พฤติกรรมเสพติดเกิดจากอะไร และสมองส่วนไหนมีบทบาทในการสร้างพฤติกรรมนี้

เลิกเสพติดด้วยการรู้เท่าทัน

จากช่อง : หมอเปรมใส่ไข่


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:02 1 ในวิธีการเลือกพฤติกรรมเสพติดนะครับ

00:00:0200:00:05 คือการมี awareness ว่าเรากำลังทำสิ่ง

00:00:0500:00:08 นั้นอยู่และเรารู้สึกยังไงคิดยังไงนะครับ

00:00:0800:00:10 มันช่วยยังไงในการเลือกพฤติกรรมเสพติดเรา

00:00:1000:00:13 ต้องเข้าใจกระบวนการทั้งหมดของการเสพติด

00:00:1300:00:15 ก่อนนะครับอธิบายง่ายๆก็คือว่าเวลาเราทำ

00:00:1600:00:18 พิธิกรรมบางอย่างที่ทำให้เรารู้สึกฟิน

00:00:1800:00:22 อย่างเช่นกินอาหารอร่อยอ่ากินกาแฟสารเสพ

00:00:2200:00:25 ติดกินเหล้าอ่าเล่นเกมอะไรประมาณนี้นะฮะ

00:00:2500:00:28 เล่นพนันก็จะทำให้มีการหลังสารที่เรียก

00:00:2800:00:31 ว่าโดปามีนทำให้ให้เกิดความฟินพอโดปามีน

00:00:3100:00:34 มันหลังนะฮะมันทำให้เราอยากจะทำพฤติกรรม

00:00:3400:00:36 นั้นซ้ำๆนะครับเรียกว่า Positive

00:00:3600:00:38 reinforcement ครับอันนี้คือช่วงแรกๆที่

00:00:3800:00:40 เราทำพฤิกรรมพวกนี้นะครับแต่เราจะรู้สึก

00:00:4000:00:42 ว่าเราทำไปถึงจุดนึงเนี่ยสมมติเราเล่นเกม

00:00:4200:00:45 ไปพักนึงเล่นไปพักนึงสุดท้ายไม่ได้รู้สึก

00:00:4500:00:47 สนุกนะแต่เรายังทำมันอยู่ทำโดยไม่รู้ตัว

00:00:4800:00:50 นะครับสมองส่วนที่เกี่ยวข้องกับจุดนี้

00:00:5000:00:52 เรียกว่าสมองส่วน End คาอยเรียกว่า habit

00:00:5200:00:55 formation หรือว่าการทำการแบบสร้าง

00:00:5500:00:58 กิจวัตรนะครับซึ่งพอไอ้พฤติกรรมพวกนี้มัน

00:00:5800:01:01 เป็นกิจวัตรไปแล้วนะครับเราจะทำมันโดยเรา

00:01:0100:01:04 ไม่รู้ตัวด้วยซ้ำว่าเราทำและอยู่ๆเช่นบาง

00:01:0400:01:07 คนคนไข้ก็จะบอกว่าอยู่ๆผมตื่นมาแล้วผมก็

00:01:0700:01:08 ไม่นั่งหน้าจอคอมโดยไม่รู้ตัวเลยนะครับ

00:01:0900:01:10 เพราะฉะนั้นพฤติกรรพวกนี้เราเรียกว่า

00:01:1000:01:13 unconscious Behavior ยุ่งกับสมองส่วน

00:01:1300:01:16 habit formation นะครับทีนี้พอสมมุติ

00:01:1600:01:18 เราจะต้องการเลิกพฤติกรรมเสพติดพวกนั้นนะ

00:01:1800:01:20 ครับสมองส่วนที่มาเกี่ยวข้องคือ frontal

00:01:2000:01:23 คือสมองส่วนหน้าสมองส่วนหน้าเนี่ยจะมาคุม

00:01:2300:01:27 อ่าพฤติกรรมพวกนี้ว่าอ่าไม่ทำได้มั้ยหยุด

00:01:2700:01:30 ทำไปก่อนนะครับปัญหาของการที่มีมี frontal

00:01:3000:01:33 มาคุมเนี่ยนะฮะคือ frontal มันมีจำกัดคือ

00:01:3300:01:35 ทำพักนึงมันก็เหนื่อยแล้วมันก็ลาแล้วก็

00:01:3500:01:38 มันก็ไม่ทำต่อแล้วก็การหยุดทำพฤติกรรมพวก

00:01:3800:01:41 นี้อย่างเช่นหยุดหยุดการเล่นเกมก็ได้หยุด

00:01:4100:01:44 เล่นเกมเนี่ยมันไม่ได้ทำให้โปมนหลัมันไม่

00:01:4400:01:46 ได้ฟินน่ะคือการหยุดเล่นเนี่ยไม่ได้ฟินนะ

00:01:4600:01:49 ครับมันก็เลยยากที่จะทำพฤติกรรมพวกนี้ต่อ

00:01:4900:01:52 เพราะว่ามันไม่ได้เกิดความฟินและมันไม่ทำ

00:01:5200:01:54 ให้เกิด Positive reinforcement เพื่อจะ

00:01:5400:01:56 หยุดการเล่นเกมนะครับเพราะฉะนั้นเราก็จะ

00:01:5600:02:00 Continue การเล่นเกมอยู่จนพอเราพยามห้าม

00:02:0000:02:03 จนจุดนึงมันไม่มีแรงและมันก็จะกลับไปทำ

00:02:0300:02:05 พฤติกรรมน้ำๆนะครับจะสังเกตว่าเวลาคนที่

00:02:0500:02:08 ติดสารเสพติดก็จะเลิกได้ถึงจุดนึงแล้ว

00:02:0800:02:11 อยู่ๆก็จะหลุดไปทำพพวกนี้ซ้ำเลยนะครับอ่า

00:02:1100:02:13 เพราะฉะนั้นสิ่งที่ช่วยได้ก็คือเรียกว่า

00:02:1300:02:16 awareness awareness คือการรับรู้นะแค่

00:02:1600:02:19 รับรู้ก็พอนะสมมุติเราติดกินน้ำหวานก็ได้

00:02:1900:02:22 เราแค่รับรู้ว่าเอ้ยตอนที่เราอยากกิน

00:02:2200:02:24 เนี่ยเรารู้สึกยังไงคิดยังไงตอนที่เรากด

00:02:2400:02:26 สั่งมาเนี่ยเรารู้สึกยังไงคิดยังไงไม่

00:02:2600:02:28 ต้องห้ามว่าตัวเองจะไม่สั่งนะครับแต่ว่า

00:02:2800:02:31 สั่งไปเลยแล้วก็ตอนที่กินเนี่ยคำแรกที่

00:02:3100:02:33 เข้าไปเรารู้สึกยังไงคิดยังไงสัมผัสถึง

00:02:3300:02:35 น้ำสัมผัสถึงหลอดสัมผัสถึงรสชาติที่มัน

00:02:3600:02:38 ผ่านลิ้นเรานะสัมผัสให้ให้รู้ว่าเรากำลัง

00:02:3800:02:41 ทำพวกนี้อยู่นะครับสิ่งนี้นะครับมันจะ

00:02:4100:02:44 ช่วยทำให้นะฮะตัวสมองส่วนหน้ากับสมองส่วน

00:02:4400:02:47 habit formation เนี่ยมันมีการเชื่อม

00:02:4700:02:49 กันมากขึ้นพอมันเชื่อมกันได้เยอะขึ้น

00:02:4900:02:52 เนี่ยสมองสวนน่าจะคุม habit formation

00:02:5200:02:55 ได้ดีขึ้นคุุณก็จะสามารถเลิกพฤติกรรมเสพ

00:02:5500:02:57 ติดได้ง่ายขึ้นนะครับอันนี้เป็นแค่หนึ่ง

00:02:5700:03:00 ในวิธีการเลิกพฤติกรรมเสพติดนะครับมันจะ

00:03:0000:03:03 มีวิธีการอื่นๆอีกนะครับก็เดี๋ยวจะค่อยๆ

00:03:0300:03:05 พูดในช่องแล้วกันนะครับมันค่อข้าสับซ้อน

00:03:0500:03:08 เลยมีแบบเป็นเกือบ 100 วิธีนะก็น่าจะ

00:03:0800:03:11 ประมาณนั้นแต่หลักการของพฤติกรรมเสพติด

00:03:1100:03:13 มันก็จะ Base on ตั้งแต่โดปามีนตั้งแต่

00:03:1300:03:15 habit formation ตั้งแต่สมองสวนหน้าใน

00:03:1500:03:18 การคุมพวกนี้นะครับอ้อแล้วก็ไอการฝึก

00:03:1800:03:20 awareness เนี่ยมันไม่ได้ได้ผลใน 1

00:03:2000:03:22 อาทิตย์แรก 1 เดือนแรกนะครับต้องฝึกใน

00:03:2300:03:25 ระยะยาวเป็นหลักแบบ 6 เดือนขึ้นไปฮะกว่า

00:03:2500:03:27 จะเริ่มเห็นผลนะครับเพราะฉะนั้นก็ต้อง

00:03:2700:03:30 ค่อยๆฝึกกันไปนะครับไม่แปลกถ้าจะมี Set

00:03:3000:03:32 Back ว่าฉันอยากจะอยู่ใช้แล้วฝึก

00:03:3200:03:35 awareness แต่เอ๊ะถึงจุดนึงอยู่ดีก็หลุด

00:03:3500:03:38 ไปทำโดยไม่รู้ตัวนะครับไม่แปลกแค่เราค่อย

00:03:3800:03:40 ๆฝึกไปเรื่อยๆฝึกสกิลเราไปเรื่อยๆสุดท้าย

00:03:4000:03:44 เราจะเลิกพฤติกรรมพวกนี้ได้ครับ