คนที่มีภาวะ aphantasia จะสามารถเป็นศิลปินหรือวาดรูปได้หรือไม่

ภาวะไร้จินตนาการ!!! #Aphantasia

จากช่อง : Doctor Tany


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:06 สวัสดีครับวันนี้ผมอยากจะชวนทุกๆคนนะครับ ลองจินตนาการไปพร้อมกับผมหน่อยนะครับลอง

00:00:0600:00:12 หลับตาลงแป๊บนึงนะฮะแล้วจินตนาการว่าขณะ นี้ตัวเองกำลังเดินอยู่ที่ชายหาดแห่ง

00:00:1200:00:21 หนึ่งนะฮะจินตนาการให้เห็นภาพชัดที่สุดนะ ครับมีเกลียวคลื่นซัดอยู่ที่ชายหาดเบาๆนะ

00:00:2100:00:27 ครับ นะตัวทรายเนี่ยก็เป็นเม็ดละเอียดเดินแล้ว

00:00:2700:00:34 สบายเท้ามีเปลือกหอย อยู่ตามชายหาดนะครับมีเศษปะการังที่ลอย

00:00:3400:00:40 ขึ้น มามองไปบนท้องฟ้านะครับเห็นเมฆเล็กน้อย

00:00:4000:00:45 บรรยากาศยามเช้าดวงอาทิตย์ค่อยๆส่องแสง ออก

00:00:4500:00:51 มาท่านสามารถสร้างภาพนั้นขึ้นมาได้ชัดเจน แค่ไหน

00:00:5100:00:58 อ่าแล้วขอให้จินตนาการต่อไปอีกนิดนึงว่า ในขณะที่ท่านกำลังเดินอยู่ที่ชายหาดนั้น

00:00:5800:01:05 มีคนที่ท่านต้องการจะพบมากที่สุดมาเดิน เคียงคู่ไปกับท่านนะครับท่านสามารถ

00:01:0500:01:13 จินตนาการเห็นหน้าคนๆนั้นได้ชัดเจนแค่ไหน ก็อาจจะพูดคุยกับท่านได้นะครับอ่าตอนนี้

00:01:1300:01:20 เป็นยังไง บ้างอ่ะทีนี้เราลองลืมตาดูนะครับเมื่อกี้

00:01:2000:01:26 เนี่ยผมเชื่อว่าหลายๆคนสามารถที่จะจินตนา การภาพเหล่านั้นขึ้นมาได้ไม่มากก็น้อยอาจ

00:01:2600:01:34 จะมีความชัดเจนของภาพที่แตกต่างกันไปบ้าง แต่คุณรู้อะไรมครับว่าในโลกเราเนี่ยมันมี

00:01:3400:01:41 คนประมาณสัก 2-4 % ซึ่งไม่สามารถที่จะ ทำเช่นนั้นได้เราเรียกคนเหล่านี้ว่าเามี

00:01:4100:01:47 ภาวะหนึ่งนะครับภาวะนี้เรียกว่า Aphantasia มันคืออะไรผมจะเล่าให้ฟังในวัน

00:01:4700:01:51 นี้นะครับพบกับผมนะครับ นายแพทย์ธนีย์ ธนียวัน เป็นอาจารย์แพทย์อยู่ที่ประเทศ

00:01:5100:01:57 สหรัฐอเมริกาเชี่ยวชาญโรคปอดการปลูกถ่าย ปอดและวิกฤตบำบัดนะครับภาวะ aphantasia

00:01:5700:02:03 เนี่ยคือภาวะที่เราไม่สามารถที่จะสร้าง ภาพขึ้นมาในจินตนาการได้นะครับโดยจะมี

00:02:0300:02:09 ความรุนแรงที่แตกต่างกันไปคือถ้าคนที่ เป็นรุนแรงมากเนี่ยก็จะไม่เห็นภาพอะไรเลย

00:02:0900:02:16 เวลาฝันเนี่ยก็จะไม่สามารถที่จะเห็นภาพใน ฝันได้หรือบางคนไม่ฝันบางคนฝันแต่เป็นแค่

00:02:1600:02:23 คำพูดนะครับถ้าคนที่เป็นรุนแรงน้อยลงมา หน่อยก็อาจจะยังพอเห็นภาพได้บ้างแต่มัน

00:02:2300:02:30 อาจจะเป็นภาพที่ไม่ค่อยชัดเท่าไหร่นะครับ หรือบางทีมันเห็นภาพไม่ค่อยชัดนะครับแต่

00:02:3000:02:35 ถ้าลืมตาแล้วให้จินตนาการเนี่ยยังจะพอ เห็นภาพได้บ้างเพราะว่าเขาเชื่อว่ามีการ

00:02:3500:02:42 กระตุ้นด้วยภาพต่างๆที่เราเห็นโดยการลืม ตานะครับอาจจะพอจินตนาการเห็นภาพในจิตใจ

00:02:4200:02:49 ได้ดีกว่าการหลับตาในคนเหล่านี้ภาวะ aphantasia นี่จริงๆนะมันมีคนสงสัยเราก็

00:02:4900:02:55 ศึกษามาตั้งแต่ประมาณสักปี 1800 กว่าละ แต่มันเพิ่งจะมาเป็นที่รู้จักแล้วก็เข้า

00:02:5500:03:01 ใจเพิ่มขึ้นในปี 2015 ที่ผ่านมานี่เองไม่ นานนี้เองเองนะครับแล้วก็อย่างที่บอกครับ

00:03:0100:03:09 มีคนประมาณสัก 2-4 % ที่มีภาวะนี้โดย เราแบ่งภาวะนี้ออกเป็น 2 อย่างอย่างแรก

00:03:0900:03:14 เนี่ยเป็นตั้งแต่กำเนิดหรือที่เราเรียก ว่า congenital aphantasia นะครับแล้วก็

00:03:1400:03:21 ภาวะอีกอันนึงก็คือมาเป็นเอาทีหลังเรียก เรียกว่า acquired aphantasia นะครับ

00:03:2100:03:27 ถ้าเป็นตั้งแต่กำเนิดเนี่ยหลายๆคนก็ไม่ รู้ตัวด้วยซ้ำไปว่าตัวเองเป็นนะครับแต่

00:03:2700:03:33 อาจจะรู้สึกว่าเอ๊ทำไมเรามีปัญญหาทางด้าน การจำหน้าคนนะครับเอ๊ะจำไม่ได้ซะทีนึงนะ

00:03:3300:03:39 ฮะหรือจำแผนที่มันจำไม่ได้ให้เ่ออธิบาย ว่าฝันอะไรเออเราก็ฝันนะแต่ว่ามันก็ไม่

00:03:3900:03:44 รู้ว่ามันฝันแบบนี้แล้วคนเหล่าเยเขาคก็ คิดว่าเออคนอื่นก็คงเป็นเหมือนเค้านั่น

00:03:4400:03:50 แหละนะครับไม่ได้ถือว่าอะไรที่มันมีปัญหา แต่อย่างใดนะครับภาวะนี้เนี่ยมันต้องบอก

00:03:5000:03:56 ก่อนนะครับว่ามันไม่ใช่ความผิดปกติอะไรนะ ครับมันไม่ใช่ความผิดปกติเลยนะมันเป็นของ

00:03:5600:04:01 มันอย่างงั้นได้แล้วมันไม่ได้มีทางแก้ไข อะไรเป็นพิเศษนะครับเราสามารถอยู่กับมัน

00:04:0100:04:09 ได้เราสามารถที่จะพัฒนาทักษะต่างๆได้แล้ว มาถึงตรอนนี้หลายๆคนก็อาจจะสงสัยอ้าวแล้ว

00:04:0900:04:15 อย่างงี้ถ้าเราเป็นอ่าอยากจะเป็นอทิอยาก จะเป็นศิลปินล่ะอยากเป็นนักวาดรูปนักออก

00:04:1500:04:20 แบบล่ะคนที่เป็น a Fantasia เนี่ยคือ เป็นไม่ได้เลยเหรอเปล่าครับเป็นได้แล้ว

00:04:2000:04:26 มันมีตัวอย่างอันนึงซึ่งค่อนข้างที่จะ เรียกอะไรอ่ะผมคิดว่าทุกคนน่าจะรู้จักอัน

00:04:2600:04:35 นี้ดีนะครับเอ่อคุณ คนที่คนที่วาดรูปแล้วก็สร้างตัวละครของ

00:04:3500:04:43 เอ่อ Arial ใน The Little Mermaid นะคนเนี้ยน่า ชื่อ Glen Keane ครับ เขาเป็นคนที่มีปัญหา

00:04:4300:04:51 aphantasia นะครับแต่เขาสามารถที่จะ สร้างตัวละครแบบ Arial ใน little Mermaid

00:04:5100:04:58 ได้นะครับคือจินตนาการทางด้านของการวาด รูปของเขามันยังสามารถทำได้จนกระทั่งโด่ง

00:04:5800:05:03 ดังระดับโลกได้อยู่นะครับดังนั้นถ้าใครมี ภาวะ aphantasia เนี่ยก็ไม่ต้องเสียใจไป

00:05:0300:05:08 นะครับเพราะว่าท่านยังสามารถที่จะพัฒนา ทักษะต่างๆของท่านแล้วก็ดังระดับโลกได้

00:05:0800:05:14 เช่นกันนะครับทีนี้บางคนจะคิดว่าเอ๊ะไอ้ Aphantasia เมันไปเกี่ยวข้องกับโรค autistic

00:05:1400:05:19 หรืออะไรพวกนี้หรือเปล่าเพราะว่ามันแปลกๆ นะพวกนี้ต้องบอกว่าจริงๆแล้วเนี่ยมันไม่

00:05:1900:05:24 ได้เกี่ยวอะไรกันขนาดนั้นแต่อย่างไรก็ตาม เเพบว่ากลุ่มที่เป็นโรค autistic หรือ

00:05:2400:05:30 autistic เอ autism-spectrum disorder พวกนี้เนี่ยจะเจอว่ามี aphantasia

00:05:3000:05:37 เนียมากกว่าคนปกติทั่วไปนะครับอย่างไรก็ ตามมันไม่จำเป็นจะต้องไปรักษาอะไรของมัน

00:05:3700:05:44 นะครับนี่คือเป็นตั้งแต่กำเนิดนะแบบที่ 2 คือมาเป็นเอาทีหลังหรือ acquired aphantasia

00:05:4400:05:52 นะครับเช่นคนที่เกิดอุบัติเหตุ ทางสมองนะครับโดนตีหัวนะฮะโดนชกสลบไปหรือ

00:05:5200:05:58 สมองนะครับกระทบกระเทือนจากการไปกระแทก อะไระอย่างก็จะเกิดภาวะนี้ได้ในบางคนบาง

00:05:5800:06:04 คนเป็นสกนะนะมีลิมเลือดไปอุดตันที่เส้น เอ่อเส้นเลือดสมองโดยเฉพาะเส้นเลือดซึ่ง

00:06:0400:06:08 มันไปเลี้ยงบริเวณที่เกี่ยวข้องกับการมอง เห็นซึ่งอยู่ด้านหลังของหัวเราตรงบริเวณ

00:06:0800:06:13 นี้นะครับตรงไททอยตรงนี้นะครับเราจะเรียก บริเวณนั้นว่า occipital lobe นะครับ

00:06:1300:06:19 occipital lobe ซึ่งจะมีเส้นเลือด 2 เส้นนะข้างซ้าย 1 เส้นข้างขวา 1 เส้นที่

00:06:1900:06:23 มันสำคัญแล้วก็ไปเลี้ยงบริเวณนี้นะครับ เราจะเรียกว่า posterior cerebral

00:06:2300:06:28 arteries นะครับ posterior ก็คือข้าง หลัง cerebral ก็คือสมองใหญ่นะครับ arteries

00:06:2800:06:33 ก็เส้นเลือดนะฮะถ้าถ้ามันมีการอุดตันแล้ว เราพบว่าคนที่เป็นสกตรงบริเวณนี้เนี่ยอาจ

00:06:3300:06:40 จะมีภาวะ aphantasia ขึ้นมาได้นะครับ อย่างที่ 3 ซึ่งทำให้เราเป็นได้ก็คือพวก

00:06:4000:06:46 โรคทางด้านจิตประสาทหลายๆอย่างบางทีจะทำ ให้อ่าภาพต่างๆที่เราสร้างขึ้นมาเนี่ยมัน

00:06:4600:06:52 ไม่ชัดเจนนะครับบางคนก็เกี่ยวข้องกับโรค ซึมเศร้านะครับอ่าโรคไบโพล่าโรควิตกกังวล

00:06:5200:06:59 ต่างๆก็อาจจะมีภาวะนี้ขึ้นมาได้นะครับ หรือคนที่ไปใช้สารเสพติดชนิดต่างๆเช่นถ้า

00:06:5900:07:07 คุณใช้กัญชาอ่านี่การใช้กัญชาเนี่ยอาจจะ ทำให้ภาพที่เราจินตนาการขึ้นมามันไม่สม

00:07:0700:07:14 จริงมันมีความเบลอมากกว่าปกติก็ได้นะครับ นี่ก็คือเป็นสิ่งที่เราเจอนะฮะ

00:07:1400:07:21 อ่อทีนี้มันจะมีภาวะนึงนะครับเป็นพิเศษ เลยก็คือเไปเจอว่าคนบางคนเนี่ยที่เป็นไอ้

00:07:2100:07:28 แนียเนะครับมันจำฝันตัวเองไม่ได้เออจำฝัน ไม่ได้เลยหรือบางคนก็คิดว่าตัวเองไม่ฝัน

00:07:2800:07:35 ด้วยซ้ำไปบางคนอาจจะพอบอกว่าเออเราก็ได้ ยินเหมือนเราฝันเป็นคำพูดนะครับแต่พอให้

00:07:3500:07:40 เรานึกออกมาเนี่ยนึกไม่ได้นะครับพูดมาถึง ตรงนี้หลายๆคนก็คงเฮ้ยชันๆๆแน่เลยฉันก็

00:07:4000:07:44 เป็นอย่างงั้นเหมือนกันจำไม่ได้ว่าตัวเอง ฝันอะไรอ่าเราต้องค่อยแยกอย่างนี้ก่อนการ

00:07:4400:07:51 ที่เราจะจำฝันตัวเองได้ไม่ได้เนี่ยเราผม เคยสอนไปแล้วว่ามันต้องทำยังไงนะครับถ้า

00:07:5100:07:56 ใครจำไม่ได้ไปฟังคลิปเรื่องวิชาท่องฝัน ที่ผมเคยบอกไปเราทำ Dream diary คือ

00:07:5600:08:03 Diary ฝันนะครับปกติตื่นมาปุ๊บเนี่ยเรา อย่าเพิ่งลุกออกจากเตียงให้เราหลับตาต่อ

00:08:0300:08:07 แป๊บนึงแล้วก็คิดว่าเมื่อตะกี้ฝันอะไรฝัน อะไรแล้วก็เห็นเป็นภาพแล้วพยายามเขียนจดๆ

00:08:0700:08:14 ๆลงมานะครับอันเนี้ยมันจะทำให้เราจำฝัน ได้อย่างไรก็ตามคนที่มี aphantasia ชนิด

00:08:1400:08:19 หนึ่งเนี่ยจะไม่สามารถทำเช่นนี้ได้เลยแม้ ว่าจะพยายามมากแค่ไหนก็จะไม่สามารถจำฝัน

00:08:1900:08:24 ตัวเองได้จะไม่รู้ว่าตัวเองฝันอะไรนะครับ ภาวะเนี้ยมันชื่อ

00:08:2400:08:30 ว่าเอ่อ Charcot-Wilbrand Syndrome เอ่อผมก็ไม่ได้พูดอันนี้นาน Charcot-Wilbrand

00:08:3000:08:36 Syndrome นะครับมันเป็นการศึกษาระหว่าง คน 2 คนที่เจอภาวะ มีการอุดตันของเส้น

00:08:3600:08:41 เลือดที่ไปเลี้ยงบริเวณด้านหลังสมองอย่าง ที่เมื่อกี้บอกนะครับเราจะเจอคนว่าคน

00:08:4100:08:45 เหล่าเนี้ยนอกเหนือจากเขาไม่สามารถที่จะ คิดภาพขึ้นมาได้จินตนาการภาพไม่ได้แล้วเ

00:08:4500:08:52 ยังจำฝันของเขาไม่ได้อีกต่างหากนะครับบาง คนไม่ฝันเลยบางคนคิดว่าตัวเองเอิ่มฝัน

00:08:5200:08:57 เป็นคำพูดอะไรอย่างเงี้ยนะครับเราก็เจอ ได้คนที่มาเป็นเอาทีหลังเนี่ยบางครั้งหาย

00:08:5700:09:02 ได้เหมือนกันนะครับเช่นถ้าเป็น stroke อ่ะ ปล่อยไปนานๆรักษาดีๆมันก็อาจจะกลับมาเห็น

00:09:0200:09:07 ภาพฝันอะไรพวกนี้ได้นะครับหรือคนที่ใช้ กัญชาอ่ะหยุดใช้แล้วมันก็จะดีขึ้นได้คน

00:09:0700:09:13 ที่กระทบกระเทือนทางสมองถ้าเกิดว่าบางที ผ่านเวลาไปนานๆเนี่ยก็อาจจะดีขึ้นได้นะ

00:09:1300:09:20 ครับนี่คือเป็นสิ่งที่เราเข้าใจเกี่ยว ข้องกับ aphantasiaในปัจจุบันนี้นะทีนี้ถ้า

00:09:2000:09:25 ใครอยากรู้ว่าจินตนาการของตัวเองในการ สร้างภาพขึ้นมาเนี่ยมันชัดขนาดไหนมันก็จะ

00:09:2500:09:31 มีแบบทดสอบนะครับอันนี้สามารถหาได้ทาง อินเทอร์เน็ตนะฮะอ่าแบบทดสอบตัวเนี้ถ้าผม

00:09:3100:09:37 ลองเปิดหาดูมันจะมีมันจะมีรูปให้ดูแล้วก็ ให้เราลองดูซิว่าเ่อรูปที่เราเห็นเนี่ย

00:09:3700:09:44 มันชัดมากขนาดไหนนะครับแบบทดสอบนี้ชื่อ ว่า VVIQ นะครับ Vividness of

00:09:4400:09:50 Visual Imaginary Questionnaire vividness ก็คือเป็นความชัดเจนนะครับ of

00:09:5000:09:54 Visual imaginary ก็คือเวลาเรา จินตนาการนะครับ question ก็คือมันจะมี

00:09:5400:10:00 รูปให้เราดูนั่นแหละแล้วให้เราลอง จินตนาการก่อนแล้วดูซิว่าไอ้รูปที่เรา

00:10:0000:10:04 จินตนาการเนี่ยมันเหมือนอันไหนมากที่สุด นะครับมันจะมีตั้งแต่เบลอไปจนชัดมากนะ

00:10:0400:10:11 ครับถ้าเราอยู่ในกลุ่มที่ได้คะแนนต่ำกว่า 32 ลงไปคือ 32 หรือต่ำกว่าเนี่ยก็แปลว่า

00:10:1100:10:17 เราเป็น aphantasia แต่ถ้าเรา 16 ลงไป เลยเนี่ยก็แปลว่าเราเป็น Total aphantasia

00:10:1700:10:21 หมายความว่าเราไม่เห็นอะไรเลยนะครับเรา ไม่เห็นอะไรเลยแล้วพวกนี้อย่างที่บอกไม่

00:10:2100:10:27 ต้องเสียใจนะครับมันไม่ต้องกังวลอะไรทั้ง สิ้นเราสามารถใช้วิธีอื่นในการสร้างความ

00:10:2700:10:33 จำเหล่านั้นได้นะครับเช่นเราเอาความจำของ เราไปผูกกับการพูดกับเสียงการจดอะไรซะ

00:10:3300:10:40 อย่างนะครับอย่างงี้หรือกลิ่นนะครับก็ เหมือนคนตาบอดนะฮะคนตาบอดที่แบบบางทีบอด

00:10:4000:10:45 ตั้งแต่กำเนิดก็ใช้วิธีอื่นในการจำก็ได้ เา้าไม่สามารถสร้างภาพขึ้นมาในหัวเพราะเา

00:10:4500:10:51 ไม่เคยเห็นไม่มีความทรงจำส่วนคนที่มาตา บอดเอาทีหลังเนี่ยอาจจะสามารถที่จะนึกภาพ

00:10:5100:10:57 ออกเพราะว่าตัวเองเคยเห็นมาก่อนแต่พอนาน วันเข้านานวันเข้ามันก็ชักจะลืมถูกมั้ยที

00:10:5700:11:01 นี้พอมันลืมมันก็จะใช้วิธีอื่นในการจำได้ เช่นถ้าต้องการจำแผนที่การเดินทางเนี่ย

00:11:0100:11:08 เค้าใช้ความรู้สึกใช้เสียงต่างๆเอาอ่ามัน ก็สามารถที่จะแก้ไขภาวะนั้นได้นะครับงั้น

00:11:0800:11:14 หวังว่าวันนี้หลายๆคนเนี่ยคงจะรู้จักภาวะ พิเศษขึ้นมาเรียกว่า aphantasia นะครับ

00:11:1400:11:20 ภาวะนี้เนี่ยเป็นแล้วไม่ต้องเสียใจอะไรนะ ครับมันไม่ต้องแก้ไขอะไรยกเว้นว่าถ้าท่าน

00:11:2000:11:25 เนี่ยไม่เคยเป็นมาก่อนแล้วอยู่ๆเฮ้ยทำไม เราจำฝันไม่ได้ทำไมเราจินตนาการไม่ได้ให้

00:11:2500:11:30 เราหลับตานึกหน้าคนนั้นเรายนึกไม่ออกเลย อ่าอย่างเงี้ยท่านอาจจะต้องไปดูว่าเอ๊ะ

00:11:3000:11:35 เรามีโรคประจำตัวทางด้านโรคจิตเวทอะไร ซ่อนอยู่มยที่เรายังไม่ได้รักษาหรือเรามี

00:11:3500:11:41 โรคหลอดเลือดสมองมันอุดตันอะไรมนะครับถ้า อยู่ๆมาเป็นนะควรจะต้องไปตรวจซะก่อนนะ

00:11:4100:11:48 ครับแต่ถ้านอกเหนือจากนั้นก็ไม่มีปัญหา อะไรนะครับเหมือนอย่างคุณเอิ Glen Keane

00:11:4800:11:53 ที่เป็นคนดีไซน์ออกแบบ Arial ใน The Little Mermaid นะครับยังโด่งดังจน

00:11:5300:11:59 ปัจจุบันนี้เป็นคนนึงซึ่งเป็นโรค aphantasia นะครับอ่าแล้วเขาก็โด่งดังได้

00:11:5900:12:05 ขนาดนั้นดังนั้นถ้าใครเป็นก็ไม่ต้องกังวล ไปนะครับท่านสามารถที่จะพัฒนาศักยภาพของ

00:12:0500:12:10 ตัวเองจนเป็นที่ยอมรับระดับโลกได้เช่นกัน นะครับโอเควันนี้ผมก็เล่าให้ฟังเพียงเท่า

00:12:1000:12:16 นี้นะครับถ้าใครสงสัยก็สอบถามมาแล้วะกัน นะครับขอบคุณมากครับสวัสดีครับ