การฉายรังสีอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงอะไรบ้าง

รักษามะเร็งด้วยการฉายรังสี ปลอดภัยหรือไม่?│พญ.มณีนาถ เรืองสกุล│รพ. พญาไท นวมินทร์

จากช่อง : Phyathai Hospital


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:04 [เพลง]

00:00:0400:00:07 ปัจจุบันการรักษาโรคมะเร็งในการแพทย์แผน

00:00:0800:00:10 ปัจจุบันจะสามารถแบ่งได้ออกเป็นประมาณ 3

00:00:1000:00:13 วิธีใหญ่ๆก็จะประกอบไปด้วยการผ่าตัดการ

00:00:1300:00:16 ใช้ยาการฉ้รังสี

00:00:1600:00:19 [เพลง]

00:00:1900:00:24 ค่ะจริงๆหมอว่ามันจะต้องดูจากข้อบ่งชี้นะ

00:00:2400:00:28 คะในผู้ป่วยแต่ละรายแล้วก็พิจารณาจาก

00:00:2800:00:30 ปัจจัยก็คือผู้ป่วยรมมะเร็งที่เป็น

00:00:3000:00:33 ตำแหน่งที่เป็นแล้วก็ผลลัพธ์การรักษา

00:00:3300:00:35 เพราะว่าการรักษาโรคมะเร็งเนี่ยมันขึ้น

00:00:3500:00:38 กับระยะขึ้นกับโรคด้วยว่าจะใช้การผ่าตัด

00:00:3800:00:42 การใช้รังสีการใช้ยาอะไรมาก่อนอะไรมาหลัง

00:00:4200:00:44 หรือว่าต้องมีการผ่าตัดหรือเปล่าหรือว่า

00:00:4400:00:46 จะเป็นคีโมบวกฉายแสงก่อนแล้วค่อยไปผ่า

00:00:4600:00:49 หรือบางคนก็อาจจะผ่าอย่างเดียวไม่ต้องฉาย

00:00:4900:00:52 แสงแล้วก็ไม่ต้องให้ยาคีโมต่อเลยก็ได้

00:00:5200:00:55 ซึ่งอันนี้เนี่ยมันขึ้นกับข้อบ่งชี้เฉพาะ

00:00:5500:00:57 ในแต่ละโรคอ่ะค่ะแล้วก็ต้องพิจารณาเป็น

00:00:5700:00:59 ผู้ป่วยเป็นรายๆไป

00:00:5900:01:03 [เพลง]

00:01:0300:01:06 การใฉรังสีเนี่ยมีบทบาททั้งเป็นการรักษา

00:01:0600:01:11 โรคมะเร็งและการบรรเทาอาการก็คือว่าในผู้

00:01:1100:01:14 ป่วยระยะที่ยังรักษาหายขาดก็มีการใฉรังสี

00:01:1500:01:17 เป็นส่วนหนึ่งในการรักษามะเร็งนั้นนะคะ

00:01:1700:01:22 ตามข้อบ่งชี้กับผู้ป่วยที่แม้ว่ากระจายไป

00:01:2200:01:26 ที่อื่นแล้วเช่นมะเร็งเต้านมกระจายไปที่

00:01:2600:01:30 กระดูกหรือสมองก็คือเป็นระยะที่แพ่กระจาย

00:01:3000:01:33 ลุกล้ำมากแล้วอ่ะค่ะการรักษาด้วยการฉ

00:01:3300:01:38 รังสีก็ยังมีบทบาทในเรื่องของลดอาการปวด

00:01:3800:01:42 แล้วก็ลดการโตของโรคที่บริเวณนั้นนะคะอัน

00:01:4200:01:45 นี้เป็นตัวอย่างคร่าวๆดังนั้นมันก็ไม่

00:01:4500:01:47 จำเป็นว่าผู้ป่วยมะเร็งเช่นเอ่อมะเร็ง

00:01:4700:01:51 เต้านมที่มีกกระจไปที่กระดูกแล้วจะฉ้แบบ

00:01:5100:01:53 ไม่ได้อันนี้คือต้องมาพิจารณาอีกทีถ้ามี

00:01:5300:01:55 อาการปวดมากหรือเป็นตำแหน่งที่ลงน้ำหนัก

00:01:5500:01:58 เช่นสะโพกหรือว่าบริเวณที่กระดูกสันหลัง

00:01:5800:02:02 นะคะก็มาใช้แสงเพื่อบรรเทาอาการปวดสรุป

00:02:0200:02:05 ว่าไม่จำเป็นที่จะต้องจำกัดอยู่ว่าจะต้อง

00:02:0500:02:07 เป็นมะเร็งระยะต้นเท่านั้นระยะกลางเท่า

00:02:0700:02:11 นั้นหรือว่าระยะใดๆเท่านั้นคือมันก็จะมี

00:02:1100:02:14 มันก็ดูหลายอย่างประกอบกันตามข้อบ่งชี้

00:02:1400:02:15 อ่ะ

00:02:1500:02:18 [เพลง]

00:02:1800:02:22 ค่ะส่วนใหญ่อ่ะหมอเข้าใจว่าคนไข้ก็อาจจะ

00:02:2200:02:26 กังวลเรื่องการฉายรังสีเพราะว่ามันเป็น

00:02:2600:02:29 สิ่งที่มองไม่เห็นก็ไม่อยากให้กังวลมาก

00:02:2900:02:32 ตอนเนี้ยเทคนิคการฉายเครื่องหรือว่า

00:02:3200:02:35 Safety อะไรต่างๆความปลอดภัยในการรักษา

00:02:3500:02:38 เนี่ยก็ได้มาตรฐานแล้วก็ความก้าวหน้าทาง

00:02:3800:02:41 การแพทย์ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีมันเยอะ

00:02:4100:02:44 ขึ้นจริงๆอ่ะค่ะพูดง่ายๆมันก็จะคล้ายๆกับ

00:02:4400:02:45 การมาทำ

00:02:4500:02:48 xray ก็คือเหมือนเรามาทำ CT หรือ MRI

00:02:4900:02:51 อ่ะค่ะที่ต้องเข้าอุโมงค์ที่อยู่บน

00:02:5100:02:54 เครื่องแบบนั้นเพียงแต่ว่ามันก็จะต้องมา

00:02:5400:02:58 ฉายบางคนอาจจะมาฉายแค่สัปดาห์เดียว 3-4

00:02:5800:03:00 ครั้งบางคนอาจจะ 2 อาทิตย์แต่บคนอาจจะ

00:03:0000:03:03 ต้องไปยาวไปถึงประมาณเดือนกว่าถึง 2

00:03:0300:03:06 เดือนนะคะก็อาศัยวินัยในการมาทำมาฉาย

00:03:0600:03:09 รังสีอย่างต่อเนื่องการฉายรังสีก็ไม่ได้

00:03:0900:03:12 น่ากลัวอย่างที่คิดนะคะก็คือถึงแม้ว่าจะ

00:03:1200:03:14 มองไม่เห็นแต่ว่าเราก็มีอุปกรณ์แล้วก็มี

00:03:1400:03:17 เครื่องไม้เครื่องมือที่จะช่วยดูแลเรื่อง

00:03:1700:03:19 ความปลอดภัยด้วย

00:03:1900:03:22 [เพลง]

00:03:2200:03:25 ค่ะมันก็จะเหมือนหาทาการทุกอย่างที่การ

00:03:2500:03:28 รักษาทุกอย่างมันก็จะต้องมีทั้งอาการไม่

00:03:2800:03:31 พึงประสงค์แล้วก็อาการคั่งเคียงหรือภาวะ

00:03:3100:03:34 แทรกค้อนจากการรักษาได้ค่ะแต่ว่าการฉาย

00:03:3400:03:39 แสงหรือการฉายรังสีเนี่ยมันก็อาจจะมีข้อ

00:03:3900:03:42 แตกต่างจากการรักษาอื่นๆตรงที่ว่ามันก็จะ

00:03:4200:03:45 เป็นการรักษาเฉพาะที่จะคล้ายๆกับการผ่า

00:03:4500:03:49 ตัดอ่ะค่ะดังนั้นเนี่ยส่วนใหญ่อาการคั่ง

00:03:4900:03:52 เคียงหรือภาวะแทรกซอนที่จะเกิดขึ้นจากการ

00:03:5200:03:55 รักษาด้วยการฉายรังสีนี้มักจะอยู่ที่

00:03:5500:03:59 บริเวณตำแหน่งที่ฉายอ่ะค่ะก็จะไม่ไปโดน

00:03:5900:04:02 ส่วนอื่นที่เราไม่ได้ฉายยกตัวอย่างเราฉาย

00:04:0200:04:06 แสงที่แขนน่ะค่ะมันก็จะไม่มีรังสีที่จะไป

00:04:0600:04:09 โดนตรงขาเป็นตัวอย่างคร่าวๆนะ

00:04:0900:04:11 [เพลง]

00:04:1100:04:15 คะการฉายรังสีเนี่ยทำให้ผมร่วงได้นะคะถ้า

00:04:1500:04:19 เราใช้บริเวณที่ศีรษะปริมาณรังสีที่ใช้ใน

00:04:1900:04:21 การรักษามะเร็งเนี่ยส่วนใหญ่มันก็จะเป็น

00:04:2100:04:24 ปริมาณรังสีที่สูงอยู่แล้วเพื่อเรา

00:04:2400:04:26 ต้องการจะทำลายเซลล์มะเร็งนะคะและถ้าเกิด

00:04:2600:04:30 ว่าคนไข้เป็นมะเร็งที่บริเวณศีรษะพอดีจะ

00:04:3000:04:33 ต้องได้รับการฉายแสงที่หัวดังนั้นเนี่ยก็

00:04:3300:04:35 จะมีโอกาสที่ทำให้เกิดผมร่วงได้เพราะว่า

00:04:3500:04:39 รังสีมันก็จะทำหลายรากผมนะคะแต่ว่าส่วน

00:04:3900:04:43 ใหญ่คนไข้จะมีผมกลับขึ้นมาได้ภายใน 2-4

00:04:4300:04:45 เดือนหลังสายรังสีครบคืออันเนี้ยมันขึ้น

00:04:4500:04:48 กับโลกด้วยนะคะว่าเราใช้ปริมาณรังสีเยอะ

00:04:4800:04:52 แค่ไหนเราฉ้บริเวณไหนบ้างกว้างหรือแคบ

00:04:5200:04:55 แล้วก็ขึ้นกับโรคด้วยตำแหน่งรอยโรคมัน

00:04:5600:04:58 อยู่ตรงไหนมันอยู่ตื้นอยู่ลึกอ่ะค่ะแต่

00:04:5800:05:01 โดยคร่าวๆเนี่ยก็คือคือถ้าฉายแสงบริเวณ

00:05:0100:05:04 ศีรษะเนี่ยก็มีโอกาสผมร่วงแต่ผมร่วงนั้น

00:05:0400:05:06 เนี่ยก็คือร่วงไปไม่ได้ร่วงหมดมันมักจะ

00:05:0600:05:10 ร่วงเป็นหย่อมๆตามปริมาณรังสีที่เราให้

00:05:1000:05:13 ตำแหน่งที่เป็นรอยโรคที่เยอะอ่ะค่ะแล้วก็

00:05:1300:05:17 มันก็จะสบางลงได้แต่ว่าหลังจากฉายรังสี

00:05:1700:05:20 ครบมันก็จะขึ้นมาใหม่ได้แต่ก็มีผู้ป่วย

00:05:2000:05:24 จำนวนนึงนะคะที่ผมร่วงเกินกว่า 6 เดือน

00:05:2400:05:27 ขึ้นไปหลังฉายรังสีก็คือมันขึ้นช้าหรือ

00:05:2700:05:30 แทบจะไม่ขึ้นมาเลยซึ่งอันเนี้ยมันก็จะบาง

00:05:3000:05:32 ลงอ่ะค่ะโอกาสที่จะขึ้นมาเต็มมันก็ต้อง

00:05:3200:05:33 ใช้

00:05:3300:05:39 [เพลง]

00:05:3900:05:42 เวลา