ไตทำงานอย่างไรในการควบคุมปริมาณน้ำในร่างกาย

ไตของคุณทำงานอย่างไร - Emma Bryce

จากช่อง : จงใฝ่รู้อยู่เสมอ — TED-Ed


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0600:00:08 มันเป็นวันที่อากาศร้อน

00:00:0800:00:10 และคุณเพิ่งจะดื่มน้ำเข้าไปหลายแก้ว

00:00:1000:00:12 แก้วแล้วแก้วเล่า

00:00:1200:00:16 เบื้องหลังความอยากเข้าห้องน้ำที่ตามมา เกิดจากอวัยวะรูปร่างเหมือนถั่วสองอัน

00:00:1600:00:19 ที่ทำงานเหมือนตัวตรวจจับภายในอันละเอียดอ่อน

00:00:1900:00:22 มันปรับสมดุลย์ของปริมาณน้ำในร่างกายของคุณ

00:00:2200:00:24 ตรวจจับของเสียในเลือด

00:00:2400:00:26 และรู้ว่าเมื่อไรจะปลดปล่อยวิตามิน เกลือแร่

00:00:2600:00:29 และฮอร์โมนที่คุณต้องการในการดำรงชีวิต

00:00:2900:00:31 ทักทายไตของคุณหน่อย

00:00:3100:00:35 หน้าที่หลักของอวัยวะนี้คือ การกำจัดของเสีย

00:00:3500:00:38 และเปลี่ยนมันเป็นปัสสาวะ

00:00:3800:00:41 เลือดจำนวนแปดลิตรในตัวเราไหลผ่านไต

00:00:4100:00:44 ประมาณ 20-25 เที่ยวในแต่ละวัน

00:00:4400:00:51 หมายความว่า เมื่อรวมกันแล้วอวัยวะนี้ กรองเลือด 180 ลิตร ทุก 24 ชั่วโมง

00:00:5100:00:54 ส่วนประกอบในเลือดคุณ เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

00:00:5400:00:56 ขณะที่คุณกินอาหารและน้ำ

00:00:5600:01:00 ซึ่งอธิบายว่าทำไมไตถึงต้องทำงานตลอดเวลา

00:01:0000:01:04 เลือดผ่านเข้าไตทางเส้นเลือดแดง ที่แตกแขนงออกไป

00:01:0400:01:09 จนกลายเป็นเส้นเลือดเล็กๆ ที่พันรอบหน่วยพิเศษภายใน

00:01:0900:01:11 ที่เรียกว่า หน่วยไต (nephron)

00:01:1100:01:12 ในไตแต่ละข้าง

00:01:1200:01:17 หนึ่งล้านหน่วยไตรวมกันเป็น ชุดเครื่องกรองและตัวตรวจจับอันทรงพลัง

00:01:1700:01:20 ที่กรองเลือดอย่างพิถีพิถัน

00:01:2000:01:22 นี่คือสิ่งที่แสดงให้เห็นว่า ระบบรับสัญญาณภายใน

00:01:2200:01:25 ละเอียดอ่อนและแม่นยำเพียงใด

00:01:2500:01:30 ในการกรองเลือด แต่ละหน่วยไต ใช้อุปกรณ์ทรงพลังสองชนิด

00:01:3000:01:37 อันที่เป็นโครงสร้างก้อนกลมๆ เรียกว่า โกลเมอรูลัส และท่อที่เป็นเส้นยาวเหมือนหลอดกาแฟ

00:01:3700:01:41 โกลเมอรูลัสทำหน้าที่เหมือนตัวกรอง ที่อนุญาตให้สารบางชนิด

00:01:4100:01:45 เช่น วิตามิน และเกลือแร่ ผ่านเข้าไปในท่อ

00:01:4500:01:47 หน้าที่ของท่อนี้คือ

00:01:4700:01:51 ตรวจจับว่าสารใดเป็นที่ต้องการของร่างกาย

00:01:5100:01:54 แล้วดูดซึมกลับในปริมาณที่ร่างกายต้องการ

00:01:5400:01:57 เพื่อให้มันสามารถไหลเวียนในเลือดได้อีก

00:01:5700:02:00 แต่เลือดไม่เพียงแต่ จะลำเลียงสารที่มีประโยชน์เท่านั้น

00:02:0000:02:02 มันยังมีของเสียด้วย

00:02:0200:02:05 และหน่วยไตก็ต้องจัดการให้ได้ว่า จะทำอย่างไรกับมัน

00:02:0500:02:09 ท่อจะตรวจจับสารที่ร่างกายไม่ต้องการ

00:02:0900:02:12 เช่น ยูเรีย ที่เหลือจากการย่อยสลายโปรตีน

00:02:1200:02:15 และขับมันออกมาเป็นปัสสาวะออกจากไต

00:02:1500:02:19 ผ่านท่อของเสียยาวๆ ที่เรียกว่า ท่อไต (ureter)

00:02:1900:02:23 ท่อไตนี้ส่งต่อของเสียไปยังกระเพาะปัสสาวะ เพื่อจะปล่อยทิ้ง

00:02:2300:02:26 ออกไปนอกร่างกายอย่างถาวร

00:02:2600:02:28 ในปัสสาวะมีน้ำด้วย

00:02:2800:02:31 ถ้าไตตรวจจับว่ามีน้ำมากไปในเลือดของคุณ

00:02:3100:02:34 ตัวอย่างเช่น เมื่อคุณดื่มน้ำอั้กๆ ทีละหลายๆ แก้ว

00:02:3400:02:38 มันส่งน้ำส่วนเกินไปยังกระเพาะปัสสาวะ เพื่อขับออก

00:02:3800:02:41 แต่ถ้าหากระดับน้ำในเลือดต่ำ

00:02:4100:02:44 ไตจะปล่อยน้ำบางส่วนเข้ากระแสเลือดทันที

00:02:4400:02:48 ซึ่งหมายความว่า ในปัสสาวะจะมีปริมาณน้ำน้อยลง

00:02:4800:02:52 นี่คือเหตุผลว่า ทำไมปัสสาวะจึงเหลืองขึ้น เมื่อคุณขาดน้ำ

00:02:5200:02:56 ไตควบคุมสมดุลย์ระดับของเหลวในร่างกาย ด้วยการควบคุมน้ำ

00:02:5600:03:00 แต่การควบคุมที่ละเอียดอ่อนนี้ ไม่ใช่ความสามารถเพียงอย่างเดียวของไต

00:03:0000:03:03 อวัยวะนี้มีสามารถกระตุ้นวิตามินดี

00:03:0300:03:08 ให้หลั่งฮอร์โมนเรนนิน (renin) ที่เพื่มความดันเลือด

00:03:0800:03:11 และฮอร์โมนอีกตัวชื่อ อีริโทรพอยอิติน (erythropoietin)

00:03:1100:03:14 ที่เพิ่มการสร้างเม็ดเลือด

00:03:1400:03:19 ถ้าไม่มีไต ของเหลวในร่างกายของเรา คงปราศจากการควบคุม

00:03:1900:03:24 ทุกครั้งที่เรารับประทานอาหาร เลือดเราจะได้รับสารที่ไม่ได้กรองอีกจำนวนหนึ่ง

00:03:2400:03:29 ไม่ช้า ของเสียที่ก่อตัวขึ้นจะท่วม ระบบของเราและเราจะตาย

00:03:2900:03:32 ดังนั้น ไตแต่ละข้างไม่เพียงแต่ทำให้ทุกอย่าง ทำงานไปได้อย่างราบรื่น

00:03:3200:03:34 มันยังทำให้เรามีชีวิตอยู่ได้

00:03:3400:03:38 โชคดีนะที่เรามีไตสองอัน