ภาวะขาดประจําเดือนมีผลข้างเคียงอย่างไรบ้าง และควรดูแลตัวเองอย่างไร

ขาดประจําเดือน ประจำเดือนไม่มา ( Amenorrhea ) โดยไม่ได้ตั้งครรภ์ รพ.รามา

จากช่อง : หมอเฉพาะทางบาทเดียว


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:03 สวัสดีค่ะ คุณผู้ชมค่ะ พบกับรายการ health me please

00:00:0300:00:07 โดยโรงพยาบาลรามาธิบดีค่ะ อ้าว น้องดาว เอ่อ

00:00:0700:00:11 เป็นอะไรนั่งหน้าเครียดซะขนาดเนี้ย ก็เนี้ยพี่แม

00:00:1100:00:14 ช่วงเนี้ยมีเรื่องให้คิดเยอะมากเลยอ่ะ อ่าอ่า ไหนจะเรื่องงาน

00:00:1400:00:18 เรื่องเรียน เออ แล้วประจําเดือนก็มามาหายหายด้วย

00:00:1800:00:20 อ๋อหรอ เป็นเพราะเครียดมากเกินไปรึเปล่าค่ะ

00:00:2000:00:22 ประจําเดือนถึงไม่มา พี่ว่ามีส่วนน่ะ

00:00:2200:00:26 เพื่อนพี่บางคนน่ะ ก็มาเร็วบ้าง หรือบางทีก็มาช้า หรือบางคนน่ะ

00:00:2600:00:30 ไม่มาเป็นเดือนเดือน หลายเดือนเลย ไม่ได้ท้องน่ะ

00:00:3000:00:33 และแต่ก็ปวดประจําเดือนด้วย มีด้วยหรอค่ะ

00:00:3300:00:38 มีจริงจริงค่ะคุณดาว ซึ่งเราเรียกภาวะนี้ว่าภาวะขาดประจําเดือนค่ะ

00:00:3800:00:42 อืม ผู้หญิงเราเนี้ยนะคะ เมื่อเข้าสู่ช่วงวัยรุ่นคืออายุประมาณสิบเอ็ดถึงสิบสี่ปีเนี้ย

00:00:4200:00:45 อ่า จะมีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนภายในร่างกาย

00:00:4500:00:49 ค่ะ แล้วก็ทําให้ทุกทุกเดือนของเราเนี้ยมีประจําเดือนออกมา

00:00:4900:00:52 อืม ก็จะมีสักประมาณสองถึงเจ็ดวัน

00:00:5200:00:57 แต่ว่าถ้าเกิดภาวะผิดปกติอย่างใดอย่างหนึ่งขึ้นมาเนี้ย ก็จะทําให้ไม่มีประจําเดือนออกมาเลย

00:00:5700:01:00 อืม แล้วก็จะเรียกว่าภาวะขาดประจําเดือน

00:01:0000:01:04 อ๋อ หรือภาษาอังกฤษเรียกว่า Amenorrhea นี่แหละค่ะ

00:01:0400:01:08 โดยภาวะขาดประจําเดือนนี้ ทางการแพทย์จะแบ่งออกเป็นสองประเภทคือ

00:01:0800:01:10 หนึ่ง ภาวะประจําเดือนขาดแบบปฐมภูมิ

00:01:1000:01:15 หรือ หมายถึง สตรีที่เมื่ออายุสิบหกปี

00:01:1500:01:20 แล้วยังไม่เคยมีประจําเดือนมาก่อนเลย รวมถึงไม่มีลักษณะทางเพศสตรี

00:01:2000:01:26 เช่น การขยายของเต้านม สะโพก สอง ภาวะประจําเดือนขาดแบบทุติยภูมิ

00:01:2600:01:31 หรือ หมายถึง การที่สตรีเคยมีประจําเดือนมาก่อน

00:01:3100:01:34 แต่ต่อมา ประจําเดือนขาดหายไปอย่าง

00:01:3400:01:38 หกเดือนครับ ค่ะ ซึ่งภาวะขาดประจําเดือนเนี้ยนะคะ

00:01:3800:01:42 ก็มีสองชนิด แล้วก็มีสาเหตุที่แตกต่างกันไปด้วยค่ะ

00:01:4200:01:46 หือ เรื่องนี้สําคัญจริงจริงนะคะ พี่แมร์ ใช่อ่ะสิ

00:01:4600:01:49 นี่ขนาดเราไม่ได้มาแค่เดือนหน่อยหน่อย ก็เครียดขนาดนี้ เออเออ

00:01:4900:01:53 แล้วก็หายไปเลย จะเครียดขนาดไหน เออเออ ไม่ได้แหละ เออ

00:01:5300:01:55 หลังจากนี้ตีห้า ห้าสิบห้า ต้องตื่นขึ้นมาดูทุกวันเลยค่ะ

00:01:5500:01:59 เออเออดี แต่เออไม่ต้องเครียด ใจเย็นเย็นน่ะ ตายแล้วตกใจเลย

00:01:5900:02:04 เรื่องนี้เราจะมาคุยกันถึงสาเหตุภาวะขาดประจําเดือน จะเป็นอะไรบ้างนั้น

00:02:0400:02:08 คุณผู้หญิงห้ามพลาดนะครับ อ่ะ ตายล่ะ เมื่อวานก็เครียดใส่

00:02:0800:02:11 วันนี้มานั่งสมาธิใส่ อะไรของเธอเนี้ยดาวฉันปวดหัวไปหมดแล้วเนี้ยฮะ

00:02:1100:02:16 พี่แมร์ ค่ะ ก็เมื่อกี้ก่อนเข้ารายการคุณหมอบอกให้ผ่อนคลายไงค่ะ

00:02:1600:02:18 ผ่อนคลาย ก็เลยสงบสติอารมณ์นิดหนึ่ง

00:02:1800:02:21 เออเออ ดีค่ะ งั้นพี่แมร์คุยกับคุณหมอไปก่อนแล้วกันนะคะ

00:02:2100:02:24 เอาแล้วไง น้องขอสงบสติอารมณ์ต่อ แป๊บเดียว เออเออเอาก็ได้

00:02:2400:02:26 อ่ะงั้นหมอค่ะ งั้นเรามาคุยกันต่อ

00:02:2600:02:30 ตกลงว่าประจําเดือนขาดเนี้ย สาเหตุมาจากอะไรค่ะคุณหมอ ค่ะ

00:02:3000:02:37 แล้วก็มาเริ่มกันที่ภาวะขาดประจําเดือนแบบประถมบํารุงก่อนนะคะ ค่ะ หรือที่เรียกว่า

00:02:3700:02:42 ตัวอย่างของความผิดปกติ ตินี้ก็ได้แก่เรื่องของระบบสืบพันธุ์ทางกายวิพากษ์นะคะ

00:02:4200:02:46 ค่ะ ก็ตัวอย่างเช่นเด็กที่จะเข้าสู่วัยมีประจําเดือน

00:02:4600:02:51 แต่ว่ามีภาวะที่เยื่อพรมจารีย์ไม่ขาด ก็จะทําให้ประจําเดือนออกมาไม่ได้

00:02:5100:02:55 อ๋อ แล้วก็มีอาการปวดท้องน้อย อ๋อ นะคะ ปวดทุกเดือน

00:02:5500:03:00 แล้วก็อาจจะปวดเพิ่มมากขึ้นเรื่อยเรื่อย อ๋อ แต่ว่าไม่มีประจําเดือนออกมา

00:03:0000:03:04 ยังมีสาเหตุอื่นอื่นอีกด้วยนะครับ เช่น ร่างกายไม่พัฒนา

00:03:0400:03:09 หรือรังไข่หยุดทํางานก่อนวัยอันควร ซึ่งอาจจะเกิดความผิดปกติของโครโมโซม

00:03:0900:03:15 หากเกิดก่อนวัยรุ่นก่อนที่จะมีประจําเดือน ผู้ป่วยก็จะไม่มีประจําเดือนเลย

00:03:1500:03:18 มีการพัฒนาของร่างกายไปเป็นหญิงสมวัย สาเหตุต่อมาก็คือ

00:03:1800:03:28 มีเนื้องอกของสมองหรือมะเร็งสมองที่โตจนกดเบียดทับสมองหรือต่อมใต้สมองที่สร้างฮอร์โมนเพื่อให้มีประจําเดือน จึงทําให้ระบบการทํางานของฮอร์โมนนั้นเสียไป

00:03:2800:03:32 และส่งผลให้ไม่มีประจําเดือนนั่นเองครับ ค่ะ

00:03:3200:03:37 ซึ่งภาวะความผิดปกติแบบปฐมภูมิเนี้ยนะคะ อาจจะเจอไม่มากนะคะ

00:03:3700:03:44 แต่ว่าถ้าวัยรุ่นถึงช่วงอายุที่ควรจะมีประจําเดือนแล้วไม่มาเนี้ย ก็ควรรีบมาพบแพทย์เพื่อตรวจรักษา

00:03:4400:03:52 สาเหตุต่อไปนะคะ อ๋อ อืม เนอะ แล้วสาเหตุที่ประจําเดือนขาดประเภทต่อไปละคะคุณหมอ

00:03:5200:03:55 คุณหมอนี่บอกเลยค่ะ อยากรู้มากแล้วตอนนี้ เอาเอา

00:03:5500:03:57 นี่เธอเธอนั่งสมาธิไม่ใช่หรอ โอ้โห

00:03:5700:04:02 นี่ด้านหนึ่งเธอฟังอยู่ด้วยอย่างเงี้ยหรอ ใช่ค่ะพี่แมท

00:04:0300:04:08 พรุ่งนี้มาต่อกันที่สาเหตุของประจําเดือนขาดแบบทุติยภูมิในรายการ health me please นะครับ

00:04:0800:04:10 เมื่อวานเนี้ยเราค้างกันอยู่ที่ว่า เออเออ

00:04:1000:04:14 สาเหตุที่จะทําให้ประจําเดือนขาดประเภทต่อไปเนี้ย คืออะไรค่ะคุณหมอ

00:04:1400:04:21 ก็เมื่อวานเราคุยกันถึงเรื่องสาเหตุขาดประจําเดือนแบบปฐมภูมิ วันนี้เราก็จะคุยกันถึงสาเหตุที่เกิดจากทุติยภูมิกันนะคะ

00:04:2100:04:29 อืม ค่ะ ซึ่งสาเหตุอันดับแรกแรกที่เราต้องคิดถึงก็เรื่องของภาวะการตั้งครรภ์ค่ะ

00:04:2900:04:33 ซึ่งก็มีการวิธีการตรวจเบื้องต้นง่ายง่ายนะคะ เราก็ไปซื้อที่ตรวจที่ตามร้านมาตรวจได้นะคะ

00:04:3300:04:38 ค่ะ ค่ะแต่ว่าถ้าเกิดในกรณีที่ไม่เคยมีเพศสัมพันธ์เลย

00:04:3800:04:40 แล้วก็ประจําเดือนขาดหายไปเนี้ย อืม

00:04:4000:04:43 เราก็ต้องคิดถึงสาเหตุอื่นอื่นนะคะ

00:04:4300:04:49 ก็สาเหตุต่อไปก็อาจจะเป็นเรื่องที่เขาเรียกว่าภาวะ polyCystic overian Syndrome ค่ะ

00:04:4900:04:54 อันนี้เป็นภาวะที่เกิดจากไข่ไม่ตกเรื้อรัง อืม ที่ไม่ทราบสาเหตุนะคะ ค่ะ

00:04:5400:04:57 ถ้าเราตรวจอัลตร้าซาวด์ เราก็จะเจอฟองไข่หลายหลายใบที่รังไข่

00:04:5700:05:01 อืม อันนี้มักจะเกิดใน วัยรุ่น อ๋อ นะคะ

00:05:0100:05:04 หรือว่าเด็กที่มีภาวะอ้วน อืม นะคะ

00:05:0400:05:07 อันนี้ก็จะเกิดทําให้ประจําเดือนมาไม่สม่ําเสมอ อืม

00:05:0700:05:11 สองถึงสามเดือนมาครั้งหนึ่งอย่างเงี้ยค่ะ อืม ค่ะ

00:05:1100:05:14 รวมไปถึงภาวะอ้วนหรือว่าการใช้ยาบางอย่างนะคะ ค่ะ

00:05:1400:05:21 เช่นยาลดความดันหรือว่ามีภาวะตีบตันของช่องคลอดที่เกิดจากการอักเสบ อืม อะไรเหล่าเนี้ยนะคะ

00:05:2100:05:27 ก็เป็นสาเหตุของการขาดประจําเดือนแบบทุติยภูมิได้ค่ะ อืม อืม

00:05:2700:05:30 เกิดเป็นผู้หญิงแท้จริงน่ะ แสนลําบากจริงจริงน่ะพี่แมร์

00:05:3000:05:34 จริง นี่ถ้าเกิดใครเป็นโรคสภาวะขาดประจําเดือนแบบนี้

00:05:3400:05:38 มันมีสาเหตุมาจากอะไรแล้ว มีวิธีตรวจยังไงบ้างรึเปล่าค่ะ

00:05:3800:05:42 ค่ะ วิธีตรวจเนี้ยมีหลายวิธีนะคะ ขึ้นกับสาเหตุ ค่ะ

00:05:4200:05:48 ซึ่งก็เดี๋ยวจะได้อธิบายต่อไป วันพรุ่งนี้นะคะ ค่ะ ค่ะ

00:05:4800:05:53 ถ้าอย่างงั้นวันพรุ่งนี้คุณผู้หญิงตื่นมาเจอกัน ตีห้าสิบห้านาที เวลาดีกับรายการ

00:05:5300:05:57 health me please เอ่อ หาย กันหมดละคะพวกคุณ สองคนเลยอะคะ

00:05:5700:06:01 มาแล้ว มาแล้วค่ะพี่แมน อ้าวยังไงอ่ะ ไปไหนเนี้ย

00:06:0100:06:07 ก็เมื่อกี้น้องไปให้คุณหมอตรวจพบสาเหตุที่ประจําเดือนไม่มาแบบ เลยค่ะ อ๋อหรอ

00:06:0700:06:11 แต่ว่าไม่มีอะไรเลย อ้าวหรอ แต่คุณหมอบอกว่าให้เครียดน้อยน้อยลงเท่านั้นเองละคะ

00:06:1100:06:18 อ๋อ หมอขอบอกเลยนะคะคุณดาว ภาวะเครียดเนี้ยค่ะเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด

00:06:1800:06:21 อืม ในเรื่องของประจําเดือนที่มาขาดขาดหายหายค่ะ

00:06:2100:06:26 เออแล้วที่ไปตรวจมาเมื่อสักครู่อะคะ มันมีวิธีการตรวจยังไงกันบ้างอะคะ

00:06:2600:06:28 ก็หมอขออธิบายเป็นภาพรวมเลยนะคะ ค่ะ

00:06:2800:06:32 โดยปกติแล้วเราก็จะเริ่มจากการตรวจภาวะตั้งครรภ์ก่อนค่ะ อืมอืมอืมอืม

00:06:3200:06:38 ว่าโดยเฉพาะผู้หญิงที่อยู่ในช่วงวัยเจริญพันธุ์ ถ้าขาดประจําเดือนไปเราก็ต้องตรวจเป็นอันดับแรกเลยค่ะ

00:06:3800:06:41 ค่ะ หลังจากนั้นถ้าตรวจแล้วไม่ตั้งครรภ์เนี้ย

00:06:4100:06:44 อ่า เราก็จะตรวจวัดเรื่องของระดับฮอร์โมนในร่างกาย

00:06:4400:06:49 อืม ว่ามีอะไรผิดปกติไหม แล้วก็อาจจะตรวจอัลตร้าซาวด์เพื่อดู

00:06:4900:06:53 รังไข่นะคะ ว่ามีก้อนเนื้องอกผิดปกติไหม อืม

00:06:5300:06:57 หรือตรวจดูว่ามีฟองไข่ในรังไข่หลายหลายใบรึเปล่าค่ะ อืม เออ คุณหมอค่ะ

00:06:5700:06:59 แล้วอย่างเงี้ยค่ะ คุณผู้ชมที่ดูอยู่อ่ะนะคะ

00:06:5900:07:03 แล้วก็บางคนก็ไม่แน่ใจว่า เอ๊ะ เราเป็นภาวะขาดประจําเดือนหรือเปล่า

00:07:0300:07:07 เราต้องมีอาการผิดปกติ ยังไงเราถึงต้องมาหาคุณหมอแล้วค่ะ

00:07:0700:07:13 ก็ลองสังเกตดูว่ามีอาการผิดปกติต่อไปนี้ร่วมด้วยรึเปล่านะคะ เช่น มีเรื่องของตาพร่ามัว

00:07:1300:07:17 ปวดศีรษะ น้ํานมไหล หรือว่ามีผิวหนังชื้น

00:07:1700:07:21 เหนื่อยง่าย ลักษณะอาการผิดปกติอย่างเงี้ยค่ะ

00:07:2100:07:28 ที่จะต้องมาพบแพทย์ค่ะ แล้วอย่างงี้คนที่เป็นภาวะขาดประจําเดือนจะมีผลข้างเคียงอย่างอื่นอีกหรือเปล่าค่ะ

00:07:2800:07:31 ก็อาจจะเป็นได้นะคะ เช่น อาจจะมีอาการร้อนวูบวาบ

00:07:3100:07:36 คล้ายคล้ายกับคนหมดประจําเดือน ซึ่งอันนี้ก็เกิดจากการที่รังไข่ไม่ทํางานค่ะ

00:07:3600:07:44 แต่ไม่ต้องกังวลนะคะ เพราะยังไงพรุ่งนี้เดี๋ยวหมอจะมีคําแนะนําสําหรับผู้หญิงที่ขาดประจําเดือนมาเล่าให้ฟังค่ะ

00:07:4400:07:49 คุณหมอค่ะ แล้วอย่างงี้มีวิธีดูแลตัวเองสําหรับคนที่เป็นภาวะขาดประจําเดือนยังไงบ้างค่ะ

00:07:4900:07:53 ค่ะ หมอก็เอา ง่ายง่ายก่อนเลยนะคะ

00:07:5300:07:57 สําหรับน้องน้องที่อยู่ในวัยรุ่นอายุสิบหกปีขึ้นไปล่ะ ประจําเดือนยังไม่มา

00:07:5700:08:01 อันนี้ก็ต้องรีบมาพบสูตินรีแพทย์เลยนะคะ อืม ค่ะ

00:08:0100:08:05 แต่สําหรับผู้หญิงที่เคยมีประจําเดือนแล้ว แล้วจู่จู่ก็ขาดหายไปเนี้ย ค่ะ

00:08:0500:08:09 หมอมีคําแนะนําดังต่อไปนี้นะคะ ค่ะ

00:08:0900:08:20 อย่างแรกเลยก็ควรควบคุมอาหารและออกกําลังกายเพื่อควบคุมน้ําหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่ปกติ เพราะความอ้วนหรือผอมเกินไปก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทําให้ประจําเดือนนั้นขาดได้นะครับ

00:08:2000:08:23 ปรับพฤติกรรม ทํางาน ออกกําลังกาย

00:08:2300:08:27 และการพักผ่อนให้เหมาะสม ไม่หักโหมมากเกินไป

00:08:2700:08:36 ควรจัดการกับความเครียดในการใช้ชีวิตประจําวัน เพราะความเครียดก็เป็นสาเหตุอันดับต้นต้นที่ทําให้ประจําเดือนนั้นมาไม่ปกติครับ

00:08:3600:08:41 หลีกเลี่ยงการดื่มสุรา ชา กาแฟ และงดสูบบุหรี่

00:08:4100:08:48 ควรปฏิบัติตามคําแนะนําของแพทย์ หลังจากตรวจพบความผิดปกติที่ทําให้ประจําเดือนนั้นขาดด้วยนะครับ

00:08:4800:08:55 ก็คําแนะนําง่ายง่ายก็ตามที่บอกมานี้นะคะ แต่ยังไงก็ตามก็อยากให้มาพบสูตินารีแพทย์นะคะ

00:08:5500:09:02 เพราะบางทีภาวะขาดประจําเดือนก็อาจจะมีอะไรร้ายแรงแอบแฝงอยู่ก็ได้นะคะ อืม

00:09:0300:09:06 นี่กลับบ้านไปจะปฏิบัติตามทุกข้อเลยค่ะพี่แมร์ เออ เห็นไหม

00:09:0600:09:10 เป็นผู้หญิงน่ะไม่ได้ยากเย็นเข็ญใจ แค่ทําอย่างที่คุณหมอบอก

00:09:1000:09:14 เราก็แบบมีสุขภาพที่ดีได้ เชื่อพี่ แป๊บแป๊บเดี๋ยวมันก็มา

00:09:1400:09:17 จริง สัปดาห์