ทำไมบางคนถึงรู้สึกกังวลและไม่อยากตื่นในเช้าวันจันทร์ แม้จะไม่มีงานหรือหัวหน้ามาตาม

PODCAST | EP:133 ทำไมผู้เกษียณก็ยังฟีล Monday Blues

จากช่อง : Gozilla Lim


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:03 สวัสดีครับวันนี้เนี่ยผมจะชวนทุกคนมาคุย

00:00:0300:00:06 กันเกี่ยวกับความรู้สึกกังวลโดยเฉพาะ

00:00:0600:00:09 อย่างยิ่งทุกเช้าวันจันทร์และที่น่าสนใจ

00:00:0900:00:12 อีกก็คือแม้เราจะเกษียณแล้วแม้เราจะไม่มี

00:00:1200:00:15 ประชุมตอนเช้าหรือไม่มีหัวหน้าคอยมาตาม

00:00:1500:00:18 งานเราเนี่ยแต่ความรู้สึกอึนๆไม่อยากลุก

00:00:1800:00:20 จากเตียงไม่อยากออกจากบ้านในตอนเช้าวัน

00:00:2000:00:23 จันทร์กลับยังอยู่กับเรานะครับทำไมมันถึง

00:00:2300:00:27 เป็นแบบนั้นเราจะมาคุยกันในพcสนี้ครับใน

00:00:2700:00:30 ปี 2025 นี้เนี่ยมีงานวิจัยจาก

00:00:3000:00:33 มหาวิทยาลัยฮ่องกงนำโดยศาสตราจารย์ทานี่

00:00:3300:00:36 ช่าที่ถูกตีพิมพ์ใน Journal of

00:00:3600:00:39 Effective Disorder งานวิจัยนี้เนี่ย

00:00:3900:00:42 วิเคราะห์ข้อมูลจากผู้สูงอายุกว่า 3,500

00:00:4200:00:45 คนจากโครงการเอลซ่าในประเทศอังกฤษนะครับ

00:00:4500:00:47 และสิ่งที่เขาศึกษาก็คือระดับฮอร์โมน

00:00:4700:00:51 คอร์ติในเส้นผมซึ่งสะท้อนความเครียดสะสม

00:00:5100:00:53 ของร่างกายตลอด 2 เดือนที่ผ่านมานะครับผล

00:00:5300:00:57 ลัพธ์ที่ได้คือผู้ที่ระบุว่ารู้สึกกังวล

00:00:5700:00:59 ในวันจันทร์เนี่ยมีระดับคอร์ติซอลในเส้น

00:00:5900:01:03 เส้นผมสูงกว่าคนที่เครียดในวันอื่นถึง 23%

00:01:0300:01:05 เลยนะครับและสิ่งที่น่าทึ่งที่สุดก็คือ

00:01:0600:01:08 แม้แต่ผู้ที่เกษียณไปแล้วเนี่ยซึ่งไม่มี

00:01:0800:01:11 งานไม่มีเจ้านายหรือไม่มีdeadลนเนี่ยก็

00:01:1100:01:14 ยังแสดงรูปแบบคอร์ติซalที่สูงขึ้นในวัน

00:01:1400:01:16 จันทร์เหมือนกันนะครับดังนั้นแล้วเนี่ย

00:01:1600:01:18 ความรู้สึกที่เราไม่อยากให้ถึงวันจันทร์

00:01:1800:01:20 จึงอาจไม่ใช่แค่เรื่องของจิตใจเท่านั้นนะ

00:01:2000:01:23 ครับแต่มันเป็นปฏิกิริยาทางชีวภาพที่ฝัง

00:01:2300:01:27 อยู่ในร่างกายของเราจริงๆโดยนักวิจัย

00:01:2700:01:29 เนี่ยเรียกปรากฏการณ์นี้ว่า the Anxious

00:01:2900:01:32 Monday effect ซึ่งก็คือถึงแม้ความ

00:01:3200:01:35 เครียดในวันอื่นจะมีผลต่อร่างกายแต่เมื่อ

00:01:3500:01:37 มันเกิดในวันจันทร์เนี่ยมันจะมีผลทาง

00:01:3700:01:40 ชีวภาพรุนแรงกว่าจากการวิเคราะห์ของทีม

00:01:4000:01:42 วิจัยเนี่ยพบว่าความรู้สึกเฆี่ยนในวัน

00:01:4200:01:45 จันทร์มีอิทธิพลต่อคอ์ติซalมากกว่าวัน

00:01:4500:01:48 อื่นๆถึง 3 เท่าและที่น่าสนใจไปกว่านั้น

00:01:4800:01:51 ก็คือผลกระทบจากระดับความเครียดที่มาก

00:01:5100:01:54 กว่าวันอื่นเนี่ยคิดเป็นแค่ 25% เท่านั้น

00:01:5400:01:58 นะครับแต่อีก 75% เนี่ยมาจากความไวทางชีว

00:01:5800:02:00 ชีวภาพที่ร่างกายตอบสนองเฉพาะกับวัน

00:02:0000:02:03 จันทร์นะครับนั่นมันเหมือนกับว่าร่างกาย

00:02:0300:02:05 เนี่ยถูกตั้งโปรแกรมไว้ว่าวันจันทร์คือ

00:02:0500:02:08 ต้องระวังอันตราย

00:02:0800:02:10 มีข้อมูลจาก New York Post และ Real

00:02:1000:02:13 Simple ช่วยเสริมความเข้าใจว่าไม่ใช่แค่

00:02:1300:02:15 การรู้สึกกังวลเมื่อถึงวันจันทร์นะครับ

00:02:1500:02:17 แต่ระบบร่างกายของเราเนี่ยจะเกิดสิ่งที่

00:02:1700:02:20 เรียกว่า anticipatory space หรือความ

00:02:2000:02:23 เครียดจากการคาดการณ์นั่นเองซึ่งก็คือ

00:02:2300:02:25 ร่างกายเนี่ยจะเริ่มปล่อยคอรติซอลตั้งแต่

00:02:2500:02:28 เย็นวันอาทิตย์แม้มันจะยังไม่มีอะไรเกิด

00:02:2800:02:31 ขึ้นก็ตามให้ระบบ HPA AIS ซึ่งควบคุมการ

00:02:3100:02:34 หลั่งคอติซอเนี่ยรับรู้ว่าวันจันทร์ใกล้

00:02:3400:02:37 เข้ามาแม้เราจะไม่ได้ไปทำงานอีกแล้วก็ตาม

00:02:3700:02:41 เรากังวลได้อยู่ดีนั่นเองจากบทความใน Real

00:02:4100:02:44 Simple ระบุชัดเจนว่าถึง 77% ของ Monday

00:02:4400:02:47 Effect ไม่ได้เกิดจากงานที่ต้องทำแต่

00:02:4700:02:50 เป็นเพราะจังหวะของสังคมที่เราเนี่ยถูก

00:02:5000:02:52 ปลูกฝังกับมันมานานนะครับโดยเราเนี่ยจะ

00:02:5200:02:55 รับรู้ว่าวันจันทร์เนี่ยคือวันเริ่มต้น

00:02:5500:02:58 ของความจริงจังเช่นต้องเจอรถติดข่าว

00:02:5800:03:00 เศรษฐกิจข่าวร้ายต่างๆหรือแม้กระทั่ง

00:03:0000:03:03 อีเมลที่ต้องตอบนะครับทั้งหมดนี้เนี่ย

00:03:0300:03:06 กลายเป็นวงจรที่ฝังลึกจนแม้เราจะเกษียณไป

00:03:0600:03:08 แล้วเนี่ยร่างกายก็ยังคงตอบสนองต่อมันโดย

00:03:0900:03:12 อัตโนมัตินะครับโดยนักวิจัยเนี่ยเชื่อม

00:03:1200:03:14 โยงระดับคอรติซอที่สูงในวันจันทร์กับความ

00:03:1400:03:17 เสี่ยงของโรคหลอดเลือดหัวใจโดยข้อมูลจาก

00:03:1700:03:20 หลายประเทศเนี่ยระบุว่าอัตราการหัวใจวาย

00:03:2000:03:23 ในวันจันทร์สูงกว่าวันอื่นถึง 19% ซึ่ง

00:03:2300:03:26 นี่เนี่ยอาจเป็นผลลัพธ์ระยะยาวของระบบ HP

00:03:2600:03:30 PA ที่ถูกรบกวนบ่อยเกินไปจนกลายเป็นความ

00:03:3000:03:32 เสื่อมของระบบประสาทอารมณ์และระบบปลอด

00:03:3200:03:36 เลือดหัวใจนะครับฟังดูแล้วเนี่ยเหมือนจะ

00:03:3600:03:39 ไม่มีทางออกของปัญหานี้ใช่มั้ยครับแต่ถ้า

00:03:3900:03:41 สังเกตดูดีๆเนี่ยความเครียดที่เกิดในวัน

00:03:4100:03:44 จันทร์เนี่ยก็เกิดจากพฤติกรรมที่เราทำแบบ

00:03:4400:03:47 เดิมซ้ำๆทุกๆวันอย่างสม่ำเสมอนั่นหมาย

00:03:4700:03:50 ความว่าในทางกลับกันเนี่ยถ้าเราลอง

00:03:5000:03:53 เปลี่ยนหากิจกรรมบางอย่างให้เวลาในช่วง

00:03:5300:03:55 เช้าวันจันทร์หรือแม้แต่ช่วงเช้าในวัน

00:03:5500:03:57 อื่นๆเนี่ยเป็นช่วงช่วงเวลาที่เราอยาก

00:03:5700:04:00 ตื่นขึ้นมาทำอะไรสักอย่างมันก็พอดูเป็นไป

00:04:0000:04:03 ได้ใช่ไหมมั้ครับโดยเราอาจจะหากิจกรรม

00:04:0300:04:06 อะไรที่เราชอบมาทำในตอนเช้าลองออกไปเดิน

00:04:0600:04:10 เบาๆรับแสงแดดตอนเช้าดื่มชาหรือกาแฟเงียบ

00:04:1000:04:13 ๆโดยที่ยังไม่เปิดมือถือเล่นนะครับหรือ

00:04:1300:04:16 อาจลองเขียน 3 สิ่งที่เราอยากทำในสัปดาห์

00:04:1600:04:18 นี้แต่ไม่ใช่สิ่งที่ต้องทำนะครับเพื่อให้

00:04:1800:04:21 เราเนี่ยมีแรงจูงใจในการตื่นมาเริ่มต้น

00:04:2100:04:24 วันใหม่และถ้าเรามีพ่อแม่ที่เกษียณแล้ว

00:04:2400:04:27 ลองสังเกตดูพวกท่านนะครับว่าพวกเขาเนี่ย

00:04:2700:04:30 มีความรู้สึกกังวลในเช้าวันจันทร์หรือ

00:04:3000:04:32 เปล่าถ้ามีเนี่ยเราอาจจะชวนพวกท่านเนี่ย

00:04:3200:04:35 ไปเดินเล่นในเช้าวันจันทร์หรือหากิจกรรม

00:04:3500:04:38 ทำร่วมกันนะครับบางทีการเปลี่ยนแปลงเล็กๆ

00:04:3800:04:42 น้อยๆก็อาจส่งผลต่อสุขภาพระยะยาวได้ดีที่

00:04:4200:04:44 สุดเหมือนกันนะครับแล้วเจอกันใหม่ใน

00:04:4400:04:49 episode ต่อไปสำหรับวันนี้ขอบคุณครับ