเน้นแบบเร็วและแรง

00:02:3700:02:40 เพราะว่าถ้าไม่เร็วและแรง

00:02:4000:02:42 แรงดันที่อยู่ในช่องอก มันจะไม่เพียงพอ

00:02:4200:02:45 เพราะไม่ต้องกลัวว่าเด็กจะกระดูกหักหรืออะไร

00:02:4500:02:50 เพราะว่าจริง ๆ แล้ว การที่เราไม่ช่วยเขา เพื่อให้อาการออกมา เขาจะเสียชีวิต

00:02:5000:02:54 เราจะทำไปเรื่อย ๆ สลับหลัง 5 ครั้ง หน้า 5 ครั้ง

00:02:5400:02:58 แล้วก็เช็กว่ามีสิ่งแปลกปลอม ที่อุดกั้นออกมาไหม

00:02:5800:02:59 ถ้ามีให้เอาออก

00:02:5900:03:01 ทำไปเรื่อย ๆ สลับไปมา

00:03:0100:03:04 จนกว่าอาหารหรือสิ่งแปลกปลอมนั้น จะหลุดออกมา

00:03:0400:03:09 หรือจนกว่าเด็กจะหมดสติไป แล้วเราก็จะหยุด เปลี่ยนเป็น CPR แทน

00:03:0900:03:10 สิ่งที่ไม่ควรทำในเด็กเล็ก

00:03:1000:03:15 คือการที่จับเด็กที่บริเวณขา แล้วก็ห้อยหัวเด็กลงมา แล้วก็เขย่า

00:03:1500:03:18 วิธีนี้ไม่ได้ช่วยทำให้อาหารที่ติดหลุดออกมา

00:03:1800:03:23 จะทำให้เด็กมีโอกาสที่จะได้รับบาดเจ็บ ที่ศีรษะ และเลือดออกในสมองได้

00:03:2300:03:26 ก็จะทำให้เด็กมีโอกาสเสียชีวิตตามมาได้ เพราะเด็กขาดอากาศ

00:03:2600:03:29 [เสียงดนตรี]

00:03:2900:03:33 สำหรับเด็กโตกับผู้ใหญ่ ท่าทางจะเหมือนกัน

00:03:3300:03:37 ก็คือ เป็นการยืนยันก่อนว่า ผู้ที่เราจะเข้าช่วยนั้น

00:03:3700:03:40 มีอาหารติดคอจริง ๆ หรือว่าสิ่งแปลกปลอมติดคอจริง ๆ

00:03:4000:03:42 ก็คือ ถ้าเขายังมีสติอยู่

00:03:4200:03:46 เขาก็อาจจะเรียกเรา หรือกวักมือช่วย หรือเอามือกุมคอ

00:03:4600:03:48 แต่ว่าการพูดเขา ไม่มีเสียงพูดออกมา

00:03:4800:03:50 วิธีการเข้าช่วยเหลือก็คือ

00:03:5000:03:52 เข้าทางด้านหลังตัวของผู้ป่วย

00:03:5200:03:55 โอบมือล้อมรอบตัวผู้ป่วย

00:03:5500:03:58 แล้วก็เอามือข้างหนึ่งกำ โดยที่เก็บนิ้วโป้งไว้

00:03:5800:04:01 แล้วก็หันด้านนิ้วโป้งเข้าที่บริเวณลิ้นปี่

00:04:0100:04:05 จากนั้นใช้มืออีกข้างหนึ่ง ช้อนท้ายบริเวณด้านนิ้วก้อย

00:04:0600:04:11 แล้วผู้เข้าช่วยออกแรงกระทุ้งเข้าหาตัวเอง ในแนวเฉียงขึ้นด้วยความเร็วและแรง

00:04:1100:04:15 ทำอย่างนี้ไปเรื่อย ๆ จนกว่าสิ่งแปลกปลอม หรืออาหารนั้นจะหลุดออกมา

00:04:1500:04:19 หรือว่าคนที่อาหารติดคอนั้น จะพูดออกมามีเสียงได้

00:04:1900:04:22 หรือถ้าหมดสติไป ก็ต้องเปลี่ยนเป็น CPR เช่นเดียวกัน

00:04:2200:04:26 ในผู้ใหญ่ที่มีการปฐมพยาบาลด้วยการทุบหลัง

00:04:2600:04:29 ที่เราเข้าใจกันว่าจะทำให้อาหารหลุดออกมา

00:04:2900:04:32 จริง ๆ แล้ว การทุบหลัง ไม่ได้ทำให้อาหารหลุดออกมา

00:04:3200:04:32 ซึ่งต่างจากเด็ก

00:04:3200:04:35 ในเด็ก การปฐมพยาบาลเพื่อให้อาหาร

00:04:3500:04:38 หรือสิ่งแปลกปลอมที่อุดกั้น ทางเดินหายใจหลุดออกมา

00:04:3800:04:41 คือการทุบบริเวณสะบักสองข้าง ด้วยความเร็วและแรง

00:04:4200:04:44 แต่กับผู้ใหญ่ใช้วิธีนี้ไม่ได้ผล

00:04:4400:04:47 เพราะว่าเด็กตัวเล็กกว่า ต่างกับผู้ใหญ่ที่ตัวใหญ่กว่า

00:04:4700:04:49 การที่เราทุบลงไป

00:04:4900:04:51 ความเร็วและแรง มันไม่พอค่ะ

00:04:5100:04:58 [เสียงดนตรี]

00:04:5800:05:01 เจ็บป่วยฉุกเฉิน อย่าลืมโทร. 1669 นะคะ