การหยุดใช้มือถือเป็นเวลา 72 ชั่วโมงจะช่วยอะไรต่อสุขภาพจิตได้บ้าง

มือถือกับสมอง

จากช่อง : หมอฟ้า (Blue Zone Thailand)


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:02 โอเคสวัสดีค่ะกลับมาพบกับหมอฟ้านะคะ

00:00:0200:00:05 สัปดาห์นี้ค่ะเราก็จะมาคุยกันเรื่องเรา

00:00:0500:00:07 เนี่ยเป็นคนติดมือถือหรือยังแล้วก็การ

00:00:0700:00:10 หยุดใช้มือถือเนี่ยมากกว่า 72 ชั่วโมง

00:00:1000:00:14 ขึ้นไปพบว่าช่วยลดอาการปัญหาของสมองหรือ

00:00:1400:00:16 ว่าเรื่องความจำได้ค่ะ

00:00:1600:00:21 [เพลง]

00:00:2100:00:23 พูดถึงเรื่องมือถือนะคะฟ้าก็เชื่อว่าหลาย

00:00:2300:00:25 ๆคนเนี่ยก็พบว่ามือถือเนี่ยเป็นส่วนหนึ่ง

00:00:2500:00:27 ของชีวิตเราเนาะคุณผู้ชมที่กำลังฟังอยู่

00:00:2700:00:29 เนี่ยลองถามตัวเองดูว่าเอ๊ะมีใครบ้างที่

00:00:2900:00:32 เพิ่งใช้มือถือในช่วง 10 นาทีที่ผ่านมา

00:00:3200:00:34 หรือว่าเอ๊ะใครเนี่ยกำลังในช่วงที่กำลัง

00:00:3400:00:37 ดูช่องอยู่เนี่ยก็อาจจะดูผ่านมือถือนะคะ

00:00:3700:00:38 เราต้องยอมรับว่ามือถือในปัจจุบันเนี่ย

00:00:3900:00:41 เป็นส่วนนึงของชีวิตเราเหมือนเป็นแขนเป็น

00:00:4100:00:45 ขาเนาะอีกอวัยวะนึงแต่ว่าการที่เราเนี่ย

00:00:4500:00:47 เขาเรียกว่าติดกับการใช้มือถือมากเกินไป

00:00:4700:00:50 การพยายามไถสลิดูข่าวต่างๆดูเรื่อง

00:00:5100:00:52 โซเชียลmedดีiaต่างๆเนี่ยมากเกินไปเนี่ย

00:00:5300:00:56 มันส่งปัญหากับสุขภาพของเรายังไงบ้างค่ะ

00:00:5600:00:58 ถามว่าทำไมเรื่องของการติดมือถือเนี่ยถึง

00:00:5800:01:00 เป็นเรื่องสำคัญกันนะคะเพราะว่าจากงาน

00:01:0000:01:03 วิจัยค่ะที่เพิ่งตีพิมพ์เนี่ยในปี 2025

00:01:0300:01:06 เนตีพิมพ์ในวารสาร Science Direct เนี่ย

00:01:0600:01:07 เขาก็ทำเป็นงานวิจัยของที่ประเทศ

00:01:0800:01:10 สวิตเซอร์แลนด์ค่ะเก็พยายามไปดูว่าเอ๊ะใน

00:01:1000:01:12 กลุ่มคนที่เป็นช่วงวัยรุ่นเนาะเป็นช่วง

00:01:1200:01:15 ที่ยังอายุน้อยๆอยู่เนี่ยมีภาวะการติดมือ

00:01:1500:01:17 ถือหรือเปล่าแล้วก็ส่งผลเสียยังไงบ้างเขา

00:01:1700:01:20 ก็ทำการทดสอบนะคะในจำนวนประชากรทั้งหมด

00:01:2100:01:23 1,500 คนค่ะซึ่งเป็นช่วงอายุระหว่าง 16

00:01:2300:01:26 ปีจนถึง 25 ปีและผลที่ออกมานี่ก็น่าตกใจ

00:01:2600:01:30 มากค่ะเพบว่า 1 ใน 6 ค่ะแปลว่าทุกๆ 6 คน

00:01:3000:01:32 นี้จะมี 1 คนเนี้ยที่มีอาการที่เราเรียก

00:01:3200:01:35 ว่าติดมือถือหรือว่าสมาร์ทโฟน addiction

00:01:3500:01:38 ค่ะไอ้คำว่าติดมือถือเนี่ยหมายความว่า

00:01:3800:01:40 อะไรมันไม่ใช่แค่ว่าใช้บ่อยค่ะแต่ก็พบว่า

00:01:4000:01:43 กลุ่มที่มีอาการติดมือถือเนี่ยคือก่อให้

00:01:4300:01:47 ถึงเกิดปัญหาก็คือกวนต่อสภาพเ้าเรียกว่า

00:01:4700:01:51 สุขภาพทางใจเนาะก็ภาษาอังกฤษเขาเรียกว่า

00:01:5100:01:53 problematic use มันมีกลุ่มอาการอะไร

00:01:5300:01:56 บ้างที่บอกว่าเอ๊ะเนี่ยเป็นสัญญาณที่บอก

00:01:5600:01:58 ว่าเราติดมือถือจนกระทั่งส่งผลต่อสุขภาพ

00:01:5800:02:01 ของเราแล้วนะคะอย่างแรกเลยค่ะก็คือ 1 จะ

00:02:0100:02:05 รู้สึกกระวนกระวายค่ะเวลาไม่ได้แต่ง

00:02:0500:02:08 โทรศัพท์มือถือหรือว่าไม่ได้เช็คว่าเอ๊

00:02:0800:02:10 มันมีใครส่งข้อความเข้ามาบ้างหรือเปล่า

00:02:1000:02:13 ต้องรู้สึกกระวนกระวายหรือว่าร้อนรนนะ

00:02:1300:02:16 อย่างที่ 2 เนี่ยพบว่าไปกวนเรื่องของการ

00:02:1600:02:20 นอนนะคะแล้วก็ในเรื่องของสมาธิค่ะเอ่อ

00:02:2000:02:22 เขาค้าเรียกว่าเด็กวัยรุ่นกลุ่มเนี้ยก็

00:02:2200:02:25 ยังติดนิสัยชอบไถฟีเาเรียกว่า scrolling

00:02:2500:02:28 ตลอดเวลาไม่สามารถหยุดได้และอย่างที่ 3

00:02:2800:02:30 ค่ะเมื่อไหร่ก็ตามที่รู้สึกว่าอยู่คน

00:02:3000:02:33 เดียวหรือว่าเหงาเนี่ยจะหยิบมือถือขึ้นมา

00:02:3300:02:36 ใช้เพื่อลดความกังวลในการอยู่คนเดียวหรือ

00:02:3600:02:38 ว่าแก้ในเรื่องความเหงานั่นเองซึ่งอาการ

00:02:3800:02:40 ทั้ง 3 อย่างเนี้ยฟังแล้วคิดว่าคุ้นๆมั้

00:02:4000:02:43 คะก็ถ้าเกิดว่าใครเนี่ยมีอาการเอย่างน้อย

00:02:4300:02:44 1 ใน 3 อย่างเนี่ยหรือว่าถ้ามีทั้ง 3

00:02:4400:02:47 อย่างเลยเนี่ยแปลว่าเป็นสัญญาณที่บอกแล้ว

00:02:4700:02:49 ว่าเอ๊เราเนี่ยมีภาวะในเรื่องของการติด

00:02:4900:02:52 มือถือที่จะส่งผลเป็นอันตรายต่อทางสุขภาพ

00:02:5200:02:54 จิตได้ในเรื่องอะไรบ้างอาจจะทำให้มีความ

00:02:5400:02:56 เสี่ยงในเรื่องของการเป็นภาวะซึมเศร้าได้

00:02:5600:02:58 ง่ายขึ้นนะคะเป็นโรควิตกกังวลได้ง่ายขึ้น

00:02:5900:03:01 เป็นต้นแล้วไปดูว่ากลุ่มไหนเนี่ยในกลุ่ม

00:03:0100:03:03 วัยรุ่นที่เขาดูงานวิจัยมากลุ่มไหนเนี่ย

00:03:0300:03:05 เป็นกลุ่มที่เ้าเรียกว่ามีความเสี่ยงที่

00:03:0500:03:09 จะมีภาวะติดมือถือง่ายกว่าคนอื่นเขาก็พบ

00:03:0900:03:12 ว่าส่วนใหญ่แล้วเนี่ยน้องผู้หญิงค่ะแล้ว

00:03:1200:03:16 ก็ยิ่งอายุน้อยเนี่ยจะมีความเสี่ยงที่จะ

00:03:1600:03:19 ติดมือถือมากกว่าคนที่เป็นผู้ชายแล้วก็

00:03:1900:03:22 อายุเยอะขึ้นเพราะฉะนั้นเนี่ยแปลว่าบาง

00:03:2200:03:25 ประเทศที่มีนโยบายในเรื่องจำกัดการใช้

00:03:2500:03:27 อายุในการเริ่มใช้มือถือเนี่ยเนี่ยก็ถือ

00:03:2700:03:30 ว่ามีผลมากทีเดียวพอเค้าไปดูเนี่ยในกลุ่ม

00:03:3000:03:32 ที่เขาพบว่ามีอาการติดมือถือจนกระทั่งมี

00:03:3300:03:35 ปัญหาคือมีอาการ 3 ข้อข้างบนเนี่ยไม่

00:03:3500:03:37 สามารถหยุดใช้ได้เพราะไม่แตะมือถือรู้สึก

00:03:3700:03:39 กระวนกระวายนอนไม่ค่อยดีด้วยเพราะว่าชอบ

00:03:3900:03:41 ไถฟรีตลอดเวลาเนี่ยเเพราะว่าในกลุ่มนี้

00:03:4100:03:45 ค่ะก็มีการรายงานนะในการทำแบบสอบถามว่ามี

00:03:4500:03:47 ระดับความเครียดที่มากกว่าในกลุ่มที่ไม่

00:03:4700:03:51 ได้ติดมือถือค่ะอย่างที่ 2 ค่ะมีการเอ่อ

00:03:5100:03:54 บอกว่าตัวเองเนี่ยมีความรู้สึกซึมเศร้า

00:03:5400:03:55 คือ depression เนี่ย depressive symptom

00:03:5500:03:58 มากกว่าแล้วก็repรอร์ตว่าตัวเองรู้สึก

00:03:5800:04:01 เหงามากกว่าโดดเดี่ยวมากกว่าค่ะส่วนใน

00:04:0100:04:02 กลุ่มวัยรุ่นอีกกลุ่มนึงเนี่ยซึ่งเป็น

00:04:0200:04:04 กลุ่มที่ไม่ได้ติดมือถือมากนักอาจจะมี

00:04:0400:04:07 กิจกรรมอย่างอื่นเช่นเล่นกีฬาบ้างนะคะไป

00:04:0700:04:09 โซเชียลกับเพื่อนๆบ้างกลุ่มที่ใช้มือถือ

00:04:0900:04:12 ได้เค้าเรียกว่าสมดุลกว่าไม่ได้ติดมากจน

00:04:1200:04:14 กระทั่งเป็นอีกอวัยวะนึงของร่างกายเนี่ยเ

00:04:1400:04:18 พบว่าตัวผลการประเมินสมรรถภาพเรื่อง

00:04:1800:04:20 สุขภาพจิตอ่ะผลประเมินเรื่องสุขภาพจิตไม่

00:04:2000:04:23 ใช่สมรรถภาพนะคะพบว่ามีสุขภาพจิตที่ดี

00:04:2400:04:26 กว่าค่ะไม่ได้มีสัญญาณของการเป็นโรคพกซึม

00:04:2600:04:30 เศร้าทีนี้ไปดูว่าปกติแล้วพวกน้องๆวัย

00:04:3000:04:32 รุ่นที่ทำเซอร์เวย์มาซึ่งฟาว่าก็ตรงกับ

00:04:3200:04:34 พวกเราด้วยเราใช้มือถือทำอะไรบ้างอ่ะค่ะ

00:04:3400:04:36 อย่างแรกเลยค่ะเขาบอกว่าส่วนใหญ่เนี่ยก็

00:04:3600:04:38 คือชอบใช้ในเรื่องของตัวกลุ่มในการส่งข้อ

00:04:3800:04:40 ความ texting ต่างๆไม่ว่าจะเป็น

00:04:4000:04:44 แอปพลิเคชัอย่าง Line WhatsApp SMS นะ

00:04:4400:04:46 คะอย่างที่ 2 ค่ะโอใช้เยอะมากคือใช้

00:04:4600:04:48 เรื่องโซเชียล Media นะคะไม่ว่าจะเป็น

00:04:4800:04:51 TikTok ค่ะ Snapchat Instagram รุ่นวัย

00:04:5100:04:53 รุ่นนี่ไม่ค่อยใช้ Facebook นะคะก็คือใช้

00:04:5300:04:56 น้อยลงแล้วก็อันสุดท้ายเนี่ยก็ใช้เค้า

00:04:5600:04:58 เรียกเรียกว่า Browsing Internet ก็คือ

00:04:5800:05:01 เอ่อค้นหาข้อมูลข่าวสารต่างๆเว็บไซต์ต่าง

00:05:0100:05:02 ๆที่ตัวเองสนใจในอินเทอร์เน็ตไปเรื่อยๆ

00:05:0200:05:05 ค่ะทีนี้ถามว่าอ่าแล้วเราควรจะต้องทำยัง

00:05:0500:05:07 ไงบ้างเพราะว่าจากงานวิจัยที่เขาตีพิมพ์

00:05:0700:05:10 มาว่าที่น่าสนใจเนี่ยเพบว่าหลังจากกลุ่ม

00:05:1000:05:13 ที่เอ่อเขาทำเซอร์เวย์มาเนี่ยหยุดใช้มือ

00:05:1300:05:16 ถือไป 72 ชมงค่ะพวกสารสืบประสาทที่มันโดน

00:05:1600:05:18 กระทบเนื่องจากการที่เราชอบไถฟีดบ่อยๆไม่

00:05:1800:05:21 ว่าจะเป็นสารสืบประสาทที่เรียกว่าโดพามีน

00:05:2100:05:23 ที่ทำให้เรารู้สึกติดในการแบบไถอะไร

00:05:2300:05:25 เรื่อยๆๆๆทำให้เรารู้สึกว่าอดทนรอคอยไม่

00:05:2500:05:28 ได้พอไถเสร็จปุ๊บเนี่ยมันก็จะมีสารที่ไป

00:05:2800:05:30 กวนเกี่ยวกับไอ้เรื่องของสุขภาพจิตอย่าง

00:05:3000:05:32 ไอ้ตัวสารสโรโทนินที่มันโดนกวนพอหยุดใช้

00:05:3200:05:36 มือถือไป 72 ชมงค่ะเขาพบว่าสมดุลของสาร

00:05:3600:05:38 โดปามินกับเซโรทนินเนี่ยก็สามารถกลับมา

00:05:3800:05:40 ได้ใกล้เคียงกับปกติเพราะฉะนั้นอาการที่

00:05:4000:05:42 บางทีเรารู้สึกหงุดหงิดกังวลง่ายหรือว่า

00:05:4200:05:45 อาการพวกที่บางคนแบบว่าเบนฟนะสมองเหมือน

00:05:4500:05:47 มีฟากอะไรตลอดเวลาเนี่ยก็กลับมาเป็นปกติ

00:05:4700:05:49 เพราะฉะนั้นถามว่าเอ๊ะแล้วไอ้ที่เอามา

00:05:4900:05:51 เล่าให้ฟังเนี่ยบอกว่าทุกคนเนี่ยต้องโยน

00:05:5100:05:54 มือถือทิ้งไปเลย 72 ชมงมยหรือว่าห้ามใช้

00:05:5400:05:56 มือถือเลยก็คงไม่ใช่ใช่แบบนั้นทีนี้เรามา

00:05:5600:05:58 ดูว่าเราจะมีวิธีการใช้มือถือยังไงที่จะ

00:05:5900:06:01 ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพจิตค่ะอย่างแรก

00:06:0100:06:02 เลยนะคะเขาบอกว่า Check in with

00:06:0200:06:06 yourself ค่ะต้องดูว่าเราเนี่ยใช้เวลา

00:06:0600:06:08 เราหยิบมือถือขึ้นมาเราหยิบมือถือขึ้นมา

00:06:0800:06:11 ใช้เพื่ออะไรสำหรับทำงานหรือเปล่าสำหรับ

00:06:1100:06:13 การหาข้อมูลที่จำเป็นหรือเปล่าหรือว่าพอ

00:06:1300:06:16 เรานั่งเฉยๆไม่มีอะไรทำปุ๊บนั่งว่างๆไม่

00:06:1600:06:17 มีเพื่อนคุยไม่รู้จะทำอะไรเราก็หยิบมือ

00:06:1700:06:19 ถือขึ้นมาใช้อีกและเหงาปุ๊บเราก็หยิบมือ

00:06:2000:06:22 ถือขึ้นมาใช้ถ้าคราวหน้ารู้สึกเหงาเนี่ย

00:06:2200:06:24 ลองไปหากิจกรรมอย่างอื่นทำที่ไม่ใช่การ

00:06:2400:06:27 หยิบมือถือค่ะอย่างที่ 2 ค่ะต้องมีการ

00:06:2700:06:31 กำหนดระยะเวลาในการใช้มือถือเช่นก่อนที่

00:06:3100:06:33 เราจะเข้าห้องนอนในห้องนอนเราเนี่ยต้อง

00:06:3300:06:36 ไม่มีมือถือเลยหรือว่าอ่ะหลัง 21:00 น.นะ

00:06:3600:06:39 ฉันจะหยุดใช้มือถือแล้วเป็นต้นนะคะเพราะ

00:06:3900:06:41 ว่าไม่งั้นเนี่ยถ้าเราเอามือถือเนี่ยติด

00:06:4100:06:43 เข้าไปห้องนอนด้วยหลายคนอยู่บนเตียงก็ยัง

00:06:4300:06:46 ไถโครีต่างๆยังตอบงานอยู่เลยเนี่ยก็ทำให้

00:06:4600:06:48 เกิดความเสียจากการใช้มือถือเยอะเกินไป

00:06:4800:06:50 ได้นอกจากนั้นเนี่ยการมีมือถือในห้องนอน

00:06:5000:06:53 ค่ะก็พบว่าการไถฟีไปเรื่อยๆเนี่ยมีผลกวน

00:06:5300:06:56 ต่อคุณภาพการนอนอย่างชัดเจนนอกจากนั้นยัง

00:06:5600:06:59 ไม่พอนะคะแสงสีฟ้าค่ะจากหน้าจอมือถือก็ทำ

00:06:5900:07:02 ให้ผิวเนี่ยเกี่ยวก่อนไวอันควนได้เช่นกัน

00:07:0200:07:04 อย่างที่ 3 ค่ะเวลาเราอยากจะเจอใครติดต่อ

00:07:0400:07:06 ใครนะคะเขาบอกว่า face to Face

00:07:0600:07:08 Connection ค่ะเจอกันตัวเป็นเนี่ยไป

00:07:0800:07:10 กระตุ้นสมองคนอื่นๆได้ดีที่สุดอย่าใช้แต่

00:07:1000:07:13 หน้าจออย่างเดียวค่ะเราเอาเอ่อเค้าเรียก

00:07:1300:07:16 ว่าโซเชียลเนี่ย Face Time ใช้ในกรณีที่

00:07:1600:07:18 เราไม่สามารถจะเจอกับคนที่เราคิดถึงหรือ

00:07:1800:07:21 ว่าคนเนี่ยเจอได้แบบตัวเป็นๆนะคะก็ทั้ง

00:07:2100:07:23 หมดนี้ก็เป็นคลิปสั้นๆที่ฟ้านำมาฝากใน

00:07:2300:07:24 สัปดาห์นี้ค่ะเพราะว่าเชื่อว่าหลายคนที่

00:07:2400:07:27 กำลังดูอยู่เนี่ยก็คงดูผ่านมือถืออย่าง

00:07:2700:07:29 แน่นอนนะคะก็ลองเปลี่ยนดูค่ะแทนที่จะนั่ง

00:07:2900:07:32 ดูมือถือเนอะอาจจะแบบเปิดขึ้นหน้าจอดู

00:07:3200:07:34 ทีวีกับคนที่เรารักคนอื่นให้ได้ข้อมูลที่

00:07:3400:07:37 ดีๆไปด้วยกันนะคะหรือว่าเราก็ลองดูเสร็จ

00:07:3700:07:39 ปุ๊บเราก็ลองปิดมือถือนะคะเสร็จแล้วเนี่ย

00:07:3900:07:42 ก็ออกไปออกกำลังกายไปเจอเพื่อนๆไปมี

00:07:4200:07:44 Social Connection แบบที่มันช่วย

00:07:4400:07:47 กระตุ้นสมองได้ครบทั้ง 360 องศค่ะแล้วก็

00:07:4700:07:50 ถ้าเกิดว่าใครเนี่ยมีอาการที่รู้สึกว่า

00:07:5000:07:52 ติดมือถือแล้วก็ไม่อยากจะดีท็อกซ์คือหยุด

00:07:5300:07:55 ใช้มือถือเอง 72 ชมงเนาะก็อาจจะลองไป

00:07:5500:07:58 ปรึกษาคุณหมอได้นะคะไม่ว่าจะเป็นจิตแพทย์

00:07:5800:08:00 หรือว่านักจิตวิทยาซึ่งก็จะมีวิธีเนี่ย

00:08:0000:08:02 ช่วยทำให้เราเนี่ยสามารถปรับตารางเวลาใน

00:08:0200:08:06 การใช้มือถือได้ดีขึ้น