การวินิจฉัยและรักษาภาวะศพเดินได้ทำอย่างไร

เปิดวิธีการรักษาโรคศพเดินได้ พร้อมคำแนะนำการดูแลผู้ป่วยจากจิตแพทย์ : TNN Health

จากช่อง : TNN


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:02 คำว่าโรคสูบเดินได้เนี่ยทางภาษาอังกฤษจะ

00:00:0200:00:05 เรียกว่าเป็นโคทา Syndrome นะครับมันก็จะ

00:00:0500:00:08 เป็นโรคทางจิตเวทชนิดหนึ่งผู้ป่วยเนี่ยจะ

00:00:0800:00:11 เหมือนกับว่ามีความคิดความเชื่อที่ว่าตัว

00:00:1100:00:14 เองได้เสียชีวิตไปแล้วหรือว่าอวัยวะภายใน

00:00:1400:00:16 ของตัวเองเนี่ยมีการเน่าเปื่อยก็จึงเป็น

00:00:1600:00:19 ที่มาของคำว่าเหมือนเป็นศพเดินได้นั่นเอง

00:00:1900:00:22 ทีเนี้ยพอเขามีความคิดแบบนี้มีความเชื่อ

00:00:2200:00:25 แบบเนี้ยมันก็อาจจะนำไปสู่พฤติกรรมบาง

00:00:2500:00:27 อย่างอย่างเช่นการแบบไม่กินอาหารเพราะว่า

00:00:2700:00:30 เขาก็คิดว่าจะกินทำไมในเมื่อเขาตายไปแล้ว

00:00:3000:00:32 จะกินทำไมในเมื่อกินนไปก็ย่อยไม่ได้เพราะ

00:00:3200:00:36 ว่าตับไตไส้พุงเนี่ยเน่าสลายไปนะครับทำ

00:00:3600:00:39 ให้เหมือนมีการซูบหอมก็ทำให้หน้าตาดู

00:00:3900:00:42 คล้ายศพจริงๆขึ้นมาหรือบางคนไม่ขยับไม่

00:00:4200:00:45 เคลื่อนไหวอยู่นิ่งๆก็เกิดเป็นแผลกดทับ

00:00:4500:00:48 ขึ้นมาได้ทำให้ทั้งสภาพจิตใจสภาพร่างกาย

00:00:4800:00:51 เนี่ยเกิดการเสื่อมถอยลงไปได้ก็ยังไม่ได้

00:00:5100:00:55 มีการเข้าใจสาเหตุที่ชัดเจนของความเชื่อ

00:00:5500:00:57 แบบนี้นะครับก็มีทฤษฎีบางทฤษฎีบอกว่ามัน

00:00:5700:01:00 จะมีส่วนของสมองซึ่งทำงานผิดปกติไปซึ่ง

00:01:0000:01:02 ส่วนของสมองตรงนี้เนี่ยจะทำหน้าที่เกี่ยว

00:01:0200:01:05 กับการตรวจจับใบหน้าอย่างเช่นสมมุติว่าคน

00:01:0500:01:08 ปกติเนี่ยมองกระจกเขาก็จะทราบว่าอันนั้น

00:01:0800:01:10 น่ะคือตัวเองแต่ในผู้ป่วยบาบางรายมีการพบ

00:01:1000:01:13 ว่าสมองส่วนที่ตรวจจับใบหน้าเนี่ยเสียไป

00:01:1300:01:15 ทำให้พอมองกระจกปุ๊บก็ไม่คิดว่าเป็นตัว

00:01:1500:01:18 เองคิดว่านี้เป็นใครก็ไม่รู้นำมาซึ่งความ

00:01:1900:01:22 เชื่อที่ว่าตัวเองก็หายไปไม่รู้ว่าคือใคร

00:01:2200:01:24 มันก็มีความผูกโยงความคิดต่อไปว่าตัวเอง

00:01:2400:01:27 ตายไปแล้วอวัยวะเน่าเปื่อยแบบนั้นก่อน

00:01:2700:01:29 อื่นเขาบอกว่าไม่ได้เหมือนกันนะครับแต่

00:01:2900:01:32 แต่จะบอกว่าภาวะศพเดินได้กับซึมเศร้า

00:01:3200:01:34 เนี่ยก็มีความเกี่ยวโยงกันบางอย่างคนที่

00:01:3400:01:38 เป็นซึมเศร้าเนี่ยก็มักจะมาด้วยความคิด

00:01:3800:01:40 ที่เป็นความคิดเชิงลบนะครับอาจจะเป็นความ

00:01:4000:01:42 คิดเชิงลบกับตัวเองกับผู้อื่นกับสิ่งต่าง

00:01:4200:01:45 ๆรอบข้างถึงขั้นที่ว่าเกิดความเชื่อผิดๆ

00:01:4500:01:47 ขึ้นมาว่าตัวเองเสียชีวิตไปแล้วว่าตัวเอง

00:01:4700:01:50 เน่าเปื่อยนะครับมันก็นำไปสู่ภาวะศพเดิน

00:01:5000:01:52 ได้แบบเนี้ยได้เหมือนกันแต่ว่าโอกาสค่อน

00:01:5200:01:55 ข้างน้อยนะครับที่ซึมเศร้าจะนำไปสู่ภาวะ

00:01:5500:01:57 แบบศพเดินใดแบบนี้คือต่างกันแต่ก็มีส่วน

00:01:5700:02:00 คล้ายกันบ้างถ้าซึมเศร้าเป็นหนักๆอาจจะมี

00:02:0000:02:02 อาการเหมือนกับเป็นศพเดินได้ในขณะเดียว

00:02:0200:02:04 กันภาวะศพเดินได้เนี่ยก็มักจะมาพร้อมกับ

00:02:0400:02:07 อาการที่เหมือนกับมีความเศร้าความเบื่อ

00:02:0800:02:10 ความไม่อยากทำอะไรแบบนั้นซึ่งมันก็เป็น

00:02:1000:02:12 อาการที่คล้ายกับภาวะซึมเศร้าได้เหมือน

00:02:1200:02:15 กันคนเป็นซึมเศร้าทั่วไปนะครับต่อให้เขา

00:02:1500:02:17 ไม่อยากทำอะไรต่อให้เขาอยากนอนอยู่ในห้อง

00:02:1700:02:19 เฉยๆมันจะไม่ถึงขนาดที่ว่าเขาคิดว่าตัว

00:02:1900:02:21 เองเน่าเปื่อยเหตุผลมันจะต่างกันแต่ใน

00:02:2100:02:24 ภาวะสบเดนได้เนี่ยเหตุผลมันคือการที่คิด

00:02:2400:02:26 ว่าตัวเองตายไปแล้วนำมาซึ่งการที่ไม่ทำ

00:02:2600:02:30 อะไรแต่ไม่ได้แปลว่าซึมเศร้าทุกคนต้องมา

00:02:3000:02:32 ด้วยอาการศพเดินได้ไม่ได้แปลว่าศพเดินได้

00:02:3200:02:35 ทุกคนต้องเป็นซึมเศร้านะครับมันมีส่วนที่

00:02:3500:02:37 ซ้อนทับกันอยู่แต่ไม่ได้เหมือนกันซะที

00:02:3700:02:40 เดียวพบได้ค่อนข้างน้อยมากนะครับเหตุผล

00:02:4000:02:42 ที่พบได้น้อยมากเนี่ยเพราะว่าปัจจุบันการ

00:02:4200:02:45 รักษาทางจิตเวทเนี่ยค่อนข้างดีขึ้นทำให้

00:02:4500:02:48 สามารถไปตรวจเจอคนที่อาจจะมีความเสี่ยง

00:02:4800:02:51 ต่อการป่วยสมมุติว่าเป็นซึมเศร้าจะได้รับ

00:02:5100:02:54 การรักษาก่อนก่อนที่จะพัฒนากายเป็นภาวะใน

00:02:5400:02:57 ลักษณะนี้เพราะฉะนั้นในแสนคนอาจจะเจอสัก 1

00:02:5700:03:00 คนหรหรือว่าอาจจะน้อยกว่านั้นทำถามว่าใน

00:03:0000:03:02 ประเทศไทยมีมถ้าตามสถิติมันก็ต้องมีแน่

00:03:0200:03:04 นอนมันอาจจะน้อยจนไม่ได้พบเจอในชีวิต

00:03:0500:03:08 ประจำวันคนที่มีภาวะซึมเศร้านะครับที่มี

00:03:0800:03:11 อาการรุนแรงไม่ได้รับการรักษาอันนี้ก็มี

00:03:1100:03:13 ความเสี่ยงหรือว่าคนที่มีภาวะทางมีโรคทาง

00:03:1300:03:16 จิตเภทก็มีความเสี่ยงที่จะมีอาการแบบนี้

00:03:1600:03:18 ได้เหมือนกันหรือว่าโรคทางสมองบางอย่าง

00:03:1800:03:20 อย่างเช่นสมองเสื่อมหรือการบาดเจ็บทาง

00:03:2000:03:23 สมองก็อาจจะทำให้เกิดภาวะแบบนี้ได้สิ่งใด

00:03:2300:03:26 ๆก็ตามที่มีการทำให้เกิดการกระทบกระเทือน

00:03:2600:03:28 กับสมองอุบัติเหตุที่มีการบาดเจ็บทาง

00:03:2900:03:31 ศีรษะนะครับการใช้ยาบางอย่างสารเสพติดก็

00:03:3100:03:33 ทำให้การทำงานของสมองเปลี่ยนแปลงไปได้

00:03:3300:03:36 อย่างที่ผมบอกมีทฤษฎีว่าภาวะศพเดินได้

00:03:3600:03:38 เนี่ยมีความเกี่ยวข้องกับการทำงานของสมอง

00:03:3800:03:41 ส่วนที่มีการตรวจจับใบหน้าคนที่มีภาวะ

00:03:4100:03:44 เหมือนกับศพเดินได้เนี่ยก็มักจะไม่ค่อย

00:03:4400:03:46 กินไม่ค่อยดื่มน้ำไม่ค่อยเคลื่อนไหวมันก็

00:03:4600:03:49 นำมาซึ่งภาวะที่ขาดสารอาหารนะครับพอน้ำ

00:03:4900:03:51 หนักลดไปมากๆเนี่ยสมองขาดสารอาหารร่างกาย

00:03:5100:03:54 ขาดสารอาหารร่างกายก็จะพยายามชัดดาว

00:03:5400:03:57 อวัยวะส่วนต่างๆที่มันไม่จำเป็นไปทำให้

00:03:5700:04:01 บางทีหัวใจทำงานผิดปกติไปได้นะครับไตทำ

00:04:0100:04:04 งานผิดปกติกัดจากภาวะขาดน้ำอาจจะถึงขั้น

00:04:0400:04:06 เสียชีวิตได้ถ้าไม่กินไม่ดื่มเลยในส่วน

00:04:0600:04:09 ของการไม่ขยับเนี่ยก็อาจจะทำให้เกิดเป็น

00:04:0900:04:12 แผลกรดทับขึ้นมาได้มีการติดเชื้อต่างๆตาม

00:04:1200:04:15 มาพอยิ่งไม่กินภูมิคุ้มกันก็ยิ่งไม่ดีแผล

00:04:1500:04:17 กรดทับก็ไม่หายก็สามารถเสียชีวิตได้เช่น

00:04:1700:04:19 เดียวกันถ้าไม่ได้รับการรักษาไม่ได้รับ

00:04:1900:04:22 การตรวจเจอก่อนอื่นนะครับคนที่จะมีภาวะศพ

00:04:2200:04:24 เดินได้เขาจะไม่สงสัยว่าตัวเองเป็นศพเดิน

00:04:2400:04:26 ได้เพราะว่าเขาคิดว่าตัวเองเป็นศพเคิดว่า

00:04:2600:04:28 ตัวเองตายไปแล้วปราศจากข้อสงสัยข้อกาขาใด

00:04:2800:04:31 ๆทั้งสิ้นเพราะว่าว่ามันคือความเชื่อซึ่ง

00:04:3100:04:34 เขาไม่สามารถโต้แยงได้มันค่อนข้างเป็น

00:04:3400:04:37 ความเชื่อที่ฟิกมากในสมองเขานะครับเพราะ

00:04:3700:04:40 ฉะนั้นต้องอาศัยการสังเกตจากคนรอบข้างว่า

00:04:4000:04:43 คนเนี้ยดูมีพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปไม่ทำ

00:04:4400:04:47 อะไรไม่ออกไปไหนไม่ยอมกินทีนี้ก็ต้องมาดู

00:04:4700:04:49 เหตุผลว่าเขาไม่กินเพราะอะไรถ้าสมมุติบอก

00:04:4900:04:50 ว่าเออเพราะว่าคิดว่าตัวเองตายไปแล้วอัน

00:04:5000:04:54 นี้มันก็มันก็ฟังดูยังไงก็ต้องผิดปกตินะ

00:04:5400:04:56 ครับถ้าสมมุติว่าเจอความผิดปกติแบบเนี้ย

00:04:5600:04:59 ก็ต้องรีบพามาพบแพทย์เพื่อทำการประเมิน

00:04:5900:05:01 แล้วก็รักษาให้เร็วที่สุดเพราะฉะนั้นไม่

00:05:0100:05:04 ว่าจะเป็นภาวะศพเดินได้หรือภาวะอื่นๆทาง

00:05:0400:05:07 จิตเวทซึ่งก่อให้เกิดพฤติกรรมที่เปลี่ยน

00:05:0700:05:10 แปลงไปจากเดิมนะครับตัวเขาเองจากเมื่อ

00:05:1000:05:13 ก่อนเคยเป็นคนสดใสพูดคุยอยู่ดีๆก็เงียบลง

00:05:1300:05:15 อันเนี้ยอาจจะเป็นสิ่งที่สะท้อนว่ามีโรค

00:05:1500:05:18 ทางจิตเวทบางอย่างเกิดขึ้นเพราะฉะนั้น

00:05:1800:05:21 ยิ่งตรวจเจอไวยิ่งรักษาได้ไวก็จะยิ่งทำ

00:05:2100:05:24 ให้หายได้ไวโอกาสหายมากขึ้นนะครับเพราะ

00:05:2400:05:27 ฉะนั้นคนรอบข้างเนี่ยก็มีบทบาทสำคัญในการ

00:05:2700:05:30 ที่จะช่วยคนที่คุณรักให้มีสุขสุภาพกาย

00:05:3000:05:32 สุขภาพจิตที่ดีได้ครับการวินิจฉัยเนี่ยก็

00:05:3200:05:35 จะได้มาจากการพูดคุยสักประวัตินะครับไม่

00:05:3500:05:37 ว่าจะเป็นการพูดคุยกับตัวผู้ป่วยเองหรือ

00:05:3700:05:40 ว่าพูดคุยกับญาติพี่น้องเพื่อดูว่าที่มา

00:05:4000:05:42 ที่ไปของอาการเนี่ยเป็นยังไงอาจจะมีการ

00:05:4200:05:46 เจาะเลือดหรือว่าการสแกนสมองเพื่อหา

00:05:4600:05:48 พยายามหาสาเหตุทางกายที่เป็นไปได้ส่วนการ

00:05:4800:05:51 รักษาเนี่ยอันที่สำคัญก็คงเป็นการใช้ยา

00:05:5100:05:54 ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มยาจิตเภทหรือว่ายาต้าน

00:05:5400:05:57 เศร้าซึ่งก็จะพิจารณาเป็นเคสๆไปว่ายาไหน

00:05:5700:05:59 เหมาะกับใครที่สุดถ้าสมมุติว่าการรักษา

00:05:5900:06:02 ด้วยยาไม่ได้ผลในบางรายอาจจะมีการพิจารณา

00:06:0200:06:04 ทำการรักษาด้วยไฟฟ้าก็ได้เหมือนกันเช่น

00:06:0400:06:06 เดียวกับโรคทางจิตเวทอื่นๆก็ยังไม่ได้มี

00:06:0600:06:10 การพบสาเหตุแน่ชัดว่าสาเหตุของโรคศพเดิน

00:06:1000:06:13 ได้เนี่ยมาจากไหนนะครับไม่สามารถชี้นิ้ว

00:06:1300:06:15 ไปที่สาเหตุใดสาเหตุหนึ่งได้เป็นเฉพาะ

00:06:1500:06:17 เจาะจงมีการสันนิษฐานบางอย่างว่ามันอาจจะ

00:06:1700:06:20 เกี่ยวกับสมองส่วนที่ทำงานเกี่ยวกับการ

00:06:2000:06:22 ตรวจจับใบหน้าแต่นั่นก็ไม่ใช่ทุกเคสที่

00:06:2200:06:24 เป็นแบบนั้นเพราะฉะนั้นสาเหตุเนี่ยส่วน

00:06:2400:06:26 ใหญ่มันก็จะมาจากหลายสาเหตุร่วมกันไม่ว่า

00:06:2700:06:29 จะเป็นพันธุกรรมหรือว่าสิ่งแวดล้อมก็อาจ

00:06:2900:06:32 จะมีมามีบทบาทในการทำให้เกิดโรคนี้ขึ้นมา

00:06:3200:06:34 ได้อันที่สำคัญที่สุดในโรคนี้ก็น่าจะเป็น

00:06:3400:06:37 การใช้ยานะครับไม่ว่าจะเป็นกลุ่มยาของยา

00:06:3700:06:40 จิตเภทนะครับหรือว่ายาต้านเศร้าหมอ

00:06:4000:06:43 จิตแพทย์ก็จะมาพิจารณาเป็นเคสๆไปว่าเคส

00:06:4300:06:46 ไหนเหมาะกับยาตัวไหนถ้าสมมุติว่าใช้ยาง

00:06:4600:06:49 แล้วยังไม่ได้การตอบสนองที่ดีพอก็อาจจะมี

00:06:4900:06:52 การพิจารณาการรักษาด้วยไฟฟ้าเข้ามาด้วย

00:06:5200:06:54 เหมือนกันโรคนี้ก็มีโอกาสทำให้ดีขึ้นได้

00:06:5400:06:57 แต่ว่าโอกาสในการหายมากหายน้อยก็จะแตก

00:06:5700:07:00 ต่างกันแตกต่างกันไปในผู้ป่วยต่างละคน

00:07:0000:07:02 ครับก็จะมีการพยายามหาสาเหตุทางกายนะครับ

00:07:0200:07:04 ไม่ว่าจะเป็นการเจองเลือดหรือว่าการสแกน

00:07:0400:07:08 สมองถ้าสมมุติพบว่ามีความผิดปกติที่ตรวจ

00:07:0800:07:10 เจอได้จากการสแกนสมองอย่างเงี้ยเป็นต้นก็

00:07:1000:07:14 อาจจะมีการปรึกษาแพทย์ทางด้านระบบประสาท

00:07:1400:07:16 ร่วมด้วยเพื่อทำการแก้ไขที่สาเหตุที่พบ

00:07:1600:07:20 เจอได้สิ่งสำคัญนะครับก็คือการพยายามพามา

00:07:2000:07:22 พบแพทย์ให้เร็วที่สุดตอนที่สงสัยแล้วก็

00:07:2200:07:24 เมื่อได้รับการวินิจชัยเนี่ยก็จำเป็นที่

00:07:2400:07:27 ต้องได้รับการรักษาต่อเนื่องไม่ควรขาดนัด

00:07:2700:07:29 ไม่ควรหยุดยาเองส่วนที่บ้านทำยังไงได้

00:07:2900:07:32 บ้างผมว่าสิ่งสำคัญก็คือพยายามกระตุ้นให้

00:07:3200:07:34 เขาคกินโรคนี้อย่างที่ผมบอกว่าบางทีไม่

00:07:3400:07:37 กินไม่ดื่มซึ่งจะทำให้สิ่งต่างๆแย่งลงไป

00:07:3700:07:39 ได้เพราะฉะนั้นพยายามให้เขากินอาหารก็กิน

00:07:3900:07:41 เหมือนปกติเนี่ยแหละครับแล้วก็พยายาม

00:07:4100:07:44 กระตุ้นให้ออกมาข้างนอกให้ทำนั่นทำนี่

00:07:4400:07:46 พยายามทำให้เขาเหมือนกับกลับมาเป็นคนเดิม

00:07:4600:07:49 ให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้จิตแพทย์ยา

00:07:4900:07:51 ก็ส่วนหนึ่งแต่อีกส่วนที่สำคัญไม่แพ้กัน

00:07:5100:07:54 ก็คือที่บ้านมีการช่วยยังไงบ้างซัพพอร์ต

00:07:5400:07:56 ยังไงบ้างครับปัจจุบันในภาวะสังคมที่มี

00:07:5600:07:59 ความเครียดมากขึ้นนะครับมันก็ทำให้แต่ละ

00:07:5900:08:01 คนเนี่ยมีความเสี่ยงต่อโรคทางจิตเวทมาก

00:08:0100:08:03 ขึ้นไปด้วยเพราะฉะนั้นถ้าสมมุติรู้สึกว่า

00:08:0300:08:06 ตัวเองหรือว่าคนรอบข้างเนี่ยไม่ค่อยโอเค

00:08:0600:08:10 ดูแปลกไปอยากจะสนับสนุนให้มาพบจิตแพทย์

00:08:1000:08:12 เพื่อทำการประเมินนะครับว่าอาจจะมีโรคบาง

00:08:1200:08:14 อย่างซ่อนอยู่หรือเปล่าการพบจิตแพทย์การ

00:08:1400:08:17 พบนักจิตวิทยาไม่ได้แปลว่าต้องป่วยจึงจะ

00:08:1700:08:19 มาพบได้ก็เหมือนกันมาตรวจสุขภาพทั่วไปมา

00:08:1900:08:21 ตรวจเบาหวานตรวจความดันอันนี้ก็เหมือนกัน

00:08:2100:08:24 มาตรวจว่าสภาพจิตใจเป็นยังไงบ้างถ้า

00:08:2400:08:26 สมมุติว่ามีอะไรที่มันไม่ค่อยโอเคจะได้ทำ

00:08:2600:08:30 การป้องกันแก้ไขได้ขอบคุณนะคะสำหรับการ

00:08:3000:08:33 รับชมรายการ TNN Health ค่ะและอย่าลืม

00:08:3300:08:37 ค่ะกด Subscribe กดไลคกดแชร์ในทุกช่องทาง

00:08:3700:08:40 ออนไลน์ของ TNN ช่อง 16 ค่ะเพื่อที่จะไม่

00:08:4000:08:44 พลาดการรับชมรายการสดคลิปวีดีโอที่น่าสน

00:08:4400:08:49 ใจของทาง TNN นะคะ