แพทย์ตรวจท้องผูกในเด็กอย่างไรบ้าง

ท้องผูก แก้ไม่ยาก ต้องสังเกตและเข้าใจ | พบหมอมหิดล [by Mahidol Channel]

จากช่อง : Mahidol Channel มหิดล แชนแนล


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:04 โรคท้องผูกเป็นปัญหาทางเดินอาหาร ที่พบได้บ่อยที่สุดในเด็ก

00:00:0400:00:08 พบได้ในทุกช่วงวัย อาจไม่ได้เป็นโรคที่รุนแรง

00:00:0800:00:13 แต่ว่าหากไม่ได้รับการรักษา อาจจะส่งผลต่อทางร่างกาย

00:00:1300:00:16 และทางจิตใจของ ทั้งเด็กและทั้งผู้ปกครองนะครับ

00:00:1700:00:22 [เสียงดนตรี]

00:00:2200:00:28 ท้องผูกก็คือการที่เด็กมีการถ่ายอุจจาระ น้อยกว่า 3 ครั้งต่อสัปดาห์

00:00:2800:00:32 ร่วมกับลักษณะอุจจาระที่เป็นก้อนแข็ง

00:00:3200:00:35 เด็กบางรายอาจจะมีการถ่ายอุจจาระปริมาณมาก

00:00:3500:00:38 มีอาการเบ่งหรือกลั้นอุจจาระร่วมด้วย

00:00:3800:00:41 สาเหตุของอาการท้องผูก อาจจะเกิดได้จาก

00:00:4100:00:45 หนึ่งก็คือเป็นความผิดปกติ ของระบบทางเดินอาหารเอง

00:00:4500:00:48 เช่น ไม่มีปมประสาทในลำไส้

00:00:4800:00:54 หรือว่าการที่มีรูเปิดทวารผิดที่ หรือว่ารูเปิดทวารแคบ

00:00:5400:00:59 อย่างที่สองก็คือ เป็นความผิดปกตินอกระบบทางเดินอาหาร

00:00:5900:01:04 เช่น การมีภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำ หรือการมีระดับแคลเซียมสูง

00:01:0500:01:06 การได้รับยาบางชนิด

00:01:0600:01:10 ข้อที่สามก็คือ ตรวจไม่พบสาเหตุใด ๆ

00:01:1000:01:12 ซึ่งเป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยในเด็ก

00:01:1200:01:15 อาจจะเกิดขึ้นจากเรื่องของปัญหาพฤติกรรม

00:01:1500:01:17 การขับถ่ายไม่เหมาะสม

00:01:1700:01:22 การบริโภคอาหารที่อาจจะมีปริมาณกากใยน้อย การดื่มน้ำน้อย

00:01:2200:01:25 ซึ่งเป็นสาเหตุร่วมด้วยนะครับ

00:01:2500:01:28 ส่วนใหญ่เด็กก็จะมาหาเรา ด้วยอาการปวดท้องเป็นหลัก

00:01:2800:01:32 ร่วมกับมีอาการถ่ายอุจจาระลำบาก อุจจาระก้อนแข็ง

00:01:3200:01:35 บางคนก็มีอาการเบ่งอุจจาระนาน

00:01:3500:01:40 ทำให้เกิดเลือดออกในขณะการขับถ่าย หรือว่าเจ็บบริเวณรูทวารได้

00:01:4000:01:43 เมื่อมีอาการสะสมของอุจจาระมากขึ้นเรื่อย ๆ

00:01:4300:01:49 อุจจาระบางส่วนจะมีการเล็ดลอด ออกมาเปื้อนกางเกงในโดยที่เด็กไม่รู้ตัว

00:01:4900:01:55 ลักษณะดังกล่าวอาจจะทำให้เกิด ความเข้าใจผิดว่าเป็นภาวะท้องเสีย

00:01:5500:01:58 แต่ที่จริงก็คือเป็นภาวะท้องผูกอย่างหนึ่ง

00:01:5800:02:01 เวลาถ่ายอุจจาระเขามีท่าเบ่งผิดปกติไหมครับ

00:02:0100:02:05 ก็มีนะคะ เขาก็จะเหมือนต้องใช้แรงเบ่งเยอะมาก

00:02:0500:02:08 และเขาจะบ่นว่าเจ็บ บางครั้งก็จะร้องไห้

00:02:0800:02:10 เขามีประวัติชอบกลั้นอุจจาระไหมครับ

00:02:1000:02:11 มีค่ะ

00:02:1100:02:13 เป็นอย่างไรบ้างครับคุณแม่เล่าให้ฟัง

00:02:1300:02:17 จะห่วงเล่นเกม ห่วงว่าตัวเองจะไม่ได้เล่นเกม

00:02:1700:02:19 คือปวดท้องก็จะเล่นเกมก่อน

00:02:1900:02:25 การตรวจร่างกาย อาจจะมีการตรวจ โดยการคลำก้อนอุจจาระผ่านทางหน้าท้อง

00:02:2500:02:30 การตรวจบริเวณรูทวาร อาจจะพบว่ามีรอยแผล รอยปริแยก

00:02:3000:02:32 และก็การใช้นิ้วตรวจอาจจะพบอุจจาระ

00:02:3200:02:35 ที่มีการคั่งค้างอยู่ที่ลำไส้ส่วนปลายครับ

00:02:3500:02:39 คุณแม่ครับ อันนี้เป็นลักษณะ ของอุจจาระในเด็กนะครับ

00:02:3900:02:43 จะมีทั้งหมด 7 แบบ เรียงตามตั้งแต่เลข 1 ถึงเลข 7

00:02:4300:02:48 คือท้องผูกมากจนถ่ายเหลว ตอนนี้อุจจาระน้องเป็นรูปแบบไหนนะครับ

00:02:4800:02:50 บางครั้งก็เป็นแบบนี้ค่ะ

00:02:5000:02:55 ลักษณะของอุจจาระ เราจะแบ่งออกมาเป็นทั้งหมด 7 รูปนะครับ

00:02:5500:02:59 ซึ่งเบอร์แรกก็คือ เป็นการถ่ายอุจจาระท้องผูกที่สุด

00:02:5900:03:03 ก็คือลักษณะอุจจาระจะเป็นเม็ดเล็ก ๆ คล้าย ๆ อุจจาระกระต่าย

00:03:0300:03:08 อย่างที่สองก็จะเป็นท้องผูกลดลงมา คล้าย ๆ เหมือนเป็นพวงองุ่น

00:03:0800:03:12 รูปที่สามก็จะเป็นอุจจาระ คล้าย ๆ เหมือนเป็นซังข้าวโพด

00:03:1200:03:15 รูปที่สี่เป็นอุจจาระปกติในเด็ก

00:03:1500:03:19 ก็คือจะนิ่ม ๆ คล้ายไส้กรอกหรือว่ายาสีฟัน

00:03:1900:03:24 ส่วนรูปอุจจาระเบอร์ 5 6 7 ก็จะเป็น เริ่มมีการถ่ายเหลวมากขึ้นตามลำดับครับ

00:03:2400:03:28 การรักษาจะแบ่งออกเป็นสามส่วนหลัก ๆ ด้วยกัน

00:03:2800:03:31 อย่างแรกก็คือการปรับพฤติกรรมการขับถ่าย

00:03:3100:03:36 เราจะแนะนำให้เด็กมีการขับถ่าย อย่างน้อยวันละ 1-2 ครั้ง

00:03:3600:03:40 เพื่อที่จะช่วยให้ลำไส้มีการบิดตัว ขับอุจจาระออก

00:03:4000:03:45 ระยะเวลาในการขับอุจจาระ ไม่ควรเกิน 10 – 15 นาทีต่อครั้ง

00:03:4500:03:49 ในเด็กเล็ก เราอาจจะมีการแนะนำให้ใช้เก้าอี้รองขา

00:03:4900:03:52 หรือว่าใช้ฝารองชักโครกที่เหมาะสม

00:03:5200:03:54 เพื่อเพิ่มแรงเบ่งในการขับอุจจาระ

00:03:5400:03:58 อย่างที่สองก็คือ การปรับพฤติกรรมเรื่องของการกิน

00:03:5800:04:01 ก็จะแนะนำให้มีการบริโภคอาหารที่มีกากใย

00:04:0200:04:06 เช่น ผักและผลไม้ ควรดื่มน้ำในปริมาณที่เหมาะสม

00:04:0600:04:09 ในเด็กบางรายที่มีการดื่มนมมากเกินไป

00:04:0900:04:12 จะแนะนำให้มีการลดปริมาณนมลง

00:04:1200:04:14 และเพิ่มอาหารตามวัยให้เหมาะสม

00:04:1400:04:17 ส่วนสุดท้ายก็คือการรักษาด้วยการใช้ยา

00:04:1700:04:24 ยาที่ใช้ในเด็กท้องผูก เป็นยาที่ค่อนข้างปลอดภัยใช้แล้วไม่ติด

00:04:2400:04:26 สามารถใช้ติดต่อกันได้ยาวนาน

00:04:2700:04:30 บางรายอาจจะมีการรักษาอย่างน้อย 3-6 เดือน

00:04:3000:04:35 แต่ในผู้ป่วยบางราย อาจจะมีการรักษานานขึ้น 1-2 ปี

00:04:3500:04:42 ร่วมกับอาจจะมีการใช้การสวนอุจจาระ ในผู้ป่วยบางรายที่ไม่สามารถขับอุจจาระออกได้

00:04:4200:04:46 แต่ไม่แนะนำให้ใช้การสวนอุจจาระ เป็นการรักษาประจำครับ

00:04:4600:04:54 [เสียงดนตรี]

00:04:5400:04:56 หากบุตรหลานของท่านมีปัญหาสุขภาพ

00:04:5600:04:59 อย่าลืมพามาพบหมอกันนะครับ