อาการเริ่มต้นของพิษต่อตับจากพาราเซตามอลกับแอลกอฮอล์คืออะไร?

กินพาราเซตามอลหลังดื่มเหล้า เสี่ยงตับวาย อันตรายถึงชีวิต! | Podcast สุขภาพ EP.347

จากช่อง : Podcast สุขภาพดี ชีวิตดี สร้างได้


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0100:00:04 [เพลง]

00:00:0400:00:06 You're listening to Sad X channel

00:00:0600:00:07 podcast

00:00:0700:00:10 >> สวัสดีครับและนี่คือรายการพcastสุขภาพดี

00:00:1000:00:13 ชีวิตดีสร้างได้พื้นที่แบ่งปันความรู้

00:00:1400:00:20 สำหรับคนรักสุขภาพทุกท่าน

00:00:2000:00:24 ผมเชื่อว่าหลายคนคงเคยอยู่ในสถานการณ์แบบ

00:00:2400:00:27 นี้คืนก่อนปาร์ตี้อย่างหนักเพราะตื่นเช้า

00:00:2700:00:31 มาก็มีอาการปวดหัวตึ๊บๆจากอาการแฮงโอว

00:00:3100:00:34 สิ่งแรกที่หลายคนนึกถึงคืออะไรครับใช่

00:00:3400:00:38 ครับยาพาราเซตามอลยาสามัญประจำบ้านที่หา

00:00:3800:00:42 ซื้อง่ายราคาถูกและคุ้นเคยกันดีแต่คุณรู้

00:00:4200:00:45 มั้ครับว่าการตัดสินใจที่ดูเหมือนจะช่วย

00:00:4500:00:48 บรรเทาอาการได้ชั่วคราวนี้กำลังสร้างความ

00:00:4800:00:50 เสียหายอย่างเงียบๆให้กับอวัยวะที่สำคัญ

00:00:5100:00:54 ที่สุดในร่างกายของเรานั่นก็คือตับครับ

00:00:5400:00:57 วันนี้ผมจะพาคุณไปเจาะลึกถึงเบื้องหลัง

00:00:5700:01:00 ทางวิทยาศาสตร์ของปัญหาหานี้เพื่อให้คุณ

00:01:0000:01:04 เข้าใจว่าทำไมการรวมกันของ 2 สิ่งนี้จึง

00:01:0400:01:06 เป็นระเบิดเวลาสำหรับตับของคุณและที่

00:01:0700:01:10 สำคัญกว่านั้นคือผมจะบอกวิธีป้องกันและ

00:01:1000:01:13 ทางเลือกที่ปลอดภัยกว่าเพื่อให้คุณยังคง

00:01:1300:01:16 สนุกกับชีวิตในแบบของคุณได้โดยไม่ต้องเอา

00:01:1600:01:19 สุขภาพไปเสี่ยงครับถ้าพูดถึงยาที่หลายคน

00:01:1900:01:23 คุ้นเคยที่สุดคงหนีไม่พ้นพาราเซตามอลยา

00:01:2300:01:27 แก้ปวดลดไข้ที่มีติดบ้านแทบทุกครัวเรือน

00:01:2700:01:30 หลายคนอาจคิดว่านี่คือยาที่ปลอดภัยใช้ยัง

00:01:3000:01:34 ไงก็คงไม่มีปัญหาแต่จริงๆแล้วพาราเซตามอล

00:01:3400:01:37 ก็มีข้อควรระวังที่สำคัญมากโดยเฉพาะเมื่อ

00:01:3700:01:40 ต้องเกี่ยวข้องกับตับตับของเราเปรียบ

00:01:4000:01:43 เสมือนโรงงานบำบัดขนาดใหญ่ของร่างกายทำ

00:01:4300:01:47 หน้าที่กรองและจัดการสารเคมีสารอาหารรวม

00:01:4700:01:50 ถึงสารพิษต่างๆที่เรารับเข้ามาไม่ว่าจะ

00:01:5000:01:52 เป็นยาที่กินเข้าไปหรือแม้กระทั่ง

00:01:5200:01:55 แอลกอฮอล์ที่เราดื่มตับต้องทำงานอย่าง

00:01:5500:01:57 หนักเพื่อเปลี่ยนสิ่งเหล่านี้ให้เป็นรูป

00:01:5700:02:01 แบบที่ร่างกายสามารถกำจัดออกได้ในภาวะ

00:02:0100:02:05 ปกติเวลาที่เรากินพาราซตามอลเข้าไปยาส่วน

00:02:0500:02:07 ใหญ่จะถูกเปลี่ยนเป็นสารที่ปลอดภัยและถูก

00:02:0700:02:10 ขับออกทางไต่แต่ก็มีบางส่วนเล็กๆประมาณ

00:02:1100:02:14 5-10% ที่จะถูกเปลี่ยนเป็นสารพิษที่มี

00:02:1400:02:20 ชื่อว่า NAQ Nิ Penkin อซึ่งมีฤทธิ์ทำลาย

00:02:2000:02:24 เซลล์ตับโดยตรงฟังดูน่ากลัวใช่มั้ยครับ

00:02:2400:02:27 แต่โชคดีที่ร่างกายเรามีกลไกป้องกันอยู่

00:02:2700:02:30 แล้วโดยใช้สารต้านอนุมูลอิสระที่เรียกว่า

00:02:3000:02:33 กลูต้าไทโอนมาทำหน้าที่เหมือนตัวดับพิษ

00:02:3400:02:36 คอยจับเจ้า NAQ แล้วเปลี่ยนมันให้หมด

00:02:3700:02:40 ฤทธิ์ก่อนที่จะสร้างความเสียหายต่อตับแต่

00:02:4000:02:43 ปัญหาคือถ้าเรากินพาราเซตามอลมากเกินไป

00:02:4300:02:46 หรือกินติดต่อกันเป็นเวลานานกลไกป้องกัน

00:02:4700:02:50 นี้ก็อาจไม่พอเพราะปริมาณ NAQ มากเกิน

00:02:5000:02:53 กว่าที่กลูต้าไทโอนจะจัดการได้ทันส่งผล

00:02:5300:02:57 ให้เซลล์ตับเริ่มถูกทำลายและอาจนำไปสู่

00:02:5700:03:00 ภาวะตับวายเฉียบพลันได้เลยครับยิ่งไปกว่า

00:03:0000:03:03 นั้นถ้าเราดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำตับก็

00:03:0300:03:06 ต้องทำงานหนักอยู่แล้วเพราะแอลกอฮอล์เอง

00:03:0600:03:08 ก็ถูกเปลี่ยนเป็นสารพิษที่ต้องกำจัด

00:03:0800:03:11 เหมือนกันเมื่อทั้งพาราเซตามอลและ

00:03:1100:03:14 แอลกอฮอล์มุ่งเป้าไปที่ตับพร้อมกันก็

00:03:1400:03:17 เหมือนกับการเพิ่มภาระซ้ำๆให้โรงงานที่

00:03:1700:03:20 กำลังทำงานเต็มกำลังอยู่ผลลัพธ์คือความ

00:03:2000:03:22 เสี่ยงของการเกิดพิษต่อตับยิ่งสูงขึ้นไป

00:03:2300:03:26 อีกพูดง่ายๆคือพาราเซตามอลอาจจะเป็นยาที่

00:03:2600:03:30 ปลอดภัยไทยถ้าใช้ถูกวิธีถูกขนาดและไม่

00:03:3000:03:32 เกินความจำเป็นแต่เมื่อรวมเข้ากับ

00:03:3200:03:35 แอลกอฮอล์ความเสี่ยงที่ซ่อนอยู่จะเพิ่ม

00:03:3500:03:37 ขึ้นอย่างมหาศาล

00:03:3700:03:40 ปัญหาจะใหญ่โตขึ้นทันทีหากคุณเลือกที่จะ

00:03:4000:03:42 รับประทานพาราเซตามอลพร้อมกับดื่ม

00:03:4200:03:45 แอลกอฮอล์โดยเฉพาะถ้าคุณเป็นคนที่ดื่ม

00:03:4500:03:48 เป็นประจำหรือดื่มหนักเพราะสิ่งที่เกิด

00:03:4800:03:51 ขึ้นจริงๆก็คือคุณกำลังสั่งให้โรงงานตับ

00:03:5100:03:54 ของคุณต้องทำงานหนักเกินกำลังลองนึกภาพ

00:03:5400:03:57 โรงงานบำบัดน้ำเสียที่มีท่อสารพิษไหลเข้า

00:03:5800:04:01 มาพร้อมกัน 2 สายทั้งจากแอลกอฮอล์และจาก

00:04:0100:04:04 พาราเซตามอลตับต้องพยายามจัดการกับทั้ง 2

00:04:0400:04:07 ฝั่งในเวลาเดียวกันผลลัพธ์ก็คือความ

00:04:0700:04:09 เครียดและความเสียหายที่จะสะสมในโรงงาน

00:04:0900:04:13 แห่งนี้อย่างต่อเนื่องแอลกอฮอล์เมื่อเข้า

00:04:1300:04:15 สู่ร่างกายจะถูกตับเปลี่ยนเป็นสารพิษชื่อ

00:04:1500:04:19 ว่าอาซิตาไคดสารนี้เองเป็นตัวการที่ทำให้

00:04:1900:04:22 เกิดอาการมึนเมาแสบกระเพาะและเป็นพิษต่อ

00:04:2200:04:26 ตับโดยตรงแต่ความซับซ้อนอยู่ตรงที่การเผา

00:04:2600:04:28 เขาผลาญแอลกอฮอล์นี้ต้องอาศัยเอนไซม์

00:04:2800:04:32 สำคัญที่ชื่อว่า CYP2E1

00:04:3200:04:35 และนี่แหละครับคือจุดเชื่อมโยงสำคัญเพราะ

00:04:3500:04:38 เอนไซม์ CYP 2E1 ไม่ได้ทำงานกับ

00:04:3800:04:40 แอลกอฮอล์เพียงอย่างเดียวแต่ยังเป็น

00:04:4000:04:43 เอนไซม์ตัวเดียวกันที่เร่งการเปลี่ยน

00:04:4300:04:47 พาราเซตามอลให้กลายเป็น NAP ซึ่งเป็นสาร

00:04:4700:04:50 พิษร้ายแรงต่อเซลล์ตับด้วยดังนั้นเมื่อ

00:04:5000:04:53 คุณดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำร่างกายจะถูก

00:04:5300:04:56 กระตุ้นให้สร้างเอนไซม์ CYP 2E1 หนมาก

00:04:5600:04:58 ขึ้นเรื่อยๆเปรียบเสมือนการเพิ่มเครื่อง

00:04:5800:05:01 จักรในโรงงานให้ทำงานได้เร็วขึ้นแต่แทน

00:05:0100:05:04 ที่จะช่วยกำจัดสารพิษมันกลับเร่งกระบวน

00:05:0400:05:08 การสร้างสารพิษ NAPQ จากพาราเซตามอลให้

00:05:0800:05:11 มากขึ้นไปอีกลองจินตนาการดูนะครับเมื่อ

00:05:1100:05:14 เครื่องจักรผลิตสารพิษทำงานเต็มกำลัง

00:05:1400:05:17 ปริมาณ NAQ ในร่างกายก็จะสูงขึ้นจนเกิน

00:05:1700:05:20 กว่าที่กลูต้าไทโอนซึ่งเป็นหน่วยดับเพลิง

00:05:2000:05:24 ภายในโรงงานจะสามารถเข้ามาดับพิษได้ทันผล

00:05:2400:05:27 ที่ตามมาคือสารพิษเหล่านี้จะเริ่มทำลาย

00:05:2700:05:30 โครงสร้างและเซลล์ตับอย่างต่อเนื่องหาก

00:05:3000:05:33 การทำลายนี้เกิดขึ้นเพียงเล็กน้อยตับอาจ

00:05:3300:05:35 ยังพอซ่อมแซมตัวเองได้แต่ถ้าเกินจุดที่

00:05:3500:05:39 รับไหวเซลล์ตับจะเริ่มตายเป็นวงกว้างนำไป

00:05:3900:05:42 สู่ภาวะที่ร้ายแรงมากเช่นตับอักเสบเฉียบ

00:05:4200:05:45 พลันตับวายหรือแม้กระทั่งเสียชีวิตได้เลย

00:05:4500:05:48 ครับที่น่ากลัวกว่านั้นคืออาการเริ่มต้น

00:05:4800:05:51 ของพิษต่อตับจากการใช้พาราเซตามอลร่วมกับ

00:05:5100:05:55 แอลกอฮอล์มักไม่ชัดเจนในทันทีอาจมีเพียง

00:05:5500:05:58 อาการคลื่นไส้อ่อนเพลียปวดท้องเล็กน้อย

00:05:5800:06:01 ซึ่งหลายคนอาจมองข้ามไปคิดว่าเป็นเพียง

00:06:0100:06:04 อาการเมาค้างธรรมดาแต่ความจริงแล้วเบื้อง

00:06:0400:06:06 หลังนั้นอาจเป็นสัญญาณเตือนของตับที่

00:06:0600:06:10 กำลังถูกทำลายอยู่ก็ได้ดังนั้นการใช้

00:06:1000:06:13 พาราเซตามอลร่วมกับแอลกอฮอล์จึงไม่ใช่แค่

00:06:1300:06:16 เรื่องของยาแก้ปวดธรรมดาแต่เป็นเหมือนการ

00:06:1600:06:20 กดดันให้ตับของคุณทำงานเกินขีดจำกัดจน

00:06:2000:06:22 เสี่ยงที่จะเสียสมดุลและพังทลายลงในที่

00:06:2200:06:26 สุดหลายคนอาจมองว่าแค่พาราเซตามอลเม็ด

00:06:2700:06:30 เดียวจะเป็นอะไรได้แต่ความจริงก็คือความ

00:06:3000:06:32 เสียหายต่อตับไม่ได้เกิดขึ้นแบบฉับพลัน

00:06:3200:06:36 ทันทีเสมอไปมันสามารถค่อยๆก่อตัวขึ้นโดย

00:06:3600:06:39 ที่คุณไม่รู้ตัวเพราะอาการระยะแรกมักดู

00:06:3900:06:42 ไม่รุนแรงและมักถูกเข้าใจผิดว่าเป็นอาการ

00:06:4200:06:46 ธรรมดาหลังดื่มเหล้าในช่วง 24 ช่มงแรก

00:06:4600:06:48 หลังจากที่ร่างกายได้รับพาราเซตามอลเกิน

00:06:4800:06:51 ขนาดหรือได้รับพร้อมกับแอลกอฮอล์คุณอาจมี

00:06:5100:06:55 อาการคลื่นไส้อาเจียนเบื่ออาหารปวดท้อง

00:06:5500:06:58 เล็กน้อยหรือเหงื่อออกมากอาการเหล่านี้

00:06:5800:07:01 แทบจะไม่ต่างจากเมาค้างธรรมดาทำให้หลายคน

00:07:0100:07:05 ชะล่าใจและคิดว่าเดี่ยวพักผ่อนก็คงหายโดย

00:07:0500:07:07 ที่ไม่รู้เลยว่าในร่างกายของตัวเองกำลัง

00:07:0800:07:11 เกิดกระบวนการทำลายตับอย่างเงียบๆเมื่อ

00:07:1100:07:15 เข้าสู่ช่วง 24-48 ชมงต่อมาอาการจะเริ่ม

00:07:1500:07:18 รุนแรงขึ้นตับที่ถูกทำลายจะส่งสัญญาณออก

00:07:1800:07:21 มาชัดเจนมากขึ้นเช่นอาการปวดท้องบริเวณ

00:07:2100:07:24 ชายโครงขวาตำแหน่งของตับเคลื่อนไส้

00:07:2400:07:28 อาเจียนซ้ำๆร่างกายอ่อนเพลียมากผิดปกติ

00:07:2800:07:31 และในบางรายอาการตาเหลืองผิวเหลืองซึ่ง

00:07:3100:07:34 เป็นสัญญาณของโรคดีซ่านที่เกิดจากการที่

00:07:3400:07:38 ตับไม่สามารถทำหน้าที่ได้เต็มที่แล้วหาก

00:07:3800:07:42 ปล่อยให้เข้าสู่ระยะ 48-72 ชมงอันตรายจะ

00:07:4200:07:45 ทวีความรุนแรงขึ้นไปอีกตับจะเข้าสู่ภาวะ

00:07:4500:07:48 อักเสบเฉียบพลันและถ้าเซลล์ตับถูกทำลาย

00:07:4800:07:51 อย่างต่อเนื่องสารพิษที่ควรถูกตับกำจัดจะ

00:07:5100:07:54 สะสมในร่างกายจนไปกระทบกับสมองทำให้เกิด

00:07:5400:07:58 ภาวะที่เรียกว่าเpatic encephaly หรือ

00:07:5800:08:01 สมองเสื่อมจากโรคตับผู้ป่วยจะเริ่มมี

00:08:0100:08:04 อาการสับสนพูดไม่รู้เรื่องมือสั่นและใน

00:08:0400:08:08 รายที่รุนแรงอาจหมดสติได้ที่น่ากลัวกว่า

00:08:0800:08:11 นั้นคือหากไม่ได้รับการรักษาทันท่วงทีตับ

00:08:1100:08:14 อาจเข้าสู่ภาวะตับวายเฉียบพลันซึ่งมีความ

00:08:1400:08:16 เสี่ยงสูงต่อการเสียชีวิตแม้แต่ในคนที่

00:08:1700:08:20 สุขภาพแข็งแรงก็ตามครับสำหรับคนที่ดื่ม

00:08:2000:08:23 แอลกอฮอล์เป็นประจำความเสี่ยงนี้จะยิ่ง

00:08:2300:08:26 สูงขึ้นแบบทวีคูณเพราะตับของคุณต้องเผชิญ

00:08:2600:08:29 กับความเสียหายสะสมอยู่แล้วการดื่มร่วม

00:08:2900:08:32 กับการใช้พาราเซตามอลซ้ำๆจะเหมือนกับการ

00:08:3200:08:35 ซ้ำเติมบาดแผลที่ตับเผชิญอยู่ทุกวันผล

00:08:3500:08:37 ลัพธ์ที่ตามมาในระยะยาวอาจไม่ใช่แค่ตับ

00:08:3800:08:41 อักเสบเรื้อรังแต่ยังลุกลามไปสู่ตับแข็ง

00:08:4100:08:44 ที่เป็นโรคเรื้อรังรักษายากและท้ายที่สุด

00:08:4400:08:46 อาจนำไปสู่มะเร็งตับซึ่งเป็นหนึ่งใน

00:08:4600:08:50 มะเร็งที่พบได้บ่อยที่สุดในคนไทยและอย่า

00:08:5000:08:53 คิดว่ามีแค่พาราเซตามอลที่น่ากลัวนะครับ

00:08:5300:08:55 ยาอีกหลายชนิดก็ไม่ควรใช้ร่วมกับ

00:08:5500:09:00 แอลกอฮอล์เหมือนกันเช่นไบูโพฟenแินหรือยา

00:09:0000:09:03 กลุ่มแก้ปวด NSID เพราะถ้าใช้คู่กับเหล้า

00:09:0300:09:06 อาจทำให้เกิดแผลและเลือดออกในกระเพาะ

00:09:0600:09:09 อาหารได้ง่ายขึ้นรวมไปถึงยาแก้แพ้ยานอน

00:09:0900:09:12 หลับหรือยาคลายกังวลบางชนิดก็เสริมฤทธิ์

00:09:1200:09:16 กันจนทำให้เกิดอันตรายถึงชีวิตได้เลยครับ

00:09:1600:09:18 แล้วถ้าเราตื่นเช้ามาพร้อมกับอาการปวดหัว

00:09:1800:09:22 แห้งหนักๆจะทำยังไงดีจริงๆวิธีที่ดีที่

00:09:2200:09:25 สุดไม่ใช่การคว้ายามากินทันทีนะครับแต่

00:09:2500:09:27 เป็นการให้ร่างกายฟื้นตัวด้วยตัวเองดื่ม

00:09:2700:09:31 น้ำเปล่าเยอะๆเพื่อชดเชยการขาดน้ำดื่มน้ำ

00:09:3100:09:33 ผลไม้หรือน้ำเกลือแร่เพื่อเติมน้ำตาลและ

00:09:3300:09:36 เกลือแร่ที่หายไปทานอาหารที่ช่วยฟื้นฟู

00:09:3600:09:39 ร่างกายอย่างเช่นกลวยหอมที่มีโพแทสเซียม

00:09:3900:09:42 สูงหรือผลไม้ที่มีน้ำเยอะๆและที่สำคัญที่

00:09:4300:09:46 สุดคือการพักผ่อนครับการนอนหลับคือยาฟื้น

00:09:4600:09:50 ฟูที่ดีที่สุดที่ธรรมชาติให้เรามาแล้ว

00:09:5000:09:53 ท่านผู้ฟังครับการดูแลสุขภาพที่ดีเริ่ม

00:09:5300:09:55 ต้นจากการที่เราตระหนักรู้และเข้าใจถึง

00:09:5500:09:58 ความเสี่ยงที่อยู่รอบตัวเราอย่างในวันนี้

00:09:5800:10:01 ที่เราได้เรียนรู้ถึงความอันตรายของการ

00:10:0100:10:04 กินยาพาราเซตามอลกับแอลกอฮอล์ผมหวังว่า

00:10:0400:10:06 ข้อมูลเหล่านี้จะไม่ใช่แค่ความรู้ที่ผ่าน

00:10:0600:10:09 หูไปแต่เป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้คุณหัน

00:10:0900:10:13 กลับมาใส่ใจสุขภาพตับของตัวเองมากขึ้นบาง

00:10:1300:10:15 ครั้งทางเลือกที่ดีที่สุดอาจไม่ใช่ทาง

00:10:1500:10:17 เลือกที่สะดวกที่สุดแต่เป็นทางเลือกที่

00:10:1700:10:20 ปลอดภัยและคุ้มค่าที่สุดในระยะยาว

00:10:2000:10:23 หากคุณต้องเลือกระหว่างการหายปวดหัวชั่ว

00:10:2300:10:26 คราวกับการปกป้องตับของคุณไปตลอดชีวิตคำ

00:10:2600:10:30 ตอบน่าจะชัดเจนแล้วนะครับก่อนจะปิดรายการ

00:10:3000:10:33 ในวันนี้ขอเรียนให้คุณผู้ฟังทราบว่าเนื้อ

00:10:3300:10:36 หาในพcสนี้จัดทำขึ้นเพื่อให้ความรู้ทั่ว

00:10:3600:10:39 ไปเท่านั้นและหากมีข้อสงสัยหรือปัญหาด้าน

00:10:3900:10:42 สุขภาพควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทาง

00:10:4200:10:46 การแพทย์ทุกครั้งนะครับหากคุณชื่นชอบพcส

00:10:4600:10:49 นี้อย่าลืมกดติดตามและแชร์ให้เพื่อนๆหรือ

00:10:4900:10:51 คนในครอบครัวตัวที่คุณรักนะครับเพราะการ

00:10:5100:10:54 แบ่งปันความรู้เป็นสิ่งที่มีคุณค่าอย่าง

00:10:5400:10:57 ยิ่งขอบคุณที่รับฟังแล้วพบกันใหม่ในตอน

00:10:5700:11:01 หน้าสวัสดีครับ