ทำไมการเรียนประวัติศาสตร์จึงควรเริ่มจากความเข้าใจในกระบวนการเขียนประวัติศาสตร์ หรือ historiography

ลดปัญหาเห็นต่างในสังคม กับการวิเคราะห์ประวัติศาสตร์ | #หมอชวนคุย ft. ผศ. ดร.ณัฐนารี โพธิ์ศรีทอง

จากช่อง : โรคปอดและทางเดินหายใจ หมอวินัยโบเวจา


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:02 ประวัติศาสตร์เนี่ยจริงๆผมก็ยังเชื่อว่า

00:00:0200:00:05 ยังไม่มีใครรู้จริงหรอกครับรู้มากรู้น้อย

00:00:0500:00:08 แค่นั้นที่มันเกิดระหว่าง 2 ขั้วตอนนี้นะ

00:00:0900:00:12 ค่ะก็คือรุ่นรุ่นเจนก่อนๆที่คิดว่ารู้

00:00:1200:00:16 ประวัติศาสตร์ผ่านมาแล้วกับเจนปัจจุบัน

00:00:1600:00:19 ที่เสพประวัติศาสตร์ได้มากกว่าผ่านทาง

00:00:1900:00:20 สื่อ

00:00:2000:00:25 โซเชียลผ่านทางข้อมูลเยอะแยะไปหมดเลยค่ะ

00:00:2500:00:28 ปัญหาสังคมอันนึงรุ่นนึงก็ดู

00:00:2800:00:31 ประวัติศาสตร์มาในอีกมุมนึงรุ่นใหม่ก็เสพ

00:00:3100:00:35 ประวัติศาสตร์มาอีกมุมนึงต่างคนต่างมอง

00:00:3500:00:38 ต่างคนต่างมีข้อมูลไม่เหมือนกันค่ะแล้วก็

00:00:3800:00:40 อย่างที่คุณครูบอกว่ามันมันไม่มีอะไรถูก

00:00:4000:00:43 ผิดแต่มันขึ้นอยู่ว่าแต่ละคนวิเคราะห์

00:00:4300:00:46 อย่างไรค่ะทีนี้ปัญหาคือว่าพอ 2 ขั้ว

00:00:4600:00:49 เนี่ยมันเห็นต่างหรือเสพข้อมูลมาไม่ค่อย

00:00:4900:00:51 คล้ายกันหรือวิเคราะห์มาไม่ค่อยตรงกัน

00:00:5100:00:55 เนี่ยมันเกิดการปะทะกันการเห็นต่างมันก็

00:00:5500:01:00 เลยเกิดปัญหาการแก้ปัญหาไม่ไม่จบเพราะ

00:01:0000:01:03 ต่างเจนเห็นต่างมุมในฐานะครูสอน

00:01:0300:01:09 ประวัติศาสตร์อยากจะแนะนำอย่าง

00:01:0900:01:14 ไรการเป็นนักประวัติศาสตร์ที่ดีคือต้อง

00:01:1400:01:19 ฟังต้องค้นหาต้องเอ่อ

00:01:1900:01:25 เปิดทุกมุมไม่ใช่ว่าเจนเจนรุ่นใหม่หรือ

00:01:2500:01:29 เจนรุ่นเก่าเ่าจะผิดนะคะแต่หมายความว่า

00:01:2900:01:34 ทั้ง 2 เจนเนี่ยอ่าอาจจะรับข้อมูลในด้าน

00:01:3400:01:39 เดียวก็คือการแก้ไขก็น่าจะต้องพยายามเปิด

00:01:3900:01:43 การรับข้อมูลในทุกๆด้านเจนใหม่ก็ต้องกลับ

00:01:4300:01:48 กลับมาดูถึงเหตุผลที่มาที่ไปของการเอ่อ

00:01:4800:01:52 ของของความคิดของรุ่นเก่าว่าทำไมเขาถึง

00:01:5200:01:55 คิดอย่างนั้นเอ่อการเรียนถ้าในฐานะนัก

00:01:5500:01:59 ประวัติศาสตร์ก็คือความคิดของคนมันก็ถูก

00:01:5900:02:04 เชฟไปกับสถานการณ์ที่เค้า

00:02:0400:02:08 เอิ่ที่เขาถูกลายล้อมณณตอนนั้นในเมื่อ

00:02:0800:02:12 สถานการณ์ในช่วงนั้นของคนยุคนึงเขาหล่อ

00:02:1200:02:16 หลอมให้เขามีความคิดเป็นแบบนึงเราก็ต้อง

00:02:1600:02:19 treat เ with respect แต่ว่าถ้าคนรุ่น

00:02:1900:02:24 ใหม่เราเรามีมุมมองใหม่เราได้เสพอย่างที่

00:02:2400:02:27 อย่างที่หมอบอกเราได้เสพข้อมูลใหม่ๆที่

00:02:2700:02:28 มัน

00:02:2800:02:33 เอ่อที่เคิดว่ามันคือข้อมูลที่ถูกต้องแต่

00:02:3300:02:36 อย่าลืมว่าสถานการณ์มันเปลี่ยนไปในยุคที่

00:02:3600:02:40 เขายืนอยู่กับยุคของคนรุ่นเก่าที่เขาก่อน

00:02:4000:02:43 หน้านี้เขาเป็นยังไงก็คือถ้ากับนักศึกษา

00:02:4300:02:47 ที่ที่ที่ได้สอนอยู่ณปัจจุบันก็ค่อนข้าง

00:02:4700:02:50 มีความมั่นใจว่าเขาจะตระหนักถึงความแตก

00:02:5000:02:54 ต่างนี้อไม่ได้มองว่ามันจะต้องแชไม่ได้

00:02:5400:02:59 มองว่ามันคือสิ่งที่อ่าโอ้คนรุ่นกล่าวผิด

00:02:5900:03:02 อถ้าถ้าพูดในมุมของของนักศึกษาที่ได้

00:03:0200:03:06 สัมผัสณปัจจุบันนะคะเอิ่มที่ได้ที่ได้สอน

00:03:0600:03:09 เอิไม่ได้ว่านักศึกษาเราจะดีจะดีกว่าที่

00:03:0900:03:12 อื่นแต่ว่าเราคิดว่าเขามีความเข้าใจว่า

00:03:1200:03:16 โ้อ้เหตุผลที่มาที่ไปของความคิดที่เขาบอก

00:03:1600:03:19 ที่เขาเลเบลว่ามันเป็นแบบเก่าเนี่ยมันก็

00:03:1900:03:23 มีเหตุผลมีที่มาที่ไปมีว่าเาทำไมถึงคิด

00:03:2300:03:27 อย่างนั้นแล้วทำไมต้องแสดงออกแบบนั้นอือ

00:03:2700:03:31 นี่ก็คือการการเปิดใจอย่างในการรับข้อมูล

00:03:3100:03:35 อือคือเราก็มองแบบนี้เรา criticize ได้อ

00:03:3500:03:37 แต่ไม่จำเป็นต้อง

00:03:3700:03:40 แชครับค่ะ

00:03:4000:03:44 อืครับเห็นภาพเลยแล้วก็ก็คืออีกอย่างนึง

00:03:4400:03:46 ก็คือก็ต้องเอาข้อมูลทั้ง 2 ด้านนี่แหละ

00:03:4600:03:49 มา Balance มารวมกัน

00:03:4900:03:54 เอิมอีกพอย์นึงที่ที่อยากจะเสนอไว้ด้วย

00:03:5400:03:57 ตรงนี้ก็คือว่าเวลาเราเราเรียน

00:03:5700:04:01 ประวัติศาสตร์อ่ะค่ะในในในในในระบบไทย

00:04:0100:04:03 ซึ่งไม่รู้ว่าตอนนี้ได้เปลี่ยนแปลงไปบ้าง

00:04:0300:04:07 หรือยังนะคะเราจะเราจะเรียนถึงแค่ข้อมูล

00:04:0700:04:10 แต่เราไม่ได้เรียนรู้ว่าการเขียน

00:04:1000:04:12 ประวัติศาสตร์นั้นเกิดขึ้นอย่างไรหรือที่

00:04:1200:04:16 ฝรั่งเภาษาอังกฤษก็คือ historiography อื

00:04:1600:04:19 มันก็แปลว่าการเขียนประวัติศาสตร์อือคือ

00:04:1900:04:22 เวลาเราเรียนประวัติศาสตร์สิ่งที่สำคัญ

00:04:2200:04:25 กว่าประวัติศาสตร์จริงๆแล้วคือการเขียน

00:04:2500:04:28 ประวัติศาสตร์เพราะว่าถ้าเรารู้ว่าเค้า

00:04:2800:04:30 เขียนมายังไง

00:04:3000:04:34 เช่น motive อย่างที่บอกอ่ะค่ะสมมุติคนๆ

00:04:3400:04:38 นี้เป็นคนร่างประวัติศาสตร์ของประเทศนี้

00:04:3800:04:42 ขึ้นมาเราต้องดูว่าคนๆนั้นเป็นใครเขา

00:04:4200:04:47 เขียนขึ้นสมัยไหนอแล้วเขามีเต้องการที่จะ

00:04:4700:04:52 สื่ออะไรกับคนอ่านอาฮะซึ่งในตอนนั้นอาจจะ

00:04:5200:04:57 เป็นการสร้างชาติอืนน่าจะพูดได้ถึงอย่าง

00:04:5700:05:00 เช่นประวัติศาสตร์ชาติไทยอือฮึความเป็น

00:05:0000:05:05 ชาติชาติไทยเนี่ยมันเกิดขึ้น

00:05:0500:05:10 อ่าเมื่อกรมพยาดำรงราชานุภาพเป็นคนร่าง

00:05:1000:05:13 ประวัติศาสตร์ขึ้นมาที่บอกว่าเอ่อเมือง

00:05:1300:05:17 หลวงของประเทศไทยที่แรกคือสุโขทัยแล้วก็

00:05:1700:05:20 ย้ายมาอยุธยาแล้วก็อะไรพวกเค่ะมันก็คือ

00:05:2000:05:23 ตอบโจทย์เตอนนั้นว่าเราต้องการจะสร้าง

00:05:2300:05:26 ชาติสร้างชาติไทยให้เกิดขึ้น

00:05:2600:05:30 เอ่อ define ว่าคนไทยคือคือใครอะไรอย่าง

00:05:3000:05:34 เงี้ยค่ะแต่ว่าเราเราเราก็รู้แล้วว่า

00:05:3400:05:37 motive ของท่านณตอนนั้นคือเรื่องนี้แต่

00:05:3700:05:40 ถามว่าถ้าเรามองในมุมของฝรั่งที่มองไทย

00:05:4000:05:44 เราไปอ่านหนังสือของเอ่อบันทึกของ

00:05:4400:05:49 missionary เคก็อาจจะมองอีกมุมนึงว่าไม่

00:05:4900:05:51 ใช่แบบนี้หรือนักหรือนักประวัติศาสตร์

00:05:5100:05:55 สมัยใหม่เขาก็จะมองกันว่ามันไม่ใช่ประเทศ

00:05:5500:05:58 ไทยไม่ได้สร้างมาแบบนั้นถามว่ามันต้องแช

00:05:5800:06:01 มั้ยอืโอ้เราต้องไปต่อสู้เพื่อจะรื้อฟื้น

00:06:0100:06:04 ประวัติศาสตร์เขียนใหม่มันก็ไม่ใช่ค่ะแต่

00:06:0400:06:07 เราน่าจะสอดแทรกการความเข้าใจของการเขียน

00:06:0700:06:09 ประวัติศาสตร์เข้าไป

00:06:0900:06:14 โอ้โหสุดยอดคุณครูขนลุกเลยนะฮะแล้วก็สุด

00:06:1400:06:19 ยอดครับเห็นภาพคุณครูกำลังจะบอกว่ามัน

00:06:1900:06:22 ต่างกันได้อยู่แล้วแต่อย่าไปแชกันแนนนอัน

00:06:2200:06:25 ที่ 1 อันที่ 2 คือเปิดข้อมูลของแต่ละ

00:06:2500:06:28 ด้านแล้วมาวิเคราะห์แล้วรวบรวมข้อมูลให้

00:06:2900:06:33 มากที่สุดแลอันที่ 3 คุณครูเสนอว่านอกจาก

00:06:3300:06:36 จะดูที่มาที่ไปของคนที่เขียนแล้วหรือ

00:06:3600:06:39 เรียก history ให้ดูจากคนนอก his

00:06:3900:06:43 historiography ค่ะ historiography นอก

00:06:4300:06:47 จากจะดูของคนในเขียนให้กับตนเองแล้วให้ดู

00:06:4700:06:50 คนนอกที่เขามองเราหรือเขียนให้กับเรามา

00:06:5100:06:55 โผมมันเป็นมันเป็นการวิเคราะห์มากๆเลยนะ

00:06:5500:06:57 ผมเพิ่งเข้าใจว่าการเรียนประวัติศาสตร์

00:06:5700:07:01 จริงๆมันมันคือการวิวิเคราะห์แล้วมันมัน

00:07:0100:07:04 ต้องรวบรวมหลักฐานมากๆเลยนะเพื่อที่จะค่ะ

00:07:0400:07:07 นำมาสู่การสรุปแล้วหลักฐานพวกนี้มันไปหา

00:07:0700:07:10 ได้จากไหนมันยมีคนเก็บเหรอฮะคุณครูค่ะ

00:07:1000:07:14 อันเนี้ยค่ะเป็นเป็นข้อสำคัญที่จริงๆแล้ว

00:07:1400:07:17 อาจจะเชื่อมไปถึงคำถามของคุณหมอด้วยว่า

00:07:1700:07:20 อนาคตของการเรียนประวัติศาสตร์มันควรจะ

00:07:2000:07:22 พัฒนาที่อะไร

00:07:2200:07:25 เอิมตามหลักการแล้วการเรียนประวัติศาสตร์

00:07:2500:07:29 เอกาเอกสารประวัติศาสตร์ที่เป็นเอกสาร

00:07:2900:07:33 official หรือเอกสารทางทางเอ่อทางราชการ

00:07:3300:07:37 เนี่ยจะถูกเก็บที่ที่เราเรียกว่าหอจดหมาย

00:07:3700:07:40 เหตุอือฮึเคยเคยได้ยินมยคะไม่เคยครับ

00:07:4000:07:42 เนี่ยแหละค่ะก็เป็นคำถามที่ถามนักศึกษา

00:07:4200:07:45 อยู่ทุกอยู่ทุกเทอมค่ะว่าอ๋อจดหมายเหตุหอ

00:07:4500:07:48 จดหมายเหตุแห่งชาติมีใครรู้มว่าอยู่ที่

00:07:4800:07:53 ไหนไม่รู้เลยครับก็อยู่ที่หอสมุทรแห่ง

00:07:5300:07:55 ชาติค่ะอซึ่งก็อีกค่ะนักศึกษาเราก็ไม่รู้

00:07:5500:07:59 เหมือนกันค่ะว่าอยู่ที่ไหนเิมแต่ถ้าเราถ

00:07:5900:08:03 เราไปเมืองนอกถ้าเราไป

00:08:0300:08:06 ยุโรปทุกคนไปเที่ยว National Library

00:08:0600:08:09 ของประเทศนั้นๆใช่มั้ยคะใช่เพราะมันสวยไป

00:08:0900:08:13 ถ่ายรูปไปนู่นไปนี่แต่เราไม่รู้ว่าหอ

00:08:1300:08:16 สมุทรแห่งชาติประเทศเราอยู่ที่ไหน

00:08:1700:08:20 เย่ะผมรู้สึกผิดทันทีเลยครับคุณุจริงๆ

00:08:2000:08:23 ต้องรู้สึกผิดแล้วค่ะมันก็ไม่ใช่ความผิด

00:08:2300:08:30 ของของใครมันก็น่าจะเป็นก็ถ้าจะถ้าจะให้

00:08:3000:08:33 ให้ให้คิดถึงอนาคตของการเรียน

00:08:3300:08:36 ประวัติศาสตร์เราก็ต้องมาดูถึง

00:08:3600:08:40 facilities ว่ามันอำนวยต่อการเรียนหรือ

00:08:4000:08:42 ไม่ค่ะอย่างเช่นอย่างที่บอกค่ะหอจดหมาย

00:08:4200:08:45 เหตุแห่งชาติคือที่ที่จริงๆแล้วสำคัญที่

00:08:4500:08:48 สุดสำหรับชาติเราเลยเป็นที่ที่เก็บเอกสาร

00:08:4800:08:52 ทั้งเป็นความลับและไม่เป็นความลับเอิ่ม

00:08:5200:08:56 ตั้งแต่สมัยที่เราเริ่มมีการเขียนเ่อ

00:08:5600:08:58 อย่างประเทศไทยนะคะก็คือหอจดหมายเหตุแห่ง

00:08:5800:09:01 ชาติก็อยู่ในรั้วเดียวกันกับหอสมุดรแห่ง

00:09:0100:09:05 ชาติที่อยู่สามเสนอยู่ตรงสามเศนอ่ามก็จะ

00:09:0500:09:09 เป็นที่เก็บเอกสารถ้าเอาแบบเก่าที่สุดก็

00:09:0900:09:14 คือตั้งแต่ร 4 อือฮึเพราะถึงจะเริ่มมีการ

00:09:1400:09:18 เขียนบันทึกอือเอ่อแล้วก็จนเอ่อก็จะเป็น

00:09:1800:09:21 เอกสารทั้งราชการต่างๆอ่ะค่ะ

00:09:2100:09:25 สนธิสัญญาประกาศที่เป็นในเช official

00:09:2500:09:27 ต่างๆอ่ะค่ะก็คือก็ถ้าเป็นนัก

00:09:2700:09:29 ประวัติศาสตร์เราก็จะต้องไปที่นั่นเพื่อ

00:09:2900:09:32 ไปค้นขวาคุณหมอรู้มยคะว่าถ้าเกิดเราอยาก

00:09:3200:09:35 ไปดูหนังสือพิมพ์เก่าๆอืสมมุติเรา

00:09:3500:09:41 รีเสิร์ชเรื่องสมัยจอมพลปอือแล้วเรารู้

00:09:4100:09:43 แล้วว่าบ้านเรามีหนังสือพิมพ์ใช่มั้ยคะ

00:09:4300:09:47 เราจะไปหาที่ไหนจริงๆหอสมุดรแห่งชาติมีมี

00:09:4700:09:51 ห้องที่เก็บหนังสือพิมพ์โดยเฉพาะอืหรือ

00:09:5100:09:53 แม้กระทั่งใหม่กว่านั้นเช่นสมมุติว่ายุค

00:09:5300:09:59 ต้มยำกุ้งยุคเอ่อ 1997 เอ่ออยากไปดูดูว่า

00:09:5900:10:02 เรียนรู้ว่าเอ๊ะสมัยนั้นมันรุนแรงขนาดไหน

00:10:0200:10:04 เพราะเด็กสมัยนี้ก็เกิดไม่ทันแล้วเรียน

00:10:0400:10:06 มหาลัยก็เกิดยุค 2,000 กันหมดแล้วใช่มั้ย

00:10:0600:10:10 คะอเอิ่มไม่มีใครรู้ว่าต้มยำกุ้งสมัยเรา

00:10:1000:10:13 เป็นเด็กๆเนี่ยว่ามันมันกระทบกับสังคม

00:10:1300:10:16 ขนาดไหนไปดูเลยค่ะมีหนังสือพิมพ์ที่เก็บ

00:10:1600:10:20 ไว้ตั้งแต่สมัยนั้นมันมีอยู่แต่ว่าไม่มี

00:10:2000:10:25 ใครรู้เท่าไหร่เพราะอะไรอ่ะก็น่าจะเป็น

00:10:2600:10:28 เป็นมันก็ต้องพัฒนาจากการจากการเรียน

00:10:2800:10:31 ประวัติศาสตร์ค่ะอย่างเช่นที่บอกว่ามัน

00:10:3100:10:34 เป็นความเข้าใจผิดและก็อาจจะระบบก็ไม่ได้

00:10:3500:10:39 อำนวยให้เกิดการพัฒนาเท่าไหร่เอ่อการเข้า

00:10:3900:10:42 ใจผิดที่ที่ว่าเราเราครูผู้สอนเสอนตาม

00:10:4200:10:46 textbook เขียนมายังไงก็สอนตามนั้นเด็ก

00:10:4600:10:49 ก็อ่านตามนั้นแต่ว่าถ้าเกิดมันมีการสอด

00:10:4900:10:52 แทรกอย่างเช่นเราได้เอ่อคุณหมอได้สรุป

00:10:5200:10:57 ก่อนหน้านี้ว่ามีิทริป eld ทริปไปดูหอ

00:10:5800:11:00 สมุทรแห่งชาติไปดูว่าเคเก็บอะไรกันบ้าง

00:11:0000:11:03 อย่างเงี้ยมันก็สก็เด็กก็จะรู้มากขึ้น

00:11:0300:11:06 แล้วก็รู้ว่าอ๋อจริงๆแล้วเราไม่ต้องไป

00:11:0600:11:09 อ่านหนังสืออย่างเดียวอือเราไปเราไปดูจาก

00:11:0900:11:12 ของจริงๆก็ได้นะแล้วมันก็จะเกิดความตื่น

00:11:1200:11:16 เต้นค่ะเหมือนเหมือนตัวตัวนั้นเองที่ได้

00:11:1600:11:20 ได้เจอเอกสารบันทึกครั้งแรกอุ๊ยลงชื่อร 5

00:11:2000:11:24 อย่างเงี้ยค่ะเฮ้ยมันเก่ามากนะมันเป็นรปี

00:11:2400:11:28 แล้วเราได้จับอ่ะไม่รู้มันมันรู้สึกว่า

00:11:2800:11:31 มันมันปารจอยมันมันรู้สึกตื่นเต้นมันรู้

00:11:3100:11:34 สึกมีความสุขก็อาจจะไม่ใช่เกิดขทุกคนน่ะ

00:11:3400:11:37 ค่ะแต่ว่ามันก็มันก็สสามารถสนับสนุนการ

00:11:3700:11:40 การเรียนรู้ได้ถ้าเราได้มีโอกาสแต่แต่ก็

00:11:4000:11:42 คือไม่ได้มีโอกาสเหมือนกันตอนเด็กๆก็ไม่

00:11:4200:11:46 รู้เหมือนกันค่ะว่าเอิ่ม National

00:11:4600:11:49 archive หรือหรือหรือหอจดไหยเหตุแห่ง

00:11:4900:11:53 ชาตินี่อยู่ที่ไหนจนกระทั่งจนกระทั่งโต

00:11:5300:11:55 แล้วค่ะแต่ว่าก็คิดว่าถ้ามีโอกาสได้ไป

00:11:5500:11:58 ตั้งแต่เด็กๆเนี่ยก็น่าจะยิ่งสนุกสนุก

00:11:5800:12:02 กว่านี้อืแต่ในขณะเดียวกันในต่างประเทศ

00:12:0300:12:07 เนี่ยเค้าเคทำให้มันสนุกในการเรียนรู้เค

00:12:0700:12:08 ทำให้

00:12:0800:12:12 มันสะดวกด้วยซ้ำค่ะไป

00:12:1200:12:15 เวลาเวลาเราไปขอดูเอกสารอย่างเช่นที่ที่

00:12:1500:12:19 ลอนดอนที่อังกฤษคือเราจองไปออนไลน์แล้ว

00:12:1900:12:21 เขาก็เอามาตั้งไว้ให้เราเลยเป็นเป็นการ

00:12:2100:12:24 จองเป็นการจองที่นั่งเขาก็จะรู้ว่าเรา

00:12:2400:12:27 seat Number นี้แล้วก็เราไปถึงปุ๊บ

00:12:2700:12:29 เอกสารจะอยู่ตรงหน้าเราเลย

00:12:2900:12:34 อืก็มันก็เป็นความแตกต่างนะคะแต่ในขณะ

00:12:3400:12:38 เดียวกันประเทศไทยคือออนไลน์ก็ไม่ค่อยมี

00:12:3800:12:43 เอ่อเราต้องไปดูแคตาลอกเอ่อไล่ไล่ไล่ดูไป

00:12:4300:12:45 อ่ะค่ะว่าเราจะหาเอกสารอะไรแล้วเราก็ไป

00:12:4500:12:49 Request รอให้เขาเอาเอกสารมาวางให้บางที

00:12:4900:12:53 ก็ฝุ่นจับอืเอกสารคือไม่ได้ธนุบำรุงหรือ

00:12:5300:12:56 บางทีก็หายไปแล้วอยู่ในแคตาลอกแต่พอ

00:12:5600:12:59 Request ไปเอกสารจริงไม่มีอย่าเงี้ยค่ะ

00:12:5900:13:04 อืมันก็คือการทำทานุบำรุง

00:13:0400:13:09 เอ่อเอกสารประวัติศาสตร์อืคุณครูคิดว่า

00:13:0900:13:11 เด็กเราล้าหลังมครับถ้าเทียบกับเด็กคน

00:13:1100:13:15 อื่นไม่ล้าหลังหรอกค่ะคุณหมอแต่ว่าไอล้า

00:13:1500:13:18 หลังนี่ไม่ลไม่ล้าหลังแน่นอนเด็กเรามี

00:13:1800:13:22 ศักยภาพที่มันขาดน่าจะเป็นความใฝ่รู้

00:13:2200:13:27 อืคือเค้าน่าจะ expect ว่าทุกอย่างเป็น

00:13:2700:13:33 การตอนให้แต่ไม่ได้ไปใฝ่รู้เรียนเองเอ่อ

00:13:3300:13:36 เอกสารประวัติศาสตร์หลายๆอย่างมันไม่ได้

00:13:3600:13:40 จำเป็นที่จะต้องไปที่สถานที่เดี๋ยวนี้

00:13:4000:13:43 ยิ่งๆยิ่งหลังจากยุคโควิดเนี่ยทุกอย่าง

00:13:4300:13:50 มันก็ออนไลน์มากขึ้นอเอ่อเราสามารถดูโอ

00:13:5000:13:53 สนธิสัญญาอะไรก็ตามอ่ะค่ะที่มันสำคัญใน

00:13:5300:13:56 ประวัติศาสตร์หาออนไลน์ได้ทันทีเลยอืแต่

00:13:5600:14:01 ว่าถามว่าเด็กจะอยากไปอ่านมอืก็ไม่เค้า

00:14:0100:14:04 บอกว่าจะอก็อ่านอ่านไปทำไมถ้าไม่ถ้าไม่

00:14:0400:14:07 ถ้าไม่ต้องสอบแต่เ้าอ่านเอ่ออ่านเพื่อ

00:14:0700:14:10 ความสนใจมั้ยก็อาจจะมีบ้างบางคนอืถ้าจะ

00:14:1000:14:15 ขาดก็ขาดความใฝ่รู้มากกว่าค่ะอืถ้าคุณครู

00:14:1500:14:19 อยากจะเปลี่ยนระบบการเรียนการสอนของ

00:14:1900:14:23 ประวัติศาสตร์ของเมืองไทยสมมุติค่ะคุณครู

00:14:2300:14:26 อยากจะเปลี่ยนอะไรครับ

00:14:2600:14:29 [เพลง]