การรักษาผู้ป่วยที่มีการกลายพันธุ์ของยีน KLF1 ทำอย่างไรบ้าง

การค้นพบโรคโลหิตจางชนิดใหม่ของโลก : Research Impact [by Mahidol]

จากช่อง : Mahidol Channel มหิดล แชนแนล


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:02 ครอบครัวที่เราวินิจฉัยไปกว่า 20 ครอบครัว

00:00:0200:00:05 ทุกครอบครัวมีความไม่สบายใจ

00:00:0600:00:08 ทุกคนมีความวิตกกังวลนะครับ

00:00:0800:00:10 ว่าตกลงลูกเขาเป็นโรคอะไร

00:00:1000:00:16 [เสียงดนตรี]

00:00:1600:00:18 จากการค้นพบของ

00:00:1800:00:19 คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล

00:00:1900:00:22 ทำให้พบว่าเม็ดเลือดแดง สามารถแตกทำลายได้

00:00:2200:00:25 จากการกลายพันธุ์ของยีนอีกยีนหนึ่งนะครับ

00:00:2500:00:27 ที่ไม่ใช่ตัวยีนของธาลัสซีเมียนะครับ

00:00:2700:00:29 ยีนนี้ก็คือ KLF1

00:00:3000:00:33 [เสียงดนตรี]

00:00:3300:00:37 ยีน KLF1 เป็นยีนที่มีความสำคัญมากนะครับ

00:00:3700:00:41 ในการแสดงออกของ ยีนที่เกี่ยวข้องในเม็ดเลือดแดง

00:00:4100:00:42 เป็นร้อย ๆ ยีนเลยนะครับ

00:00:4200:00:44 ทั้งยีนโกลบินนะครับ

00:00:4400:00:46 ยีนที่เกี่ยวข้องกับการสร้างผนังเม็ดเลือด

00:00:4600:00:48 และก็ยีนที่เกี่ยวข้องกับเอนไซม์

00:00:4800:00:50 ที่ทำหน้าที่สำคัญในเม็ดเลือดแดงก็คือ

00:00:5100:00:54 เอนไซม์ที่ชื่อว่า ไพรูวิก นะครับ

00:00:5400:00:57 เพราะฉะนั้นเมื่อมันมีการกลายพันธุ์ของยีนนี้

00:00:5700:00:58 ก็เลยทำให้ระบบ

00:00:5800:01:01 ในเม็ดเลือดแดงทั้งหมด มันลวนไปหมดนะครับ

00:01:0100:01:03 อาการและการแสดงของผู้ป่วยที่เกิดจาก

00:01:0300:01:06 การกลายพันธุ์ของยีน KLF1 นะครับ

00:01:0600:01:07 โดยส่วนใหญ่แล้ว

00:01:0700:01:09 ผู้ป่วยมากกว่า 80 เปอร์เซ็นต์

00:01:0900:01:13 จะมีอาการที่รุนแรงนะครับ และก็รุนแรงมาก ๆ ด้วย

00:01:1300:01:16 หลายรายจะมีอาการซีด ตั้งแต่อยู่ในท้องนะครับ

00:01:1600:01:18 คลอดออกมาจะมีอาการเหลืองมาก

00:01:1800:01:20 ตับโตม้ามโตแล้วก็

00:01:2000:01:22 ผู้ป่วยส่วนใหญ่ที่เราให้การวินิจฉัยนั้น

00:01:2200:01:24 มักจะถูกวินิจฉัย

00:01:2400:01:28 ในตอนที่แรกเกิดว่าเกิดจาก การติดเชื้อระหว่างการตั้งครรภ์

00:01:2800:01:30 ภาวะที่รุนแรงเหล่านี้นะครับ

00:01:3000:01:32 ทำให้ผู้ป่วยจำนวนหนึ่งนะครับ

00:01:3200:01:36 จำเป็นต้องได้รับการรักษา ด้วยการให้เลือดอย่างสม่ำเสมอ

00:01:3600:01:38 คือหมายความว่าทุก ๆ 3 สัปดาห์

00:01:3800:01:41 ทุก ๆ 4 สัปดาห์ ผู้ป่วยจะต้องมารับเลือดนะครับ

00:01:4100:01:42 แต่จากการที่เราค้นพบ

00:01:4300:01:46 ความผิดปกติอันนี้นำไปสู่สิ่งที่

00:01:4600:01:48 ทำให้เราสามารถรักษาผู้ป่วยได้ดียิ่งขึ้นนะครับ

00:01:4800:01:51 ปัจจุบันเรามีมาตรฐานในการดูแลผู้ป่วยเหล่านี้

00:01:5200:01:56 ในรายที่มีอาการรุนแรงมาก เราจะให้เลือดแล้วก็ให้ยาขับธาตุเหล็ก

00:01:5600:01:59 แต่ว่าส่วนใหญ่เราจะรักษา โดยการใช้ยาที่มี

00:01:5900:02:01 กลไกลในการต้านอนุมูลอิสระ

00:02:0100:02:04 ซึ่งตรงนี้จะช่วยทำให้ เม็ดเลือดแดงมันมีอายุไข

00:02:0400:02:06 ที่ยาวนานมากขึ้น

00:02:0600:02:08 ทำให้ผู้ป่วยบางรายนะครับ

00:02:0800:02:09 เดิมเคยได้รับเลือด

00:02:0900:02:13 ปริมาณค่อนข้างมากหรือว่าถี่

00:02:1300:02:15 สามารถที่จะรับเลือดน้อยลงได้นะครับ

00:02:1500:02:17 ซึ่งแนวทางการรักษาแบบนี้

00:02:1800:02:20 ที่ศิริราช น่าจะเป็นสถาบันเดียวในโลกที่

00:02:2000:02:22 ให้การดูแลผู้ป่วยเหล่านี้

00:02:2200:02:24 มากที่สุดครับ

00:02:2400:02:26 โรงพยาบาลต่างจังหวัด

00:02:2600:02:29 วินิจฉัยเป็นธาลัสซีเมียแบบรุนแรงค่ะ

00:02:2900:02:31 ต้องถ่ายเทเลือดด่วนแบบนี้ค่ะ

00:02:3100:02:34 ก็คือช่วงนั้นน้องก็ต้องให้เลือดตลอดเวลา

00:02:3400:02:37 คุณแม่ก็เข้าใจว่าน้องเป็น ธาลัสซีเมียแบบนี้มาเรื่อย ๆ

00:02:3700:02:41 ประมาณ 9 เดือน ก็เข้ามารักษาที่นี่ใช่ไหมคะ

00:02:4100:02:44 ก็มาเจอกับอาจารย์วิปร

00:02:4400:02:48 อาจารย์วิปร ก็วินิจฉัย โรคว่าเป็น KLF1 ค่ะ

00:02:4800:02:50 ตอนแรกน้องจะป่วยบ่อยใช่ไหมคะ

00:02:5000:02:52 จะไม่สบายบ่อยแล้วก็

00:02:5200:02:55 ช่วงไม่สบายก็มีอาการรุนแรงค่ะ

00:02:5500:02:58 แล้วม้ามกับตับก็จะโต ท้องก็จะโตขึ้นค่ะ

00:02:5800:03:02 จนอาจารย์มารักษาก็ดีขึ้นเรื่อย ๆ

00:03:0200:03:04 จนปัจจุบันนี้เขาก็เหมือนเด็กปกติค่ะ

00:03:0400:03:10 [เสียงดนตรี]

00:03:1000:03:13 ในแง่ของการดูแลและก็ป้องกัน

00:03:1300:03:16 ผู้ป่วยรายใหม่ที่ไม่ให้เกิดขึ้นนะครับ

00:03:1600:03:18 ทางคณะวิจัยของผมก็ได้

00:03:1800:03:20 ก็ได้พยายามที่ทำการศึกษาวิจัย

00:03:2000:03:22 ในหลาย ๆ ด้านนะครับ

00:03:2200:03:25 ด้านที่ 1 ก็คือว่าเราศึกษาถึงเรื่องของความชุก

00:03:2500:03:28 ของพันธุกรรมชนิดนี้ในคนไทยนะครับ

00:03:2800:03:31 เราพบว่ามีอุบัติการณ์นะครับของ

00:03:3100:03:35 พันธุกรรมแฝงอันนี้ค่อนข้าง สูงนะครับในประชากรชาวไทย

00:03:3500:03:37 คือประมาณ 0.5 เปอร์เซ็นต์

00:03:3700:03:40 ของคนไทยนะครับซึ่งเป็น จำนวนที่ค่อนข้างมากนะครับ

00:03:4100:03:44 เมื่อผู้ที่มีภาวะแฝงเหล่านี้มาแต่งงานกัน

00:03:4400:03:47 ก็มีโอกาสครับที่จะทำให้เกิดลูกเป็นโรคได้

00:03:4700:03:49 ประมาณ 25 เปอร์เซ็นต์

00:03:4900:03:51 เพราะฉะนั้นแง่ของการป้องกัน

00:03:5100:03:54 คือการวินิจฉัยก่อนคลอด ในเด็กที่จะเกิดเป็นโรคนี้

00:03:5400:03:57 และก็เนื่องจากโรคนี้ มีความรุนแรงค่อนข้างมาก

00:03:5700:04:00 เพราะฉะนั้นในกรณีที่เราตรวจพบนะครับเราก็

00:04:0000:04:03 สามารถที่จะมีข้อเสนอเกี่ยวกับการยุติ

00:04:0300:04:05 การตั้งครรภ์ให้กับครอบครัวได้นะครับ

00:04:0500:04:09 วิธีป้องกันอีกลักษณะหนึ่ง ที่ตอนนี้เราได้พัฒนา

00:04:0900:04:13 เทคโนโลยีในการตรวจวินิจฉัย เพิ่มก็คือเรื่องของการวินิจฉัย

00:04:1300:04:14 ตัวอ่อนนะครับ

00:04:1400:04:17 ตอนนี้เรามีการวินิจฉัยโพรบนะครับแล้วก็

00:04:1700:04:20 กระบวนการทางเทคนิคในแง่ของการวินิจฉัย

00:04:2000:04:23 ลำดับเบสหรือซีเควนซ์ของยีนนี้

00:04:2300:04:24 ในตัวอ่อนแล้วนะครับ

00:04:2400:04:27 เพราะฉะนั้นอันนี้ก็จะเป็น อีกวิธีการหนึ่งสำหรับใน

00:04:2700:04:30 ครอบครัวที่ไม่ต้องการ ที่จะยุติการตั้งครรภ์นะครับ

00:04:3000:04:32 ก็สามารถจะทำตัวอ่อน

00:04:3200:04:35 แล้วก็วินิจฉัยตัวอ่อนก่อนที่เราจะเอามา

00:04:3500:04:38 ถ่ายให้ในมดลูกครับ

00:04:3800:04:42 ผมคิดว่าผลกระทบที่สำคัญ ของงานวิจัยชิ้นนี้นะครับ

00:04:4200:04:46 ผลกระทบในด้านที่หนึ่งก็คือ ผลกระทบในเชิงวิทยาศาสตร์

00:04:4600:04:49 เพราะว่าอันนี้เป็นครั้งแรกที่เราแสดงให้เห็นว่า

00:04:4900:04:52 การกลายพันธุ์ชนิดนี้ทำให้เกิดโรค

00:04:5200:04:54 มันมีความหมายมากครับเพราะว่า

00:04:5400:04:56 มันแสดงให้เห็นว่า

00:04:5600:04:58 ถ้ายีนตัวนี้มันแสดงออกน้อยมาก

00:04:5900:05:02 หรือน้อยเกินไปมันกลับเกิดผลเสีย

00:05:0200:05:04 โดยเฉพาะอย่างยิ่งผลเสีย ที่สำคัญคือมันทำให้

00:05:0400:05:07 โรคโลหิตจางนั้นรุนแรงมากยิ่งขึ้น

00:05:0700:05:09 แล้วปัจจุบันจากงานวิจัยของเรา

00:05:0900:05:10 เราก็พบว่าพันธุกรรมตัวนี้

00:05:1000:05:12 เป็นพันธุกรรมของยีนที่สำคัญ

00:05:1300:05:16 ในแง่ของการระบุความรุนแรง ของโรคธาลัสซีเมียด้วย

00:05:1600:05:19 อันนั้นก็คือผลกระทบ ในทางวิทยาศาสตร์นะครับ

00:05:1900:05:24 ส่วนผลกระทบในทางคลินิก นั้นผมคิดว่ามันมีมากมาย

00:05:2400:05:25 การที่เราวินิจฉัยโรคนี้ได้

00:05:2500:05:26 อย่างน้อยเราทำให้เขา

00:05:2700:05:29 สามารถทราบได้ว่าลูกเขาเป็นโรคอะไร

00:05:2900:05:32 โรคนี้มีกลไกลการเกิดขึ้นได้อย่างไร

00:05:3200:05:35 จะมีวิธีการแนวทางที่ถูกต้อง ในการรักษาอย่างไร

00:05:3600:05:39 และที่สำคัญคือถ้าเขา ต้องการจะมีลูกคนต่อไป

00:05:3900:05:42 เขาจะมีวิธีการในการควบคุม ป้องกันโรคนี้ได้หรือไม่

00:05:4200:05:45 เพื่อที่จะป้องกันผู้ป่วยที่ เป็นโรคนี้ในอนาคตครับ