แพทย์ใช้วิธีใดในการวินิจฉัยว่าผู้ป่วยมีกระดูกสะโพกหักหรือไม่

วิธีป้องกันผู้สูงอายุล้ม กระดูกสะโพกหัก | พบหมอมหิดล

จากช่อง : Mahidol Channel มหิดล แชนแนล


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0100:00:02 จากข้อมูลในประเทศไทย

00:00:0200:00:05 พบว่าผู้ป่วยสูงอายุที่มีกระดูกสะโพกหัก

00:00:0500:00:07 ถ้าไม่ได้รับการผ่าตัดรักษาภายใน 1 ปี

00:00:0700:00:10 เขามีโอกาสเสียชีวิตประมาณ 30-40%

00:00:1000:00:13 เมื่อเทียบกับคนไข้ที่มีกระดูกสะโพกหัก แล้วได้รับการผ่าตัดรักษา

00:00:1300:00:16 โอกาสการเสียชีวิตใน 1 ปี อยู่ที่ประมาณ 10-20%

00:00:1600:00:21 [เสียงดนตรี]

00:00:2100:00:24 ปัจจุบันผู้ป่วยสูงอายุ ที่มีภาวะกระดูกสะโพกหัก

00:00:2400:00:26 ก็พบมากขึ้นเรื่อย ๆ นะครับ

00:00:2600:00:28 เกิดจากเมื่ออายุมากขึ้น

00:00:2800:00:32 ความคล่องแคล่วในการเคลื่อนไหว การทรงตัวก็ลดลงตามอายุที่มากขึ้น

00:00:3200:00:37 จะเกิดจากสาเหตุเพียงแค่อุบัติเหตุที่ล้ม ด้วยอุบัติเหตุที่ไม่รุนแรงมากนัก

00:00:3700:00:40 ร่วมกับกระดูกที่มีภาวะกระดูกพรุนครับ

00:00:4000:00:41 โดยเฉพาะผู้หญิง

00:00:4100:00:45 เมื่อเกิดภาวะการล้ม อุบัติเหตุเพียงเล็ก ๆ น้อย ๆ

00:00:4500:00:48 ก็ทำให้เกิดภาวะกระดูกสะโพกหักได้

00:00:4800:00:51 [เสียงดนตรี]

00:00:5100:00:53 กระดูกสะโพกหักที่เรามักจะพบกันบ่อย ๆ

00:00:5300:00:56 ก็ตรงอยู่ที่ตำแหน่งของบริเวณของคอกระดูก

00:00:5600:00:57 เพราะว่าทุกครั้งเวลาที่เราล้ม

00:00:5700:00:59 เรามักจะเอาด้านข้างของลำตัวลง

00:01:0000:01:02 มักจะเป็นส่วนที่ลงไปกระแทกพื้น

00:01:0200:01:05 ก็อาจจะทำให้เกิดปัญหาเรื่อง กระดูกสะโพกหักได้

00:01:0500:01:06 แม้แต่ข้อมือก็เช่นกัน

00:01:0600:01:08 ถ้าเราล้มแล้วเอามือยันพื้น

00:01:0800:01:11 ก็อาจจะทำให้เกิดข้อมือหักได้ ถ้ามีภาวะกระดูกพรุนครับ

00:01:1100:01:13 แต่เนื่องจากว่ากระดูกสะโพกหัก

00:01:1300:01:17 มักจะเป็นภาวะที่ทำให้คนไข้ มีอาการเจ็บปวดที่รุนแรง

00:01:1800:01:20 และไม่สามารถที่จะขยับเขยื้อน เคลื่อนไหวได้

00:01:2000:01:23 บางคนแม้แต่ลุกขึ้นยืน ก็ยังลุกไม่ไหวครับ

00:01:2300:01:26 [เสียงดนตรี]

00:01:2600:01:28 กระดูกสะโพกหักมักจะมีอาการที่ชัด

00:01:2800:01:30 ก็คือเรื่องของอาการปวด

00:01:3000:01:33 ขยับบริเวณต้นขาข้างนั้นไม่ได้

00:01:3300:01:35 ลุกขึ้นยืน เดินลงน้ำหนักไม่ได้ครับ

00:01:3500:01:37 บางคนถ้ามีการเคลื่อนที่เยอะ

00:01:3700:01:40 ก็อาจจะทำให้มีความผิดรูปเกิดขึ้น เวลามองเห็น

00:01:4000:01:42 ขาสั้นยาวไม่เท่ากันได้ครับ

00:01:4200:01:43 เมื่อผู้สูงอายุล้ม

00:01:4300:01:45 ถ้าเกิดเขาลงน้ำหนักไม่ได้

00:01:4500:01:47 ปวดบริเวณขาหนีบ หรือปวดบริเวณสะโพก

00:01:4700:01:50 ต้องสงสัยแล้วครับว่า อาจจะมีปัญหาเรื่องกระดูกสะโพกหัก

00:01:5000:01:52 ผู้ป่วยที่ไม่สามารถเคลื่อนไหวได้

00:01:5200:01:54 ก็มักจะเป็นภาวะติดเตียง

00:01:5400:01:56 ทำให้มีภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ตามมา

00:01:5600:01:57 ไม่ว่าจะเป็นการติดเชื้อ

00:01:5800:02:00 การระบบทางเดินปัสสาวะติดเชื้อในปอด

00:02:0000:02:01 แผลกดทับ ไม่ขยับ

00:02:0100:02:04 จนทำให้เกิดเป็นภาวะลิ่มเลือดอุดตัน ในหลอดเลือดดำ

00:02:0400:02:08 ภาวะต่าง ๆ เหล่านี้ ส่งผลบางครั้งอันตรายถึงกับชีวิต

00:02:0800:02:10 [เสียงดนตรี]

00:02:1000:02:14 ปัจจัยที่ทำให้ผู้ป่วยสูงอายุ มีการล้มได้ง่ายขึ้น

00:02:1400:02:17 ปัจจัยภายนอกก็เกิดจาก เช่น บ้านที่มืด

00:02:1700:02:19 แสงสว่างไม่เพียงพอ พื้นลื่น

00:02:1900:02:22 สิ่งของเกะกะ เวลาเดินแล้วสะดุด

00:02:2200:02:24 สัตว์เลี้ยงที่วิ่งไปมาในบ้าน

00:02:2400:02:26 พวกนี้เรียกว่าเป็นปัจจัยภายนอกครับ

00:02:2600:02:29 อีกปัจจัยหนึ่งก็คือเรื่องของปัจจัยภายใน

00:02:2900:02:33 เป็นปัจจัยภายในตัวของผู้ป่วยเอง เช่น การเดินที่ไม่คล่องแคล่ว

00:02:3300:02:34 การทรงตัวที่ไม่ดี

00:02:3400:02:37 หรือมีโรคประจำตัวอย่างอื่นอยู่ก่อน เช่น

00:02:3700:02:38 โรคอัมพฤกษ์

00:02:3800:02:40 เดินได้ไม่คล่องแคล่วเหมือนเดิม

00:02:4000:02:42 ใช้งานได้เพียงซีกใดซีกหนึ่งของร่างกาย

00:02:4200:02:45 ก็ทำให้เกิดโอกาสที่จะล้มได้ง่ายขึ้น

00:02:4500:02:46 คนไข้ที่ทานยาลดความดัน

00:02:4600:02:49 หรือมีปัญหาเรื่องของเบาหวาน

00:02:4900:02:53 ที่ทานยาลดน้ำตาล แล้วไม่สามารถที่จะทานอาหารได้เพียงพอ

00:02:5300:02:55 ก็ทำให้เกิดภาวะน้ำตาลต่ำ

00:02:5500:02:57 ก็เสี่ยงกับการล้มได้เช่นเดียวกันครับ

00:02:5700:02:59 [เสียงดนตรี]

00:02:5900:03:01 การป้องกันการล้มในผู้สูงอายุ

00:03:0100:03:03 อย่างแรก หลีกเลี่ยงปัจจัยภายนอกก่อน

00:03:0300:03:06 การจัดบ้านให้เหมาะสม มีแสงสว่างเพียงพอ

00:03:0600:03:08 จัดบ้านให้เป็นระเบียบเรียบร้อย

00:03:0800:03:11 มีการแยกส่วนเปียก ส่วนแห้งของห้องน้ำ

00:03:1100:03:14 ก็จะลดความเสี่ยงจากการล้ม จากปัจจัยภายนอกได้

00:03:1400:03:15 ส่วนปัจจัยภายใน

00:03:1500:03:19 เราสามารถที่จะป้องกันการล้มได้ โดยการฝึกการทรงตัว

00:03:1900:03:22 ไม่ว่าจะเป็นรำมวยจีนต่าง ๆ

00:03:2200:03:24 การฝึกการทรงตัว สร้างกำลังกล้ามเนื้อ

00:03:2400:03:27 ก็จะเป็นเรื่องของกล้ามเนื้อแกนกลางลำตัว

00:03:2700:03:28 กล้ามเนื้อสะโพก กล้ามเนื้อขาครับ

00:03:2800:03:31 ก็สามารถที่จะทำให้เราป้องกันการล้มได้

00:03:3100:03:35 แต่อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยสูงอายุอาจจะมีโรคบางอย่าง

00:03:3500:03:37 ข้อห้ามในการออกกำลังกายในบางท่า

00:03:3700:03:39 เช่น การแกว่งแขน

00:03:3900:03:41 ในผู้ป่วยบางคน ที่มีปัญหาเส้นเอ็นข้อไหล่อยู่เดิม

00:03:4100:03:43 การแกว่งแขนมาก ๆ

00:03:4300:03:45 อาจจะไม่เป็นผลดีกับเขาเช่นเดียวกันครับ

00:03:4500:03:49 เพราะฉะนั้น อาจจะต้องปรึกษากับแพทย์ ที่ดูแลหรือว่านักกายภาพบำบัด

00:03:4900:03:52 ในการที่จะหา วิธีการออกกำลังกายที่เหมาะสม

00:03:5200:03:54 [เสียงดนตรี]

00:03:5400:03:56 สำหรับการวินิจฉัยเรื่องกระดูกสะโพกหัก

00:03:5600:03:59 มักจะใช้ภาพเอกซเรย์เป็นการวินิจฉัย

00:03:5900:04:03 จากเอกซเรย์แล้ว แพทย์มักจะวินิจฉัย ภาวะของกระดูกสะโพกหักได้

00:04:0300:04:05 ควรจะรักษาด้วยการเปลี่ยนข้อสะโพก

00:04:0500:04:09 หรือว่าการใช้การผ่าตัด ดามข้อสะโพก

00:04:0900:04:11 ในปัจจุบัน การผ่าตัดมีบทบาทมากขึ้น

00:04:1100:04:13 มักจะได้ประโยชน์ ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนข้อสะโพก

00:04:1300:04:15 หรือว่าการดามข้อสะโพกครับ

00:04:1500:04:19 ยกเว้นแต่ในรายที่ผ่าตัด แล้วมีความเสี่ยงมากจริง ๆ ครับ

00:04:1900:04:21 เราถึงจะเลือกวิธีการรักษาโดยการไม่ผ่าตัด

00:04:2100:04:23 ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับความพร้อมของคนไข้

00:04:2300:04:26 และความพร้อมของทีมแพทย์ผู้ดูแลด้วย

00:04:2600:04:28 การรักษาด้วยการผ่าตัด ได้ประโยชน์ก็จริงครับ

00:04:2800:04:30 แต่ว่าต้องเตรียมความพร้อมผู้ป่วยก่อน

00:04:3000:04:34 ว่าผู้ป่วยมีภาวะที่เสี่ยงต่อการผ่าตัด เช่น หลอดเลือดสมองตีบ

00:04:3400:04:36 เกิดอัมพฤกษ์แล้วเขาเลยล้ม

00:04:3600:04:38 หลอดเลือดหัวใจอุดตัน เขาเจ็บหน้าอก เขาเลยล้ม

00:04:3800:04:40 ถ้ามีภาวะต่าง ๆ

00:04:4000:04:42 เราอาจจะเลือกวิธีการ ชะลอการผ่าตัดไปก่อน

00:04:4200:04:44 ในรายที่ผู้ป่วยแข็งแรง

00:04:4400:04:46 การผ่าตัดมักจะได้ประโยชน์ครับ

00:04:4600:04:49 คนไข้กลุ่มนี้ หลังผ่าตัดแล้ว มักจะฟื้นตัวได้เร็ว

00:04:4900:04:51 สามารถจะกลับไปใช้ชีวิตในสังคมได้

00:04:5100:04:58 [เสียงดนตรี]

00:04:5800:05:01 ถ้าคุณมีปัญหาสุขภาพ อย่าลืมมาพบหมอกันนะครับ

00:05:0100:05:03 ความรู้ทำให้ทุกอย่างเป็นไปได้

00:05:0400:05:05 มหาวิทยาลัยมหิดล

00:05:0500:05:06 ปัญญาของแผ่นดิน