ลิเธียมใช้รักษาโรคอะไรบ้างในทางการแพทย์

ประวัติศาสตร์ยา Lithium

จากช่อง : หมอเปรมใส่ไข่


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:02 ลิเธียมนะครับถูกนำมาใช้รักษาไบโพลารได้

00:00:0200:00:05 ยังไงเนี่ยคลิปนี้มีคำตอบนะครับก็ลิเธียม

00:00:0500:00:07 เนี่ยเป็นธาตุในตารางธาตุตัวที่ 3 นะครับ

00:00:0700:00:09 อยู่ในหมู่ที่ 1 เนาะเราจะเคยท่องตอนปลาย

00:00:0900:00:11 ลิเธียมโซเดียมโพแทสเซียมรูบิเดียม

00:00:1100:00:14 ซีเซียมฟันเซียมนะครับลิเธียมเถูกค้นพบ

00:00:1400:00:17 ตั้งแต่ปี 1817 แล้วนะครับนานะนะครับ

00:00:1700:00:19 เพียงแต่ว่าเ่อมันก็เริ่มมาใช้รักษาทาง

00:00:1900:00:21 การแพทย์นะครับตอนแรกไม่ได้ใช้รักษา

00:00:2100:00:25 ไบโพล่านะครับใช้รักษาอาการเก๊านะครับคือ

00:00:2500:00:28 มาใช้ขับกดยูริกนะครับตั้งแต่ปี 1850 และ

00:00:2800:00:30 นะครับมีคนมีเปเปอร์อยู่นะครับผมว่าแบบ

00:00:3000:00:34 ใช้เที่ยมในการขับเอ่อยูริคในเลือดนะครับ

00:00:3400:00:37 แล้วก็รักษาเก๊าทนะครับแล้วก็ปี 1930

00:00:3700:00:40 เนี่ยก็ถูกใช้ในลักษณะของการขับกดยูริก

00:00:4000:00:44 การลดโอกาสการเกิดนิ่วนะครับลดกดยูริกนะ

00:00:4400:00:46 ครับในแบบเยอรมันก็มีคนเอาบรรจุเข้าไป

00:00:4600:00:50 ตำรับยาเลยนะครับส่วนที่ใช้ในทางจิตเวทนะ

00:00:5000:00:53 ครับก็เริ่มมีคนใช้ตั้งแต่ปี 1870 แล้วนะ

00:00:5300:00:56 ครับเอ่อเค้าคนใช้เนี่ยเป็นคนฟิลาฟเฟียนะ

00:00:5600:00:59 ครับชื่อมิชลนะฮะเค้าใช้ลิเธียมโรมเนี่ย

00:00:5900:01:01 บอกว่าเป็นลักษณะของยากันชักแล้วก็ยาลด

00:01:0100:01:04 ความกังวลเค้าใช้ใน conditionition เลย

00:01:0400:01:05 เรียกว่า general nervousness ก็คือแบบ

00:01:0500:01:08 มีความกังวลเยอะๆนะครับเค้าค่อยให้นะครับ

00:01:0800:01:11 แล้วก็ปี 1871 ปีต่อมานะครับจะมีคุณiม

00:01:1100:01:14 แฮมอนเนี่ยคนเนี้ยเป็นคนแรกเลยนะครับที่

00:01:1400:01:18 นำมาใช้ลิเธียมมาใช้รักษาอาการmanนiaนะ

00:01:1800:01:21 ครับเขาบอกว่าเอ่อใช้ลิเธียมโรไมนะครับ

00:01:2100:01:24 แล้วก็ดูลดอาการของคนไข้ได้แล้วก็คามเ่อ

00:01:2400:01:28 ลดความกังวลได้ลดความตื่นเต้นของระบบ

00:01:2800:01:31 ประสาทได้นะครับแล้วก็หลังจากนั้นนะครับ

00:01:3100:01:34 ก็หายหายไปพักใหญ่เลยนะครับปี 1894 เนี่ย

00:01:3400:01:38 ก็จะมีคนคนเดนมาร์กนะครับเค้าชื่อคุณ

00:01:3800:01:40 frederริ

00:01:4000:01:44 นะฮะเค้าใช้ลิเธียมในการรักษาอาการเรียก

00:01:4400:01:46 ว่า melanchoric depression นะครับคือ

00:01:4600:01:48 อาการซึมเช่ารูปแบบนึงที่มันไม่อยากทำ

00:01:4800:01:51 อะไรไม่มีเรี่ยวแรงเลยนะครับเ้ามีเปเปอร์

00:01:5100:01:55 อยู่ว่ามีประมาณ 35 คนที่ใช้รักษาตัวด้วย

00:01:5500:01:58 ลิเธียมนะครับหลังจากนั้นมันก็ถูกลืมไป

00:01:5800:02:00 พักนึงนึงเลยนะครับจนปี 1929 เนี่ยนะฮะมี

00:02:0100:02:03 คนเอาลิเธียมนะครับไปอยู่ในเครื่องดื่มนะ

00:02:0300:02:06 ครับเอ่อเครื่องดื่มของ Up นะครับใน

00:02:0600:02:08 ปัจจุบันแต่เป็นก่อนจะเป็นบริษัทอื่นเนาะ

00:02:0800:02:10 ก็เอาลิเธียมใส่เข้าไปบอกว่ามีบอกว่าช่วย

00:02:1000:02:13 เรื่องของอารมณ์ให้มันดีขึ้นนะครับโดยการ

00:02:1300:02:16 ใส่ลิเธียม Citrate นะครับปี 1929 นะครับ

00:02:1600:02:20 และหลังจากนั้นนะครับปี 1949 นะครับมีคน

00:02:2000:02:22 นึงเนี่ยนะครับซึ่งน่าสนใจนะเป็นคน

00:02:2200:02:25 ออสเตรเลียเป็นจิตแพทย์เนี่ยนะครับชื่อ

00:02:2500:02:30 John Kทสเค้าเรู้สึกว่าไฮโปesคือตั้ง

00:02:3000:02:34 สมมุติฐานว่าเอ้ยไบโพลารเนี่ยมันมีระดับ

00:02:3400:02:37 กดยูริกที่สูงหรือเปล่านะฮะเพราะฉะนั้น

00:02:3700:02:40 การกินลิเธียมลดระดับกดยูริกได้มันก็ช่วย

00:02:4000:02:44 รักษาไบโพลารได้สินะครับแล้วปรากฏว่าผล

00:02:4400:02:46 ที่ออกมาเนี่ยดีเลยนะครับมันก็จะมี

00:02:4600:02:48 finding ใน paper นึงเราเรียกว่า lithium

00:02:4900:02:50 sal in the treatment of psychotic

00:02:5000:02:53 excitement ก็คืออาการ mania นั่นแหละนะ

00:02:5300:02:55 ครับสมัยก่อนมันเป็นคำนี้นะครับและหลัง

00:02:5500:02:57 จากนั้นมันก็เป็นแบบมีวิจัยเรื่องของ

00:02:5700:03:00 ลิเธียมในไบโพลารมาเรื่อยๆเลยนะครับแล้ว

00:03:0000:03:02 ก็เริ่มได้รับการรับในฝรั่งเศสอังกฤษแล้ว

00:03:0200:03:06 ก็อเมริกาได้รับที่อเมริกาเนี่ยปี 1970

00:03:0600:03:08 นะครับแล้วก็ปัจจุบันเนี่ยนะครับมันก็มี

00:03:0800:03:11 ข้อบ่วงชี้ในการใช้ของอ่าของลิเธียมอยู่

00:03:1100:03:14 ก็คือ 1 คือป้องกันในโรคไบโพลารแล้วก็ใช้

00:03:1400:03:17 รักษาเสริมในโรคซึมเศร้าได้นะครับอันเนี้

00:03:1700:03:20 เป็นข้อบ่งชี้ของลิเธียมนะครับทีเนี้ยตัว

00:03:2000:03:22 ลิเธียมเนี่ยก็มีข้อควรระหว่างหลายๆอย่าง

00:03:2200:03:25 เนาะเอ่อเราต้องเจาะเจาะตามดูระดับย้าย

00:03:2500:03:27 เรื่อยๆนะครับเพราะว่าระดับยาที่เหมาะสม

00:03:2700:03:30 มันอยู่ประมาณ 0.6- 0.8-1 8-1 อะไร

00:03:3000:03:33 เงี้ยนะครับแล้วก็ลิเธียมมีผลกับไตได้มี

00:03:3300:03:35 ผลกับไทรรอยด์ได้ต้องเจาะระดับแคลเซียมนะ

00:03:3500:03:37 ครับเจาะระดับเกลือแร่นะครับแล้วก็ต้อง

00:03:3800:03:40 ตรวจปัสสาวะบ่อยๆแล้วก็ห้ามใช้ในขนท้องนะ

00:03:4000:03:43 ครับอันนี้เป็นตัวลิเธียมนะครับก็น่าจะ

00:03:4300:03:46 ประมาณนี้ครับจะเห็นว่าแบบการค้นพบยาบาง

00:03:4600:03:48 ตัวเนี่ยนะฮะบางทีมันมาจากความบังเอิญนะ

00:03:4800:03:52 ครับตอนแรกเราเข้าใจผิดว่าเ่อไบโพล่าขั้ว

00:03:5200:03:55 แมเนียมีระดับกดยูริกที่สูงเราก็เลยให้

00:03:5500:03:58 ลิเธียมไปลดระดับกดยูริกก็น่าจะช่วยใบได้

00:03:5800:04:00 สิปรากฏว่าจริงๆตัวลิเธียมเองมันก็ลด

00:04:0000:04:03 อาการของขั้วpoลารmanนiaได้อยู่แล้วนะ

00:04:0300:04:05 ครับแล้วก็เท่าที่ผมเข้าใจปัจจุบัน

00:04:0500:04:07 ลิเธียมก็ไม่ได้ถูกใช้ในการลดระดับกด

00:04:0700:04:10 ยูริกแล้วนะครับก็น่าจะประมาณนี้ครับ

00:04:1000:04:12 สำหรับประวัติศาสตร์ยาลิเธียมนะครับใคร

00:04:1200:04:14 อยากรู้ประวัติศาสตร์ยาอื่นสามารถ

00:04:1400:04:18 คอมเมนต์ถามมาได้นะครับถ้ามันน่าสนใจคน

00:04:1800:04:21 ชอบเยอะๆผมจะทำมาหลายๆตอนนะครับก็อันนี้

00:04:2100:04:26 เป็นประวัติศาสตร์ของยาลิเธียมนะครับ