โรคใดบ้างที่ต้องใช้การกลืนแป้งแบเรียมในการวินิจฉัย

[Clip] ศิริราช The Life [by Mahidol] รู้จักการเอ็กซเรย์แบบกลืนแป้ง สำหรับวินิจฉัยโรคทางเดินอาหาร

จากช่อง : Mahidol Channel มหิดล แชนแนล


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0100:00:12 [เพลง]

00:00:1200:00:16 อาจารย์ครับอืเอ่อเรานัดกันว่าจะพาพามาดู

00:00:1600:00:18 เครื่องเเลที่ต้องกลืนแป้งแต่นี่มันเป็นเ

00:00:1800:00:21 เรียกเป็นสีเฮะสีแดงสีขาวมันเป็นน้ำคือ

00:00:2100:00:23 อะไรครับอาจารย์ครับอันนี้จริงๆก็คือแป้ง

00:00:2300:00:26 อ่ะครับะแป้งสำหรับผู้ป่วยที่จะใช้กลืน

00:00:2600:00:28 ครับสีขาวๆที่เห็นอยู่เนี่ยครับสมัยนี้

00:00:2800:00:31 เป็นน้ำแล้วครับก็ดื่มได้เลยดื่มได้เลย

00:00:3100:00:33 ครับผสมมาเสร็จไอ้แป้งที่ว่าที่เราเห็น

00:00:3300:00:35 เนี่ยเดี๋ยวนี้เป็นของเหลวละใช่มันมีชื่อ

00:00:3600:00:37 ว่าอะไรครับไอ้แป้งนี้ครับชื่อ

00:00:3700:00:41 แบเรียมซัลเฟตครับแบเรียมซัลเฟตใช่ครับ

00:00:4100:00:43 มันมีผลยังไงเมื่อทานเข้าไปแล้วครับกับ

00:00:4300:00:45 เครื่องเกรยครับแบเรียมนี่ก็จัดว่าเป็น

00:00:4500:00:48 โลหะชนิดหนึ่งในตามตารางธาตุนะครับทาง

00:00:4800:00:52 เคมีซึ่งเมื่อทานเข้าไปก็จะทึบรังสีครับ

00:00:5200:00:54 สามารถที่จะเกิดความแตกต่างระหว่างเนื้อ

00:00:5400:00:56 เยื่อได้เนื้อเยื่อของเราเนี่ยอ่าทำให้

00:00:5600:00:59 รู้ว่าอันนี้เ่อแป้งเข้าไปเคลือบอวัยยวะ

00:00:5900:01:03 ภายในเช่นหลอดอาหารกระเพาะลำไส้ครับแสดง

00:01:0300:01:05 ว่าดื่มนี่แล้วปั๊บเนี่ยมันก็จะเข้าไปทำ

00:01:0500:01:08 ให้เราดูในภาพฟิล์มเซเรย์แล้วเนี่ยมันออก

00:01:0800:01:10 มาเป็นรูปร่างอวัยวะภายในของเราเลยอย่าง

00:01:1000:01:12 งั้นเลยใช่ครับก็จะเห็นผลวินิจฉัยทแ

00:01:1200:01:15 วินิจฉัยได้ครับมีพยาที่สภาพก็เห็นครับ

00:01:1500:01:17 แล้วน้ำแดงนี่มาเกี่ยวอะไรครับน้ำแดงนี่

00:01:1700:01:20 คือส่วนประกอบครับเราเรียนรู้มาว่าคนไข้

00:01:2000:01:23 ดื่มแป้งเฉยๆได้ลำบากครับหากผสมเข้าไป

00:01:2300:01:26 แล้วรสชาติกลิ่นต่างๆชวนดื่มมากขึ้นครับ

00:01:2600:01:28 อ๋อขนาดนั้นเลยเหรอฮะครับลองผสมเทเข้าไป

00:01:2800:01:30 ครับเหมือนนมเย็นเลยครับเอาจริงๆนะฮะครับ

00:01:3000:01:33 เอาเลยครับเทเลยนะฮะหมดเลยปเทเทหมดเลยก็

00:01:3300:01:34 ได้

00:01:3400:01:38 ครับครับแล้วเมื่อเราเขย่าหรือว่ากวนแล้ว

00:01:3800:01:41 สภาพมันก็จะเป็นสีชมพูเรื่อๆครับเหมือนนม

00:01:4100:01:44 เย็นเหมือนนมเย็นแล้วก็รสชาติดีขึ้นมากที

00:01:4400:01:46 เดียวหลังจากนั้นก็คนแล้วฮะครับเพื่อรส

00:01:4600:01:51 ชาติที่ดีขึ้นใช่ๆครับผมเพิ่งรู้แล้วไงฮะ

00:01:5100:01:54 คุณหมอครับเริ่มเห็นเป็นสีชมพูแล้วครับ

00:01:5400:01:56 กลิ่นเหมือนน้ำแดงเลยคือก่อนที่จะมา

00:01:5600:01:59 เซเรย์แบบเนี้ยต้องอดอาหารมาก่อนมั้ยครับ

00:01:5900:02:02 ควรอดอาหารอันนี้จะแตกต่างจากการเซเรย์

00:02:0200:02:04 เครื่องที่ผ่านมาใช่ครับเครื่องนี้ต้องอด

00:02:0400:02:07 อาหาร 4-6 ชั่วโมงใช่ครับเพื่อให้อวัยวะ

00:02:0700:02:10 ภายในกระเพาะำไส้ไม่มีมีอาหารอหารอยู่

00:02:1000:02:13 เวลาที่เรากลืนไปเราจะบอกให้คนไข้กลืนไป

00:02:1300:02:16 ด้วยและเราทำการบันทึกภาพหรือถ่าย xray

00:02:1600:02:19 ไปด้วยครับพร้อมที่กับคนไข้กลืนแป้งกับ

00:02:1900:02:20 กลืนแป้งเลยครับในเวลาเดียวกันเลยในเวลา

00:02:2100:02:23 เดียวกันเพื่อให้เห็นตั้งแต่จุดเริ่มต้น

00:02:2300:02:27 ว่านับตั้งแต่กินเข้าไปกลืนลงมาผ่านหลอด

00:02:2700:02:29 อาหารแล้วหลอดอาหารมีการเคลื่อนไหวในลักษ

00:02:2900:02:33 ขณะไหนลงสู่กระเพาะอาหารและลำไส้เคลื่อน

00:02:3300:02:35 ไหวไปตามเกณฑ์ปกติหรือไม่ออแสดงว่า

00:02:3500:02:37 เครื่องนี้เป็นภาพเคลื่อนไหวเหรอฮะครับ

00:02:3700:02:40 สามารถบันทึกภาพต่อเนื่องได้ครับอ๋อมัน

00:02:4000:02:42 เป็นภาพนิ่งแต่สามารถบันทึกต่อเนื่องคือ

00:02:4200:02:46 ถ่ายหลายครั้งๆๆๆๆๆอย่างงั้นจนเหมือนกับ

00:02:4600:02:48 ภาพเคลื่อนไหวได้เลยครับอ่าแล้วพอเอาภาพ

00:02:4800:02:50 มาต่อกันมันก็จะดูเหมือนภาพนี้เคลื่อนไหว

00:02:5000:02:53 ใช่ครับมันจะเห็นอวัยวะภายในทำงานว่าถูก

00:02:5300:02:55 ต้องหรือเปล่าอย่างงั้นครับถูกต้องครับ

00:02:5500:02:57 ถ้าอย่างงั้นเนี่ยคนไข้เวลาเซเรย์ก็ต้อง

00:02:5800:03:00 ดื่มพร้อมกับคุณหมอทำงานไปด้วยพร้อมใช่

00:03:0000:03:02 ครับพร้อมกันแล้วดื่มแป้งแบบนี้เข้าไป

00:03:0200:03:04 เนี่ยมันเป็นอันตรายต่อร่างกายหรือว่าตก

00:03:0400:03:06 ค้างภายในร่างกายมั้ยครับอครับถ้าแป้งแรล

00:03:0600:03:09 ซัลเฟตแล้วไม่มีอันตรายต่อร่างกายเราแล้ว

00:03:0900:03:13 ก็ถูกขับโดยการเ่อถ่ายออกมาตามปกติอย่าง

00:03:1300:03:16 ทุกวันที่เราถ่ายออกมานี่แหละครับก็คือ

00:03:1600:03:17 ร่างกายสามารถขับออกไปได้ขับออกไปได้ทั้ง

00:03:1800:03:20 หมดเลยครับอ๋อปลอดภัยนะกลืนได้ไม่ต้อง

00:03:2000:03:22 ห่วงไม่มีเอฟเฟคปลอดไม่มีผลครับนะครับ

00:03:2200:03:25 แล้วโรคแบบไหนครับที่จะต้องอาศัยเครื่อง

00:03:2500:03:27 แล้วก็การกลึงแป้งแบบนี้ครับออครับโรคที่

00:03:2700:03:30 มีข้อบ่งชี้ทำนองว่ามีการเปลี่ยนแปลงของ

00:03:3000:03:34 ระบบทางเดินอาหารเช่นเป็นแผลในกระเพาะแผล

00:03:3400:03:37 ของหลอดอาหารหรือโรคมะเร็งตามกระเพาะลำ

00:03:3700:03:41 ไส้เล็กลำไส้ใหญ่พญาซิสภาพเหล่านี้เราจะ

00:03:4100:03:44 อาศัยกลืนแป้งหรือสวนแป้งทามทวารหนัก

00:03:4400:03:47 เพื่อให้เห็นครบถ้วนของอ่าพยาที่ิสภาพ

00:03:4700:03:51 ครับอ๋อแสดงว่าเเรียกว่าแต่ละโรคพอเรา

00:03:5100:03:54 กลืนแป้งเข้าไปปั๊บมันจะบ่งบอกออกมาเป็น

00:03:5400:03:56 ภาพไม่เหมือนกันเลยระหว่างคนปกติกับคน

00:03:5600:04:01 เป็นโรคเหมือนใช่่ครับ

00:04:0100:04:03 การกลืนแป้งถือเป็นอีกหนึ่งความก้าวหน้า

00:04:0400:04:06 ในการตรวจซึ่งขั้นตอนการตรวจก็ต้องฉาย

00:04:0600:04:10 รังสีเซเรย์ในขณะที่คนไข้กำลังดื่มน้ำ

00:04:1000:04:16 หรือแป้งแบเรียมที่ว่านี่แหละ

00:04:1600:04:20 ครับเอาล่ะครับตอนนี้เราก็เเยคนไข้เรียบ

00:04:2000:04:21 ร้อยแล้วนะครับคุณหมอครับแต่ทานี้ต้องบอก

00:04:2100:04:24 คุณผู้ชมก่อนว่าการเซเรย์แบบเนี้ยก็จะ

00:04:2400:04:26 เป็น 2 มิติเหมือนกับเครื่องเเรก่อนหน้า

00:04:2600:04:30 นี้แต่เครื่องนี้พิเศษตรงที่ว่าสามาถถ่าย

00:04:3000:04:33 ภาพนิ่งนี่นะฮะได้หลายช็อตเห็นบอกว่า

00:04:3300:04:36 วินาทีนึงถ่ายได้ 3 ภาพ 3 ภาพครับเพราะ

00:04:3600:04:38 ฉะนั้นระหว่างที่คนไข้กำลังกลื่นแป้งลงไป

00:04:3800:04:40 เา้าก็จะเก็บภาพไปเรื่อยๆเก็บภาพนิ่งไป

00:04:4000:04:43 เรื่อยๆแล้วสุดท้ายเอาภาพแต่ละภาพมาเรียง

00:04:4300:04:46 กันใช่ครับดูติดต่อกันเราก็จะดูเหมือนภาพ

00:04:4600:04:47 นั้นเคลื่อนไหว

00:04:4700:04:50 ได้เพื่อที่จะดูอะไรนะฮะดูว่าลักษณะภายใน

00:04:5000:04:53 ของคนไข้ปกติหรือเปล่าใช่ครับอเดี๋ยวเรา

00:04:5300:04:55 มาไล่ดูทีละภาพไล่ไปเรื่อยๆเหมือนภาพ

00:04:5500:04:57 เคลื่อนไหวให้คุณหมอเลื่อนเลยนะครับมัน

00:04:5700:04:59 ยังไงมันจะบ่งบอกอะไรยังไงครับครับเรา

00:04:5900:05:02 เริ่มต้นต้นจากบริเวณรูปนี้เป็นภาพของผู้

00:05:0200:05:04 ป่วยนะครับอยู่ในท่านอนคว่ำเราจะเห็นสี

00:05:0400:05:07 ขาวๆบริเวณช่องปากอันนี้ล่ะครับคือแป้ง

00:05:0700:05:09 ที่ทานเข้าไปที่ตอนแรกที่คุณหมอบอกให้อม

00:05:1000:05:12 เอาไว้ในปากอย่างั้นอันนี้คืออมไว้อยู่

00:05:1200:05:14 ใช่ครับแล้วก็จะเห็นได้ว่าเมื่อเทียบกัน

00:05:1400:05:17 กับตัวกระดูกมีลักษณะทึบรังสีเช่นเดียว

00:05:1700:05:19 กันอเพราะฉะนั้นสิ่งนี้เราจึงบางครั้ง

00:05:1900:05:22 เรียกมันว่าสารทึบรังสีคือแป้งนี่แหละคือ

00:05:2200:05:25 แป้งเนี่ยเป็นหนึ่งในสารทึบรังสีจากนั้น

00:05:2500:05:28 มาดูการที่คนไข้กลืนนะครับเราเลื่อนภาพที

00:05:2800:05:31 ละส่วนอันนี้กลืนเข้ามาตรงบริเวณส่วนของ

00:05:3100:05:35 ไฮโฟซึ่งเป็นต้นทางของตัวหลอดอาหารครับ

00:05:3500:05:38 แล้วก็เริ่มเห็นหลอดอาหารเป็นท่อต่ำลงมา

00:05:3800:05:41 แสดงว่าหลอดอาหารของเรามันมันยืดหดได้ฮะ

00:05:4100:05:43 ในส่วนนี้มันมันใหญ่นะถูกต้องครับเวลาไม่

00:05:4300:05:46 มีอาหารมันก็จะแฟบขมันจะเล็กนะฮะใช่แต่พอ

00:05:4600:05:49 กลืนลงไปปบมันอยู่ก็ก็จะขยายครับเอตาม

00:05:4900:05:52 ลักษณะของอาหารที่เข้าไปโอ้โหครับมาลงสู่

00:05:5200:05:55 ระดับช่องอกก็มีหลอดอาหารอยู่ภายในช่องอก

00:05:5500:05:58 ของเรานะครับไหลลงมาลนี่อยู่ช่วงอกละใช

00:05:5800:06:01 ใช่ครับอืก็ต่อลงไปเรื่อยๆก็ดูติดตามจะ

00:06:0100:06:05 เห็นได้ว่าผนังของหลอดอาหารนี้เรียบดีฮะ

00:06:0500:06:07 อย่างนี้กรณีนี้ไม่มีโรคอะไรอ๋อแสดงว่า

00:06:0800:06:11 บางคนคนไข้บางคนที่เป็นโรคเนี่ยในหลอด

00:06:1100:06:13 อาหารมันจะไม่เป็นเส้นเรียบอย่างงี้เรียบ

00:06:1300:06:15 อย่างงมันจะตะปุ่มตะป่ำขึ้นมาเลยใช่ครับ

00:06:1500:06:19 เป็นรอยสีดำๆขุขระไม่ราบเรียบถ้าเกิดมี

00:06:1900:06:21 ตะปุ่มตะป่ำยื่นขึ้นมาอย่าเงี้ยอันนี้มี

00:06:2100:06:24 ความผิดปกติใช่ครับอาจจะเป็นพวกเป็น

00:06:2400:06:26 มะเร็งก็จะเป็นก้อนยื่นหรือว่าเป็นแผลของ

00:06:2600:06:30 หลอดอาหารเช่นหลอดอาหารอักเสบมีแผลก็จะ

00:06:3000:06:32 สามารถเห็นได้ครับซึ่งไม่เหมือนกับรูปนี้

00:06:3200:06:33 เลย

00:06:3300:06:36 [เพลง]

00:06:3600:06:39 ครับภาพเหล่านี้เนี่ยมันมันช่วยวงการ

00:06:3900:06:41 แพทย์ยังไงบ้างครับครับคือเปลี่ยนจากโรค

00:06:4100:06:44 ซึ่งไม่สามารถวินิจฉัยได้เลยคือบางทีถ้า

00:06:4400:06:47 เราย้อนกลับไปเป็นภาพเซเรย์ทั่วไปกว่าที่

00:06:4700:06:50 เราจะรู้ว่ามีกระเพาะทะลุก็ต่อเมื่อ

00:06:5000:06:52 กระเพาะนั้นต้องทะลุไปเรียบร้อยจนกระทั่ง

00:06:5200:06:56 มีอากาศรั่วออกมาในช่องท้องถึงจะเเรปกติ

00:06:5600:06:58 แล้วเออกมาเห็นเป็นภาพว่ากระเพาะรั่วใช่

00:06:5800:07:01 ครับแต่ถ้ามีมีอย่างนี้เราสามารถวินิจฉัย

00:07:0100:07:04 ได้ตั้งแต่เริ่มเป็นแผลในกระเพาะเล็กๆยัง

00:07:0400:07:06 ไม่ทะลุพอปวดท้องเนี่ยนะคนไข้มาเราให้

00:07:0600:07:08 กลืนแป้งเราจะเห็นแล้วว่ากระเพาะเริ่มมี

00:07:0800:07:10 ปัญหาอ่าอย่างงั้นไม่ต้องรอกระเพาะทะลุ

00:07:1000:07:13 เหมือนจวัเพราะรักษาได้ทันท่วงทีได้ทัน

00:07:1300:07:14 ท่วงทีครับโอถือว่าเป็นประโยชน์มากนะฮะ

00:07:1400:07:17 ครับอโอเคครับ

00:07:1700:07:24 [เพลง]