ทำไมการใช้สมุนไพรในการรักษาเบาหวานถึงไม่แนะนำ

5 ความเชื่อเกี่ยวกับโรคเบาหวาน | คลิป MU [by Mahidol]

จากช่อง : Mahidol Channel มหิดล แชนแนล


ดูคำบรรยาย / View Transcript

00:00:0000:00:02 โรคเบาหวาน คนเป็นเยอะมาก ๆ เลย

00:00:0200:00:05 อาหารการกินมันมีเปลี่ยนแปลงไป คนเราน้ำหนักตัวเยอะขึ้น

00:00:0500:00:09 เราใช้ชีวิตประจำวันที่ไม่ได้แอกทีฟ ไม่ได้มีกิจกรรมเยอะมาก

00:00:0900:00:12 สังคมปัจจุบันก็มีความเข้าใจผิด ในโรคเบาหวานหลาย ๆ อย่าง

00:00:1200:00:16 วันนี้เราจะมาคุยกัน แล้วก็อยากจะมาแก้ไขความเข้าใจผิดนั้น ๆ

00:00:1600:00:20 ทำให้เราสามารถอยู่กับโรคเบาหวานได้ โดยที่สุขภาพเราก็ดีด้วยครับ

00:00:2000:00:22 [เสียงดนตรี]

00:00:2200:00:27 ตัวโรคเบาหวานคือ ภาวะที่ร่างกายมีน้ำตาลในเลือดสูง

00:00:2700:00:30 ปกติร่างกายจะมีฮอร์โมนที่ชื่อว่าอินซูลิน หลั่งออกมาจากตับอ่อน

00:00:3000:00:32 เป็นตัวควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด

00:00:3200:00:35 คนที่เป็นเบาหวาน อาจจะมีฮอร์โมนอินซูลินไม่เพียงพอ

00:00:3500:00:36 สุดท้ายแล้วน้ำตาลก็เลยสูง

00:00:3600:00:38 สัญญาณเตือนของโรคเบาหวาน ก็อย่างเช่น

00:00:3800:00:41 บางคนมีชาตามปลายมือ ปลายเท้า

00:00:4100:00:44 เป็นแผลหายช้า ไปผ่าตัดมา แผลหายช้าเหลือเกิน

00:00:4400:00:45 ถ้าเกิดน้ำตาลสูงมาก ๆ

00:00:4500:00:48 บางคนก็จะมีกินน้ำบ่อย หิวน้ำบ่อย ปัสสาวะบ่อย

00:00:4800:00:51 หรือไม่ก็อ่อนเพลีย ไม่มีแรง

00:00:5100:00:54 หิวบ่อย น้ำหนักตัวลดโดยที่ไม่ทราบสาเหตุ

00:00:5400:00:56 [เสียงดนตรี]

00:00:5600:00:58 สำหรับภาวะแทรกซ้อนของเบาหวาน

00:00:5800:01:00 ถ้าปล่อยให้เป็นเบาหวานแล้วควบคุมไม่ได้

00:01:0000:01:03 บางคนเป็นโรคหลอดเลือดสมอง อัมพฤกษ์ อัมพาตครึ่งซีก

00:01:0300:01:06 มีโรคหัวใจเยอะขึ้น เส้นประสาทเสื่อม

00:01:0600:01:08 แผลหายช้า

00:01:0800:01:12 บางคนก็จะมีเบาหวานลงไต เบาหวานขึ้นตา เป็นไปได้ครับ

00:01:1200:01:18 [เสียงดนตรี]

00:01:1800:01:23 คนอ้วนเป็นคนที่มีความเสี่ยง ในการเกิดโรคเบาหวานมาก ๆ ดีกว่า

00:01:2300:01:25 จริง ๆ แล้ว คนผอม ก็เป็นโรคเบาหวานได้เหมือนกัน

00:01:2500:01:27 ต้องทำความเข้าใจก่อนว่าเบาหวานมีหลายประเภท

00:01:2700:01:31 เบาหวานประเภทที่ 1 เกิดจากการที่ ร่างกายไม่สามารถสร้างอินซูลินได้

00:01:3100:01:33 ไม่สามารถสร้างฮอร์โมนออกมาได้เลย

00:01:3300:01:36 ส่วนใหญ่จะเจอในคนที่อายุน้อย ๆ หน่อย ผอม ๆ

00:01:3600:01:38 เบาหวานอีกประเภทหนึ่ง ก็คือเบาหวานประเภทที่ 2

00:01:3800:01:41 อันนี้คือเกิดจากการที่ ร่างกายดื้อต่ออินซูลิน

00:01:4100:01:44 คือสร้างอินซูลินได้นะ แต่ว่าไม่ตอบสนองต่อินซูลิน

00:01:4400:01:47 เบาหวานประเภทนี้ก็จะเจอในคนไข้ที่อ้วน ๆ

00:01:4700:01:48 คนที่มีไขมันเยอะ

00:01:4800:01:51 การที่มีไขมันเยอะ ทำให้ร่างกายไม่ตอบสนองต่ออินซูลิน

00:01:5100:01:53 คนอ้วน ๆ น้ำหนักตัวเยอะ ๆ

00:01:5300:01:56 อายุเยอะขึ้นนิดหน่อย ก็จะเจอเบาหวานประเภทที่ 2 เป็นหลัก

00:01:5600:02:01 คนที่ผอม ๆ อายุน้อย ๆ ก็จะเจอเบาหวานประเภทที่ 1 ได้เยอะเหมือนกัน

00:02:0100:02:03 เพราะฉะนั้น ก็จะเห็นได้ว่า เจอได้ทั้งคนอ้วนคนผอม

00:02:0400:02:06 [เสียงดนตรี]

00:02:0600:02:09 ความเชื่อที่ว่า รักษาเบาหวานได้โดยไม่ต้องพึ่งยา

00:02:0900:02:11 จริง ๆ แล้วก็ถูกส่วนหนึ่งนะครับ

00:02:1100:02:14 อย่างวันแรกที่ผมเจอคนไข้ที่เป็นเบาหวาน

00:02:1400:02:15 ผมก็จะบอกคนไข้ว่า

00:02:1500:02:18 ปรับเปลี่ยนชีวิตประจำวันก่อนนะ ปรับเปลี่ยนอาหารการกินก่อน

00:02:1800:02:20 อันนั้นเป็นยาวิเศษที่ดีที่สุดเลย

00:02:2000:02:24 แต่ว่าในบางคนที่น้ำตาลสูงมาก ๆ เป็นเบาหวานมานาน ๆ

00:02:2500:02:29 บางทีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม หรือว่าการปรับเปลี่ยนอาหารก็อาจจะไม่พอ

00:02:2900:02:31 สุดท้ายก็ต้องพึ่งยาอยู่ดี

00:02:3100:02:34 สำหรับคนไข้บางคนที่ยังไงก็ไม่ยอมกินยา

00:02:3500:02:36 สุดท้ายแล้ว น้ำตาลก็จะคุมไม่ได้

00:02:3600:02:40 พอน้ำตาลคุมไม่ได้ เบาหวานคุมไม่ได้ ก็เกิดภาวะแทรกซ้อนตามขึ้นมา

00:02:4000:02:45 เราไม่อยากให้คนไข้เบาหวานมีภาวะแทรกซ้อน ไตวาย ตาบอด เป็นโรคหัวใจนะครับ

00:02:4500:02:47 บางทีบางคนก็ต้องใช้การกินยา

00:02:4700:02:50 แล้วก็ใช้ยาเป็นตัวช่วยในการรักษาเบาหวาน

00:02:5000:02:52 [เสียงดนตรี]

00:02:5200:02:56 สำหรับการรักษาเบาหวานด้วยสมุนไพร จะไม่แนะนำ

00:02:5600:03:00 หนึ่ง คือ เราไม่รู้ว่าตัวยา ตัวสารอะไรที่อยู่ในสมุนไพร

00:03:0000:03:03 เราจะไม่สามารถที่จะไปควบคุมอะไรมันได้ง่าย ๆ

00:03:0300:03:06 สอง คือ การใช้สมุนไพรร่วมกับยาปัจจุบัน

00:03:0600:03:09 มันอาจจะมีผลข้างเคียง มีผลตีกันระหว่างยา

00:03:0900:03:13 ซึ่งทำให้ผลการรักษาเบาหวาน ไม่เป็นไปตามที่เราต้องการ

00:03:1300:03:16 ยาสมุนไพรหลาย ๆ ตัว หรือยาหมอ ยาลูกกลอนหลาย ๆ ตัว

00:03:1700:03:18 ผสมสเตียรอยด์เข้าไปด้วย

00:03:1800:03:20 แรก ๆ ที่กินเข้าไปจะรู้สึกว่าดี

00:03:2000:03:22 แต่ว่าผลข้างเคียงระยะยาวค่อนข้างเยอะ

00:03:2200:03:24 สเตียรอยด์ทำให้น้ำตาลขึ้นสูงมาก

00:03:2400:03:27 เพราะฉะนั้น ผมเลยไม่ค่อยแนะนำ ในการใช้สมุนไพร

00:03:2700:03:29 [เสียงดนตรี]

00:03:2900:03:32 ถ้าฉีดอินซูลินแล้ว แสดงว่าเบาหวานแย่แล้ว

00:03:3200:03:33 ถูกครึ่ง ไม่ถูกครึ่งนะครับ

00:03:3300:03:36 อินซูลินจะเป็นยาท้าย ๆ ที่เราจะพิจารณาให้

00:03:3600:03:38 ก็แสดงว่าเรารักษามาหลายแบบแล้ว

00:03:3800:03:41 ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแล้ว กินยามาหลายตัวแล้ว

00:03:4100:03:43 แล้วยังรักษาได้ไม่ดี ก็จะใช้อินซูลิน

00:03:4300:03:47 เนื่องจากว่าอินซูลินเป็นตัวที่สามารถ ลดระดับน้ำตาลลงมาได้ค่อนข้างเร็ว

00:03:4700:03:51 บางคนฉีดอินซูลินวันละครั้ง บางคนต้องฉีดวันละ 3-4 ครั้ง

00:03:5100:03:54 ปกติร่างกาย ไม่ว่าจะกินหรือไม่กิน เขาจะหลั่งอินซูลินมาน้อย ๆ

00:03:5400:03:56 ตลอดทั้งวันอยู่แล้วครับ

00:03:5600:03:57 เพราะฉะนั้นทุกครั้งที่กินอาหารเข้าไป

00:03:5700:03:59 ตับอ่อนก็จะหลั่งอินซูลินออกมาเหมือนกัน

00:03:5900:04:03 จึงเป็นเหตุผลว่า ทำไมบางคนต้องฉีดอินซูลินวันละครั้ง

00:04:0400:04:06 เพื่อที่จะเลียนแบบอินซูลินน้อย ๆ ทั้งวันนี่

00:04:0700:04:10 สำหรับคนที่อาจจะคุมระดับน้ำตาลไม่ได้ ด้วยการฉีดวันละครั้ง

00:04:1000:04:14 คุณหมอก็อาจจะจ่ายอินซูลินเพื่อให้ ควบคุมระดับน้ำตาลจากมื้ออาหารด้วย

00:04:1400:04:18 เพื่อเลียนแบบอินซูลินที่หลั่งมา ในแต่ละครั้งที่กินอาหารเข้าไป

00:04:1800:04:22 จึงเป็นเหตุผลว่า มีการฉีดอินซูลินที่ ฉีด 15 นาทีก่อนกินอาหาร

00:04:2200:04:24 ก็เพื่อที่จะควบคุมระดับน้ำตาล จากมื้ออาหารนั้น ๆ

00:04:2400:04:27 [เสียงดนตรี]

00:04:2700:04:31 เป็นโรคเบาหวาน รักษาไม่หายขาด แต่สามารถทำให้เบาหวานสงบได้

00:04:3100:04:32 คำว่า เบาหวานสงบ คืออะไร

00:04:3300:04:38 ก็อย่างเช่น การที่ร่างกายสามารถมีระดับ น้ำตาลได้อยู่ในเกณฑ์ปกติโดยที่ไม่ต้องกินยา

00:04:3800:04:41 อาศัยแค่เพียงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การลดน้ำหนัก ออกกำลังกาย

00:04:4100:04:43 กินอาหารที่มีประโยชน์ กินอาหารที่ดี

00:04:4300:04:47 ก็สามารถอยู่กับเบาหวานได้ โดยที่เบาหวานสงบ ไม่มีน้ำตาลสูงเยอะ

00:04:4700:04:49 การผ่าตัดลดน้ำหนัก การผ่าตัดกระเพาะ

00:04:4900:04:51 ก็เป็นการรักษาการลดน้ำหนัก

00:04:5100:04:53 แล้วก็สามารถทำให้เบาหวานสงบได้เหมือนกัน

00:04:5300:04:56 การผ่าตัดกระเพาะไม่ใช่รักษาเบาหวานนะครับ

00:04:5600:04:58 เป็นการรักษาภาวะอ้วน

00:04:5800:05:02 แต่ว่าผลดีที่ตามมาคือ เราพบว่าเบาหวานมันสงบ

00:05:0200:05:06 ใช้ยาน้อยลงจนจะสามารถหยุดยาได้ โดยที่น้ำตาลอยู่ในเกณฑ์ปกติได้เหมือนกัน

00:05:0600:05:09 สำหรับคนที่มีปัจจัยเสี่ยง

00:05:0900:05:11 อย่างเช่น มีพ่อแม่ มีพี่น้องเป็นโรคเบาหวาน

00:05:1200:05:14 อันนี้เราก็แนะนำให้มาตรวจคัดกรองเบาหวาน

00:05:1400:05:17 คนที่มีน้ำหนักตัวค่อนข้างเยอะ อ้วนนิดหน่อย ท้วม ๆ นิดหน่อย

00:05:1700:05:19 อันนี้เราก็แนะนำให้มา คัดกรองเบาหวานเช่นเดียวกัน

00:05:2000:05:22 สำหรับคนที่ไม่มีปัจจัยเสี่ยงเลย

00:05:2200:05:24 ครอบครัวก็ไม่มี ไม่อ้วน

00:05:2400:05:28 ถ้าอายุมากกว่า 45 ปี คำแนะนำก็คือให้มาคัดกรองเบาหวาน

00:05:2800:05:30 สำหรับคนไข้ที่เป็นเบาหวานแล้ว

00:05:3000:05:32 หนึ่ง คือ ควบคุมอาหารให้ดี

00:05:3200:05:34 ดูแลเรื่องแป้ง ของหวานให้ดี

00:05:3400:05:37 สอง คือ กินยาสม่ำเสมอ คุณหมอสั่งให้กินอย่างไร ก็กินอย่างนั้น

00:05:3700:05:39 แล้วก็มาตรวจตามนัดสม่ำเสมอ

00:05:3900:05:43 ถ้ามีโรคร่วมอื่น ๆ ก็ควรจะต้องควบคุมโรคร่วมอื่น ๆ ให้สงบ

00:05:4300:05:45 ควบคุมน้ำหนัก เป็นอะไรที่สำคัญมากเลย

00:05:4500:05:48 ถ้าเราคุมน้ำหนักได้ดี เบาหวานก็จะสามารถสงบได้ดี

00:05:4900:05:52 ไม่สูบบุหรี่ ไม่ดื่มเหล้า ไม่ดื่มหนักจนเกินไป

00:05:5200:05:55 แล้วที่สำคัญเลยคือ ตรวจดูสุขภาพเท้าอย่างสม่ำเสมอครับ

00:05:5500:05:58 เบาหวาน ถึงแม้ว่าจะรักษาไม่หาย

00:05:5800:06:00 แต่ถ้าคนไข้ให้ความร่วมมือ และมีวินัยที่ดี

00:06:0000:06:02 เบาหวานสามารถสงบได้

00:06:0200:06:03 สงบได้นานด้วยครับ

00:06:0300:06:07 [เสียงดนตรี]