ทำไมการเรียนประวัติศาสตร์จึงควรใช้เอกสารชั้นต้นตั้งแต่ระดับประถม

สอนลูกเรียนประวัติศาสตร์เชิงวิเคราะห์ #หมอชวนคุย ft. ผศ. ดร.ณัฐนารี โพธิ์ศรีทอง

จากช่อง : โรคปอดและทางเดินหายใจ หมอวินัยโบเวจา


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:03 ถ้าคุณครูอยากจะเปลี่ยนระบบการเรียนการ

00:00:0300:00:07 สอนของประวัติศาสตร์ของเมืองไทยสมมุติค่ะ

00:00:0700:00:09 คุณครูอยากจะเปลี่ยนอะไร

00:00:0900:00:11 [เพลง]

00:00:1100:00:14 ครับอยากให้เรียน

00:00:1400:00:17 ประวัติศาสตร์เพิ่มเพิ่มเติมการวิเคราะห์

00:00:1700:00:21 ข้อมูลเอ่อชั้นต้นหรือเขาคเรียกว่า

00:00:2100:00:23 Primary source นะคะในในใน

00:00:2300:00:27 ประวัติศาสตร์ในการเรียนตั้งแต่เด็กประถม

00:00:2700:00:29 ไปเลยก็ได้ค่ะไม่ได้จำเป็นว่าเด็กโตเท่า

00:00:2900:00:32 นั้นที่ที่จะสามารถเข้าถึงเอกสารชั้นต้น

00:00:3200:00:35 ได้จริงๆแล้วมันสามารถสอดแทรกมันมีส

00:00:3500:00:38 เอกสารชั้นต้นที่แบบไม่ได้คลกไม่ได้ยากจน

00:00:3800:00:42 เกินไปที่จะเข้าใจบางทีมันก็แค่รูปภาพ

00:00:4200:00:45 เอ่อ image บางทีมันช่วยในการเรียนรู้แต่

00:00:4500:00:49 ว่าจำได้ในวัยเด็กเราก็เรียนแค่จาก

00:00:4900:00:53 หนังสือเล่มเดียวแต่ในขณะเดียวกันพอเราไป

00:00:5300:00:55 เรียนต่างประเทศเรารู้ว่าเค้าเรียนเเรียน

00:00:5500:00:59 ประวัติศาสตร์กันแบบว่าหนังสือเป็นกองอื

00:00:5900:01:02 ในในวิชาเดียวกันเราเรียนเมืองไทยหนังสือ

00:01:0200:01:05 แค่นี้อืแล้วเราคิดว่าเราเก่งมากแหละเรา

00:01:0500:01:08 อ่านหนังสือเล่มนี้แล้วเราจำได้ทุกอย่าง

00:01:0800:01:13 แต่อืการเรียนในวิชาเดียวกันนั้นพอไป

00:01:1300:01:16 เรียนต่างประเทศเอ่านหนังสือเป็นกองเพราะ

00:01:1600:01:19 เขาต้องการไม่ใช่ว่าออเรื่องเดียวเราต้อง

00:01:1900:01:22 อ่านอ่านหลายเล่มเพื่ออะไรอ่านหลายเล่ม

00:01:2200:01:25 เพื่อจะดูความเห็นที่มันแตกต่าง argument

00:01:2500:01:28 ที่มันแตกต่างไปในแต่แต่ละเล่มมันไม่

00:01:2800:01:33 เหมือนกันอืมุมมองไม่เหมือนกันอืค่ะก็

00:01:3300:01:35 อยากจะให้พัฒนากการการสอนว่า

00:01:3500:01:38 ประวัติศาสตร์มันไม่ใช่การอ่านหนังสือแค่

00:01:3800:01:44 เล่มเดียวมันคือการค้นคว้าในหลายๆแบบอยาก

00:01:4400:01:46 กูอยากจะเปลี่ยนจากการอ่านเป็นการค้นคว้า

00:01:4600:01:50 มากกว่าที่ตั้งโจทย์ใช่ค่ะแล้วค้นคว้า

00:01:5000:01:54 เหมือนอิจโจนใช่ค่ะครับโดยเอาข้อมูลมา

00:01:5400:01:57 แป๊บใช่ค่ะคุณครูคิดว่าประวัติศาสตร์มัน

00:01:5700:02:01 เปลี่ยนมั้ยคือคำถามผมอาจจะไม่เคลียร์นะ

00:02:0100:02:03 แต่หมายถึงว่าเนื่องจากยุค

00:02:0300:02:07 เทคโนโลยีสังคมมันเร็วขึ้นเรื่อยๆค่ะการ

00:02:0700:02:10 เปลี่ยนแปลงของประวัติศาสตร์ยุคก่อนมันจะ

00:02:1000:02:14 ช้ายุคนี้มันเร็วขึ้นมั้ยมันคือคือ pace

00:02:1400:02:17 of the Society อือฮึ And History

00:02:1700:02:21 Evolution มันมันเปลี่ยนมมันเปลี่ยนเร็ว

00:02:2100:02:24 ประวัติศาสตร์มันเปลี่ยนเร็วขึ้นมเหรอคะ

00:02:2400:02:27 คือเหตุการณ์มันเยอะขึ้น Event มันเยอะ

00:02:2700:02:31 ขึ้นจริงๆแล้ว

00:02:3100:02:33 ส่วนตัวไม่ได้คิดว่ามันเปลี่ยนเร็วขึ้น

00:02:3300:02:36 แต่เรา perceive ข้อมูลได้เร็วขึ้นอือฮึ

00:02:3600:02:39 เราได้รับข้อมูลเร็วขึ้นเราได้รับข้อมูล

00:02:3900:02:43 จากหลายทางมากขึ้นและหลายฝ่ายมากขึ้น

00:02:4300:02:46 สมมุติในคอนฟลิกเดียวกันหรือเรื่องเดียว

00:02:4600:02:50 กันสมัยก่อนเราอาจจะรับได้ทางเดียวคือจาก

00:02:5000:02:54 สื่อสื่อทางการของประเทศเราเท่านั้นอื

00:02:5400:02:59 เอ่อแต่ว่าในปัจจุบันนี้จะเอาสื่อจากไหน

00:02:5900:03:01 จากด้านไหนเราเราได้หมดมันก็เลยดูเหมือน

00:03:0100:03:04 เร็วขึ้นค่ะแต่จริงๆแล้วไม่ได้ไม่ได้คิด

00:03:0400:03:09 ว่าเพสมันมันเร็วไปมากกว่าเดิมสักสักเท่า

00:03:0900:03:13 ไหร่อืครับแล้วมันก็ดีด้วยซ้ำเราได้มอง

00:03:1300:03:17 หลายๆมุมหลายๆแง่ค่ะจริงๆแล้วปัจจุบันมัน

00:03:1700:03:19 ทำให้การเรียน

00:03:1900:03:23 ประวัติศาสตร์ง่ายขึ้นด้วยซ้ำเพราะเรา

00:03:2300:03:25 วิเคราะห์ได้เร็วขึ้นเนื่องจากเราไม่ต้อง

00:03:2500:03:32 ไปค้นหาเพิ่มเติมเอ่อหรือคือไปถ้าเป็นแบบ

00:03:3200:03:35 สมัยนักประวัติศาสตร์ประวัติศาสตร์โบราณ

00:03:3500:03:38 สมมุติเราจะค้นหาเรื่องนึงเราอาจจะต้องไป

00:03:3800:03:41 เดินทางไปที่เหล่านั้นเพื่อไปหาใช่มยคะ

00:03:4100:03:44 เดี๋ยวนี้เราก็นั่งอยู่ที่บ้านเสิรชมันก็

00:03:4400:03:48 มันก็ได้ครบค่อนข้างครบค่ะผมเชื่อผิดๆ

00:03:4800:03:51 เกี่ยวกับประวัติศาสตร์เอาแบบคลาสสิคเลย

00:03:5100:03:55 ที่ที่ทุกคนคิคิดนะ

00:03:5500:03:59 คะขอแก้คำถามนิดนึงมันไม่ผิดแต่ว่าอครับ

00:03:5900:04:03 มันเป็นการมองด้านเดียวกับด้านที่เขาคุ้น

00:04:0300:04:11 ชินอเอาง่ายๆก็ทำไมเราต้องเกลียดพม่าอื

00:04:1100:04:15 อืทุกคนรู้ว่าเอ่อพม่าเป็น

00:04:1500:04:19 เอมี่ในเชิงประวัติศาสตร์ของประเทศไทยอือ

00:04:1900:04:22 ทำไมต้องเป็นอย่างนั้นน่ะคะเราก็ถามเด็ก

00:04:2200:04:25 ว่าทำไมทำไมยูถึงคิดว่าอย่างนั้น

00:04:2500:04:28 อ่าบางทีการเรียนประวัติศาสตร์คือการเข้า

00:04:2800:04:30 ใจคอนเซปต์

00:04:3000:04:32 โดยรวมอย่างเช่นเรื่องเรื่องเรื่องนี้ก็

00:04:3200:04:36 คือเรื่องทฤษฎีการสร้างชาติ nationalism

00:04:3600:04:40 การสร้างชาติ Nation Building ว่าชาติ

00:04:4000:04:43 มันมาได้ยังไงเ่อ Element นึงของการสร้าง

00:04:4300:04:46 ชาติก็คือเราต้องสร้าง

00:04:4600:04:49 enemy อืเราต้องสร้าง Common enemy

00:04:5000:04:53 เพราะว่าอย่าลืมว่าคนไทยเราไม่ได้เหมือน

00:04:5300:04:55 กันทุกคนเราไม่ได้มาจากที่เดียวกันทุกคน

00:04:5500:04:58 ใช่มยคะออ่าเรามีหลายหลากหลายเชื้อชาติ

00:04:5800:05:02 ศาสนาเอ่อแล้วเราจะรวมยังไงให้คนรู้สึก

00:05:0200:05:05 ความเป็นชาติเาเรียกว่าสร้าง Common

00:05:0500:05:09 enemy ศัตรูที่เราแชร์ด้วยกันอ่าข้า

00:05:0900:05:12 สร้างศัตรูเดียวกันใช่ค่ะที่มันจะเขียนใน

00:05:1200:05:15 ประวัติศาสตร์แล้วมันสนุกแล้วมันสามารถ

00:05:1500:05:20 กระตุ้นให้เราอ่ะรักในความเป็นชาติชนชาติ

00:05:2000:05:22 เราได้มากขึ้น

00:05:2200:05:25 ออก็ไม่ได้ว่าเบลมว่าท่านที่เขาเขียน

00:05:2500:05:28 ประวัติศาสตร์ผิดนะคะเออก็ไม่ผิดอันนี้ก็

00:05:2800:05:32 คล้ายๆกับคำถามที่เราคุยกันไปตอนแรกในมุม

00:05:3200:05:35 มองเตอนนั้นสิ่งที่เขาทำมันอาจจะจำเป็น

00:05:3500:05:38 จำเป็นเออครับแต่ในมองมุมมองเราตอนนี้ถาม

00:05:3800:05:41 ว่าเด็กสมัยนี้หรือตัวเราเองก็ตามเราต้อง

00:05:4100:05:47 เกลียดพม่าด้วยมั้ยเออเคยเคยมีถามคนถามคน

00:05:4700:05:49 ที่รู้จักนะเขว่าเอ้ยไปเที่ยวพม่ากันมั้ย

00:05:4900:05:55 โอ๊ยไม่ไปอ่ะมันมันขโมยเคขโมยเอิ่มทองไป

00:05:5500:05:58 ชเวดากองอย่างเงี้ยมันก็เป็นความคิดว่า

00:05:5800:06:01 สมัยเอาอายุอยุธยาเมาเผาบ้านเมืองเราเออ

00:06:0100:06:04 แล้วเอาทองไปสร้างเจดีย์ชเวดากองอะไร

00:06:0400:06:07 อย่างเงี้ยค่ะมันก็อาจจะจริงหรือไม่จริง

00:06:0700:06:10 เราไม่รู้เพราะเราไม่มีรูปเราไม่มีตอน

00:06:1000:06:13 นั้นมันไม่มีโฟกี่มันไม่เราไม่ได้ถ่าย

00:06:1300:06:16 อะไรมาใช่มั้ยคะเราไม่รู้ว่าพม่าเอาทอง

00:06:1600:06:19 จากอยุธยาไปสร้างจริงหรือเปล่าเออแต่โอ

00:06:2000:06:22 ความคิดนี้มันไม่จำเป็นที่จะต้องเกิดขึ้น

00:06:2200:06:26 ในสมัยนี้อืความคิดนี้มันควรจะมองในมุม

00:06:2600:06:29 ที่ลึกเข้าไปอย่างอย่างที่บอกวิเคราะห์

00:06:2900:06:32 เข้าไปว่าไอ้ความคิดนี้มันเกิดขึ้นตอน

00:06:3200:06:35 นั้นคือตอนที่เรากำลังสร้างชาติแล้ว

00:06:3500:06:38 Element ของการสร้างชาติมีอะไรบ้าง

00:06:3800:06:43 อืแล้วก็โอเคก็เข้าใจเข้าใจมันในรูปแบบ

00:06:4300:06:48 นั้นอืแล้วก็ไม่ได้ต้องคิดว่าโอ้พม่าคือ

00:06:4800:06:51 ประเทศที่ขโมยทองไปจากเรา

00:06:5100:06:55 อืคือมันจบแล้วะคุณครูกำลังจะบอกแล้วยุค

00:06:5500:06:58 นั้นมันมีบริบทของมันมันมีที่มาที่ไปของ

00:06:5800:07:02 มันถูกต้องค่ะแล้วมันจบตั้งแต่ยุคนั้นเรา

00:07:0200:07:05 ไม่ควรจะลากข้ามยุคข้ามสมัยมาถึงปัจจุบัน

00:07:0500:07:09 น่ะแต่เข้าใจในในเรียกว่าเข้าใจในเลนส์

00:07:0900:07:13 ของยุคนั้นเออใส่เหมือนใส่กรอบแว่นใส่

00:07:1300:07:17 แว่นของของของยุคนั้นเพื่อที่จะเข้าใจ

00:07:1700:07:21 มันคือทุกประเทศมีค่ะอย่างเช่นจีนจีน

00:07:2100:07:25 ญี่ปุ่นเกาหลีเอ่อเขาก็มีเก็มี Part of

00:07:2500:07:28 History ที่มันเบมซึ่งกันและกันอย่า

00:07:2800:07:32 เงี้ยค่ะเบมว่าเเทำเราเราทำเค้าลาวไทย

00:07:3200:07:36 พม่าไทยเขมรไทยมีหมดมีครับซิกกับอิสลามก็

00:07:3600:07:42 มีซิกกับอิสลามมีครับค่ะทีนี้การที่

00:07:4200:07:45 เราอันนี้ถามแบบไม่รู้คำถามนี้ถูกหรือ

00:07:4500:07:47 เปล่านะเรื่องหัวข้อวันนี้มัน sensitive

00:07:4700:07:50 หลายๆเรื่องนะผมก็จะระวังคำพูดแต่ว่าอยาก

00:07:5000:07:55 ให้เข้าใจเจตนาผมนะโอเคการที่เราไม่หรือ

00:07:5500:07:59 เราลืมประวัติศาสตร์อือย่างที่คุณครูบอก

00:07:5900:08:04 มันเป็นยุคยุสมัยควรจะผ่านไปได้ค่ะถ้าเรา

00:08:0400:08:06 ลืมมันหรือเราเเรียกว่าเรา Move on เรา

00:08:0600:08:09 get Over มันแล้วเรามองในเลนว่ามันเป็น

00:08:0900:08:13 ปัญหาของยเราจะถูกมองว่าเด็กคนนี้มันลืม

00:08:1300:08:16 ประวัติศาสตร์ไอ้เด็กคนนี้มันอย่างเงี้ย

00:08:1600:08:19 ที่บอกว่ามันไม่เกลียดพม่าเออมันลืม

00:08:1900:08:25 ประวัติศาสตร์มันลืมอดีตมันว่าเขาเคยทำ

00:08:2500:08:28 อย่างงี้กับพ่อแม่บรรพบุรุษเราค่ะคุณครู

00:08:2800:08:30 จะตอบว่าไงครับเราก็มองกลับไปคนนั้นใหม่

00:08:3000:08:33 ว่าเอ่ะเสพประวัติศาสตร์มาในแบบไหนอือ

00:08:3300:08:36 แล้วอะไรทำให้เขาเชื่อในความในความคิด

00:08:3600:08:39 นั้นอือย่า

00:08:3900:08:43 ไปก็ก็อย่าแต่ไม่ได้ว่าให้ันะคะไม่ได้ให้

00:08:4300:08:48 ตัดสินคนด้วยความคิดของคนคนนั้นแต่ว่าเรา

00:08:4800:08:51 เราน่าจะวิเคราะห์ใช้ความใช้ใช้ ability

00:08:5100:08:55 ใช้ความสามารถในการวิเคราะห์ว่าสิ่งที่

00:08:5500:08:59 เขาพูดออกมาเนี่ยมันเป็นเพราะความคิดที่เ

00:08:5900:09:02 ถูกเชฟมาเป็นแบบนี้อืเราไม่จำเป็นต้องไป

00:09:0200:09:06 โต้ตอบหรือไม่จำเป็นต้องไป

00:09:0600:09:11 เอ่อไป attack เาหรือว่าไป correct เมันน

00:09:1100:09:15 มันอาจจะไม่จำเป็นกับเ at the end โลก

00:09:1500:09:19 นี้มันก็คือความแตกต่างอืมอืเราเราเรียน

00:09:1900:09:22 ประวัติศาสตร์ไปก็เพื่อเพื่อให้เข้าใจ

00:09:2200:09:26 ความแตกต่างด้วยไ้เหอันนี้โดนมากครับๆโอ้

00:09:2600:09:29 อันนี้อันนี้ผมว่าเป็นเราเรียนประวัติ

00:09:2900:09:32 ศาสตเพื่อในที่สุดให้เข้าใจว่ามนุษย์มี

00:09:3200:09:35 ความแตกต่างใช่ค่ะให้เข้าใจว่าทุกอย่าง

00:09:3600:09:40 มัน evolve over time นะค่ะมันมัน

00:09:4000:09:44 เปลี่ยนแปลงใช่ค่ะตามกาลเวลาถูกต้องค่ะ

00:09:4400:09:45 แม้กระทั่งการเขียนประวัตติศาสตร์การเข้า

00:09:4500:09:48 ใจประวัติศาสตร์ความเข้าใจประวัติศาสตร์

00:09:4800:09:50 มันก็เปลี่ยนไปตามกาลเวลาสมัยก่อนเราเข้า

00:09:5000:09:55 ใจว่าอย่างงี้ขึ้นมายุคพ่อแม่เราเข้าใจ

00:09:5500:09:58 แบบนี้มาถึงยุคเรายุคลูกหลานก็จะเข้าใจ

00:09:5800:09:59 อีกแบบนึง

00:09:5900:10:02 มันก็ไม่ใช่ความผิดของใคร

00:10:0300:10:07 แต่สิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือให้ make sure

00:10:0700:10:10 ว่าในฐานะนักศึกษานัก

00:10:1000:10:15 ประวัติศาสตร์หรือเอ่อผู้ที่มีความสนใจ

00:10:1500:10:17 ทางประวัติศาสตร์เนี่ยเราก็ควรตระหนักถึง

00:10:1700:10:20 ตระหนักถึงว่าข้อมูลที่ได้เราที่เราได้

00:10:2000:10:24 รับมามันไม่ใช่ด้านเดียวอืมันต้องมีหลายๆ

00:10:2400:10:28 ด้านมาประกอบกันแล้วเราก็วิเคราะห์ว่าเรา

00:10:2800:10:32 ควรจะเชื่อเชื่ออันไหนมากที่สุดอืหรือไม่

00:10:3200:10:34 ต้องเชื่ออันไหนเลยก็ได้

00:10:3400:10:38 อืค่ะแล้วถ้าไม่เชื่อมันหมายความว่าอะไร

00:10:3800:10:40 ครับถ้าไม่เชื่อเลยมันก็ไม่ได้แปลว่าเรา

00:10:4000:10:44 ไม่มีจุดยืนนี่คะมันก็มันก็แปลว่าเรา

00:10:4400:10:46 เลือกที่จะไม่เชื่อเพราะว่ามันไม่ได้มี

00:10:4600:10:50 หลักฐานเพียงพอ

00:10:5000:10:53 เอ่อแต่เรารู้เราตระหนักว่ามันมีอะไรบ้าง

00:10:5300:10:56 แลมีความคิดแบบไหนที่เกิดขึ้นบ้างออเรา

00:10:5600:10:59 รู้ที่มาที่ไปแต่แค่เรามีจุดยืนว่าเราไม่

00:10:5900:11:02 ได้เอนไปทางด้านถูกต้องค่ะ

00:11:0200:11:07 อสุดยอดครับวันนี้เป็นเป็นพสที่สำหรับผม

00:11:0700:11:11 นะเป็นหนึ่งในพสที่ผมชอบมากนะครับสำหรับ

00:11:1100:11:14 ผมเป็นหนึ่งในพสที่ผมประทับใจมากๆแล้วผม

00:11:1400:11:18 ถือว่าหมอชนคุยเนี่ยที่ตั้งใจทำมาเนี่ย

00:11:1800:11:23 วันนี้เป็นตอนที่บรรลุระดับนึงเลยนะครับ

00:11:2300:11:27 ต้องชื่นชมคุณครูมากๆนะครับว่าที่สละเวลา

00:11:2700:11:31 แล้วคุณครูผมว่าสื่อาได้เคลียร์แล้วผมก็

00:11:3100:11:34 ขอโทษเพราะว่าคำถามที่ผมเตรียมกับ Flow

00:11:3400:11:37 ที่มันเกิดมันคนละเรื่องเลยครับแล้วคุณ

00:11:3700:11:42 ครูก็ก็ตอบผมแบบความซื่อตรงได้ดีมากแ

00:11:4200:11:45 Authentic and sincere Answer นะ

00:11:4500:11:47 ขอบคุณค่ะคำถามที่เราเตรียมกันหลังบ้าน

00:11:4700:11:49 ที่ผมส่งให้คุณครูเนี่ยกับวันนี้ที่คุย

00:11:4900:11:53 กันเนี่ยมันคนละมุมเลยเพราะว่าเราในฐานะ

00:11:5300:11:58 คนสัมภาษณ์นะ Flow ของการคุยมันออกมามัน

00:11:5800:12:01 เป็นงานอมันออกมาออกมาออกมาเองโดยที่ผมก็

00:12:0100:12:05 ไม่ได้ตั้งใจแต่สุดท้ายคูอยากมีอะไรจะ

00:12:0500:12:09 เสริมจะเพิ่มหรืออยากทิ้งท้ายอะไรมครับก็

00:12:0900:12:11 ก็คงจะบอก

00:12:1100:12:17 ว่าอยากให้คุณพ่อคุณแม่แล้วก็เด็กๆรุ่น

00:12:1700:12:19 ใหม่ไม่ไม่ไม่ละทิ้งการเรียน

00:12:2000:12:22 ประวัติศาสตร์แล้วก็ไม่อย่าไปมี Bas กับ

00:12:2200:12:28 มันอย่าไปมีความเชื่อด้านใดด้านนึงไม่ค่ะ

00:12:2800:12:31 อย่าอย่าไป by กับการเรียนประวัติศาสตร์

00:12:3100:12:35 by แอภาษาไทยถ้าให้อคติเออย่าไปมีอคติ

00:12:3500:12:38 กับมันว่าโอ๊ยเข้ามาเรียนคลาสเนี้ยต้อง

00:12:3800:12:43 หลับแน่ๆเออหรือเรียนๆไปทำข้อสอบเสร็จ

00:12:4300:12:46 โอเคก็พอแล้วเดี๋ยวก็ทิ้งโน้ตแล้วก็ลืม

00:12:4600:12:50 มันไม่ใช่การเรียนเพื่อเอาข้อมูลมันไม่

00:12:5000:12:53 ใช่ informative Learning มันเป็นเรา

00:12:5300:12:57 อยากให้นักเรียนรู้จักการวิเคราะห์แล้วก็

00:12:5700:13:00 เอาไป Apply กับอย่างอื่นแล้วก็

00:13:0000:13:03 ประวัติศาสตร์มันก็ไม่ใช่แค่

00:13:0300:13:06 ประวัติศาสตร์เท่านั้นคือว่าอะไรเกิดิด 1

00:13:0600:13:08 2 3 4 แต่อยากให้รู้จักกันเอาไปเชื่อม

00:13:0800:13:13 โยงกับศาสตร์อื่นๆในชีวิตประจำวันอืแล้ว

00:13:1300:13:18 ก็คือที่สำคัญที่สุดก็คือตระหนักรู้ถึง

00:13:1800:13:22 เอ่อข้อมูลมันเป็นการอีกอย่างนึมันก็คือ

00:13:2200:13:27 การฝึกสกิลในการรับข้อมูลอว่าซึ่งซึนัท

00:13:2700:13:30 คิดว่าตอนนี้คือปัญหาที่ที่ระดับชาติ

00:13:3000:13:35 สำหรับเด็กรุ่นใหม่หรือคนในปัจจุบันก็ตาม

00:13:3500:13:37 ก็คือเรารับข้อมูลแบบ

00:13:3700:13:41 ว่าเรารับอย่างเดียวอืเราเราไม่ได้คิด

00:13:4100:13:43 วิเคราะห์ซึ่งทีนี้ก็คือสกิลนัก

00:13:4300:13:46 ประวัติศาสตร์คือเรากรองข้อมูลก่อนที่เรา

00:13:4600:13:49 จะเชื่ออืหรืออย่างที่คุยกันมันไม่ต้อง

00:13:4900:13:53 เชื่อก็ได้อือมันก็มันก็เหมือนการเสพสื่อ

00:13:5300:13:56 เสพทุกอย่างในปัจจุบันเยค่ะข้อมูลบาง

00:13:5600:14:00 อย่างคนเราบอกมาชลมีเดียบอกมาเราต้อง

00:14:0000:14:04 เชื่อ 100% มยเราดูก่อนมยว่ามันมาจากใคร

00:14:0400:14:07 เนี่ยค่ะ historiography มันมาจากใครใคร

00:14:0700:14:11 เป็นคนพูดเต้องการอะไรในการเสนอเรื่องนี้

00:14:1100:14:13 ขึ้นมา

00:14:1300:14:18 อืค่ะขอบพระคุณคุณครูมากครับที่สละเวลามา

00:14:1800:14:26 [เพลง]

00:14:2600:14:29