โรคจิตเภทแบ่งเป็นกี่ระยะ และแต่ละระยะมีลักษณะอย่างไร

โรคจิตเภท | Re-Mind : อารมณ์ ความคิด พฤติกรรม [Mahidol Channel]

จากช่อง : Mahidol Channel มหิดล แชนแนล


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0200:00:05 โรคจิตเภทจัดอยู่ในกลุ่มของโรคจิตชนิดหนึ่ง

00:00:0500:00:08 ผู้ป่วยบางรายก็จะมีกลุ่มของอาการประสาทหลอน

00:00:0800:00:13 ซึ่งอาจจะเกิดขึ้นได้ ทั้งได้ยินเสียงแว่ว โดยที่ไม่เห็นว่ามาจากที่ไหน

00:00:1300:00:15 [เสียงร้อง]

00:00:1600:00:20 มีเห็นภาพหลอน โดยที่ไม่ทราบว่า จริง ๆ แล้ว มันไม่มีต้นตอ

00:00:2000:00:22 หรือว่ามันไม่มีภาพนั้นอยู่จริง คนอื่นเขามองไม่เห็นกัน

00:00:2200:00:26 ได้กลิ่นที่ผิดปกติ ก็เกิดขึ้นได้โดยที่คนอื่นเขาไม่ได้กลิ่น

00:00:2600:00:30 นอกจากนั้นแล้ว ก็จะมีอาการ เรื่องของพฤติกรรมที่ผิดปกติไป

00:00:3000:00:35 หรือทำอะไรที่ไม่เหมาะสม โดยที่คนอื่นเขาไม่สามารถจะอธิบายได้

00:00:3500:00:38 แค่มองหน้าก็รู้สึกว่ามีการหาเรื่อง

00:00:3800:00:43 ผิดใจกันจนกระทั่งพยายามจะไป ขโมยของบางอย่างของร้านนั้นมา

00:00:4300:00:45 เพื่อเอาไว้ต่อรองให้พนักงานนั้นมาขอโทษ

00:00:4500:00:47 พฤติกรรมเหล่านี้ก็แสดงให้เห็นถึง

00:00:4700:00:51 รูปแบบความคิดที่มีแนวโน้ม ผิดไปจากมาตรฐานทางสังคม

00:00:5100:00:56 ซึ่งเรารู้ว่าถ้าเรามีความไปพอใจกันตามปกติ เราก็น่าจะพูดคุยกันเพื่อแก้ปัญหา

00:00:5600:00:57 และท้ายที่สุดจะเป็นอาการด้านลบ

00:00:5700:01:02 คนไข้กลุ่มนี้ก็จะแยกตัว อยู่คนเดียวลำพัง ไม่พูดจากับใคร

00:01:0200:01:05 หรือว่าไม่สนใจที่จะดูแลสุขอนามัยของตัวเอง

00:01:0500:01:08 แต่งกายไม่สะอาด ไม่อาบน้ำ มีกลิ่นตัว

00:01:0900:01:12 [เสียงดนตรี]

00:01:1200:01:14 โรคจิตเภทอาจจะแบ่งได้เป็น 3 ระยะ

00:01:1400:01:19 ระยะเริ่มต้นที่ผู้ป่วยเริ่มแสดงอาการ ที่เกิดขึ้นจากความผิดปกติทางความคิด

00:01:1900:01:22 อาจจะมีความคิดแปลก ๆ พฤติกรรมแปลก ๆ

00:01:2200:01:27 แต่ยังอยู่ในจุดที่ยังไม่ได้เป็นผลกระทบ ต่อหน้าที่ในชีวิตประจำวัน

00:01:2700:01:30 ต่อมาก็จะเป็นระยะที่ผู้ป่วยแสดงอาการชัดเจน

00:01:3000:01:34 ผู้ป่วยก็จะมีทั้งความคิดหลงผิด หูแว่ว ภาพหลอน หรืออาการด้านลบ

00:01:3400:01:38 ที่แสดงเห็นได้อย่างเด่นชัดจนมีผลกระทบ ต่อการดำเนินชีวิตตามปกติ

00:01:3800:01:41 หากว่าผู้ป่วยนั้นมีการได้รับการรักษา

00:01:4200:01:43 หลาย ๆ คนก็อาจจะหายขาด

00:01:4300:01:46 แต่ก็จะมีบางรายที่เข้าสู่ระยะที่สาม

00:01:4600:01:48 คือระยะที่ยังมีอาการหลงเหลืออยู่บ้าง

00:01:4800:01:51 ส่วนใหญ่ก็จะเหมือนกับคนทั่ว ๆ ไป

00:01:5100:01:53 แต่ก็จะยังมีความคิดแปลก ๆ หลงเหลืออยู่บ้าง

00:01:5300:01:58 แต่มันก็อาจจะไม่มีผลกระทบ ต่อการดำเนินชีวิตของเขา

00:01:5800:02:02 [เสียงดนตรี]

00:02:0200:02:06 สาเหตุของโรคจิตเภท ในทางการแพทย์ในปัจจุบันพบว่า

00:02:0600:02:11 มันเกี่ยวข้องกับเรื่องของ ปัจจัยทางเคมีภายในสมองที่ผิดปกติไป

00:02:1100:02:13 เชื่อว่าเกิดจากพันธุกกรรมส่วนหนึ่ง

00:02:1300:02:16 แล้วก็อาจจะเกี่ยวข้องกับ ประสบการณ์ในวัยเด็กร่วมด้วยอยู่บ้าง

00:02:1600:02:22 ส่งผลรวมแล้วทำให้มี สารสื่อนำประสาทบางตัวที่มันเกินกว่าความพอดี

00:02:2200:02:26 แล้วก็ทำให้ผู้ป่วยนั้น มีความคิดที่ผิดปกติตามมา

00:02:2600:02:29 ผู้ป่วยที่ไม่ได้รับการรักษา

00:02:2900:02:34 โรคนี้มีแนวโน้มที่จะเป็นเรื้อรัง รุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ ตามลำดับ

00:02:3400:02:36 การวินิจฉัยโรคจิตเวชทางการแพทย์นั้น

00:02:3600:02:38 ก็อาศัยเรื่องของการสัมภาษณ์ประวัติ

00:02:3900:02:41 ตรวจสภาพจิตของผู้ป่วย

00:02:4100:02:44 แล้วก็สอบถามข้อมูลจากคนรอบข้าง

00:02:4400:02:49 ในกรณีที่ยากจริง ๆ เราอาจจะมีการส่ง ทดสอบทางจิตวิทยาเพิ่มเติม

00:02:4900:02:53 ปัจจุบันในเรื่องของความก้าวหน้าทาง การแพทย์และการรักษานั้น

00:02:5300:02:57 มีการรักษาทั้งด้วยเรื่องของยา และการรักษาด้วยไฟฟ้า

00:02:5700:02:59 เราจะใช้ในกลุ่มยาต้านโรคจิตครับ

00:02:5900:03:02 ในผู้ป่วยที่เป็นไม่มากเป็นครั้งเดียว

00:03:0200:03:07 อาจจะได้รับคำแนะนำให้กินยาเพียง 1-2 ปี แล้วก็อาจจะหยุดยาได้

00:03:0700:03:09 แต่ในผู้ป่วยที่เป็นเรื้อรัง

00:03:0900:03:11 เรามีแนวโน้มจะแนะนำให้ผู้ป่วยนั้น

00:03:1100:03:15 กินยาต่อไปเรื่อย ๆ เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำ

00:03:1500:03:20 กับอีกกรณีหนึ่งคือ เมื่อเราได้ทดลอง การรักษาด้วยยามาสักระยะหนึ่ง

00:03:2000:03:22 พบว่าผู้ป่วยไม่ตอบสนองต่อการรักษา

00:03:2200:03:24 ตรงนั้นเราก็จะเลือกการรักษาด้วยไฟฟ้า

00:03:2400:03:28 เป็นทางเลือกหนึ่งที่ช่วยเสริมให้ มีโอกาสหายขาดได้ดีขึ้น

00:03:2800:03:30 ในด้านของการรักษาทางจิตใจและสังคม

00:03:3000:03:35 สิ่งสำคัญอยู่ที่การให้ความรู้กับ ทั้งตัวผู้ป่วยและญาติว่ามันเป็นโรค

00:03:3500:03:38 มันเป็นสิ่งทีเกิดจากความผิดปกติของความคิด

00:03:3800:03:42 ผู้ป่วยควรจะได้รับการกินยาสม่ำเสมอ ติดตามการรักษาตามนัด

00:03:4200:03:45 และญาติเองก็ควรจะให้การประคับประคอง

00:03:4500:03:49 ไม่ตำหนิ หรือใช้คำพูดที่รุนแรง กับผู้ป่วยโดยไม่จำเป็น

00:03:4900:03:54 หลีกเลี่ยงการรื้อฟื้นนำเรื่องเก่า ๆ ในอดีต มาทับถมทำให้เกิดความทุกข์ใจ

00:03:5400:03:58 แต่อย่างไรก็ดี เราสามารถที่จะรักษาโรคนี้ให้หายขาดได้

00:03:5800:04:02 หากสามารถที่จะนำผู้ป่วย มาเข้าสู่ระบบการรักษาแต่เนิ่น ๆ

00:04:0200:04:06 เรามีทางช่วยเหลืออยู่มากมายขึ้นกว่าเดิม ที่จะช่วยให้คนไข้นั้น

00:04:0700:04:09 มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นในปัจจุบัน

00:04:0900:04:15 [เสียงดนตรี]