อาการของเด็กที่สำลักจนอุดกั้นทางเดินหายใจทั้งหมดคืออะไร และอาจนำไปสู่ผลร้ายอย่างไร

พบหมอเด็กจุฬาภรณ์ EP4 “ลูกสำลัก ต้องทำอย่างไร ?”

จากช่อง : CRA CHULABHORN Channel


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:00 ก็

00:00:0000:00:05 [เพลง]

00:00:0500:00:06 [ปรบมือ]

00:00:0600:00:15 [เพลง]

00:00:1500:00:20 สวัสดีคะกลับมาพบกับรายการพบหมอเด็ก

00:00:2000:00:23 จุฬาภรณ์รายการที่จะมอบทั้งสาระและความ

00:00:2300:00:26 รู้ให้กับผู้ปกครองทุกท่านคุณแม่มือใหม่

00:00:2600:00:30 ทุกคนเพื่อที่จะนำข้อมูลไปใช้ดูแลลูกของ

00:00:3000:00:34 ท่านให้มีสุขภาพแข็งแรงกันนะคะในวันนี้

00:00:3400:00:39 เราจะมาพบกับตอนลูกสำลักต้องทำอย่างไรจะ

00:00:3900:00:42 น่าสนใจแค่ไหนติดตามรับชมกันได้เลยค่ะ

00:00:4200:00:51 [เพลง]

00:00:5100:00:56 สวัสดีค่ะหมอมาน้ำยานะคะธรรมกรณ์ค่ะบ่อ

00:00:5600:00:58 แก้วพันธุ์ธัชค่ะเพราะเราเป็นกุมารแพทย์

00:00:5800:01:01 จากโรงพยาบาลจุฬาภรณ์แต่สำหรับพี่สดนี้

00:01:0100:01:04 เราก็จะมาพูดกันถึงเรื่องถ้าลูกสำลักต้อง

00:01:0400:01:07 ทำอย่างไรนะคะโดยที่เดี๋ยวขึ้นมานั่งยาจะ

00:01:0700:01:10 ให้ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการสำลักและ

00:01:1000:01:13 เราสองคนจะสาธิตวิธีการช่วยเหลือเบื้อง

00:01:1300:01:15 ต้นหากเกิดเหตุการณ์สำลักในบุตรหลานของ

00:01:1500:01:19 ท่านหรือว่าคนใกล้ชิดค่ะ

00:01:1900:01:36 [เพลง]

00:01:3600:01:40 จากคลิปวิดีโอเมื่อสักครู่จะเห็นได้ว่า

00:01:4000:01:42 เพราะว่าการสำลักอาหารหรือสิ่งแบบปอมเป็น

00:01:4200:01:46 ใครใกล้ตัวกว่าที่เราคิดนะคะผลสำรวจพบว่า

00:01:4600:01:48 หนึ่งในสาเหตุการเสียชีวิตในเด็กเล็กที่

00:01:4800:01:51 พบได้บ่อยคือภาวะทางเดินหายใจอุดการจาก

00:01:5100:01:54 สิ่งแปลกปลอมหรือที่เรียกว่าชกกี้นี่เอง

00:01:5400:01:56 เนื่องจากเด็กเล็กเป็นวัยที่มีความอยาก

00:01:5600:01:59 รู้อยากลองจึงมีโอกาสที่จะเอาสิ่งของต่าง

00:01:5900:02:03 ๆเข้าปากมีอาการสำหรับได้ค่ะก่อนอื่นเรา

00:02:0300:02:05 มาทำความรู้จักกับกายวิภาคปกติของคนกัน

00:02:0500:02:07 ก่อนนะคะ

00:02:0700:02:10 โดยปกติแล้วหลอดลมเนี่ยจะอยู่ด้านหน้าจอ

00:02:1000:02:13 หลอดอาหารเมื่อมีการกลืนฝาปิดกล่องเสียง

00:02:1300:02:16 จะมาปิดบริเวณหลอดลมไว้ทำให้อาหารเคลื่อน

00:02:1600:02:19 ที่ลงสู่กระเพาะอาหารแต่หากมีการสำลัก

00:02:1900:02:22 อาหารหรือสิ่งแปลกปลอมจะเข้าไปในหลอดลม

00:02:2200:02:25 แทนโดยเฉพาะสิ่งของชิ้นเล็กๆเช่นลูกอม

00:02:2500:02:29 ประดุมเมล็ดถั่วเลยข้าวโพดหรือสิ่งของ

00:02:2900:02:31 อื่นๆที่มีขนาดเล็กกว่าเส้นผ่านศูนย์กลาง

00:02:3100:02:34 ของแกนกระดาษชำระคือประมาณ 5 * 3 cm

00:02:3400:02:37 ก็จะถือว่ามีความเสี่ยงที่จะอุดกั้นทาง

00:02:3700:02:39 เดินหายใจได้ค่ะ

00:02:3900:02:45 [เพลง]

00:02:4500:02:48 ส่วนอันตรายที่เกิดจากภาวะสำลักนั้นเกิด

00:02:4800:02:51 จากการที่สิ่งแบบฟอร์มเข้าไปอุดบริเวณทาง

00:02:5100:02:53 เดินหายใจซึ่งจะแบ่งความรุนแรงออกเป็น 2

00:02:5300:02:56 ระดับนะคะก็คือการอุดการทางเดินหายใจทั้ง

00:02:5600:02:59 หมดและการอุดการทางเดินหายใจแค่บางส่วนใน

00:02:5900:03:02 กรณีก็พูดการทางเดินหายใจทั้งหมดเด็กจะมี

00:03:0200:03:06 อาการหายใจไม่ออกไอหรือพูดไม่มีเสียงมาก

00:03:0600:03:09 เขียวปากเขียวหรือไปจนถึงหมดสติก็ได้หาก

00:03:0900:03:12 ไม่ได้รับการช่วยเหลืออย่างทันท่วงทีก็จะ

00:03:1200:03:14 ทำให้ขาดอากาศหายใจจนนำไปสู่การเสียชีวิต

00:03:1400:03:17 ได้ค่ะส่วนในกรณีที่อุดการทางเดินหายใจ

00:03:1800:03:21 แค่บางส่วนเด็กอาจจะมีอาการไอหรืออาจจะ

00:03:2100:03:23 บอกได้ว่าคืออะไรเข้าไปแต่ว่าเด็กยังมี

00:03:2300:03:26 เสียงอยู่นะคะหากปล่อยทิ้งไว้เป็นเวลานาน

00:03:2600:03:29 ก็จะทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนตามมาได้เช่น

00:03:2900:03:33 ปอดติดเชื้อหลอดลมทะลุหรือภาวะลงไว้ในปอด

00:03:3300:03:35 ค่ะ

00:03:3500:03:36 มี

00:03:3600:03:39 แต่ถึงเราจะรู้ถึงความอันตรายของการสำลัก

00:03:3900:03:42 และวิธีการหลีกเลี่ยงป้องกันแล้วเหตุ

00:03:4200:03:44 การณ์ไม่คาดคิดก็ยังอัดสามารถเกิดขึ้นได้

00:03:4400:03:47 นะคะดังนั้นเราจึงควรมาเรียนรู้วิธีการ

00:03:4700:03:49 ช่วยเหลือเบื้องต้นในกรณีที่เกิดการสำลัก

00:03:4900:03:52 กันค่ะ

00:03:5200:03:57 [เพลง]

00:03:5700:04:01 5 สำหรับในส่วนของการช่วยเหลือเบื้องต้น

00:04:0100:04:03 เด็กมีอาการสำลักนะคะแล้วก็จะแบ่งการช่วย

00:04:0300:04:05 เหลือเป็น 2 ช่วงอายุค่ะหนึ่งก็คือเด็ก

00:04:0500:04:08 เล็กที่อายุน้อยกว่า 1 ปี 2 ก็คือเด็กโต

00:04:0800:04:11 ที่อยู่มากกว่า 1 ปีขึ้นไปค่ะ

00:04:1100:04:16 [เพลง]

00:04:1600:04:20 หางั้นเรามาเริ่มดูการสาธิตกันเลยนะคะค่ะ

00:04:2000:04:23 ก็วันนี้คุณหมอแก้วพันธุ์พาสจะเป็นคุณแม่

00:04:2300:04:26 ให้เรานะคะค่ะสำหรับการช่วยเหลือเด็กนะคะ

00:04:2600:04:30 ในกรณีที่เด็กน้อยกว่า 1 ปีนะคะก็ให้

00:04:3000:04:34 เริ่มที่ว่าน้องเนี่ยยังไม่หมดสตินะคะก็

00:04:3400:04:37 มีอาการสำลักเอ่อเอ่อสำหรับน้อยกว่า 1 ปี

00:04:3700:04:40 เนี่ยจะมีสองค่าด้วยกันนะคะก็คือเป็นข้าง

00:04:4000:04:43 อายกับท่าคว่ำค่ะถ้างั้นเนี่ยเริ่มต้นก็

00:04:4300:04:47 คือให้หาเริ่มเอามือนะคะอาจจะเป็นข้างที่

00:04:4700:04:50 ถนัดนะคะเป็นนิ้วชี้กับนิ้วโป้งนะคะวาง

00:04:5000:04:55 ไว้เวรกรามของน้องนะคะนี่นะคะใช่ค่ะแล้ว

00:04:5500:04:58 ก็หลังจากนั้นก็คือให้ความน้องลงนะคะ

00:04:5800:05:02 บริเวณให้วางบนแขนนะคะอาจจะใช้ต้นขาพยุง

00:05:0200:05:05 ได้นะคะค่ะแล้วก็โดยให้ศีรษะเนี่ยของน้อง

00:05:0500:05:08 อยู่ต่ำกว่าลำตัวนะคะและหลังจากนั้นใช้

00:05:0800:05:11 มืออีกข้างนึงค่ะเป็นบริเวณของสันมือนะคะ

00:05:1100:05:14 ขอไปบริเวณหลังค่ะตำแหน่งที่อยู่ระหว่าง

00:05:1400:05:18 สะบักนะคะขอทั้งหมด 5 ครั้งนะคะเดี๋ยวคุณ

00:05:1800:05:21 หมอจะทำให้ด้วยนะคะตรงนี้นะคะระหว่าง

00:05:2100:05:22 สะบัด

00:05:2200:05:28 1 2 3 4 5 5 ขาวแล้วค่ะใช่ค่ะก็อัน

00:05:2800:05:31 นี้จะเป็นสำหรับถ้าความนะคะหน้าจากนั้นก็

00:05:3100:05:34 จะให้พริกน้องขึ้นมานะคะเพื่อจะทำท่าไง

00:05:3500:05:38 ต่อไปในระหว่างที่คลิปน่ะก็คือให้ดูว่าใน

00:05:3800:05:41 ป่าค่ะมีสิ่งแปลกปลอมอะไรอยู่หรือเปล่า

00:05:4100:05:45 นี่ไงคะไม่มีค่ะคุณหมอค่ะถ้าเกิดว่าไม่มี

00:05:4500:05:48 นะคะก็คือให้ทำท่าต่อไปก็คือท่าหงายก็คือ

00:05:4800:05:51 หลังจากที่ไหนมานะคะก็คือให้วางน้องบนแขน

00:05:5100:05:54 ข้างหนึ่งแล้วก็สามารถใช้ต้นขาเนี่ยพยงค์

00:05:5400:05:57 ได้แล้วก็ใช้มืออีกข้างนึงนะคะโดยใช้เป็น

00:05:5700:06:00 นิ้วชี้กับนิ้วกลางนะคะกดบริเวณของหน้าอก

00:06:0000:06:04 โดยตำแหน่งเนี่ยอยู่ระหว่างนี้เปิ้ลนะคะ

00:06:0400:06:07 หรือว่าหัวนม 2 ข้างนะคะกดลึกประมาณ 1-2

00:06:0700:06:10 cm นะคะแล้วก็ก็กดทั้งหมด 5 ครั้งค่ะ

00:06:1000:06:16 โอเคค่ะ E นะคะหนึ่งสองสามสี่ห้าชายขาด

00:06:1600:06:19 ต้องค่ะหลังจากนั้นเนี่ยก็คือให้สำรวจอีก

00:06:1900:06:22 ครั้งนึงนะคะคุณหมอคุณแม่ดูอีกทีนึงนะคะ

00:06:2200:06:24 ว่าได้ปากเนี่ยมีสิ่งแปลกปลอมอะไรอยู่

00:06:2400:06:27 หรือเปล่าไม่มีค่ะขาถ้าเกิดว่าไม่มีนะคะ

00:06:2700:06:32 ก็คือให้ทำท่าความหมายสลับกันไปนะคะจน

00:06:3200:06:35 กว่าจะมีคนมาช่วยนะคะหรือว่าว่าสิ่งแปลก

00:06:3500:06:38 ปลอมหลุดออกมาหรือว่าน้องมีอาการดีขึ้น

00:06:3800:06:43 แต่ถ้าในกรณีที่ทำอยู่แล้วน้องโอสติไปนะ

00:06:4300:06:45 คะให้คุณแม่เนี่ยรีบขอความช่วยเหลือนะคะ

00:06:4500:06:49 หรือว่าตัวที่ 1669 แล้วก็

00:06:4900:06:54 รีบนวดหัวใจเพื่อทำการกระตุ้นหัวใจค่ะ

00:06:5400:06:59 [เพลง]

00:06:5900:07:03 ค่าต่อไปนะคะแล้วก็จะมาพูดถึงการช่วย

00:07:0300:07:05 เหลือเบื้องต้นสำหรับเด็กโตที่อายุมาก

00:07:0500:07:07 กว่า 1 ปีนะคะในส่วนของเด็กที่เค้าโตขึ้น

00:07:0700:07:10 มาจาก 1 ปีจะอยู่ในช่วงอายุที่ยังไม่เป็น

00:07:1000:07:12 วัยรุ่นน่าจะเป็นช่วงหนึ่งถึง 8 ขวบเด็ก

00:07:1200:07:15 กลุ่มนี้ค่ะเขาก็จะไม่สูงมากนะคะว่าทำการ

00:07:1500:07:17 ช่วยชีวิตเนี่ยเบื้องต้นวิธีการเหมือนกับ

00:07:1700:07:19 ผู้ใหญ่เพียงแต่ว่าการที่เราจะไปยืนด้าน

00:07:1900:07:22 หลังเขาเนี่ยจะไม่สะดวกเพราะว่าเด็กตัว

00:07:2200:07:24 เล็กทำให้เราจะต้องไปคุกเข่ากับพื้นได้

00:07:2400:07:28 เด็กยืนนะคะค่ะตามรูปที่แสดงเลยนะคะเรา

00:07:2800:07:31 ให้เด็กยืนอยู่ที่พื้นและเราไปคุกเข่ายืน

00:07:3100:07:34 อยู่ด้านหลังของเด็กค่ะขึ้นอยู่กับส่วน

00:07:3400:07:36 สูงของเด็กด้วยถ้าคอนโดสูงมากแล้วเราอาจ

00:07:3600:07:39 จะไม่ต้องคุกเข่าก็ได้ค่ะการสาธิตถัดไปนะ

00:07:3900:07:43 คะจะทำโดยใช้หุ่นค่ะเนื่องจากหุ้นเราไม่

00:07:4300:07:45 สามารถยืนได้คุณหมอธรรมกรณ์จะสาธิตในท่า

00:07:4500:07:48 นั่งให้ดูก่อนนะคะแต่เมื่อปฏิบัติจริงให้

00:07:4800:07:51 ทำในท่ายืนตามรูปที่แสดงเลยค่ะ

00:07:5100:07:54 นี่คือในกรณีที่เด็กยังไม่หมดสตินะคะโดย

00:07:5400:07:57 เดี๋ยวคุณหมอธรรมกรณ์นะคะจะสาธิตให้ดู

00:07:5700:08:00 เป็นคุณแม่อยู่ในเหตุการณ์นะคะโอเคให้

00:08:0000:08:02 น้องที่นี้นะคะมันจะนั้นใช้มือข้างที่

00:08:0200:08:06 ถนัดค่าถนัดขวาใช้มือขวากำปั้นขึ้นมาแล้ว

00:08:0600:08:09 ก็วางบริเวณลิ้นปี่ของเด็ก

00:08:0900:08:11 มาใช้อีกมือหนึ่งมือซ้ายประคองมือไว้ค่ะ

00:08:1100:08:14 ค่ะจากนั้นนะคะเราจะออกแรงกดเพื่อดันขึ้น

00:08:1400:08:18 นะคะเพื่อให้แรงดันที่เกิดจากการที่เรา

00:08:1800:08:19 ดันขึ้นเนี่ยเขาช่วยดันสิ่งแปลกปลอมที่

00:08:1900:08:22 อุดการทางเดินแห่งไหลออกมานะคะเดี๋ยวเรา

00:08:2200:08:28 ให้คุณหมอลูกค้าสาธิตนะคะ

00:08:2800:08:33 [เพลง]

00:08:3300:08:37 โอเคค่ะโดยถามว่าต้องกดไปกี่ที่การกด

00:08:3700:08:40 เนี่ยขึ้นหนึ่งให้เด็กหายใจได้เองหรือสอง

00:08:4000:08:41 จนกระทั่งว่าเราเห็นว่ามีสิ่งแปลกปลอม

00:08:4100:08:43 หลุดออกมาโดยการกดเราไม่ต้องพบว่าเด็กจะ

00:08:4300:08:45 เจ็บนะคะเพราะต้องการสร้างแรงดันนี้อยู่

00:08:4500:08:50 แล้วเนาะโอเคค่ะ

00:08:5000:08:53 แต่อย่างไรก็ตามนะคะการช่วยเหลือผู้ป่วย

00:08:5300:08:57 ทั้งสองวิธีที่สอนไปเมื่อสักครู่อาจไม่

00:08:5700:08:59 จำเป็นต้องทำทุกครั้งที่มีการสำลักให้เรา

00:08:5900:09:02 ลองประเมินอาการเด็กดูก่อนนะคะว่าเป็นการ

00:09:0200:09:05 อุดกั้นทางเดินหายใจทั้งหมดหรือเปล่าเช่น

00:09:0500:09:09 อาจจะทำเรียกว่าหนูสำลักใช่มั้ยพูดได้เลย

00:09:0900:09:12 ปล่าวเป็นต้นนะคะถ้าเด็กทำท่าอื่นอาจไม่

00:09:1200:09:14 สามารถตอบเราได้แบบนี้แสดงว่าต้องช่วย

00:09:1400:09:18 เหลือทันทีค่ะแต่หากเด็กสามารถพูดได้ไอ

00:09:1800:09:20 ออกมานำสิ่งแปลกปลอมออกมาได้หายใจได้

00:09:2000:09:23 สะดวกดีแสดงว่าสิ่งของเรานั้นยังไม่ได้

00:09:2300:09:25 หลุดเข้าไปอุดกั้นทางเดินหายใจเราสามารถ

00:09:2500:09:28 ดูแลได้ตามปกติและคอยป้องกันไม่ให้เกิด

00:09:2800:09:31 เหตุแบบนี้ซ้ำขึ้นอีกค่ะส่วนอีกวิธีหนึ่ง

00:09:3100:09:33 ที่เราเห็นกันบ่อยๆนะคะไม่ว่าจะเป็นใน

00:09:3300:09:37 สื่อต่างๆที่เวลาเด็กสำลักเอามือเข้าไป

00:09:3700:09:40 ล้วงในปากเพื่อหาอาหารหรือสิ่งของออกมา

00:09:4000:09:43 วิธีนี้เรียกว่า Singer Sweet นะคะวิธี

00:09:4300:09:45 นี้เนี่ยหมอแนะนำว่าไม่ควรทำเป็นอย่าง

00:09:4500:09:48 ยิ่งค่ะเพราะนอกจากจะไม่ช่วยแล้วจะยิ่งทำ

00:09:4800:09:50 ให้สิ่งของเหล่านั้นหลุดเข้าไปในทางเดิน

00:09:5000:09:53 หายใจลึกขึ้นอีกด้วยค่ะเพราะฉะนั้นถ้า

00:09:5300:09:56 เกิดเกิดเหตุสำลักให้ปฏิบัติตามที่หมอสอน

00:09:5600:09:58 ไปจะดีกว่านะคะ

00:09:5800:10:00 [เพลง]

00:10:0000:10:03 ก็จบกันไปแล้วนะคะสำหรับข้อมูลที่คุณหมอ

00:10:0300:10:05 มานั่งอย่าได้นำมาให้แล้วก็การสาธิตที่

00:10:0500:10:08 เราสองคนได้สอนไปนะคะเป็นยังไงกันบ้างคะ

00:10:0800:10:11 คุณพ่อคุณแม่แต่ว่าอ่าความรู้ที่หมอให้ไป

00:10:1100:10:13 จะเป็นประโยชน์กับการดูแลบุตรหลานของท่าน

00:10:1300:10:16 นะคะถ้าเกิดว่าคุณพ่อคุณแม่ท่านได้รับชม

00:10:1600:10:18 คลิปแล้วมีปัญหาสงสัยเกี่ยวกับการดูแล

00:10:1900:10:21 เด็กในภาวะสำลักหรือการเตรียมอาหารต่างๆ

00:10:2100:10:23 ให้ลูกเรือของเล่นชนิดไหนก็ทำให้ลูก

00:10:2300:10:26 สำหรับมั้ยคุณพ่อคุณแม่สามารถไปติดต่อสอบ

00:10:2600:10:29 ถามกับกุมารแพทย์ใกล้บ้านได้เลยค่ะวันนี้

00:10:2900:10:32 แล้วก็สามคนต้องขอลาไปก่อนนะคะขอบคุณค่ะ

00:10:3200:10:37 อ่ะ

00:10:3700:10:39 [เพลง]

00:10:3900:10:41 [ปรบมือ]

00:10:4100:10:50 [เพลง]