การสะอึกเกิดจากอะไร และมีสาเหตุมาจากการกระตุ้นที่ใดบ้าง

ทำไมเราถึงสะอึก - John Cameron

จากช่อง : จงใฝ่รู้อยู่เสมอ — TED-Ed


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0700:00:13 ชาร์ลี ออสบอน เริ่มสะอึกในปี ค.ศ. 1922 หลังจากที่หมูตอนตกใส่เขา

00:00:1300:00:16 เขาไม่ได้รับการรักษาจนหาย จนกระทั่งอีก 68 ปีต่อมา

00:00:1600:00:20 และตอนนี้ถูกบันทึกโดยกินเนสว่าเป็นผู้ครองสถิติโลก

00:00:2000:00:23 ของการสะอึกที่ยาวนานที่สุด

00:00:2300:00:25 ในขณะเดียวกัน เจนิเฟอร์ มีร์ วัยรุ่นชาวฟลอริดา

00:00:2500:00:28 อาจครองสถิติการสะอึกที่ถี่ที่สุด

00:00:2800:00:34 คือ 50 ครั้งต่อนาที เป็นเวลาสี่สัปดาห์ในปี ค.ศ. 2007

00:00:3400:00:37 แล้วอะไรกันที่ทำให้เกิดการสะอึก

00:00:3700:00:41 แพทย์บอกว่ารอบของการสะอึก มักเกิดขึ้นตามมาจากการกระตุ้น

00:00:4100:00:43 ที่ยืดกระเพาะอาหาร

00:00:4300:00:45 เช่นการกลืนอากาศลงไป

00:00:4500:00:48 หรือการกินหรือดืมน้ำเร็วเกินไป

00:00:4800:00:51 บ้างก็ว่าการสะอึกเกี่ยวข้องกับอารมณ์ที่รุนแรง

00:00:5100:00:53 หรือการตอบสนองต่อพวกมัน

00:00:5300:00:54 เช่น การหัวเราะ

00:00:5400:00:54 สะอื้น

00:00:5400:00:55 ประหม่า

00:00:5500:00:57 และตื่นเต้น

00:00:5700:01:00 ลองมาดูกันว่า เกิดอะไรเขึ้นเมื่อเราสะอึก

00:01:0000:01:05 มันเริ่มด้วยการกระตุกเกร็ง หรือการบีบตัวของกระบังลม

00:01:0500:01:08 กล้ามเนื้อทรงโดมขนาดใหญ่ที่อยู่ใต้ปอด

00:01:0800:01:10 ที่เราใช้ในการหายใจเข้า

00:01:1000:01:15 นั่นตามมาติด ๆ ด้วยการปิดของเส้นเสียงในทันที

00:01:1500:01:17 และการเปิดระหว่างเส้นเสียง

00:01:1700:01:19 ที่เรียกว่ากล่องเสียง

00:01:1900:01:23 การเคลื่อนของกระบังลม ทำให้เกิดการดึงอากาศเข้าในทันที

00:01:2300:01:27 แต่การปิดของเส้นเสียง หยุดมันไม่ให้เข้าไปในหลอดลม

00:01:2700:01:28 และไปถึงปอด

00:01:2800:01:32 มันยังทำให้เกิดเสียงที่เป็นลักษณะเฉพาะ ที่ดัง "ฮิก"

00:01:3200:01:36 ถึงตอนนี้ เราไม่รู้ว่าหน้าที่ของการสะอึกคืออะไร

00:01:3600:01:40 มันไม่น่าจะมีผลดีทางการรักษา หรือทางกายภาพใด ๆ

00:01:4000:01:46 ทำไมอากาศจากการหายใจเข้าเร็วเกินไป ถึงถูกหยุดยั้งไม่ให้ไปถึงปอด

00:01:4600:01:48 โครงสร้างทางกายวิภาคศาสตร์

00:01:4800:01:51 หรือกลไกทางสรีระวิทยา ที่ไม่มีประโยชน์ชัดเจน

00:01:5100:01:54 เป็นความท้าทายต่อนักชีววิทยาวิวัฒนาการ

00:01:5400:01:59 โครงสร้างดังกล่าวทำหน้าทีบางอย่าง ที่เรายังไม่รู้หรือเปล่า

00:01:5900:02:02 หรือพวกมันเป็นร่องรอยของวิวัฒนาการในอดีต

00:02:0200:02:04 ที่ครั้งหนึ่งเคยทำหน้าที่สำคัญบางอยาง

00:02:0400:02:09 แต่ตอนนี้เป็นเพียงร่องรอยส่วนที่เหลืออยู่

00:02:0900:02:11 แนวคิดหนึ่งกล่าวว่า การสะอึกเริ่มขึ้น

00:02:1100:02:14 หลายล้านปีก่อน ก่อนที่จะมีมนุษย์เสียอีก

00:02:1400:02:19 คาดว่าปอดมีวิวัฒนาการโครงสร้างมา

00:02:1900:02:23 เพื่อให้ปลาในยุคแรก ๆ ซึ่งส่วนใหญ่อาศัยอยู่ ในน้ำที่อุ่น นิ่ง และมีออกซิเจนน้อย

00:02:2300:02:28 ได้ประโยชน์จากออกซิเจนที่มีอยู่มากมาย ในอากาศ

00:02:2800:02:31 เมื่อสัตว์ที่เป็นลูกหลานของสัตว์เหล่านี้ ย้ายมาอยู่บนบกในที่สุด

00:02:3100:02:36 พวกมันเลิกใช้ช่องเหงือกมาเป็นการหายใจด้วยปอด

00:02:3600:02:41 มันคล้ายคลึงกับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ที่กบในปัจจุบันประสบพบเจอ

00:02:4100:02:44 เมื่อพวกมันเปลี่ยนจากลูกอ๊อดที่มีเหงือก

00:02:4400:02:46 เป็นกบตัวเต็มวัยที่มีปอด

00:02:4600:02:51 สมมติฐานนี้แนะว่าการสะอึก เป็นร่องรอยของการเปลี่ยนแปลงโบราณ

00:02:5100:02:53 จากน้ำสู่บก

00:02:5300:02:56 การหายใจเข้าที่อาจเคลื่อนน้ำให้ผ่านเหงือก

00:02:5600:03:02 ตามมาด้วยการปิดอย่างรวดเร็วของกล่องเสียง เพื่อป้องกันไม่ให้น้ำเข้าไปในปอด

00:03:0200:03:03 นั้นได้รับการสนับสนุนโดยหลักฐาน

00:03:0300:03:08 ซึ่งบ่งบอกว่าการออกแบบโดยธรรมชาติ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกิดการสะอึกนั้น

00:03:0800:03:13 แทบจะเหมือนกันกับสิ่งที่ทำหน้าที่ ในการหายใจของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ

00:03:1300:03:18 นักวิทยาศาสตร์อีกกลุ่มเชื่อว่า รีเฟล็กซ์นั้นยังคงอยู่ในพวกเราในปัจจุบัน

00:03:1800:03:21 เพราะว่าอันที่จริงมันให้ผลดีที่มีความสำคัญ

00:03:2100:03:25 พวกเขาแนะว่าการสะอึกจริง ๆ ถูกพบในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเท่านั้น

00:03:2500:03:28 และมันไม่ถูกคงรักษาเอาไว้ ในนก สัตว์เลื้อยคลาน เต่า

00:03:2800:03:32 หรือในสัตว์อื่น ๆ ที่หายใจโดยใช้ปอด

00:03:3200:03:38 นอกจากนี้ การสะอึกเกิดขึ้นในเด็กทารก นานก่อนที่จะเกิด

00:03:3800:03:41 และยังพบได้บ่อยกว่าในทารกเมื่อเทียบกับในผู้ใหญ่

00:03:4100:03:43 คำอธิบายก็คือ

00:03:4300:03:47 มันเกี่ยวข้องกับกิจกรรมการเลี้ยงดู ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม

00:03:4700:03:50 รีเฟล็กซ์การสะอึกโบราณ อาจถูกปรับเปลี่ยนโดยสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม

00:03:5000:03:55 เพื่อช่วยกำจัดอากาศจากกระเพาะอาหาร เหมือนกับการเรออะไรอย่างนั้น

00:03:5500:03:59 การขยายตัวในทันทีของกระบังลม ทำให้อากาศถูกดันตัวสูงขึ้นจากกระเพาะอาหาร

00:03:5900:04:04 ในขณะที่การปิดของกล่องเสียง จะป้องกันนมไม่ให้เข้าไปในปอด

00:04:0400:04:08 บางครั้ง เราจะสะอึกไปเรื่อย ๆ ไม่ยอมหยุด

00:04:0800:04:10 และเราก็พยายามหาทางรักษาแบบบ้าน ๆ

00:04:1000:04:13 เช่น การดื่มน้ำเย็นจากแก้วอย่างต่อเนื่อง

00:04:1300:04:15 กลั้นหายใจ

00:04:1500:04:17 กินน้ำผึ้งหรือเนยถั่วคำโต ๆ

00:04:1700:04:19 หายใจในถุงกระดาษ

00:04:1900:04:21 หรือทำให้ตกใจในทันที

00:04:2100:04:26 โชคไม่ดีที่นักวิทยาศาสตร์ยังไม่พบว่า

00:04:2600:04:29 มีการรักษาใดที่ได้ผลดีและสม่ำเสมอ กว่าการรักษาอื่น ๆ

00:04:2900:04:33 อย่างไรก็ดี เรารู้ว่าอะไรที่ไม่ได้ผลแน่ ๆ