00:00:02 → 00:00:04 จริง ๆ เราเป็นคนถนัดซ้ายนะ

00:00:04 → 00:00:07 ตั้งแต่จำความได้ เราก็ใช้มือซ้ายมาตลอด

00:00:07 → 00:00:11 ตอนเด็กยายจับเราฝึกเขียนมือขวาหนักมาก

00:00:11 → 00:00:14 เพราะเค้ามองว่า การที่เราถนัดคนละข้างกับคนส่วนใหญ่

00:00:14 → 00:00:18 จะทำให้เราเรียนหนังสือไม่ได้ หรือว่าเรียนหนังสือช้า

00:00:18 → 00:00:20 ยังไงก็ตาม สุดท้ายยายก็ทำไม่สำเร็จ

00:00:20 → 00:00:24 ไม่ว่าจะพยายามแค่ไหน เราก็ใช้มือขวาไม่ถนัด

00:00:24 → 00:00:28 ในขณะที่พ่อแม่เรามองว่า จะถนัดข้างไหนก็ไม่สำคัญ

00:00:28 → 00:00:31 อีกอย่างเค้าได้ยินมาว่า คนถนัดซ้ายมักมีพรสวรรค์

00:00:31 → 00:00:32 แล้วก็ฉลาดกว่า

00:00:32 → 00:00:36 ก็เลยคิดว่า ปล่อยให้ถนัดซ้ายไปดีแล้ว

00:00:36 → 00:00:39 พอเป็นแบบนี้ เราก็เลยสงสัยมาตั้งแต่เด็กว่า

00:00:39 → 00:00:41 อ่าว! ทำไมกูเป็นคนส่วนน้อยวะ

00:00:41 → 00:00:44 ทำไม 90% ของประชากรถึงถนัดขวา

00:00:44 → 00:00:48 แล้วทำไมคนไม่ถนัดขวากับซ้าย ในอัตราที่พอ ๆ กัน

00:00:48 → 00:00:51 สิ่งที่น่าสนใจคือ ในปัจจุบัน..

00:00:51 → 00:00:55 มนุษย์เป็นสัตว์ตระกูลวานรที่ถนัดมือข้างใดข้างหนึ่ง

00:00:55 → 00:00:57 ไปทางเดียวกันชัดเจนที่สุด

00:00:57 → 00:01:00 ลิงชนิดต่าง ๆ และเอาจริง ๆ ก็สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเกือบทั้งหมด

00:01:00 → 00:01:02 ดูจะไม่ได้มีมือข้างที่ถนัด

00:01:02 → 00:01:04 หนักไปข้างเดียวเท่าคน

00:01:04 → 00:01:06 แต่ที่เราบอกว่า “ในปัจจุบัน”

00:01:06 → 00:01:08 เพราะว่าในอดีต มีหลักฐานว่า

00:01:08 → 00:01:10 บรรพบุรุษและญาติวานรของเรา

00:01:10 → 00:01:12 ส่วนมากก็ถนัดขวาแล้ว

00:01:12 → 00:01:16 ทั้งนี้ ต่อจากนี้เราจะเรียกสัตว์ตระกูลมนุษย์ทั้งหมดว่า

00:01:16 → 00:01:17 hominin

00:01:17 → 00:01:19 เพราะเป็นคำที่นักโบราณคดีใช้กัน

00:01:19 → 00:01:20 แล้วอีกอย่าง.. มันสั้นดี

00:01:20 → 00:01:24 เมื่อไม่นานมานี้ นักโบราณคดีใช้รอยขีดข่วนที่ฟัน

00:01:24 → 00:01:27 เพื่อชี้วัดว่า เจ้าของฟันถนัดมือข้างไหน

00:01:27 → 00:01:28 เพราะว่า เวลา hominin

00:01:28 → 00:01:32 ใช้เครื่องมือหินขัดหนังสัตว์ หรือว่าตัดชิ้นเนื้อ

00:01:32 → 00:01:35 เค้าต้องใช้ฟันคาบหนังหรือเนื้อไว้ให้อยู่กับที่

00:01:36 → 00:01:37 ทีนี้ ถ้าทำแบบนี้บ่อย ๆ

00:01:37 → 00:01:40 บางครั้งเครื่องมือจะแฉลบขูดฟันเป็นรอย

00:01:40 → 00:01:42 เฉียงไปทางใดทางหนึ่ง

00:01:42 → 00:01:44 ไม่ขวาไปซ้าย ก็ซ้ายไปขวา

00:01:44 → 00:01:46 ขึ้นอยู่กับใช้มือข้างไหนจับ

00:01:46 → 00:01:49 ปรากฏว่า จากตัวอย่างฟอสซิลทั้งหมด

00:01:49 → 00:01:53 มี hominin ถนัดขวาถึง 50 ตัว แต่ถนัดซ้ายแค่ 4 ตัว

00:01:53 → 00:01:56 ฟอสซิลที่เก่าที่สุดในบรรดาตัวอย่างพวกนี้

00:01:56 → 00:02:00 เป็นของ Homo Habilis ที่มีอายุถึงหนึ่งล้านแปดแสนปี

00:02:00 → 00:02:04 แสดงให้เห็นว่า การถนัดขวาอยู่คู่กับสัตว์ตระกูลมนุษย์มานาน

00:02:04 → 00:02:07 นอกจากนี้ รอยพิมพ์รูปมือในถ้ำ

00:02:07 → 00:02:09 ซึ่งเป็นฝีมือของมนุษย์ยุคโบราณ

00:02:09 → 00:02:11 ยังเป็นมือซ้ายซะเกือบหมด

00:02:11 → 00:02:16 แปลว่า คนที่ทำรูปพวกนี้ ต้องเอามือซ้ายทาบผนังถ้ำ

00:02:16 → 00:02:19 แล้วเป่าหลอดพ่นสีใส่ด้วยมือขวาที่ถนัด

00:02:19 → 00:02:21 ทีนี้ ต้องเข้าใจว่า แต่ก่อน..

00:02:21 → 00:02:24 ตอนที่ความเข้าใจเรื่อง ความถนัดของการใช้มือของสัตว์ยังจำกัด

00:02:25 → 00:02:27 นักวิทยาศาสตร์จำนวนมากคิดว่า

00:02:27 → 00:02:30 การถนัดข้างเดียวกันเกือบทั้งสปีชีส์

00:02:30 → 00:02:32 เป็นปรากฏการณ์ในโฮโมเซเปียนส์เท่านั้น

00:02:32 → 00:02:37 แล้วก็เข้าใจว่า สัตว์อื่นรวมทั้งลิง ถนัดซ้ายกับขวาพอพอกัน

00:02:37 → 00:02:40 เค้าก็เลยมองว่า ที่มันเป็นเฉพาะกับมนุษย์

00:02:40 → 00:02:42 เพราะ คนมีความสามารถในการใช้เครื่องมือ

00:02:42 → 00:02:46 รวมทั้งความสามารถในการสร้างภาษาที่สูงกว่าสัตว์อื่น

00:02:46 → 00:02:49 หลายคนอาจจะเคยได้ยินมาบ้างว่า

00:02:49 → 00:02:52 สมองซีกซ้ายควบคุมร่างกายซีกขวา

00:02:52 → 00:02:55 ส่วนสมองซีกขวาควบคุมร่างกายซีกซ้าย

00:02:55 → 00:03:00 ดังนั้น การที่สมองส่วนที่เกี่ยวข้องกับการใช้เครื่องมือ อยู่ทางซ้าย

00:03:00 → 00:03:03 ก็เลยน่าจะทำให้มนุษย์ใช้มือขวาถนัดกว่า

00:03:03 → 00:03:07 นอกจากนี้ สมองส่วนที่เกี่ยวกับภาษาก็อยู่ทางซ้าย

00:03:07 → 00:03:09 ซึ่งเป็นส่วนที่ทำงานหนักมาก

00:03:09 → 00:03:12 เนื่องจากภาษาเป็นส่วนที่ใช้กำลังสมองสูง

00:03:12 → 00:03:15 สมองซีกซ้ายจึงมีนัยสำคัญกว่าซีกขวาในบางแง่

00:03:15 → 00:03:17 ก็เลยขับเน้นความถนัดขวาเข้าไปอีก

00:03:17 → 00:03:22 หรือก็คือ การที่สมองสองข้างทำหน้าที่ไม่เหมือนกัน

00:03:22 → 00:03:25 ก็ทำให้มือสองข้าง ถนัดคนละอย่างด้วยเช่นกัน

00:03:25 → 00:03:28 แต่พอมีงานวิจัยใหม่ ๆ มากขึ้นเรื่อย ๆ

00:03:28 → 00:03:31 ในปัจจุบัน ก็ไม่ใช่ว่านักวิทยาศาสตร์ทุกคน

00:03:31 → 00:03:34 จะมองว่า นี่เป็นสิ่งพิเศษ หรือว่าแม้แต่เฉพาะกับมนุษย์

00:03:34 → 00:03:37 หนึ่งคือ งานวิจัยเมื่อไม่นานมานี้ชี้ว่า

00:03:37 → 00:03:40 การใช้ภาษาและความถนัดของมือ

00:03:40 → 00:03:42 ไม่ได้มีความเกี่ยวข้องกันอย่างมีนัยสำคัญ

00:03:43 → 00:03:44 สอง คือ จริงอยู่..

00:03:44 → 00:03:47 ที่เมื่อกี้เราบอกว่า สปีชีส์ลิงส่วนใหญ่

00:03:47 → 00:03:49 ไม่ได้มีมือข้างที่ถนัดชัดเจน

00:03:50 → 00:03:53 แต่อย่าลืมว่า เวลาเราจะดูว่า มีคนถนัดขวากี่คน

00:03:53 → 00:03:55 เราจะใช้วิธีถามเอาใช่ปะ?

00:03:55 → 00:03:57 คุณถนัดซ้ายหรือขวาอะไรก็ว่าไป

00:03:58 → 00:04:00 แล้วคนส่วนใหญ่ก็จะรายงานว่า

00:04:00 → 00:04:04 ตัวเองถนัดมือข้างไหน ตามความคล่องแคล่วในการใช้เครื่องมือ

00:04:04 → 00:04:05 เช่น การเขียนด้วยปากกา

00:04:06 → 00:04:10 ในขณะที่เวลาเราจะดูว่า ลิงถนัดข้างไหนมากกว่ากัน

00:04:10 → 00:04:13 เราถามลิงไม่ได้.. เราต้องใช้การสังเกตเอา

00:04:13 → 00:04:16 มันจึงไม่แฟร์ที่จะด่วนสรุปว่า

00:04:16 → 00:04:18 ลิงไม่มีมือข้างที่ถนัดชัดเจนเหมือนมนุษย์

00:04:18 → 00:04:23 ถ้าเราจำกัดขอบเขตการสังเกตการณ์ให้เหลือแค่การใช้เครื่องมือ

00:04:23 → 00:04:25 ลิงก็ถนัดขวามากกว่าเหมือนกัน

00:04:25 → 00:04:30 บางวิจัยชี้ว่า ลิงชิมแปนซีถนัดขวาถึง 70%

00:04:30 → 00:04:32 กอริลลา 75%

00:04:32 → 00:04:35 นอกจากนี้ การถนัดร่างกายซีกใดซีกหนึ่ง

00:04:35 → 00:04:37 ยังเป็นสิ่งที่สามารถพบได้ในสัตว์หลายชนิด

00:04:37 → 00:04:40 ตั้งแต่ ไก่ นกพิราบ ไปจนถึงปลา

00:04:40 → 00:04:44 จึงมีอีกสมมติฐานหนึ่งว่า นี่ไม่ใช่สิ่งที่พิเศษอะไร

00:04:44 → 00:04:45 แต่เป็นสิ่งที่มีมาตลอด..

00:04:45 → 00:04:48 ในวิวัฒนาการสัตว์ประเภทมีกระดูกสันหลัง

00:04:48 → 00:04:50 และการแบ่งงานกันทำของสมองสองซีก

00:04:50 → 00:04:52 ก็ไม่ใช่สิ่งที่มีเฉพาะในคน

00:04:52 → 00:04:56 เพียงแต่ว่า กิจกรรมของมนุษย์มีการใช้เครื่องมือมากกว่า

00:04:57 → 00:05:00 เราก็เลยเห็นความถนัดของร่างกายซีกใดซีกหนึ่งชัดกว่า

00:05:01 → 00:05:04 สรุปคือ นักวิทยาศาสตร์กลุ่มนี้คิดว่า

00:05:04 → 00:05:05 เราไม่ควรด่วนสรุป

00:05:05 → 00:05:08 ว่า การถนัดขวาเกิดจากลักษณะพิเศษของมนุษย์

00:05:08 → 00:05:09 หรือแม้แต่เกิดจากสมอง

00:05:10 → 00:05:13 แต่ก็ยอมรับว่า ความพิเศษของสปีชีส์เรา

00:05:13 → 00:05:16 ทำให้การถนัดขวาไปสุดทางกว่าชาวบ้าน

00:05:16 → 00:05:20 Dietrich Stout นักโบราณคดีจากมหาวิทยาลัย Emory บอกว่า

00:05:20 → 00:05:24 “มันอาจจะพูดไม่ได้ด้วยซ้ำว่าเราถนัดขวากว่า

00:05:24 → 00:05:28 เพียงแต่มนุษย์แบ่งหน้าที่ระหว่างมือ 2 ข้างเป็นกิจลักษณะกว่า”

00:05:29 → 00:05:31 “มันไม่ใช่ว่าแขนซ้ายไม่ทำอะไรเลย

00:05:31 → 00:05:33 แขนซ้ายก็ยุ่งพอกัน

00:05:33 → 00:05:34 ช่วยแขนขวาทำนู่น ทำนี่”

00:05:35 → 00:05:35 โอเค!

00:05:36 → 00:05:37 ถึงมันอาจจะไม่จริง

00:05:37 → 00:05:40 ที่ว่า มนุษย์เป็นสปีชีส์เดียวที่ถนัดมือข้างเดียวกัน

00:05:40 → 00:05:42 แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า อย่างน้อย

00:05:42 → 00:05:46 มนุษย์ถนัดขวามากกว่าซ้าย ในแง่การใช้เครื่องมือ

00:05:46 → 00:05:49 และตลอดประวัติศาสตร์ก็มีคนถนัดซ้าย

00:05:49 → 00:05:51 แค่ประมาณ 10% ตลอดด้วย

00:05:51 → 00:05:55 อันที่จริง ไม่มีคนกลุ่มไหนบนโลกที่ถนัดซ้ายมากกว่าขวา

00:05:55 → 00:05:57 แม้แต่ชนเผ่าตามหมู่เกาะ

00:05:57 → 00:06:01 ที่ไม่ได้ยุ่งเกี่ยวเชิงวัฒนธรรมกับมนุษย์ส่วนใหญ่ก็ถนัดขวามากกว่า

00:06:01 → 00:06:04 ถ้างั้นทำไมคนถนัดซ้ายอย่างเรา.. ถึงมีอยู่

00:06:05 → 00:06:08 ทำไมทุกคนไม่ถนัดขวา 100% ไปเลย

00:06:08 → 00:06:11 สิ่งที่น่าสนใจ คือ ในกีฬาที่ต้องเล่นกับคนอื่น

00:06:11 → 00:06:14 เช่น เทนนิส ต่อยมวย หรือว่าตีแบด

00:06:14 → 00:06:16 คนที่ถนัดซ้ายจะได้เปรียบมากกว่า

00:06:16 → 00:06:19 เพราะนึกดูนะ.. คนส่วนใหญ่ถนัดขวาใช่ปะ

00:06:20 → 00:06:22 ทุกคนก็เลยชินกับการเคลื่อนไหวของคนถนัดขวา

00:06:23 → 00:06:26 ทำให้คาดเดาการเคลื่อนไหวของคนถนัดซ้ายได้ยากกว่า

00:06:26 → 00:06:27 ปรากฏการณ์นี้..

00:06:27 → 00:06:31 ที่คนถนัดซ้ายประสบความสำเร็จในกีฬามากกว่า

00:06:31 → 00:06:35 ทำให้นักวิทยาศาสตร์บางคนเชื่อว่า การถนัดซ้าย

00:06:35 → 00:06:38 ก็ทำให้มีความได้เปรียบในทางวิวัฒนาการเหมือนกัน

00:06:38 → 00:06:40 ถ้าคุณเป็นคนถนัดซ้ายแต่ก่อน

00:06:40 → 00:06:42 แล้วคุณต้องไปบวกกับคนอื่น

00:06:42 → 00:06:44 คุณก็จะมีโอกาสชนะมากกว่า

00:06:44 → 00:06:47 ซึ่งก็แปลว่า มีโอกาสรอดมากกว่า

00:06:47 → 00:06:50 วิวัฒนาการก็เลยคงคนถนัดซ้ายไว้

00:06:50 → 00:06:53 แต่ความได้เปรียบนี้จะหายไปทันที

00:06:53 → 00:06:56 ถ้ามีคนถนัดซ้ายกับขวาเท่ากัน

00:06:56 → 00:06:57 เพราะก็เท่ากับความโกง

00:06:57 → 00:07:00 ที่ทำให้คนอื่นคาดเดาการเคลื่อนไหวยาก ก็จะหมดไป

00:07:01 → 00:07:04 ดังนั้น คนถนัดซ้ายเลยต้องเป็นส่วนน้อยอยู่เสมอ

00:07:04 → 00:07:06 แต่ถึงจะเป็นอย่างงั้น

00:07:06 → 00:07:08 ก็ไม่ได้แปลว่า การถนัดซ้าย

00:07:08 → 00:07:10 เป็นสิ่งที่สืบทอดทางสายเลือดเสมอไปนะ

00:07:10 → 00:07:14 ปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์ไม่สามารถฟันธงได้ว่า

00:07:14 → 00:07:17 การถนัดซ้าย เกิดจากพันธุกรรมอย่างเดียวรึเปล่า

00:07:17 → 00:07:19 พันธุกรรมอาจจะมีส่วนบ้าง

00:07:19 → 00:07:22 แต่งานวิจัยชี้ว่า สภาพแวดล้อมขณะอยู่ในครรภ์

00:07:22 → 00:07:27 อิทธิพลทางวัฒนธรรม รวมทั้งความบังเอิญก็มีผลเหมือนกัน

00:07:27 → 00:07:30 จริงอยู่.. ที่ว่าถ้าคุณมีพ่อแม่ถนัดซ้าย

00:07:30 → 00:07:33 คุณจะมีโอกาสถนัดซ้ายมากกว่าคนที่พ่อแม่ถนัดขวา

00:07:34 → 00:07:37 แต่อย่าลืมว่า ลูกของคนที่ถนัดซ้ายส่วนใหญ่

00:07:37 → 00:07:38 ก็ถนัดขวาอยู่ดี

00:07:38 → 00:07:41 แม้แต่ฝาแฝดยังถนัดคนละข้างได้เลย

00:07:41 → 00:07:45 สรุปแล้วคำตอบอาจจะไม่สาใจหลายคน

00:07:45 → 00:07:48 แต่ถ้าเป็นวิทยาศาสตร์เรื่อง ความถนัดของมือ

00:07:48 → 00:07:50 ยังไม่มีความเห็นร่วมกันขนาดนั้น

00:07:50 → 00:07:54 แต่ก็มีสมมติฐานที่น่าสนใจเต็มเลย อย่างที่เราบอกไป

00:07:54 → 00:07:57 ซึ่งมันก็น่าสนใจมากว่า..

00:07:57 → 00:08:00 แม้แต่สิ่งใกล้ตัวอย่างร่างกายเราเองเนี่ย

00:08:00 → 00:08:02 ยังมีสิ่งให้ค้นพบอีกมากเลย