ผู้ป่วยใส่ฟันเทียมควรดูแลช่องปากอย่างไร

EP 07 : เบาหวาน ความดัน ต้องรู้ดูแลช่องปาก

จากช่อง : กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0200:00:04 [เพลง]

00:00:0400:00:08 สวัสดีค่ะธันแพทย์หญิงนันนัสแย้มบุตรนะคะ

00:00:0800:00:11 ทันแพทย์เชี่ยวชาญจากสำนักทันตสาธารณสุข

00:00:1100:00:14 กรมนามัย

00:00:1400:00:21 [เพลง]

00:00:2100:00:25 ค่ะผู้ป่วยโรคเบาหวานหรือโรคความดันโลหิต

00:00:2500:00:28 สูงนะคะอาจจะไม่คาดคิดว่าการที่เราดูแล

00:00:2800:00:31 สุขภาพช่องปากไม่ดีจะส่งผลต่อความรุนแรง

00:00:3100:00:34 ของโรคที่เราเป็นอยู่ดังนั้นในบทเรียนนี้

00:00:3400:00:37 นะคะจะมาแนะนำวิธีการดูแลสุขภาพช่องปากตน

00:00:3800:00:41 เองกันค่ะปัจจุบันมีหลักฐานทางวิชาการ

00:00:4100:00:44 หลายแหล่งเลยนะคะที่แสดงให้เห็นว่าการติด

00:00:4400:00:47 เชื้อในช่องปากจะนำไปสู่การติดเชื้อใน

00:00:4700:00:50 ร่างกายตามมาโดยผ่านทางกระแสเลือดท่อน้ำ

00:00:5000:00:53 เหลืองหรือระบบทางเดินหายใจค่ะทำให้เกิด

00:00:5300:00:57 โรคอื่นๆตามมาอีกมาก

00:00:5700:01:00 มายยกตัวอย่างเช่นนะคะในผู้ป่วยโรคเบา

00:01:0000:01:04 หวานหากมีการควบคุมโรคที่ไม่ดีก็จะส่งผล

00:01:0400:01:07 ให้เกิดปัญหาสุขภาพช่องปากตามมาในทางกลับ

00:01:0700:01:11 กันค่ะในผู้ป่วยกลุ่มนี้นะคะหากมีการดูแล

00:01:1100:01:14 สุขภาพช่องปากดีก็จะส่งผลให้การควบคุม

00:01:1400:01:17 ระดับน้ำตาลในเลือดดีขึ้นไปด้วยค่ะผู้

00:01:1700:01:20 ป่วยเบาหวานที่ควบคุมโรคได้ไม่ดีจะเพิ่ม

00:01:2000:01:22 ความชุกแล้วก็ความเสี่ยงในการเกิดโรค

00:01:2200:01:26 เหงือกอักเสบและโรคปริธันฑ์อักเสบนะคะมี

00:01:2600:01:29 หลักฐานที่แสดงให้เห็นว่าในผู้ป่วยโรคโรค

00:01:2900:01:32 เบาหวานจะมีอัตราการสูญเสียเหงือกยึบ

00:01:3200:01:35 ปริทันธ์และการละลายของกระดูกเบ้าฟันสูง

00:01:3500:01:38 กว่าผู้ป่วยที่ไม่ได้เป็นโรคเบาหวานกว่า 3

00:01:3800:01:41 เท่าเลยค่ะโดยความรุนแรงของโรคเหงือก

00:01:4100:01:44 อักเสบและโรคปริธันฑ์อักเสบจะสัมพันธ์กับ

00:01:4400:01:47 ระดับน้ำตาลสะสมและระยะเวลาการเป็นเบา

00:01:4700:01:50 หวานนะคะโดยกลไกของโรคเบาหวานนะคะจะทำให้

00:01:5000:01:53 เกิดการเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือดการทำงาน

00:01:5300:01:56 ของเม็ดเลือดขาวแล้วก็การสร้างคอลลาเจนทำ

00:01:5600:01:59 ให้มีความผิดปกติต่อการสร้างแล้วก็การ

00:01:5900:02:01 ทำลายของอวัยวะ

00:02:0100:02:05 ปริธันนะคะโรคเบาหวานยังส่งผลทำให้ต่อม

00:02:0500:02:08 น้ำลายทำงานผิดปกติค่ะน้ำลายก็จะหลั่งได้

00:02:0800:02:12 ลดลงเกิดอาการปากแห้งสิ่งที่ตามมานะคะก็

00:02:1200:02:15 คือเกิดอาการปวดแสบปวดร้อนในช่องปากการ

00:02:1500:02:19 รับรสที่ผิดปกติอาจจะมีแผลในช่องปากนะคะ

00:02:1900:02:22 และยังทำให้เกิดการติดเชื้อในช่องปากได้

00:02:2200:02:24 ง่ายที่สำคัญคือการติดเชื้อรากลุ่ม

00:02:2400:02:28 แคนิด้านะคะนอกจากนี้นะคะยังเพิ่มความ

00:02:2800:02:31 เสี่ยงการเกิดโรคฟันผูกโดยเฉพาะบริเวณราก

00:02:3100:02:33 ฟันอีกด้วย

00:02:3300:02:37 ค่ะส่วนใหญ่อาการแสดงในผู้ป่วยกลุ่มนี้นะ

00:02:3700:02:40 คะจะเกิดจากการใช้ยาลดความดันโลหิตค่ะไม่

00:02:4000:02:44 ว่าจะเป็นยาขับปัสสาวะยาต้านแอลฟ่าหรือยา

00:02:4400:02:46 ที่ออกฤทธิ์ต่อส่วนกลางนะคะซึ่งอาการที่

00:02:4600:02:48 เกิดขึ้นเนี่ยก็จะคล้ายๆกับผู้ป่วยเบา

00:02:4800:02:51 หวานก็คือจะมีการหลั่งน้ำลายลดลงมีอาการ

00:02:5100:02:54 ปากแห้งนะคะซึ่งก็จะเสี่ยงต่อการติดเชื้อ

00:02:5400:02:57 ในช่องปากโดยเฉพาะกลุ่มเชื้อราแคนิด้าและ

00:02:5700:03:00 เสี่ยงต่อโรคแฟนผุเช่นเดียวกันค่ะสำหรับ

00:03:0000:03:03 ยาลดความดันโลหิตสูงกลุ่มยาต้านแคลเซียม

00:03:0300:03:06 นะคะก็จะทำให้เกิดภาวะเหงือกงอกเกินโดย

00:03:0600:03:09 ลักษณะที่พบค่ะก็จะพบเหงือกสามเหลี่ยมที่

00:03:0900:03:12 อยู่ระหว่างฟัน 2 ซี่เนี่ยมีลักษณะบวมโต

00:03:1200:03:16 ขึ้นมานะคะมีสีแดงฉ่ำๆนะคะเหมือนลักษณะ

00:03:1600:03:20 บวมน้ำค่ะและหากทำความสะอาดได้ไม่ดีนะคะ

00:03:2000:03:23 ก็จะยิ่งทำให้เหงือกบวมโตนี้มีลักษณะบวม

00:03:2300:03:27 โตมากขึ้นไปอีกค่ะนอกจากนี้นะคะยังมียาลด

00:03:2700:03:30 ความดันโลหิตกลุ่มอื่นๆที่ทำให้การรับรส

00:03:3000:03:31 ผิดปกติไปด้วย

00:03:3100:03:32 [เพลง]

00:03:3200:03:35 ค่ะเนื่องจากผู้ป่วยเบาหวานและผู้ป่วย

00:03:3500:03:38 ความดันโลหิตสูงจะมีปัญหาสุขภาพช่องปาก

00:03:3800:03:41 มากมายอย่างที่กล่าวมานะคะดังนั้นวันนี้

00:03:4100:03:44 จะมาแนะนำวิธีการดูแลสุขภาพช่องป่าเพื่อ

00:03:4400:03:46 ป้องกันความเสี่ยงของการเกิดโรคที่กล่าว

00:03:4600:03:50 ไปค่ะมี 3 ข้อง่ายๆนะคะข้อที่ 1 นะคะก็

00:03:5000:03:54 คือการแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้งด้วย

00:03:5400:03:57 ยาสีฟันผสมฟัวไรด์ค่ะโดยเน้นที่มื้อก่อน

00:03:5700:03:59 นอนนะคะเพราะว่าเป็นมื้อที่น้ำลายหลั่ง

00:03:5900:04:02 น้อยเสี่ยงต่อการเกิดโรคในช่องปากมากกว่า

00:04:0200:04:06 มื้อเช้าค่ะข้อที่ 2 นะคะก็คือการใช้

00:04:0600:04:09 อุปกรณ์ทำความสะอาดซอกฟันเสริมค่ะไม่ว่า

00:04:0900:04:12 จะเป็นไหมขัดฟันแปรงซอกฟันนะคะหรือว่า

00:04:1200:04:15 แปรงกระจุกเดียวค่ะและข้อสุดท้ายนะคะที่

00:04:1500:04:18 ลืมไม่ได้เลยก็คือควรที่จะแปลงลิ้นร่วม

00:04:1800:04:21 ด้วยนะคะสำหรับผู้ที่ใส่ฟันเทียมชนิดถอด

00:04:2100:04:24 ได้นะคะก็จะมีวิธีการดูแลสุขภาพช่องปาก

00:04:2400:04:27 เพิ่มเติมดังนี้ค่ะหัดหากยังมีฟันแท้

00:04:2700:04:30 เหลืออยู่ในช่องปากนะคะให้ถอดฟันเทียมออก

00:04:3000:04:33 ก่อนแล้วก็แปรงฟันแท้นะคะทั้งเช้าก่อนนอน

00:04:3300:04:36 แล้วก็หลังมื้ออาหารนะคะหากไม่สะดวกที่จะ

00:04:3600:04:38 แปรงฟันเนื่องจากว่าไม่ได้อยู่ที่บ้าน

00:04:3800:04:42 เนี่ยอาจจะใช้เป็นวิธีการบ้วนน้ำก็ได้ค่ะ

00:04:4200:04:44 และที่สำคัญนะคะก็จะต้องแปรงฟันเทียมก่อน

00:04:4500:04:48 นอนทุกวันค่ะโดยที่ใช้แปรงสีฟันแปรงร่วม

00:04:4800:04:51 กับน้ำสบู่นะคะแม่แนะนำให้ใช้ยาสีฟันนะคะ

00:04:5100:04:54 เพราะในยาสีฟันเนี่ยจะมีผงขัดซึ่งอาจจะทำ

00:04:5400:04:56 ให้ผิวฟันเทียมเนี่ยเกิดการสึกกร่อนเป็น

00:04:5600:05:00 ที่สะสมของตัวเศษอาหารได้ค่ะหลังจากแปรง

00:05:0000:05:02 ฟันเทียมแล้วนะคะก็จะต้องหากล่องหรือว่า

00:05:0200:05:06 ภาชนะที่มีฝาปิดแช่ฟันเทียมในน้ำสะอาด

00:05:0600:05:09 ก่อนนอนทุกวันค่ะในกรณีที่ไม่มีฟันแท้

00:05:0900:05:11 เหลืออยู่ในช่องปากแล้วนะคะให้ถอดฟัน

00:05:1100:05:14 เทียมออกมาทำความสะอาดโดยใช้แปรงสีฟันขน

00:05:1500:05:18 นุ่มแปรงร่วมกับน้ำสบู่เหมือนกันค่ะแล้ว

00:05:1800:05:20 ก็ไม่แนะนำให้ใช้ยาสีฟันเช่นเดียวกันนะคะ

00:05:2000:05:23 อย่างที่บอกไปแล้วหลังจากที่ล้างทำความ

00:05:2300:05:26 สะอาดเรียบร้อยแล้วเนี่ยให้หาภาชนะที่มี

00:05:2600:05:29 ฝาปิดหรือว่าตลับนะคะแช่ฟันเทียมก่อนนอน

00:05:2900:05:33 ทุกวันค่ะหลายคนอาจจะมีคำถามนะคะว่าแล้ว

00:05:3300:05:35 จำเป็นจะต้องใช้เม็ดแช่ฟันปลอมหรือเปล่า

00:05:3500:05:39 นะคะขอบอกตรงนี้เลยค่ะว่าไม่จำเป็นนะคะ

00:05:3900:05:42 เม็ดแช่ฟันปลอมเนี่ยอาจจะใช้หรือว่าไม่

00:05:4200:05:45 ใช้ก็ได้สิ่งที่สำคัญก็คืออย่างที่หมอบอก

00:05:4500:05:48 ไปนะคะก็คือการใช้แปรงสีฟันขนนุ่มทำความ

00:05:4800:05:51 สะอาดร่วมกับน้ำสบู่แล้วก็แช่โดยน้ำสะอาด

00:05:5100:05:55 ในภาชนะที่มีฝาปิดแค่นี้ก็เพียงพอแล้วค่ะ

00:05:5500:05:57 แต่หากใครอยากจะใช้เม็ดแช่ฟันปลอมร่วม

00:05:5700:06:01 ด้วยอันนี้ก็แล้วแต่เลยนะคะไม่ได้ขัดข้อง

00:06:0100:06:04 ค่ะแต่ไม่จำเป็นจะต้องแช่ทุกวันนะคะอาจจะ

00:06:0400:06:06 ใช้เพียงสัปดาห์ละ 1 ครั้งก็ได้ค่ะนอกจาก

00:06:0600:06:09 การทำความสะอาดช่องปากแล้วนะคะการปรับ

00:06:0900:06:12 พฤติกรรมเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงอื่นๆก็เป็น

00:06:1200:06:14 สิ่งที่จำเป็นเช่นเดียวกันค่ะไม่ว่าจะ

00:06:1400:06:17 เป็นการรับประทานอาหารให้เป็นมื้อการลด

00:06:1700:06:21 การเติมน้ำตาลในอาหารการลดความถี่ในการ

00:06:2100:06:24 รับประทานอาหารหวานและเพิ่มการทานผัก

00:06:2400:06:27 ผลไม้ไม้นะคะหรือไม่ว่าจะเป็นการลดการสูบ

00:06:2700:06:30 บุหรี่หรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ค่ะ

00:06:3000:06:33 ซึ่งการปรับพฤติกรรมเหล่านี้นะคะนอกจากจะ

00:06:3300:06:36 ทำให้สุขภาพช่องปากดีแล้วยังลดความรุนแรง

00:06:3600:06:39 ของโรคทางระบบที่เราเป็นอยู่ด้วยค่ะซึ่ง

00:06:3900:06:42 นอกจากจะส่งผลดีต่อสุขภาพช่องปากแล้วนะคะ

00:06:4200:06:45 ยังจะส่งผลให้การควบคุมโรคเบาหวานและโรค

00:06:4500:06:49 ความดันของเราเนี่ยดีขึ้นตามไปด้วย

00:06:4900:06:53 ค่ะการเตรียมตัวและข้อควรระวังในการมารับ

00:06:5300:06:56 บริการทางทันตกรรมสำหรับในผู้ป่วยเบาหวาน

00:06:5600:07:00 นะคะหากต้องมารับบริการในช่วงเช้าควรจะมี

00:07:0000:07:03 การรับประทานยาแล้วก็อาหารเช้ามาก่อนที่

00:07:0300:07:06 จะรับบริการค่ะเพื่อป้องกันการเกิดภาวะ

00:07:0600:07:09 น้ำตาลในเลือดต่ำนะคะและในผู้ป่วยที่

00:07:0900:07:12 ต้องการถอนฟันหรือทำหัตถการที่มีเลือดออก

00:07:1200:07:15 ในช่องปากจะต้องมีการควบคุมระดับน้ำตาลใน

00:07:1500:07:18 เลือดไม่ให้สูงเกิน 200 มกรัต่อเดซลิตร

00:07:1800:07:21 ค่ะเพื่อป้องกันการติดเชื้อภายหลังการทำ

00:07:2100:07:24 หันการนะคะสำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิต

00:07:2400:07:27 สูงนะคะมักจะมียาที่แพทย์สั่งให้รับ

00:07:2700:07:30 ประทานมาตั้งแต่ตอนเช้าแนะนำให้รับประทาน

00:07:3000:07:33 ยามาตามปกตินะคะเพื่อควบคุมความดันโลหิต

00:07:3300:07:37 ให้อยู่ในภาวะปกติเนื่องจากว่าในหัถการ

00:07:3700:07:39 บางอย่างเนี่ยอาจจะทำให้ผู้ป่วยตื่นเต้น

00:07:3900:07:42 หรือมีความกังวลซึ่งจะทำให้ความดันสูง

00:07:4200:07:45 ขึ้นไปอีกค่ะดังนั้นการรับประทานยามาก่อน

00:07:4500:07:47 เนี่ยก็จะทำให้ผู้ป่วยเนี่ยเกิดความปลอด

00:07:4700:07:51 ภัยในระหว่างรับการรักษานะคะและทั้งหมด

00:07:5100:07:55 นี้นะคะก็เป็นวิธีการดูแลสุขภาพช่องปาก

00:07:5500:07:57 ของผู้ป่วยโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิต

00:07:5700:08:00 สูงนะคะเห็นมั้ยคะว่าไม่ยากเลยอาจจะมีการ

00:08:0100:08:03 ดูแลที่เพิ่มมากกว่าคนที่ไม่ป่วยอีกนิด

00:08:0300:08:07 เดียวเองนะคะอยากจะให้ทุกคนนะคะปฏิบัติ

00:08:0700:08:10 ตามค่ะเพราะว่ากรมอนามัยห่วงใยสุขภาพ

00:08:1000:08:14 ประชาชนทุกคนนะคะ