โรคย้ำคิดย้ำทำเป็นโรคอะไร และเกิดจากอะไรบ้าง

โรคย้ำคิดย้ำทำ | Re-Mind : อารมณ์ ความคิด พฤติกรรม [Mahidol Channel]

จากช่อง : Mahidol Channel มหิดล แชนแนล


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:02 ไปเร็ว ๆ สายแล้ว

00:00:0200:00:04 โอเค แป๊บนึง เดี๋ยวเช็กไฟก่อน

00:00:0700:00:08 ไป ไป ไป

00:00:0800:00:10 - ไปเร็ว - เอ๊ะ เดี๋ยว ปิดไฟหรือยัง ยัง

00:00:1000:00:12 เดี๋ยวดูก่อนนะ เดี๋ยวดูก่อน

00:00:1400:00:15 โอเค

00:00:1600:00:18 - ปิดแล้ว ๆ ไป ไป - ไปเร็ว ๆ

00:00:1800:00:19 ขออีกรอบแล้วกัน ขออีกรอบ

00:00:2000:00:22 ปิดแล้วไง เมื่อกี๊

00:00:2600:00:31 ก็เริ่มรู้สึก เอ๊ะ ตกลงเรามีปัญหา หรือว่าเขาไม่เข้าใจความคิดเราอะไรอย่างนี้

00:00:3200:00:37 โรคย้ำคิดย้ำทำเป็นโรคประเภทหนึ่ง ในกลุ่มอาการวิตกกังวล

00:00:3700:00:40 คนไทยเป็นกันเยอะ แต่ว่าบางทีก็ไม่รู้ตัว

00:00:4000:00:41 หรือว่าก็ไม่คิดว่ามีปัญหา

00:00:4200:00:44 ส่วนใหญ่ก็จะเป็นเรื้อรัง เป็นนาน

00:00:4400:00:48 จนกระทั่งวันหนึ่งรู้สึกลำบากแล้ว เลยจะมาหาหมอ

00:00:4800:00:51 ที่เริ่มรู้สึกตัวป่วยก็ประมาณอายุ 30 ครับ

00:00:5100:00:57 เริ่มอายุ 30 ก็เริ่ม ๆ รู้สึกตัวว่า มันอยากทำอย่างเดิมซ้ำไปซ้ำมา

00:00:5800:01:01 เหมือนกับแบบบางทีลืมล็อกบ้าน แล้วเราก็กลับไปอีกอะไรอย่างนี้

00:01:0100:01:03 แล้วก็กลับไปทำอีกอะไรอย่างนี้

00:01:0300:01:08 คือไม่ทำไม่ได้ ต้องทำวนอยู่อย่างนั้น จนกว่าเราจะหลุดออกจากตรงนั้นมา มันก็...

00:01:1000:01:12 มันเหมือนเสียเวลาในชีวิตเราไปครับ

00:01:1300:01:15 สาเหตุของโรคย้ำคิดย้ำทำนี้

00:01:1500:01:19 ตอนนี้ทางการแพทย์ เรายืนยันว่ามาจาก 2-3 ประเด็น

00:01:2000:01:22 อันแรกเลยคือ เรื่องพันธุกรรม

00:01:2200:01:25 มียีนบางอย่างในครอบครัวส่งถ่ายกันมา

00:01:2500:01:28 ทำให้รุ่นลูกรุ่นหลานเป็นได้เหมือนกัน

00:01:2800:01:31 อีกสาเหตุหนึ่งก็มาจากตัวสารสื่อประสาท

00:01:3100:01:33 เราเรียกว่า ซีโรโตนิน

00:01:3300:01:37 สารตัวนี้จะมีผลที่ทำให้เกิดอาการย้ำคิดย้ำทำ

00:01:3700:01:39 และอีกส่วนหนึ่งก็คือ บางส่วนของสมองเรานี่

00:01:3900:01:41 อยู่ดี ๆ ก็มีอาการผิดปกติไป

00:01:4100:01:44 เช่น สมองส่วนแกนกลางอะไรแบบนี้นะคะ

00:01:4400:01:46 หรือสมองส่วนใต้ ส่วนหน้า

00:01:4600:01:48 ก็มีการวิจัยและก็มีการทดสอบ

00:01:4900:01:53 เทียบกันระหว่างคนเป็นกับคนที่ไม่เป็น ย้ำคิดย้ำทำ ว่ามันแตกต่างกัน

00:01:5300:01:55 จะเช็กอะไรบ่อย ๆ

00:01:5600:01:58 ก็เช็กว่าไฟปิดหรือยังไง

00:01:5800:02:01 นี่เช็กไม่รู้กี่รอบแล้ว รู้ไหมว่ามันสาย

00:02:0100:02:04 เหมือนหงุดหงิดน่ะ คืออยากจะ...

00:02:0400:02:06 มันก็น่าจะจบแล้วน่ะ

00:02:0600:02:09 คือเหมือนเราทำอะไรเสร็จไปแล้ว แต่เรากลับมาทำอีก

00:02:0900:02:11 กลับมาทำอยู่อย่างนั้น นั่งย้ำอยู่กับที่

00:02:1100:02:18 เคยสระผม สระผมแล้วก็ออกมา แล้วก็รู้สึกไม่สะอาด ก็กลับไปสระอีก

00:02:1800:02:21 สระวนไปอยู่ 4-5 รอบ

00:02:2100:02:22 ปิดไฟอย่างนี้

00:02:2200:02:26 มันก็จะแบบ...เมื่อกี๊ปิดไฟในบ้านหรือยัง อะไรอย่างนี้

00:02:2600:02:29 เราก็จะย้อนกลับไปปิดอีก

00:02:2900:02:31 ก็รำคาญตัวเองนะ แต่ก็ทำน่ะ

00:02:3100:02:35 อาการหลัก ๆ ของอาการย้ำคิดย้ำทำ ก็คือ ต้องมีย้ำคิดก่อน

00:02:3500:02:38 คือมีความคิดอะไรบางอย่าง หมกมุ่นกับเรื่องอะไรบางอย่าง

00:02:3800:02:40 ซึ่งมันไม่สมเหตุสมผล

00:02:4000:02:44 แล้วก็จะต้องไปทำเพื่อให้หายอาการกังวลนั้น

00:02:4400:02:46 ยกตัวอย่างเช่น กลัวความสกปรก

00:02:4600:02:49 ที่เกิดขึ้นจากการที่เขาไปแตะโดน อะไรสักอย่างหนึ่ง

00:02:4900:02:52 ก็จะคิดหมกมุ่นว่ามันสกปรก มีเชื้อโรค

00:02:5200:02:55 หรือมีอะไรที่ไม่ดีนะ เดี๋ยวก็จะเข้าสู่ร่างกาย

00:02:5500:02:58 ก็จะต้องไปย้ำทำด้วยการไปล้างมือบ่อย ๆ

00:02:5800:02:59 พอล้างมือก็สบายใจ

00:02:5900:03:01 แต่พอสักพักหนึ่งก็กลับมาคิดอีกว่า

00:03:0100:03:03 โอ๊ะ ยังสกปรกอยู่หรือเปล่า

00:03:0300:03:05 มันจะวนเวียนอย่างนี้ ย้ำคิด แล้วก็ย้ำทำ

00:03:0500:03:08 แต่บางครั้งอาจจะมีย้ำอย่างใดอย่างหนึ่งก็ได้

00:03:0800:03:10 เช่น ย้ำคิดอย่างเดียว หรือย้ำทำอย่างเดียว

00:03:1000:03:11 แต่ส่วนใหญ่มันจะไปคู่กัน

00:03:1100:03:15 เมื่อทำซ้ำ ๆ บ่อย ๆ ขึ้น ก็จะนำมาซึ่งความทุกข์นะคะ

00:03:1600:03:18 หรือรู้สึกว่าเป็นความเศร้าได้

00:03:1800:03:22 หลายคนก็กลายไปเป็นโรคซึมเศร้าร่วมด้วย

00:03:2200:03:26 จนรายที่หนัก ๆ มาก ๆ อาจจะถึงขั้น ทำร้ายตัวเองหรือฆ่าตัวตาย

00:03:2600:03:29 เพราะไม่อยากทนอยู่กับอาการย้ำคิดย้ำทำอีก

00:03:2900:03:32 [เสียงดนตรี]

00:03:3200:03:35 รู้สึกแบบไม่ค่อยกล้าเข้าสังคมอะไรเท่าไร

00:03:3600:03:41 คือความมั่นใจมันน้อยลง จากที่ตอนแรกเราไม่รู้สึกอะไร

00:03:4100:03:44 คือพอเริ่มรู้สึกว่าผิดปกติ แล้วมันก็เริ่ม...

00:03:4500:03:46 เริ่มแบบ...

00:03:4800:03:49 ไม่ค่อยอยากเจอหน้าใคร

00:03:4900:03:53 เริ่มเก็บตัวมากขึ้นอะไรอย่างนี้ครับ

00:03:5300:03:56 ปัจจุบันการรักษาโรคนี้มี 2 วิธีนะคะ

00:03:5600:03:59 คือการใช้ยาช่วยและการปรับพฤติกรรม

00:03:5900:04:02 ถ้าเกิดเป็นน้อย ๆ หมอก็จะปรับพฤติกรรมก่อน

00:04:0200:04:03 ถ้าอาการยังไม่หนัก

00:04:0300:04:08 ปรับพฤติกรรมก็คือ การพยายามฝึกคิด แล้วก็ฝึกทำนะคะ

00:04:0800:04:13 ฝึกคิดก็คือ พยายามคิดว่า สิ่งที่เราคิดนี่มันไม่มีอะไร

00:04:1300:04:14 มันไม่จริง มันไม่ใช่

00:04:1400:04:17 มันปิดแล้ว มันไม่สกปรกอย่างนี้เป็นต้น

00:04:1700:04:19 ทีนี้ในบางราย ฝึกแล้วไม่หาย

00:04:1900:04:21 ทำไม่ได้ เขาหยุดคิดไม่ได้

00:04:2100:04:23 ก็อาจจะต้องใช้ยาช่วย

00:04:2300:04:26 เพราะฉะนั้น ไม่ต้องกังวลใจนะคะ ถ้าคุณหมอจะให้ยากินนานสักนิดหนึ่ง

00:04:2600:04:28 ส่วนใหญ่ก็จะประมาณ 6 เดือนนะคะ

00:04:2800:04:32 มีบางรายเหมือนกัน หายยากนะคะ คือ กินเป็นปีเลย

00:04:3200:04:34 ก็ต้องกินไปเรื่อย ๆ นะคะ

00:04:3400:04:36 [เสียงดนตรี]

00:04:3600:04:40 คือผมรักษาโรคย้ำคิดย้ำทำนี่มา เกือบ 10 ปีแล้วครับ

00:04:4000:04:47 คือ ครอบครัวก็มีส่วนสำคัญกับ การทำให้ชีวิตของคนที่มีอาการทางจิต

00:04:4800:04:49 จิตเวชอะไรอย่างนี้ดีขึ้นนะครับ

00:04:5000:04:57 คือมันรู้สึกอบอุ่นขึ้นครับเวลาเขาคอย เป็นห่วงว่าเราจะกลับมามีอาการอะไรอีกไหม

00:04:5700:05:01 รู้สึกถึงความเป็นห่วง ของคนรอบข้างอะไรอย่างนี้ครับ

00:05:0100:05:07 คืออย่างน้อยคนในครอบครัวนี่ต้องเป็น แรงบันดาลใจให้กับคนที่เป็นโรคนี้ครับ

00:05:0700:05:11 คือเขาจะได้มีกำลังใจที่จะใช้ชีวิตอยู่ต่อไป

00:05:1100:05:19 [เสียงดนตรี]