00:00:00 → 00:00:03 ขอต้อนรับสู่หมอพัทรพcast Talk ความรู้
00:00:03 → 00:00:06 สุขภาพลึกและฟรีมีที่นี่
00:00:06 → 00:00:08 >> สวัสดีค่ะวันนี้เราจะมาคุยกันเรื่องที่
00:00:09 → 00:00:12 อาจจะเอ่อไม่ค่อยมีใครนึกถึงเท่าไหร่ค่ะ
00:00:12 → 00:00:15 คือความเชื่อมโยงระหว่างไขมันดีหรือ HDL
00:00:15 → 00:00:18 ที่เรารู้จักกันดีเนี่ยกับความสามารถของ
00:00:18 → 00:00:21 ร่างกายเราในการรับมือกับความเครียดโดย
00:00:21 → 00:00:24 เฉพาะการทำงานของต่อมหมวกไตนะคะข้อมูลที่
00:00:24 → 00:00:26 เราจะมาเจาะลึกกันวันนี้มาจากงานวิจัยทบ
00:00:26 → 00:00:30 ทวนล่าสุดเลยค่ะสิงหาคม 255 นี่เองที่
00:00:30 → 00:00:33 เาค้าไปดูบทบาทสำคัญของ HDL กับตัวรับตัว
00:00:33 → 00:00:37 นึงชื่อ SCRB1 นะคะในการสร้างฮอร์โมน
00:00:37 → 00:00:40 สเตรอยด์ตอนที่ร่างกายเราเครียดๆเนี่ยค่ะ
00:00:40 → 00:00:41 เป้าหมายวันนี้ก็คืออยากจะทำความเข้าใจ
00:00:42 → 00:00:45 กันค่ะว่า HDL เนี่ยมันไม่ใช่แค่เอ่อไข
00:00:45 → 00:00:47 มันดีที่เกี่ยวกับหัวใจอย่างเดียวนะแต่
00:00:47 → 00:00:49 ยังเป็นเหมือนกุญแจสำคัญเลยในการปรับตัว
00:00:49 → 00:00:53 ต่อความเครียดผ่านกลไกที่เขาเรียกว่า HDL
00:00:53 → 00:00:57 SCRB1 AIS นี่แหละค่ะคือปกติเราก็จะมอง
00:00:57 → 00:01:00 HDL แค่ว่าเออระดับสูงดีระดับต่ำเสี่ยง
00:01:00 → 00:01:02 โรคหัวใจอะไรแบบนั้นใช่มั้คะแต่จริงๆแล้ว
00:01:03 → 00:01:05 เนี่ยข้อมูลใหม่ๆบอกว่าแค่ระดับมันอาจจะ
00:01:05 → 00:01:08 ไม่พอต้องดูที่การทำงานของมันด้วยนอก
00:01:08 → 00:01:10 เหนือจากเรื่องขนส่งคอเลสเตอรอลที่เรา
00:01:10 → 00:01:13 คุ้นเคยกันมันก็มีฤทธิ์อื่นๆอย่างเช่น
00:01:13 → 00:01:16 ต้านการอักเสบแต่วันนี้เราจะมาโฟกัสบทบาท
00:01:16 → 00:01:18 ที่เอ่อน่าทึ่งกว่านั้นอีกค่ะ
00:01:18 → 00:01:22 >> โอเลสเตอรอลเอ่อปริมาณมากเลยนะครับเพื่อ
00:01:22 → 00:01:24 เอาไปใช้สร้างฮอร์โมนกลุ่มที่เรียกว่า
00:01:24 → 00:01:26 กลูโคอรticoิคอid
00:01:26 → 00:01:28 หรือถ้าให้คุ้นๆกันก็คือพวกฮอร์โมนความ
00:01:28 → 00:01:31 เครียดหลักๆอย่างซอลนี่แหละครับซึ่งมัน
00:01:31 → 00:01:35 จำเป็นมากๆเลยเวลาเราเจอสถานการณ์เครียดๆ
00:01:35 → 00:01:38 >> อ๋อค่ะแล้ว HDL มันเข้ามาเกี่ยวตรงไหนหรอ
00:01:38 → 00:01:38 คะ
00:01:39 → 00:01:41 >> ครับทีนี้ตัวกลางสำคัญเลยนะครับที่จะส่ง
00:01:41 → 00:01:44 คอเลสเตอรอลให้ต่อมหมวกไตได้อย่างรวดเร็ว
00:01:44 → 00:01:48 ก็คือ HDL นี่เองโดยมันจะทำงานคู่กับเอ่อ
00:01:48 → 00:01:50 ตัวรับพิเศษตัวนึงบนผิวเซลล์ต่อมหมวกไต
00:01:50 → 00:01:52 ชื่อว่า SCRB1
00:01:53 → 00:01:53 ครับ
00:01:53 → 00:01:55 >> SCRB1
00:01:55 → 00:01:57 ชื่ออาจจะไม่คุ้นหูเท่าไหร่ตัวรับนี้มัน
00:01:57 → 00:02:00 ทำหน้าที่ยังไงเป็นพิเศษหรอคะทำไมถึง
00:02:00 → 00:02:01 สำคัญขนาดนั้น
00:02:01 → 00:02:04 >> นึกภาพง่ายๆนะครับ SC AARB1 เนี่ยมัน
00:02:04 → 00:02:08 เหมือนเป็นเอ่อประตูหรือช่องทางด่วนพิเศษ
00:02:08 → 00:02:11 เลยครับมันถูกออกแบบมาให้จับกับ HDL โดย
00:02:11 → 00:02:14 เฉพาะแล้วก็ดึงเอาเฉพาะส่วนที่เป็น
00:02:14 → 00:02:17 คอเลสเตอรอลจาก HDL เนี่ยเข้าไปในเซลล์
00:02:17 → 00:02:20 ต่อหมวกไตได้แบบรวดเร็วมากๆโดยเฉพาะเลยนะ
00:02:20 → 00:02:23 ครับในภาวะที่ร่างกายต้องการฮอร์โมนความ
00:02:23 → 00:02:26 เคลียดแบบด่วนๆทันทีทันใดอย่างเช่นตอนเจอ
00:02:26 → 00:02:29 อุบัติเหตุหรือว่ามีการติดเชื้อรุนแรง
00:02:29 → 00:02:33 กลไกผ่าน SCARB1 เนี่ยแหละครับจะทำงานแบบ
00:02:33 → 00:02:34 เต็มที่เลย
00:02:34 → 00:02:38 >> โหน่าสนใจมากตรงที่ว่าต้องเป็น HDL เท่า
00:02:38 → 00:02:42 นั้นหมายความว่าต่อให้ในเลือดเรามี LDL
00:02:42 → 00:02:44 หรือไขมันไม่ดีเยอะมากๆเลยมันก็เข้ามา
00:02:44 → 00:02:48 ช่วยตรงนี้ได้หรอคะทำไม SCRB1 ถึงเลือก
00:02:48 → 00:02:49 แต่ HDL ล่ะคะ
00:02:50 → 00:02:52 >> ถูกต้องเลยครับอันนี้เป็นประเด็นสำคัญที่
00:02:52 → 00:02:56 งานวิจัยเขาเน้นยำมากๆเลยคือถึงแม้ว่าจะ
00:02:56 → 00:02:59 มี LDL อยู่เยอะแยะในเลือดนะครับมันก็ไม่
00:02:59 → 00:03:03 สามารถใช้ช่องทางด่วน SCB1 นี้ได้ทันเวลา
00:03:03 → 00:03:05 คือมันไม่สามารถส่งคอเลสเตอรอลให้ต่อม
00:03:05 → 00:03:08 หมวกไตสร้างฮอร์โมนเพื่อตอบสนองต่อความ
00:03:08 → 00:03:11 เครียดเฉียบพลันได้ทันท่วงทีนะครับเหมือน
00:03:11 → 00:03:14 กับว่าในภาวะฉุกเฉินเนี่ยร่างกายต้องการ
00:03:14 → 00:03:17 เชื้อเพลิงชนิดพิเศษก็คือคอเลสเตอรอลจาก
00:03:17 → 00:03:21 HDL ที่ส่งตรงถึงที่ผ่าน SCRB1 เท่านั้น
00:03:21 → 00:03:25 ไม่ใช่รอการขนส่งแบบปกติจาก LDL ครับ
00:03:25 → 00:03:28 >> อื้อหือฟังดูเหมือน HDL กับ SCRB1 นี้
00:03:28 → 00:03:31 เป็นหน่วยเผชิญเหตุเร็วเลยนะคะเนี่ยแล้ว
00:03:31 → 00:03:34 มีปัจจัยอะไรมาช่วยเร่งปฏิกิริยานี้อีก
00:03:34 → 00:03:37 มั้ยคะแบบว่าให้มันทำงานเร็วขึ้นไปอีก
00:03:37 → 00:03:40 >> มีครับมีตัวเร่งสำคัญเลยคือเมื่อร่างกาย
00:03:40 → 00:03:43 เราเครียดเนี่ยสมองส่วนไฮโพธารามัสกับ
00:03:43 → 00:03:46 ต่อมใต้สมองจะหลั่งฮอร์โมนตัวนึงออกมา
00:03:46 → 00:03:50 ชื่อว่า ACT นะครับซึ่งเจ้า ACT เนี่ย
00:03:50 → 00:03:53 แหละครับที่เป็นตัวสั่งการโดยตรงไปยัง
00:03:53 → 00:03:57 ต่อมหมวกไตพอ ACT มาถึงมันก็จะไปกระตุ้น
00:03:57 → 00:04:00 ให้เซลล์ต่อมหมวกไตเนี่ยเอ่อมีการแสดงออก
00:04:00 → 00:04:04 ของยีน SCAR B1 เพิ่มขึ้นคือสร้างประตู
00:04:04 → 00:04:07 SCAR B1 มากขึ้นแล้วก็ทำให้ประตูที่มี
00:04:07 → 00:04:10 อยู่เนี่ยทำงานได้ดีขึ้นด้วยครับเป็นการ
00:04:10 → 00:04:12 เร่งการดึงคอเลสเตอรอลจาก HDL เข้าไปใช้
00:04:13 → 00:04:14 อีกชั้นนึงเลย
00:04:14 → 00:04:16 >> เข้าใจเลยค่ะพอเห็นภาพกลไกแบบนี้แล้วมัน
00:04:16 → 00:04:19 น่าจะส่งผลกระทบต่อมุมมองทางการแพทย์หรือ
00:04:19 → 00:04:21 ว่าการดูแลผู้ป่วยจริงๆเยอะเลยใช่มั้คะ
00:04:21 → 00:04:23 >> แน่นอนครับชัดเจนเลยอย่างที่เราเห็นข้อ
00:04:23 → 00:04:26 มูลว่าในกลุ่มผู้ป่วยที่มีภาวะวิกฤตอย่าง
00:04:26 → 00:04:28 เช่นภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดหรือเซปิสนะ
00:04:28 → 00:04:32 ครับคนที่เขา้ามีระดับ HDL ต่ำเนี่ยมักจะ
00:04:32 → 00:04:34 มีพยากรณ์โรคหรือผลการรักษาที่ไม่ค่อยดี
00:04:34 → 00:04:38 เท่าไหร่ซึ่งเอ่อมันก็อาจจะเกี่ยวข้องกับ
00:04:38 → 00:04:40 กลไก HDL SCR B1 ที่เราคุยกันอยู่นี่
00:04:41 → 00:04:44 แหละครับคือพอ HDL ต่ำการตอบสนองต่อความ
00:04:44 → 00:04:46 เครียดของต่อมหมวกไตมันอาจจะไม่เพียงพอ
00:04:46 → 00:04:49 >> มันเหมือนเป็นการเชื่อมโยงจุดต่างๆเข้า
00:04:49 → 00:04:51 ด้วยกันเลยนะคะทั้งเรื่องไขมันเรื่อง
00:04:52 → 00:04:54 ฮอร์โมนแล้วก็เรื่องภูมิคุ้มกันด้วย
00:04:54 → 00:04:57 >> ใช่ครับใช่มันทำให้เราต้องมอง HDL ในมุม
00:04:57 → 00:05:01 ใหม่เลยไม่ใช่แค่เป็นตัวเลขในผลตรวจเลือด
00:05:01 → 00:05:03 หรือเป็นแค่Biomarกอเท่านั้นแต่ต้องมอง
00:05:03 → 00:05:06 ว่ามันเป็นเหมือนเอ่อผู้เล่นคนสำคัญหรือ
00:05:06 → 00:05:09 เป็น active cacor คือเป็นปัจจัยร่วมที่
00:05:09 → 00:05:12 เข้าไปมีบทบาทในการทำงานของระบบต่อมไร้
00:05:12 → 00:05:15 ท่อโดยตรงเลยครับถึงแม้ว่าข้อมูลทาง
00:05:15 → 00:05:18 พันธุกรรมในคนเกี่ยวกับยีน SCRB1 เนี่ยผล
00:05:18 → 00:05:21 การศึกษามันอาจจะยังดูหลากหลายอยู่บ้างนะ
00:05:21 → 00:05:24 ครับยังไม่ฟันธง 100% แต่ว่าการศึกษาใน
00:05:24 → 00:05:26 สัตว์ทดลองนี่ชัดเจนมากครับว่าถ้าทำให้
00:05:26 → 00:05:30 สัตว์ทดลองขาด SCRB1 ไปเนี่ยการตอบสนอง
00:05:30 → 00:05:32 ของฮอร์โมนต่อความเครียดจะบกพร่องอย่าง
00:05:32 → 00:05:33 เห็นได้ชัดเลย
00:05:33 → 00:05:35 >> แล้วในทางปฏิบัติตอนนี้ล่ะคะพอเรารู้
00:05:36 → 00:05:38 เรื่องนี้แล้วมันส่งผลต่อการดูแลคนไข้
00:05:38 → 00:05:41 หรือการรักษาในโรงพยาบาลยังไงบ้างคะมีข้อ
00:05:41 → 00:05:43 ควรระวังอะไรเป็นพิเศษมั้ย
00:05:43 → 00:05:47 >> ครับก็มีนัยยะสำคัญทางคลินิกหลายอย่างเลย
00:05:47 → 00:05:51 นะครับอย่างแรกเลยคือในคนที่มีระดับ HDL
00:05:51 → 00:05:55 ต่ำมากๆหรืออาจจะมีความผิดปกติที่ตัวรับ
00:05:55 → 00:05:58 CRB1 เองซึ่งอาจจะมาจากพันธุกรรมก็ได้นะ
00:05:58 → 00:06:02 ครับคนกลุ่มนี้เนี่ยต่อมหมวกไตของเขาอาจ
00:06:02 → 00:06:04 จะมีความสามารถในการสร้างฮอร์โมนเพื่อสู้
00:06:04 → 00:06:07 กับความเครียดได้ไม่เต็มที่เท่าคนอื่นทำ
00:06:07 → 00:06:09 ให้มีความเสี่ยงสูงขึ้นต่อภาวะแทรกซ้อน
00:06:09 → 00:06:13 ต่างๆเช่นการอักเสบที่ควบคุมไม่ได้หรือ
00:06:13 → 00:06:15 อาจจะเกิดภาวะที่เรียกว่าต่อหมวกไตทำงาน
00:06:15 → 00:06:19 ไม่เพียงพอ Adrenal insufficiency ได้
00:06:19 → 00:06:22 ง่ายกว่าโดยเฉพาะเวลาที่ป่วยหนักๆหรือ
00:06:22 → 00:06:24 อยู่ในภาวะวิกฤตครับ
00:06:24 → 00:06:26 >> อืมอืม
00:06:26 → 00:06:28 น่ากังวลเหมือนกันนะคะ
00:06:28 → 00:06:31 >> ครับแล้วก็อย่างที่ 2 คือการรักษาใน
00:06:31 → 00:06:33 ปัจจุบันหรือในอนาคตที่พยายามจะไปเพิ่ม
00:06:33 → 00:06:37 ระดับ HDL ด้วยยาหรือวิธีต่างๆเนี่ยก็อาจ
00:06:37 → 00:06:39 จะต้องพิจารณาถึงผลกระทบต่อการทำงานของ
00:06:39 → 00:06:42 ต่อมหมวกไตในภาวะเครียดร่วมด้วยนะครับไม่
00:06:42 → 00:06:44 ใช่ดูแค่เรื่องผลต่อระดับไขมันในเลือด
00:06:44 → 00:06:47 หรือสุขภาพหัวใจอย่างเดียวและอย่างสุด
00:06:47 → 00:06:49 ท้ายสำหรับคนที่มีภาวะ HDL ต่ำจาก
00:06:49 → 00:06:51 พันธุกรรมหรือตรวจพบว่ามีความแปรปรวนของ
00:06:51 → 00:06:54 ยีน SCRB1 กลุ่มนี้อาจจะจำเป็นต้องได้รับ
00:06:54 → 00:06:57 การติดตามการทำงานของระบบฮอร์โมนต่อมหมวก
00:06:57 → 00:06:59 ไตอย่างใกล้ชิดหน่อยโดยเฉพาะในช่วงที่
00:06:59 → 00:07:01 ร่างกายต้องเผชิญกับความเครียดสูงๆเช่น
00:07:01 → 00:07:03 ตอนเจ็บป่วยรุนแรงหรือหลังผ่าตัดใหญ่อะไร
00:07:03 → 00:07:05 ทำนองนั้นครับ
00:07:05 → 00:07:07 >> สรุปแล้วนะคะสิ่งที่เราได้คุยกันในวันนี้
00:07:07 → 00:07:10 ก็คือ HDL เนี่ยไม่ใช่แค่ไขมันดีต่อใจ
00:07:10 → 00:07:13 อย่างที่เราเข้าใจกันมาตลอดแต่ยังมีบทบาท
00:07:13 → 00:07:16 ที่เอ่อใช้คำว่าจำเป็นอย่างยิ่งเลยที
00:07:16 → 00:07:19 เดียวในการช่วยให้ต่อมหมวกไตเราตอบสนอง
00:07:19 → 00:07:21 ต่อความเครียดเฉียบพลันได้อย่างรวดเร็ว
00:07:21 → 00:07:25 ผ่านช่องทางพิเศษที่ชื่อว่า SCRB1 ซึ่ง
00:07:25 → 00:07:28 เป็นบทบาทที่ไขมันตัวอื่นๆอย่าง LDL
00:07:28 → 00:07:30 เนี่ยไม่สามารถทำหน้าที่ทดแทนได้เลยจริงๆ
00:07:30 → 00:07:33 ค่ะนี่เป็นการเปิดมุมมองใหม่ๆเกี่ยวกับ
00:07:33 → 00:07:35 HDL ที่น่าสนใจมากๆเลยค่ะ
00:07:35 → 00:07:39 >> ใช่เลยครับและมันก็ท้ายคำผ่านสำคัญให้เรา
00:07:39 → 00:07:42 ได้คิดต่อกันด้วยนะครับว่าการที่เราเริ่ม
00:07:42 → 00:07:47 มองเห็น HDL ในฐานะผู้เล่นเชิงรุกในระบบ
00:07:47 → 00:07:51 ฮอร์โมนหรือ Coactor เนี่ยมันอาจจะ
00:07:51 → 00:07:54 เปลี่ยนวิธีที่เราทำการวิจัยพัฒนายาหรือ
00:07:54 → 00:07:57 แม้แต่วิธีการรักษาที่เกี่ยวข้องกับ HL
00:07:57 → 00:08:00 ในอนาคตไปเลยก็ได้คือเราอาจจะต้องมองภาพ
00:08:00 → 00:08:03 ให้มันครบวงจรมากขึ้นนะครับทั้งในแง่ของ
00:08:03 → 00:08:06 สุขภาพหัวใจและหลานเลือดและในแง่ของความ
00:08:06 → 00:08:08 สามารถในการปรัดตัวรับมือกับความเครียด
00:08:08 → 00:08:11 ของร่างกายซึ่งมันสัมพันธ์กันอย่างที่เรา
00:08:11 → 00:08:16 ได้คุยกันมานี่แหละครับ
00:08:16 → 00:08:30 [เพลง]