ทำไมคนที่เป็นเบาหวานถึงไม่รู้สึกเจ็บเมื่อเท้าบาดแผลหรือเหยียบเศษแก้ว

เบาหวานลงเท้า : ศิริราช The Life ตอนสั้น [by Mahidol]

จากช่อง : Mahidol Channel มหิดล แชนแนล


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:03 (หมอ) คนไข้มีปัญหาว่าเป็นเบาหวานมานานหลายปี

00:00:0300:00:09 แล้วก็มาหาเราด้วยไปเหยียบเศษแก้ว แล้วก็มีแผลที่ฝ่าเท้า

00:00:0900:00:11 แล้วแผลมันไม่หายสักทีนะครับ

00:00:1100:00:14 วันนี้ก็มาดูว่าแผลมันหายไหม

00:00:1400:00:15 เท้าผิดรูปเป็นอย่างไร

00:00:1500:00:17 เดี๋ยวเราดูเท้ากันเลยแล้วกันนะครับ

00:00:1700:00:22 ก็จะเห็นว่าเท้าด้านขวานี่ รูปเท้ายังปกตินะครับ

00:00:2300:00:26 เห็นเท้าด้านซ้ายไหม เท้ามันแปร มันเบ้

00:00:2600:00:28 (กิ๊ฟ) เบี้ยวออกไปด้านข้าง (หมอ) เบี้ยวออกไปด้านข้างครับ

00:00:2800:00:31 (หมอ) ซึ่งภาษาแพทย์นี่ อย่างนี้เขาเรียกว่า "เท้าแบน"

00:00:3100:00:34 แล้วก็มีปลายเท้าบิดออกไปด้านนอกนะครับ

00:00:3400:00:38 ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากกระดูกมันทรุดไปแล้ว

00:00:3800:00:44 ลักษณะกระดูกตรงนี้นะครับ ตรงกลางฝ่าเท้านี่มันทรุดลงไปเลยนะครับ

00:00:4400:00:46 จากการที่มีความเสื่อม

00:00:4600:00:48 แล้วคุณป้าไม่รู้สึก

00:00:4800:00:53 คือข้อคงเคยอักเสบ แล้วกระดูกมันก็เลยทรุดไป

00:00:5300:00:56 แล้วก็คุณป้าก็ยังไม่เจ็บ เพราะว่าปลายประสาทมันไม่ดี

00:00:5600:00:58 ก็เดินไปจนเท้าเบี้ยวไปเรื่อย

00:00:5800:01:01 (กิ๊ฟ) ที่คุณหมอบอกว่า ปลายประสาทไม่รับรู้นี่

00:01:0100:01:02 คือเกิดจากโรคเบาหวาน

00:01:0200:01:04 (หมอ) เกิดจากเบาหวานครับ ใช่

00:01:0400:01:06 (กิ๊ฟ) พอเป็นเบาหวานปั๊บ ปลายประสาทมันไม่รับรู้

00:01:0600:01:06 (หมอ) ครับ

00:01:0600:01:07 (กิ๊ฟ) พอเรา...

00:01:0700:01:10 (หมอ) เหยียบไป กระดูกมันทรุด ก็ไม่เจ็บ

00:01:1000:01:11 ก็เหยียบต่อไปอีก

00:01:1100:01:12 (กิ๊ฟ) จนมันเบี้ยวออกด้านข้าง

00:01:1200:01:15 (หมอ) จนมันเบี้ยวออกไปด้านข้าง ใช่ครับ

00:01:1500:01:16 ก็จะเกิดการอักเสบ

00:01:1600:01:19 (หมอ) แล้วก็ซ่อมตัวเองจนมันหายเจ็บ

00:01:1900:01:19 (กิ๊ฟ) ครับ

00:01:1900:01:23 (หมอ) แต่คนที่เป็นเบาหวานนี่ กลไกนี้มันหายไปนะครับ

00:01:2300:01:26 ก็เลยทำให้เกิดแผล เกิดอะไรได้ง่าย

00:01:2600:01:28 (กิ๊ฟ) คือมันไม่เจ็บ พอไม่เจ็บก็เดินไปเรื่อย ๆ

00:01:2800:01:32 (หมอ) ใช่ครับ บางคนมีเศษหินอยู่ในรองเท้า

00:01:3200:01:35 แล้วหินมันก็ทิ่มไปทิ่มมา ทิ่มมาทิ่มไป ถูไปถูมา

00:01:3600:01:37 (กิ๊ฟ) ยังไม่รู้สึกเลย (หมอ) ยังไม่รู้สึกเลย

00:01:3700:01:41 (หมอ) ถอดออกมาอีกที เลือดเต็มถุงเท้า แต่ไม่เจ็บ

00:01:4100:01:43 (กิ๊ฟ) แล้วตอนนั้น คุณป้าก็ไม่เจ็บจริง ๆ (คนไข้) ไม่เจ็บ

00:01:4300:01:44 (หมอ) ไม่เจ็บครับ

00:01:4400:01:46 (กิ๊ฟ) แก้วบาดก็ไม่เจ็บ (คนไข้) ไม่เจ็บค่ะ

00:01:4600:01:48 (กิ๊ฟ) เหลือเชื่อ ผมเพิ่งเคยได้ยิน (หมอ) ครับ

00:01:4800:01:53 (คนไข้) จนแผลที่ตำนะ ขาข้างนี้แดงก่ำเลย

00:01:5300:01:54 ถึงได้มาหาหมอ

00:01:5400:01:59 (หมอ) ก็เลยทำให้เกิดเท้าผิดรูป แล้วยังไม่มีอาการ ไม่รู้ตัว

00:01:5900:02:00 (กิ๊ฟ) เห็นแล้ว กระดูกทรุด มันไม่เป็นรูปเหมือนที่เราเห็น

00:02:0000:02:03 (หมอ) ครับกระดูกทรุด แต่ว่าด้านข้างนะครับ

00:02:0300:02:07 ด้านข้างจะมีกระดูกนูนออกมานิดเดียว เห็นไหมตรงนี้มันจะนูน

00:02:0700:02:10 แต่ว่ามันยังอยู่แนวเดียว กับส้นเท้ากับปลายเท้า

00:02:1000:02:14 อันนี้ยังโชคดีเพราะว่ามันยังไม่ทิ่มพื้น

00:02:1400:02:18 เพราะฉะนั้น เราก็จะส่งไปทำรองเท้าพิเศษ

00:02:1800:02:20 เหมือนที่คุณป้าใส่อยู่

00:02:2000:02:22 นี่คือ เป็นรองเท้าพิเศษ

00:02:2200:02:24 (กิ๊ฟ) อ๋อ สั่งมาเฉพาะเท้าคุณป้าเลย

00:02:2400:02:26 (หมอ) เราก็จะปั๊มรูปเท้า (กิ๊ฟ) ครับ

00:02:2600:02:28 (หมอ) เพื่อที่จะให้น้ำหนักกระจายทั่ว ๆ ไป

00:02:2800:02:30 แล้วรองเท้ามันจะนิ่ม

00:02:3000:02:31 (กิ๊ฟ) นิ่มมาก

00:02:3100:02:33 (หมอ) โดนแล้วก็ไม่เจ็บ

00:02:3300:02:36 เพราะฉะนั้น การรักษาก็คือ ปรับรองเท้าอย่างเดียว

00:02:3600:02:37 บางคนไม่โชคดีอย่างนี้

00:02:3700:02:41 คือเบี้ยวเยอะ เราต้องมาแก้ เรียงกระดูกใหม่

00:02:4100:02:43 ก็คือ ไปทำให้มันหักใหม่

00:02:4300:02:45 แล้วก็มาเรียงให้มันตรง

00:02:4500:02:49 เพื่อ...พูดตรง ๆ คือ รักษาเท้าไว้ ไม่ให้ถูกตัด

00:02:4900:02:52 เพราะว่าถ้าเบี้ยวมาก ๆ แล้วมันจะเกิดแผลเรื้อรัง

00:02:5200:02:54 และรักษาไม่หาย ก็จะต้องถูกตัด

00:02:5400:02:56 (กิ๊ฟ) คนทั่วไปที่ดูรายการนี้นะ (หมอ) ครับ

00:02:5600:02:57 (กิ๊ฟ) ควรจะทำตัวอย่างไรดีคุณหมอครับ

00:02:5800:02:59 (หมอ) ครับ อย่างแรกเลยนะครับ

00:03:0000:03:01 กลับไปคุมเบาหวาน

00:03:0100:03:03 สำคัญที่สุด

00:03:0300:03:05 แล้วก็ได้ผลดีที่สุดนะครับ

00:03:0500:03:09 แต่ว่าทำยากที่สุดนะ คือ...ตามใจปากส่วนใหญ่

00:03:0900:03:11 (กิ๊ฟ) เป็นพฤติกรรมการรับประทานอาหาร

00:03:1100:03:13 (หมอ) ใช่ครับ คือเมืองไทยอาหารเยอะ

00:03:1300:03:16 มันจะมีน้ำตาลในเลือดและน้ำตาลสะสมนะครับ

00:03:1600:03:18 ถ้าคุมน้ำตาลในเลือดได้ดี

00:03:1900:03:23 แต่น้ำตาลสะสมไม่ดี แปลว่าระหว่างวันมีความสวิงนะครับ

00:03:2300:03:26 เพราะฉะนั้น ต้องคุมน้ำตาลสะสมให้อยู่นะครับ

00:03:2600:03:27 ถ้าน้ำตาลสะสมดี

00:03:2700:03:31 การถูกทำลายของปลายประสาทส่วนปลายก็จะน้อย

00:03:3100:03:35 ก็จะไม่ขึ้นตา จะไม่ไปไต จะไม่ไปเท้านะครับ

00:03:3600:03:38 พวกนี้ป้องกันได้ดีที่สุดเลย