ทำไมการบริจาคเลือดไม่ควรใช้เป็นวิธีตรวจโรคติดเชื้อในตัวเอง

รับเลือดบริจาค เสี่ยงติดเชื้อ HIV? | คลิป MU [by Mahidol Channel]

จากช่อง : Mahidol Channel มหิดล แชนแนล


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0100:00:05 ความเสี่ยงในการติดเชื้อเอชไอวี (HIV) จากการรับเลือด

00:00:0500:00:06 เกิดขึ้นได้อย่างไรนะครับ

00:00:0600:00:08 ถ้าเกิดผู้บริจาคเลือด

00:00:0800:00:10 ไปมีพฤติกรรมความเสี่ยง เช่น

00:00:1000:00:14 ไปมีเพศสัมพันธ์กับคนที่ไม่รู้จักมาก่อน

00:00:1400:00:15 หรือไม่ได้มีการป้องกัน

00:00:1600:00:19 อะไรต่าง ๆ เหล่านี้ที่เป็นความเสี่ยง ที่ร่างกายอาจจะได้รับเชื้อ

00:00:1900:00:22 ทั้งที่รู้และทั้งที่ไม่รู้

00:00:2200:00:25 ถ้าเกิดการรับเชื้อนั้น เกิดขึ้นในระยะต้น เช่น 2-3 วัน

00:00:2500:00:29 แล้วผู้บริจาคผู้นั้นบังเอิญมาบริจาคเลือด

00:00:2900:00:30 ตอนได้รับเชื้อ ได้รับเชื้อไม่เยอะหรอก

00:00:3000:00:35 ดังนั้น ต้องอาศัยระยะเวลาหนึ่ง ที่เชื้อจะแบ่งตัวมากขึ้น ๆ นะครับ

00:00:3500:00:37 สำหรับเอชไอวี (HIV)

00:00:3700:00:39 ในชุดการตรวจ ณ ปัจจุบัน

00:00:3900:00:43 สามารถจะตรวจการติดเชื้อ สำหรับผู้ที่เพิ่งได้รับเชื้อ

00:00:4300:00:44 เร็วที่สุดประมาณ 11 วัน

00:00:4400:00:46 ในช่วงก่อน 11 วัน

00:00:4600:00:49 การตรวจนั้นอาจจะยังไม่สามารถตรวจเจอได้ครับ

00:00:4900:00:52 ในเทคโนโลยีปัจจุบันที่เราทำได้ค่อนข้างดี

00:00:5200:00:54 เราตรวจในระดับ molecular แล้วนะครับ

00:00:5400:00:55 ก็ยังไม่สามารถจับได้

00:00:5500:00:59 อันนี้ยังคงเป็น ความเสี่ยงสำหรับผู้รับเลือดอยู่

00:00:5900:01:04 แต่ไม่อยากให้ผู้ป่วยตระหนก ตกใจกันขนาดนั้นนะครับ

00:01:0400:01:08 เพราะความเสี่ยงนี่ อยู่ในระดับ 1 ใน 5 ล้าน ก็ว่าได้นะครับ

00:01:0800:01:09 ถือว่าน้อยมากนะครับ

00:01:0900:01:11 เราไม่เคยเห็นผู้ป่วยรายใหม่

00:01:1100:01:15 ที่ได้รับการติดเชื้อจากการได้รับเลือด อีกเลย ตลอด 10 ปีที่ผ่านมา

00:01:1500:01:17 ต้องบอกว่างานธนาคารเลือดในประเทศไทย

00:01:1700:01:19 ในทุก ๆ สถาบัน

00:01:1900:01:23 เราก็ทำได้เทียบเท่ามาตรฐานในอเมริกา มาตรฐานในยุโรป

00:01:2300:01:25 ในทุก ๆ ประเทศแล้วนะครับ

00:01:2800:01:31 ในส่วนของการตรวจ PCR หรือ ตรวจหาสารพันธุกรรม

00:01:3100:01:39 พวกนี้จะมีความไวในการตรวจเชื้อได้เร็วกว่า วิธีที่เราตรวจกรองการติดเชื้อธรรมดา

00:01:3900:01:40 จากการติดเชื้อใช้เวลานาน

00:01:4100:01:43 แต่ถ้า PCR นี่ หลังการติดเชื้อ

00:01:4300:01:45 ในรายที่เป็นเอชไอวี

00:01:4500:01:46 หลังจากได้รับเชื้อ 11 วัน

00:01:4600:01:50 ถ้าวิธีการที่ตรวจ PCR จะสามารถตรวจเชื้อได้

00:01:5000:01:52 แต่ถ้าผู้บริจาคเลือด

00:01:5300:01:56 ได้รับเชื้อมา ในเวลาสมมุติว่า 5 วัน

00:01:5600:01:58 แล้วคุณมาบริจาคเลือด

00:01:5800:02:01 เลือดถุงนี้ เราก็จะตรวจไม่เจอเชื้อ

00:02:0100:02:05 เลือดถุงนี้ ถ้าเราตรวจไม่เจอก็คือ ส่งต่อไปถึงคนไข้

00:02:0500:02:07 คือจะได้รับผลกระทบโดยตรง

00:02:0700:02:09 โดยที่ทางเราก็ยังไม่ทราบด้วยซ้ำ

00:02:0900:02:12 จนกว่าเชื้อที่ไปถึงคนไข้แล้ว

00:02:1200:02:13 เพิ่มจำนวนในตัวคนไข้

00:02:1400:02:15 สมมุติว่าเลือดในถุงนี้

00:02:1500:02:16 เราจะต้องแบ่งให้เด็ก

00:02:1600:02:21 ซึ่งเลือด 1 ถุง อาจจะแบ่งให้เด็ก ได้อีกตั้ง 3 คน 4 คน แล้วแต่

00:02:2100:02:24 เพราะฉะนั้น ถ้าเกิดว่าเชื้อที่อยู่ในถุงนี้ไปถึงเด็ก

00:02:2400:02:26 ก็คือ เด็กคนนี้จะได้รับเชื้อตั้งแต่เล็กเลย

00:02:2900:02:31 ในส่วนของผู้บริจาคเลือด

00:02:3100:02:33 ก่อนบริจาค ดูแลตัวเอง

00:02:3300:02:35 แล้วก็มั่นใจว่า

00:02:3500:02:37 เลือดของตัวเอง

00:02:3700:02:38 สามารถให้ผู้อื่นได้

00:02:3800:02:40 พฤติกรรมความเสี่ยงบางอย่าง

00:02:4000:02:41 ก่อนมาบริจาคเลือด

00:02:4200:02:44 ก็อยากให้แจ้งกับเจ้าหน้าที่

00:02:4400:02:47 แล้วสิ่งสำคัญก็คือ ตอบคำถามอย่างตรงไปตรงมา

00:02:4700:02:49 ผู้บริจาคเลือดบางคน

00:02:4900:02:51 ตัวเองมีพฤติกรรมเสี่ยงมาเร็ว ๆ นี้

00:02:5100:02:54 ไม่อยากจะไปตรวจที่โรงพยาบาล ไม่อยากจะไปเสียเงิน

00:02:5400:02:56 แต่อาศัยการบริจาคเลือด

00:02:5600:02:58 มาในสถาบันที่เขารับบริจาคเลือด

00:02:5800:03:00 แล้วก็นั่งรอที่บ้านเพื่อรอผลแจ้งว่า

00:03:0100:03:03 ปกติ หรือว่าติดเชื้อ

00:03:0300:03:04 ไม่อยากให้ใช้การบริจาคเลือด

00:03:0400:03:08 มาเป็นตัว เพื่อจะตรวจการติดเชื้อในตัวเองนะครับ

00:03:0800:03:11 เพราะผลร้ายอาจจะเกิดขึ้นกับผู้ป่วย ที่เราไม่รู้จักเลยก็ได้

00:03:1400:03:19 โรคอะไรที่สามารถถ่ายทอดจากการได้รับเลือด จากเลือดผู้บริจาคถูกไหมครับ

00:03:1900:03:21 ต้องยอมรับว่าการตรวจในปัจจุบัน

00:03:2100:03:23 เราไม่ได้ตรวจเชื้อโรคทุกตัว

00:03:2300:03:26 เมื่อ 30-40 ปีที่แล้ว เราตรวจเฉพาะซิฟิลิสตัวเดียว

00:03:2600:03:30 ต่อจากนั้นมาอีกประมาณ 10 กว่าปี เราเริ่มมาตรวจไวรัสตับอักเสบ B

00:03:3000:03:31 ปี 2530

00:03:3100:03:33 เราเริ่มมาตรวจเอชไอวี

00:03:3300:03:36 หลังจากตรวจเอชไอวีมา เราก็เริ่มมาตรวจไวรัสตับอักเสบ C

00:03:3900:03:43 ณ ปัจจบุัน การให้เลือดให้ตัวเองยังสามารถทำได้อยู่

00:03:4300:03:47 ทำในเฉพาะกลุ่มคนที่ มีการวางแผนล่วงหน้าของการผ่าตัด

00:03:4700:03:50 เช่น จะต้องผ่าตัดในอีก 1 เดือนข้างหน้า

00:03:5000:03:53 สามารถจะติดต่อโรงพยาบาลนั้น

00:03:5300:03:55 พิจารณาว่าคุณไม่ซีดนะ

00:03:5500:03:57 คุณมีความเข้มข้นของเลือดดีนะ

00:03:5700:04:00 คุณสามารถจะบริจาคเลือดให้ตัวเองได้ 3-4 ถุงได้

00:04:0000:04:02 แล้วเลือดตรงนั้นเองนั่นละครับ

00:04:0200:04:05 จะไปให้คุณในวันที่คุณได้รับการผ่าตัด