ผู้ป่วยวัณโรคควรทำอย่างไรเพื่อลดการแพร่เชื้อให้คนอื่น

วัณโรคปอด ติดง่าย...ตายไม่รู้ตัว | พบหมอมหิดล [by Mahidol Channel]

จากช่อง : Mahidol Channel มหิดล แชนแนล


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:02 การแพร่กระจายของเชื้อวัณโรค ง่ายและอันตราย

00:00:0200:00:05 วัณโรคปอดติดต่อง่ายกว่าโรค COVID-19

00:00:0500:00:06 และถ้าเกิดไม่ได้รับการรักษา

00:00:0700:00:08 สามารถที่จะเสียชีวิตได้

00:00:0800:00:14 [เสียงไอ]

00:00:1400:00:16 วัณโรคปอดเป็นโรคติดเชื้อ

00:00:1600:00:20 ซึ่งเกิดจากเชื้อ Mycobacterium tuberculosis

00:00:2000:00:26 เป็นโรคที่จะไม่แสดงอาการรุนแรง ถึงขั้นเสียชีวิตภายในระยะเวลาไม่นาน

00:00:2600:00:29 แต่ว่าจะเป็นโรคที่มีอาการป่วยเรื้อรัง

00:00:2900:00:33 โดยปกติ ผู้ป่วยวัณโรคเวลาไอหรือจาม

00:00:3300:00:35 สามารถที่จะมีละอองฝอยที่ติดเชื้อได้

00:00:3500:00:37 ประมาณ 18-4,000 ละอองฝอย

00:00:3700:00:41 ซึ่งละอองฝอยนั้น ค้างอยู่ในอากาศได้เป็นวัน ๆ เลย

00:00:4100:00:45 แล้วพอมีคนมาหายใจละอองฝอยนั้นเข้าไป ก็อาจจะสามารถติดได้

00:00:4500:00:47 คนทั่ว ๆ ไปได้รับเชื้อมานี่

00:00:4700:00:50 จะพบว่า 70% จะไม่ติดโรค

00:00:5000:00:53 แต่จะมี 30% ติดเชื้อวัณโรค

00:00:5300:00:56 และใน 30% นี้ 90% จะไม่แสดงอาการ

00:00:5600:00:58 หรือที่เราเรียกว่าอยู่ในระยะแฝง

00:00:5800:01:01 อีก 10% จะพบว่า จะป่วยเป็นวัณโรค

00:01:0100:01:06 โดยใน 10% นี้ ผู้ป่วยครึ่งหนึ่ง จะเป็นวัณโรคภายใน 2 ปีแรก

00:01:0600:01:09 และอีกครึ่งหนึ่งจะเป็นวัณโรคใน 2 ปีถัดไป

00:01:0900:01:12 (คนไข้) สวัสดีค่ะ (หมอ) สวัสดีครับ ก็วันนี้มาตามอาการนะ

00:01:1300:01:13 (คนไข้) ค่ะ

00:01:1300:01:15 (หมอ) หลังจากที่คราวที่แล้วที่บอกหมอว่า

00:01:1500:01:17 กินยาไปแล้วมีผื่น แล้วก็คัน

00:01:1700:01:19 แล้วหมอก็ได้ปรับยาชุดใหม่ให้

00:01:1900:01:20 อาการเป็นอย่างไรบ้างครับ

00:01:2000:01:24 (คนไข้) อาการดีขึ้นค่ะ ก็คือ กินข้าวได้มากขึ้น

00:01:2400:01:25 ผื่นคันก็หายค่ะ

00:01:2500:01:28 แล้วตัวไข้ก็คือ ไม่เป็นไข้แล้วค่ะ

00:01:2800:01:30 ตอนแรกที่ติด

00:01:3000:01:31 คือไม่ทราบว่าติดเลย

00:01:3100:01:33 คือมีอาการไอ แล้วก็มีไข้

00:01:3300:01:36 พอมันหลาย ๆ วันเข้า เหมือนอาการมันเยอะขึ้น

00:01:3600:01:37 ตัดสินใจไปคลินิกก่อน

00:01:3700:01:40 คุณหมอก็บอกว่าเป็นหลอดลมอักเสบ

00:01:4000:01:41 หนูก็รับยากลับมากินค่ะ

00:01:4200:01:44 หายไป 2-3 วัน ก็กลับมาเป็นอีก

00:01:4400:01:46 ก็ไปอีกรอบหนึ่ง คราวนี้เขาฉีดยาให้

00:01:4600:01:48 2-3 วัน ก็กลับมาเป็นอีก

00:01:4800:01:50 กินเวลาประมาณ 2 อาทิตย์ค่ะ

00:01:5000:01:53 ไอออกมา แล้วก็มีเสมหะ

00:01:5300:01:55 แล้วก็มีเลือดปนนิด ๆ อะไรอย่างนี้

00:01:5500:01:57 ก็เลยมาโรงพยาบาล มาพบคุณหมอ

00:01:5700:02:00 การวินิจฉัย เราจะเริ่มจากประวัติก่อน

00:02:0000:02:05 โดยประวัติที่สำคัญก็คือ ประวัติที่สัมผัสกับผู้ป่วยวัณโรค

00:02:0500:02:08 ร่วมกับมีอาการ 1 ข้อดังต่อไปนี้

00:02:0800:02:10 ได้แก่ มีอาการไอ ไอเป็นเลือด

00:02:1100:02:13 หรืออาการเจ็บหน้าอก

00:02:1300:02:16 หรืออาจจะมีไข้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถ้าเป็นไข้ต่ำ ๆ

00:02:1600:02:19 หรือมีอาการเบื่ออาหาร น้ำหนักลด

00:02:1900:02:22 เมื่อมีอาการดังกล่าวร่วมกับประวัติ

00:02:2300:02:26 ถ้ามาพบแพทย์ แพทย์ก็จะทำการเอกซเรย์ปอด

00:02:2600:02:30 แล้วก็เก็บเสมหะเพื่อตรวจเชื้อวัณโรค เพื่อช่วยในการวินิจฉัย

00:02:3000:02:33 การรักษาวัณโรค แบ่งง่าย ๆ ออกเป็น 2 วิธี

00:02:3300:02:34 อันดับแรกก็คือ

00:02:3400:02:38 การรักษาวัณโรคทั่ว ๆ ไป ก็คือ จะเป็นการรับประทานยา

00:02:3800:02:41 โดยระยะเวลาของการรับประทานยา อย่างน้อย 6 เดือน

00:02:4100:02:43 แต่ถ้าเกิดเป็นวัณโรคดื้อยา

00:02:4300:02:45 อาจจะต้องมีการฉีดยาร่วมด้วย

00:02:4500:02:50 การรักษาอาจจะยาวนานได้ถึง 20 เดือน หรือเกือบ ๆ 2 ปี

00:02:5000:02:54 ผู้ป่วยวัณโรค ถ้าเกิดได้รับการรักษาที่ถูกต้อง

00:02:5400:02:57 โดยการรับยาที่เหมาะสมและกินยาต่อเนื่อง

00:02:5700:03:00 ไม่ว่าจะเป็นวัณโรคชนิดดื้อยาหรือไม่ดื้อยา สามารถหายขาดได้

00:03:0000:03:04 ตอนที่รู้ว่าตัวเองเป็น ก็เสียใจมากค่ะ ร้องไห้

00:03:0400:03:06 ไม่รู้ว่าจะทำอย่างไร

00:03:0600:03:11 ไปทำงานก็ไม่ได้ เพราะว่าระยะแรก มันสามารถแพร่ให้คนอื่นได้ใช่ไหมคะ

00:03:1100:03:14 ก็เครียดมาก จิตตกเลย ไม่ทำอะไรเลย

00:03:1400:03:17 ถ้าเกิดสมมุติว่าเป็นในระยะแพร่เชื้อ

00:03:1700:03:20 ก็คือผู้ป่วยที่วินิจฉัยว่าเป็นวัณโรค

00:03:2000:03:22 ที่ยังไม่ได้รับการรักษา

00:03:2200:03:24 หรือได้รับการรักษายังไม่ถึง 2 สัปดาห์

00:03:2400:03:29 กลุ่มผู้ป่วยกลุ่มนี้จะเรียกว่าเป็น กลุ่มผู้ป่วยวัณโรคที่อยู่ในระยะแพร่เชื้อ

00:03:2900:03:32 ควรที่จะระมัดระวังในการไอ การจาม

00:03:3200:03:34 ควรจะใช้ผ้าเช็ดหน้าหรือผ้าปิดปาก

00:03:3400:03:38 ควรจะทิ้งผ้าเช็ดหน้าหรือผ้าปิดปาก ในถังขยะที่มีฝาปิดมิดชิด

00:03:3800:03:44 ผู้ป่วยวัณโรคก็ควรที่จะอาศัยอยู่ในสถานที่ ที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก

00:03:4400:03:46 และก็มีแสงแดดส่องถึง

00:03:4600:03:48 เนื่องจากว่าแสงแดด สามารถฆ่าเชื้อวัณโรคได้

00:03:4800:03:50 หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดบุคคลในครอบครัว

00:03:5000:03:53 โดยเฉพาะอย่างยิ่ง กลุ่มเด็ก หรือ กลุ่มผู้สูงอายุ

00:03:5300:03:56 ซึ่งกลุ่มนี้มีโอกาสที่จะ ติดเชื้อวัณโรคได้ง่าย

00:03:5600:04:01 ควรจะมีการซักเสื้อและของใช้ส่วนตัว อยู่เสมอ

00:04:0100:04:03 เพื่อไม่ให้ติดต่อไปสู่ผู้อื่น

00:04:0300:04:10 [เสียงดนตรี]

00:04:1000:04:13 ถ้าคุณมีปัญหาสุขภาพ อย่าลืมมาพบหมอนะครับ